در طول سال‌های گذشته کمتر درباره بیماری‌های مقاربتی که از طریق روابط جنسی منقل می‌شوند، صحبت می‌شد و به همین خاطر بیشتر مردم اطلاعات کافی و دقیقی درباره نحوه انتقال این دسته از بیماری‌ها، نحوه تشخیص به موقع و حتی درمانشان نداشتند. خوشبختانه این روند رو به تغییر است و حالا مردم بیشتر از هر وقت دیگری نسبت به سلامت جنسی و روابطشان حساس و هوشیار هستند. به‌همین‌دلیل هم شاید این روزها بیشتر از هر وقت دیگری درباره بیماری زگیل تناسلی hpv نحوه تشخیص و درمان آن شنیده باشید.
برای رسیدگی فوری به این بیماری مقاربتی، علاوه‌بر مراجعه به دکتر اورولوژ راه‌های دیگری هم وجود دارد که در ادامه این بحث به بررسی آن می‌پردازیم؛ اما امروز در این مطلب از مجله دکتردکتر از دید یک پزشک، به بررسی ماهیت زگیل تناسلی و راه‌های تشخیص آن می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
محتوای پزشکی این مطلب توسط دکتر ناصر شمس، فلوشیپ جراحی درون‌بین کلیه، مجاری ادراری و تناسلی (اندویورولوژی) بررسی و تایید شده است.
زگیل تناسلی چیست؟
یکی از رایج‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی جهان، زگیل تناسلی است که از طریق ویروسی به نام پاپیلومای انسانی یا همان hpv منتقل می‌شود. این ویروس از طریق تماس پوستی روابط جنسی منقل شده و معمولاً افرادی که زندگی جنسی پرمخاطره و پارتنرهای متعدد دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند.
ویروس زگیل تناسلی انواع مختلفی دارد که در صورت عدم پیشگیری از زگیل تناسلی به یکی از آنها مبتلا خواهید شد. نوع اول این ویروس همان‌طوری که از نامش هم پیداست باعث ایجاد زخم‌های در پوست ناحیه تناسلی یا حتی دیگر نقاط بدن می‌شود. این زخم‌ها گوشتی و برجسته هستند و به رنگ‌های سفید، صورتی، قهوه‌ای تیره و خاکستری دیده می‌شوند.
ویروس پاپیلومای انسانی در برخی موارد می‌تواند منجر به بروز انواع سرطان مثلاً سرطان دهانه رحم یا سرطان واژن در زنان یا بروز عفونت‌های خطرناک در آقایان به‌وسیله زگیل تناسلی مردان شود، به همین خاطر هم درمان و رسیدگی فوری به این بیماری توصیه می‌شود. نوع دوم ویروس hpv که به آن ویروس 11 و ویروس 6 می‌گویند؛ بر خلاف نوع قبلی منجر به بیماری‌های خطرناک نشده و تقریباً خوش‌خیم است، در نتیجه با یک درمان ساده و فوری بهبود پیدا می‌کند. با این مقدمه بیایید با اولین روش تشخیص بیماری یعنی مراجعه به دکتر اورولوژی آشنا شویم.
معاینه زگیل تناسلی توسط پزشک
برای تشخیص ویروس hpv معمولاً در اولین پیش‌فرض توصیه می‌شود که به متخصص زنان برای خانم‌ها، متخصص پوست و متخصص اورولوژی برای آقایان مراجعه کنید. در مراجعه به متخصص اورولوژ اول از همه مجاری ادراری و سیستمی تولید و ذخیره ادرار معاینه شده و دکتر احتمال بروز هرگونه عفونت یا بیماری مشخصی را بررسی می‌کند. علاوه‌براین متخصص کلیه‌ها، مثانه و میزنای را نیز بررسی کرده و در صورت لزوم دارو تجویز می‌کند.
مراجعه به متخصص هم برای آن دسته از بانوانی که احتمال ابتلا به زگیل تناسلی زنان را دارند، لازم است. پزشک زنان از طریق معاینه و تست پاپ‌اسمیر احتمال بروز ویروس hpv را بررسی کرده و در صورت لزوم واکسن را برای بیمار تجویز می‌کند.
متخصص پوست هم می‌تواند از طریق بررسی علائم ظاهری و بالینی زگیل تناسلی را تشخیص دهد که در قسمت بعد درباره‌اش صحبت کردیم.
تشخیص از روی ظاهر زگیل
دومین روش تشخیص زگیل تناسلی، تشخیص ظاهری آن است که معمولاً توسط متخصص پوست انجام می‌شود. در صورتی که هرگونه علائمی مانند:
- بروز زخم، زگیل یا زائده گوشتی شبیه گل‌کلم اطراف مقعد یا ناحیه تناسلی
- سوزش، درد و یا خارش شدید هنگام ادرار
- ترشحات غیرطبیعی و بدبو واژن در بانوان
- ترشحات غیرطبیعی آلت تناسلی در مردان
داشتید، حتماً از یک متخصص اورولوژی وقت بگیرید تا زخم را معاینه کرده و با بررسی علائم بالینی برای آزمایش یا مراجعه به متخصص دیگر به شما مشاوره بدهد.
