در میان داروهای ضد احتقان بینی داروی اکسی متازولین (Oxymetazoline) هم به چشم می‌خورد. اسپری اکسی متازولین و اَشکال دیگر آن به رفع گرفتگی بینی و انقباض رگهای نواحی مختلفی از بدن کمک می‌کنند. البته اثر این دارو موقتی است و پیش از مصرف آن هم باید نظر پزشک را جویا شوید. استفاده از اکسی متازولین برای بیش از ۳ روز میتواند منجر به احتقان برگشتی شود. بنابراین، هرگز بدون اجازه پزشک، دست به مصرف چنین دارویی نزنید. آگاهی از عوارض داروی اکسی متازولین (مانند واکنش‌های آلرژیک) باعث می‌شود که با دقت بیشتری به سراغ آن بروید. اسپری بینی اکسی متازولین رگهای خونی در مجرای بینی را کوچک میکند و اثری ضد احتقان دارد. از این دارو برای تسکین موقت احتقان بینی (گرفتگی بینی) ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی استفاده می‌شود. برای مصرف آن، حتماً با دکتر گوش و حلق و بینی مشورت کنید. در این مقاله، از عملکرد اکسی متازولین می‌خوانید و با عوارض، کاربردها و موارد دیگر درباره آن، آشنا می‌شوید.
در پایان، اگر پرسشی داشتید، بپرسید تا کارشناس سلامتی مجله سلامتی و پزشکی دکتردکتر به شما پاسخ دهد.
داروی اکسی متازولین چیست و چه ترکیباتی دارد؟
اکسی متازولین برای آبریزش یا گرفتگی بینی کاربرد دارد. از آن، برای درمان احتقان و فشار سینوس هم استفاده می‌شود. مصرف این دارو در دوره‌ای بلند توصیه نمیشود، چون عوارض جانبی دارد. کرم اکسی متازولین یا اَشکال دیگر آن به کاهش تورم درون بینی کمک می‌کنند و باعث میشوند که تنفس آسان‌تر شود. این دارو متعلق به گروه داروهای ضد احتقان است. از اسپری بینی اکسی نوز یا شکل‌های دیگر آن، برای مصارف دیگر هم استفاده می‌شود.
ماده فعال اصلی این دارو هیدروکلرید اکسی متازولین است. این ماده با تنگ‌کردن رگهای خونی در بینی، باعث کاهش تورم و بازشدن مجاری بینی می‌شود. مکانیسم اثر اکسی متازولین به این شیوه است که آگونیست آلفا-1 آدرنرژیک در آن، گیرنده‌های آلفا-1 آدرنرژیک در رگهای خونی بینی را تحریک میکند. این روند باعث انقباض رگها و در نتیجه کاهش احتقان می‌شود.
کاربردهای درمانی داروی اکسی متازولین چیست؟
این دارو با کاهش تورم در حفره‌های بینی به شما کمک میکند تا راحت‌تر نفس بکشید. اسپری بینی افرین حاوی اکسی متازولین (یک ضد احتقان بینی) به عنوان ماده فعال است. اکسی متازولین روی رگ های خونی ریز در حفره بینی اثر می گذارد. هنگامی که یک مهاجم مانند یک ویروس، وارد بدن می‌شود، این رگهای خونی گشاد و متورم میشوند.
چنین واکنشی بخشی از پاسخ ایمنی بدن است. سلول‌های ایمنی ویژه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا التهاب را تحریک کنند و مهاجم را از بین ببرند. این روند التهابی میتواند علائم ناراحت‌کننده‌ای مانند گرفتگی بینی ایجاد کند. اکسی متازولین به طور موقت رگهای خونی بینی پهن‌تر از حد طبیعی را تنگ میکند. وقتی این تورم کاهش می‌یابد، فضای بیشتری برای جریان هوا به داخل و خارج بینی وجود خواهد داشت.
در پایگاه علمی وب‌مد (webMed) آمده است:
این دارو برای تسکین موقت گرفتگی بینی ناشی از شرایط مختلف از جمله سرماخوردگی، سینوزیت، تب یونجه و آلرژی استفاده می‌شود. داروی مذکور با تنگ‌کردن رگهای خونی در ناحیه بینی، کاهش تورم و احتقان عمل میکند.
اکسی متازولین عفونت را زودتر از بین نمی‌برد، اما ممکن است به طور موقت، باعث تسکین علائم شود.
