کم کاری تیروئید؛ علت، علائم، تشخیص و درمان کم‌کاری تیروئید

آیا کم‌کاری تیروئید خطرناک است؟ کم‌کاری تیروئید چه نشانه‌هایی دارد؟ برای یافتن پاسخ پرسش‌های خود در مورد بیماری کم‌کاری تیروئید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

کم‌کاری تیروئید چیست؟

کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی (Hypothyroidism) یک بیماری نسبتا شایع در بین بیماری‌های غدد است. عوارض و نشانه‌های کم‌کاری تیروئید به طور مشخصی روی اعضای بدن پدیدار می‌شود.

کم‌کاری تیروئید با کاهش تولید هورمون‌های ترشح شده از تیروئید به وجود می‌آید. علائم کم‌کاری تیروئید اغلب قبل از تشخیص پزشکی، به مدت سالها نادیده انگاشته می‌شود.  

آیا کم‌کاری تیروئید ارثی است؟

اگرچه خطر بروز بیماری کم‌کاری تیروئید ممکن است به طیف گسترده‌ای از مردم جامعه نزدیک باشد ولی بعضی گروه‌ از افراد، بیش از دیگران در معرض این بیماری قرار دارند، از جمله:

• زنان مسن و بالای ۶۰ سال
• افرادی که بیماری‌های نقص سیستم ایمنی دارند
• افرادی که سابقه بیماری تیروئید در فامیل درجه یک خود دارند
• همچنین افرادی که خودسرانه دارو مصرف می‌کنند

بنابراین می‌توان گفت، نقش وراثت در مبتلا شدن به هیپوتیروئیدی، اثرگذار است.

اگر در خانواده یا دوستان خود فردی مبتلا به کم‌کاری تیروئید دارید، در صورت تمایل تجربیات خود را از روش‌های درمان، علائم و نشانه‌های این بیماری با ما و سایر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.

علت کم‌کاری تیروئید چیست؟

کم‌کاری غده تیروئید ممکن است به علت‌های مختلفی بروز پیدا کند؛ ولی کاهش تولید هورمون تیروکسین علت اصلی آن است. کاهش تولید هورمون تیروکسین، اغلب به مسائل خودایمنی مربوط می‌شود؛ به این معنی که سیستم ایمنی بدن فرد به سلول‌های خودی حمله کرده و آنها را نابود می‌کند. بر اثر بیماری‌های خودایمنی سلول‌های غده تیروئید به تدریج آسیب می‌بینند. بنابراین تیروئید دیگر قادر به تولید هورمون‌ها، در حد و اندازه قبل نیست.

برخی از مهم‌ترین دلایل کم‌کاری تیروئید عبارتند از:

• هاشیموتو یکی از بیماری‌های خودایمنی است که سبب کم کاری تیروئید می‌شود. علاوه‌ بر آن برخی دیگر از بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع یک و بیماری ویتیلیگو نیز ریسک بروز این بیماری را افزایش می‌دهند.
• گاهی اوقات کم‌کاری تیروئید در نتیجه‌ی درمان دیگر بیماری‌های تیروئیدی یا پرکاری تیروئید است. در نتیجه برخی جراحی‌ها و داروها به تیروئید آسیب وارد می‌شود و سطح هورمون‌های تیروئیدی تولیدی کاهش پیدا می‌کند.
• یکی از علل شایع کم‌کاری غده تیروئید در سراسر جهان کمبود ید است.
• کم کاری تیروئید ممکن است یک مشکل مادرزادی باشد و نوزاد با این مشکل متولد شود. علت کم‌کاری تیروئید مادرزادی، عدم تکامل غده تیروئید در دوران جنینی و در رحم مادر است.
• میزان ترشح هورمون‌های تیروئیدی و به طور کلی کنترل آنها توسط هیپوفیز، که غده‌ای واقع در مغز است؛ صورت می‌گیرد. بنابراین برخی اختلالات به وجود آمده در هیپوفیز، ممکن است سبب بروز اختلالاتی در ترشحات تیروئيد شود.
• بعضی از داروها مانند لیتیوم که برای درمان بیماری‌ روانی دوقطبی استفاده می‌شود و یا آمیودارون‌ها که گاهی برای نامساعد بودن ضربان قلب تجویز می‌شود؛ موجب بروز کم‌کاری تیروئید می‌شوند.