کاربردهای درمانی اسپری و قطره بینی اکسی متازولین
اکسی متازولین داروی مؤثر و مفیدی است و برای رفع مشکلات مختلف و بیماری‌هایی مانند اگزما هم کاربرد دارد. بنا به تجویز پزشک در شرایط گوناگونی، از این دارو استفاده می‌شود. از کاربردهای درمانی دیگر آن باید به موارد زیر اشاره کنیم:
| کاربرد | توضیحات |
|---|---|
| کاهش احتقان بینی | برای تسکین علائم سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت و سایر شرایطی که باعث گرفتگی بینی میشوند. |
| آماده‌سازی قبل از جراحی | برای کاهش تورم در بینی و بهبود دید پزشک قبل از عمل. |
| درمان برخی بیماری‌های پوستی | به صورت کرم برای درمان بیماری‌هایی مانند اگزما. |
برای اطلاعات دقیق‌تر و مشاوره در مورد مصرف این دارو، همیشه با پزشک یا داروساز مشورت کنید. در این زمینه، مراجعه به دکتر گوش و حلق و بینی مفید خواهد بود.
قطره چشمی اکسی متازولین
داروی اکسی متازولین برای بینی استفاده می‌شود، اما در مواردی، امکان مصرف آن برای کاهش التهاب چشم هم وجود دارد. قطرات چشمی این دارو می‌توانند رگهای گشاد و متورم در چشم را هم باریک و منقبض کنند. در نتیجه، به از بین‌رفتن التهاب، قرمزی و مشکلات ناشی از حساسیت کمک شایانی می‌کنند. قبل از برخی عمل‌های چشم هم قطره اکسی متازولین کاربرد دارد.
کرم اکسی متازولین
کرم اکسی متازولین نوعی داروی موضعی است و میتواند التهابات پوستی را کاهش دهد. در واقع، با تنگ‌کردن رگهای خونی در ناحیه پوست، باعث کم‌شدن جریان خون می‌شود و از قرمزی و تورم کم میکند. در مواردی مانند سوختگی‌های خفیف یا زمانی که حشره نیشتان می‌زند، امکان استفاده از این کرم را دارید. در درمان بیماری‌هایی مانند اگزما هم می‌توانید روی آن حساب کنید.
سایر کاربردهای درمانی
از کرم و قطره اکسی متازولین در درمان مشکلات پزشکی مختلفی استفاده می‌شود. از جمله مواردی که با وجود این دارو، به طور موقتی تسکین پیدا می‌کنند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش قرمزی ناشی از سوختگی‌های خفیف، گزیدگی حشرات، تحریکات پوستی و واکنش‌های آلرژیک موضعی.
- در برخی موارد، برای کاهش التهاب پوستی ناشی از بیماری‌هایی مانند اگزما.
- آماده‌سازی پوست قبل از برخی درمان‌ها مانند لیزر یا لایه برداری.
فراموش نکنید که نباید از این دارو برای مدتی طولانی استفاده کنید. مصرف زیاد آن از اثرات درمانی کم میکند.
نحوه و میزان مصرف اسپری اکسی متازولین چگونه است؟
این دارو برای استفاده در بینی است. آن را طبق دستور روی برچسب نسخه در هر روز و در همان زمان، مصرف کنید. قبل از استفاده دارو را خوب تکان دهید و بیش از ۳ روز متوالی، از آن استفاده نکنید. اگر علائم شما پس از ۳ روز درمان بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید.
برای استفاده از قطره بینی (محلول بینی) باید:
- بینی خود را به آرامی باد کنید.
- سر خود را تا جایی که ممکن است به عقب خم کنید یا دراز بکشید.
- می‌توانید سر خود را از کنار تخت آویزان کنید.
- قطره چکان را روی بینی خود نگه دارید.
- تعداد صحیح قطره را داخل بینی خود بریزید.
- بنشینید و سر خود را کمی به جلو خم کنید.
- بعد آن را به آرامی به چپ و راست حرکت دهید.
- چند دقیقه با سر خمیده به جلو بنشینید.
حداقل تا چند دقیقه پس از استفاده از قطره بینی از عطسه یا تخلیه بینی خودداری کنید. بزرگسالان و کودکان ۶ سال و بزرگتر از ۲ یا ۳ قطره یا اسپری محلول ۰.۰۵ درصد در هر سوراخ بینی (هر ۱۰ تا ۱۲ساعت) استفاده می‌کنند. بیش از ۲ بار در ۲۴ ساعت، از این دارو استفاده نکنید.
اکسی متازولین برای کودکان و نوزادان
مصرف این دارو برای کودکان زیر ۶ سال و نوزادان اصلاً توصیه نمیشود. عوارضی که استفاده از آن به همراه می‌آورد، برای بدن کودکان قابل تحمل نیست. افزایش ضربان قلب و فشار خون برای کودکان و نوزادان خطرناک است. تنها در صورتی می‌توانید از چنین دارویی برای کودکان استفاده کنید که پزشک مجوز مصرف را داده باشد. از داروی اکسی متازولین به عنوان داروی سرماخوردگی استفاده نکنید و یادتان باشد که مصرف آن میتواند به سینوس‌های بچه‌ها آسیب وارد کند.
نحوه مصرف قطره اکسی متازولین چشمی
از قطره چشمی اکسی متازولین هم استفاده می‌شود. این قطره میتواند باعث کاهش التهاب رگهای خونی موجود در چشم شود و به رفع قرمزی آن هم کمک کند. در واقع، این دارو نقش کاهش التهاب را به عهده دارد و برای استفاده از آن، در ناحیه چشم باید به مراحل زیر دقت کنید:
| مرحله | توضیحات |
|---|---|
| شستن دست‌ها | قبل از استفاده از قطره، دست‌های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید تا از انتقال آلودگی به چشم جلوگیری شود. |
| تکان‌دادن بطری | بطری قطره را به آرامی تکان دهید تا محلول به طور یکنواخت مخلوط شود. |
| تمیزکردن نوک قطره‌چکان | نوک قطره‌چکان را با یک دستمال کاغذی تمیز کنید تا از آلودگی قطره جلوگیری شود. |
| قراردادن سر در وضعیت مناسب | سر خود را به عقب خم کرده و به سقف نگاه کنید. |
| پایین‌کشیدن پلک پایین | با انگشت تمیز، پلک پایین خود را به آرامی به سمت پایین بکشید تا یک کیسه کوچک ایجاد شود. |
| قراردادن قطره‌چکان نزدیک چشم | بدون تماس نوک قطره‌چکان با چشم یا مژه، آن را بالای کیسه ایجاد شده قرار دهید. |
| چکانیدن قطره | تعداد قطره‌ای که پزشک تجویز کرده است را در چشم بچکانید. |
| بستن چشم و ماساژ | چشمتان را به آرامی ببندید و به مدت یک دقیقه پلک بزنید. سپس گوشه داخلی چشم را به آرامی ماساژ دهید تا قطره به تمام قسمت‌های چشم برسد. |
| تکرار برای چشم دیگر (در صورت لزوم) | اگر پزشک برای هر دو چشم قطره تجویز کرده است، مراحل فوق را برای چشم دیگر تکرار کنید. |
تأکید می‌کنیم که همیشه دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
نحوه مصرف اکسی متازولین در قالب کرم
کرم اکسی متازولین معمولاً برای کاهش قرمزی و التهاب پوست هم استفاده می‌شود. برای استفاده صحیح از این کرم، باید دستورالعمل‌های مصرف آن را به دقت پیگیری کنید. حواستان به رعایت مراحل زیر باشد:
| مرحله | توضیحات |
|---|---|
| تمیز کردن پوست | قبل از استفاده از کرم، ناحیه مورد نظر را با آب ولرم و صابون ملایم شسته و به طور کامل خشک کنید. این کار باعث می‌شود کرم بهتر جذب پوست شود. |
| برداشتن مقدار مناسب | مقدار کمی از کرم را روی نوک انگشت خود بردارید. معمولاً مقدار بسیار کمی از کرم کافی است. |
| ماساژ آرام | کرم را به آرامی و به صورت دورانی روی ناحیه مورد نظر ماساژ دهید تا به طور کامل جذب پوست شود. از مالش بیش از حد خودداری کنید. |
| اجتناب از تماس با چشم | اگر ناحیه اطراف چشم دچار التهاب شده است، دقت کنید که کرم وارد چشم نشود. در صورت تماس تصادفی با چشم، فوراً چشم را با آب فراوان شسته و با پزشک مشورت کنید. |
| شستن دست‌ها | پس از استفاده از کرم، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید تا از پخش‌شدن کرم به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری شود. |
مصرف خودسرانه دارو را هم کنار بگذارید و یادتان نرود که چشم عضو بسیار حساسی است. نباید بی‌گدار به آب بزنید و از دارویی استفاده کنید که عوارض جانبی مختلفی هم دارد.
عوارض جانبی اکسی متازولین برای کودکان و بزرگسالان چیست؟
برخی از عوارض ناشی از مصرف اکسی متازولین خطرناک هستند. اگر چنین مواردی را در خود مشاهده می‌کنید، باید سریعاً به دکتر مراجعه کنید. از جمله موارد قابل پیگیری به این‌ها دقت داشته باشید:
- تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- بثورات پوستی، خارش، کهیر
برخی از عوارض جانبی هم نیاز به پیگیری ندارند و خودشان رفع میشوند. برای مثال:
- بدتر شدن آبریزش یا گرفتگی بینی
- خشکی یا سوزش داخل بینی
- عطسه‌کردن
اگر هر علامت آزاردهنده غیرعادی و طولانی احساس کردید، با پزشک درباره عوارض خود، صحبت کنید.