بیشتر بخوانید: پرکاری تیروئید؛ علت، علائم، تشخیص و درمان پرکاری تیروئید

علائم کم‌کاری تیروئید چیست؟

• خستگی؛ شایع‌ترین نشانه کم‌کاری تیروئید
• حساس بودن نسبت به سرما
• یبوست
• افسردگی و اختلال حافظه
• گرفتگی عضلانی
• پوست خشک و پوسته‌ پوسته
• افزایش وزن در مدت کوتاه
• موهای ضعیف و ریزش موی فراوان
• ناخن‌های شکننده
• کاهش شدید میل جنسی و نامنظم شدن دوره‌های قاعدگی در خانم‌ها

در برخی موارد کم کاری تیروئید باعث بلوغ دیررس نیز می‌شود.

البته به صورت جزئی‌تر باید بگوییم که علائم و عوراض کم‌کاری غده تیروئید در سنین مختلف تظاهرات نسبتا مختلفی دارد. برای مثال این عارضه در افراد مسن موجب بروز مشکلات حافظه و افسردگی می‌شود. در حالی که بروز کم کاری تیروئید کودکان سلامت ذهنی آنها را به خطر انداخته و رشد آنها را با اختلال روبه‌رو می‌کند. همچنین کم‌کاری غده تیروئید در سنین نوجوانی موجب بلوغ زودرس می‌شود.

علائم ثانویه کم‌کاری تیروئید چیست؟

همان طور که پیش از این اشاره کردیم کم‌‌کاری غده تیروئید باعث بروز مشکلاتی در دیگر ارگان‌ها می‌شود؛ به همین دلیل احتمال بروز علائم ثانویه وجود دارد. البته لازم به ذکر است که در اغلب موارد این علائم در بیماران مشاهده نمی‌شود؛ زیرا پیش از آنکه بیماران به این مرحله برسند، کم‌کاری غده تیروئید در آنها شناسایی شده و مورد درمان قرار گرفته‌اند.

علائم ثانویه کم‌کاری تیروئید عبارتند از:

• خشن و بم شدن صدا
• کم خونی
• کاهش سطح شنوایی
• بردیکاردی (کندتر شدن ضربان قلب)
• چهره‌ پف‌آلود
• از بین رفتن بخش زیادی از موهای ابرو

بیشتر بخوانید: تیروئیدیت هاشیموتو؛ علت، علائم، تشخیص و درمان تیروئیدیت هاشیموتو

تشخیص کم‌کاری غده تیروئید چگونه انجام می‌شود؟

متاسفانه علائم کم‌کاری غده تیروئید بسیار شبیه به بیماری‌های دیگر است و مشخصه بارز خاصی ندارد؛ به همین دلیل تشخیص قطعی این مشکل تنها با انجام تست عملکرد تیروئیدی (thyroid function test) به طور دقیق امکان‌پذیر است.

از کجا بفهمیم کم‌کاری تیروئید داریم؟

هر زمان که شما چند مورد یا هر یک از نشانه‌های زیر را در خود دیدید حتما به دکتر تیروئید کم کار مراجعه کنید.

• کاهش وزن محسوس و بدون علت
• خستگی بیش از حد یا افسردگی
• خشکی پوست و مو غیرطبیعی

اگر برخی از علائم گفته شده را دارید اما مطمئن نیستید که این علائم مربوط به کم کاری تیروئید هست یا خیر پیشنهاد می ‌کنیم با دکتر تیروئید پرکار مشورت کنید. برای دریافت مشاوره در کمترین زمان و هزینه از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.

درمان کم‌کاری غده تیروئید چیست؟

درمان هایپوتیروئیدیسم اغلب با مصرف روزانه قرص‌هایی به نام لووتیروکسین انجام می‌شود. این درمان نوعی هورمون‌تراپی شناخته می‌شود. لووتیروکسین حاوی هورمون‌هایی است که غده تیروئید به هر دلیلی نتوانسته آن‌ها را تولید کند.

تعیین دوز مناسب لووتیروکسین برای هر فرد تنها با آزمایش‌های مکرر و توسط پزشک مربوطه تعیین می‌شود. بعضی از افراد به محض شروع درمان با لووتیروکسین، تمام علائم و عوارضشان بهبود پیدا می‌کند ولی برخی دیرتر به درمان پاسخ می‌دهند که جای نگرانی نیست.

[display-posts tag=”Goiter, Hashimoto, Hyperthyroidism,Thyroid-Cancer, Neural-Thyroid, effect-thyroid-hearing, Thyroid-herbal-treatment, hyperparathyroidism” excerpt_length=”25″ title=”راهنمای انواع بیماری‌های غده تیروئید” wrapper_class=”rd-dp-tags” posts_per_page=”1000″ order=”ASC”]

در صورتی که شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان برای درمان کم‌کاری تیروئید از لووتیروکسین استفاده کرده‌اید، تجربیات خود در مورد روند بهبود با این قرص را با ما و سایر خوانندگان این مطلب در قسمت نظرهای همین مقاله به اشتراک بگذارید.

منابع:

endocrineweb

mayoclinic