موارد احتیاط مصرف اکسی متازولین چیست؟
اگر می‌بینید که مصرف داروی اکسی متازولین در بهبودتان اثری ندارد و حتی باعث بدترشدن علائم گرفتگی بینی یا رگهای پوستی و چشمی می‌شود، بهتر است که دارو را قطع کنید. همیشه حواستان به نکات و موارد احتیاط هم باشد. برای مثال، در صورت ابتلا به بیماری‌های زیر، حتماً برای مصرف دارو با پزشک مشورت کنید:
- دیابت
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- اختلالات تیروئید
- بیماری عروق کرونر
- بزرگ‌شدن پروستات
اگر به مشکلات ادراری مبتلا هستید هم نباید به سراغ مصرف خودسرانه این دارو بروید. به هشدارهای مصرف اکسی متازولین توجه کنید. مصرف اکسی متازولین در بیماران قلبی هم توصیه نمیشود.
مصرف در بارداری و شیردهی
مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی میتواند خطرناک باشد. هنوز به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است که از اثرگذاری اکسی متازولین روی جنین و کودک در دوران شیردهی مطمئن شویم. با این حال، احتیاط شرط عقل است. اگر باردار هستید یا در دوره شیردهی به سر می‌برید، بهتر است که حواستان به مصرف این دارو باشد و تنها در صورتی که پزشک اجازه داد، از آن برای درد بینی یا موارد دیگر استفاده کنید.
اکسی متازولین با چه داروهایی تداخل دارد؟
امکان دارد که مصرف داروی اکسی متازولین همراه با تداخلات دارویی باشد. یعنی مصرف این دارو، به طور هم‌زمان با برخی از داروهای دیگر باعث بروز مشکلاتی می‌شود. از جمله تداخل دارویی اکسی متازولین این محصول باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- داروهای خاص برای پروستات بزرگ‌شده مانند آلفوزوسین، دوکسازوسین، پرازوسین و ترازوسین.
- داروهای خاصی برای فشار خون و بیماری‌های قلبی مانند مهارکننده‌های آس، مسدودکننده‌های بتا، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، دیگوکسین و دیورتیک‌ها.
- داروهایی مانند ایزوکاربوکسازید، فنلزین، رازاگیلین، سلژیلین و ترانیل سیپرومین.
امکان دارد که داروی اکسی متازولین با موارد دیگری هم در تداخل باشد. همیشه پیش از مصرف، فهرست داروهای مصرفی‌تان را با پزشک به اشتراک بگذارید.
اکسی متازولین توسط چه پزشکی تجویز می‌شود؟
اگر دچار مشکلی شده‌اید که بینی‌تان را دچار احتقان و گرفتگی کرده، توصیه می‌کنیم قبل از مصرف اسپری اکسی متازولین به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. پزشکی با تخصص گوش و حلق و بینی به شما کمک میکند که علت مشکل را شناسایی و در صورت نیاز، از این دارو استفاده کنید. عملکرد اکسی متازولین برای رفع مشکلات گرفتگی بینی مفید است. با این حال، نباید از عوارض آن غافل باشید. مصرف خودسرانه هیچ دارویی از جمله داروی اکسی متازولین به شما پیشنهاد نمیشود.
در میان عوارض داروی اکسی متازولین به مواردی مانند بالارفتن فشار خون و افزایش ضربان قلب برخورد می‌کنیم. این‌ها خطرناک‌اند و برای همین، لازم است که نهایت حواستان را در مصرف دوز تجویزی از سوی پزشک به کار بگیرید. به تداخلات دارویی هم توجه داشته باشید و یادتان نرود که مصرف طولانی مدت اکسی متازولین و استفاده زیاد از حد آن میتواند بافت درون بینی را خشک کند و خونریزی به همراه بیاورد.
برای پیداکردن بهترین پزشکان هم می‌توانید از خدمات سامانه دکتردکتر کمک بگیرید. در این سامانه اینترنتی، نظرات بیماران قبلی هر پزشک را بخوانید و براساس امتیازات دکترها، از آن‌ها وقت بگیرید. دریافت نوبت هم به شیوه آنلاین انجام می‌شود. با مراجعه به پزشک، درباره دوز مصرف اکسی متازولین و استفاده از آن برای رفع احتقان بینی و … به شیوه درست، مطمئن شوید.
منابع:
drugs.com
my.clevelandclinic.org
mayoclinic.org