انواع تست زگیل تناسلی برای تشخیص به موقع ویروس hpv
یکی از روش‌های تشخیص زگیل تناسلی انجام تست‌های مختلف است که معمولاً توسط پزشک اورولوژی برای مردان و پزشک زنان برای بانوان تجویز می‌شود. تست‌های زگیل تناسلی انواع مختلفی دارند و تمامی این تست‌ها برای تشخیص ویروس hpv و حتی احتمال ابتلا به بیماری‌های بدخیمی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان واژن و حتی سرطان مقعد لازم و ضروری هستند. به همین خاطر همیشه به بیماران توصیه می‌شود، برای اطمینان از سلامت جنسی‌شان با شروع روابط جنسی حتماً به‌صورت سالانه و مداوم توسط متخصص چکاپ شده و از سی‌سالگی به بعد نسبت به انجام آزمایش‌ها و تست‌های ضروری حساس باشند.
آزمایش کولپوسکوپی برای تشخیص زگیل تناسلی در بانوان
دومین تست مخصوص بانوان برای تشخیص احتمال ابتلا به زگیل تناسلی، تست کولپوسکوپی است. معمولاً پیشنهاد می‌شود بانوان در صورت مشاهده علائمی مانند:
- ترشحات غیرعادی واژن
- بوی بد واژن
- خون‌ریزی شدید و غیرقابل‌کنترل
- درد شدید معده
- تب و لرز (که می‌تواند نشانه عفونت باشد)
برای انجام تست کولپوسکوپی به متخصص زنان مراجعه کنند. در این تست که برای تشخیص سرطان دهانه رحم و احتمال ابتلا به ویروس hpv انجام می‌شود، سلول‌های دهانه رحم با دقت بالایی بررسی شده و احتمال ابتلا به هرگونه بیماری و عفونتی بررسی می‌شود.
معاینه مقعد با آنوسکوپ برای تشخیص ابتلا به hpv
دیگر آزمایش معمولی که برای احتمال ابتلا به ویروس زگیل تناسلی انجام می‌شود، معاینه مقعد از طریق آنوسکوپی است. آنوسوکوپی یا معاینه مقعدی یکی از روش‌های پزشکی برای تشخیص هرگونه بیماری مقعد مانند:
- سرطان مقعد
- زگیل تناسلی hpv
- هموروئید (بواسیر، تورم ویردهای اطراف مقعد و راست‌روده)
- فیشر (شقاق یا همان پارگی بافت داخل مقعد)
انجام می‌شود. برای انجام این تست پزشکی، از دستگاهی به نام آنوسکوپ برای بررسی هرگونه بیماری در راست‌روده و مقعد استفاده شده تا پزشک بتواند داخل کانال مقعد را با دقت معاینه کرده و احتمال ابتلا به هرگونه بیماری یا عفونتی را تشخیص دهد. در نتیجه اگر علائمی مانند زخم‌های گوشتی و شبیه گل‌کلم را در نواحی اطراف مقعد داشتید و دچار ترشحات غیرعادی و بد بود شدید، برای احتمال ابتلا به ویروس hpv از دکتر آقایان وقت گرفته و برای رسیدگی و درمان زگیل تناسلی فوری اقدام کنید.
انجام تست بیوپسی برای بررسی ویروس زگیل تناسلی
تست بعدی که انجام آن برای تشخیص بیماری زگیل تناسلی هم در زنان و هم در مردان مشترک است، تست بیوپسی است. بیوپسی با بافت‌برداری، در واقع نمونه‌برداری از نواحی مشکوک به عفونت است. در این تست پزشک از ناحیه مشکوک بافت سلولی را نمونه‌برداری کرده و برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستد. به همین خاطر و برای دریافت بهترین نتیجه از تست بیوپسی توصیه می‌شود قبل از انجام تست هرگونه داروی استروئیدی، ضدالتهاب و آسپیرین مصرف نشود.
تشخیص زگیل تناسلی با اسید استیک
آخرین روشی که برای تشخیص ابتلا به ویروس زگیل تناسلی پیشنهاد شده و نتیجه تقریباً دقیقی هم دارد، انجام آزمایش اسید استیک است. در این روش شما به پزشک مراجعه می‌کنید تا زخم‌ها و ضایعات پوستی مشکوک به hpv را بررسی کند. پزشک هم برای اطمینان از نوع زخم و عفونت آن، محل را آغشته به اسید استیک کرده و ده دقیقه بعد علائم آن را بررسی می‌کند. در صورتی که بیمار مبتلا به زگیل تناسلی باشد، زخم‌ها سفید شده و باید فوراً برای درمان اقدام شود.
انجام تست پاپ‌اسمیر، تست HPV
پاپ‌اسمیر یکی از معروف‌ترین تست‌ها برای معاینه تخصصی دهانه رحم، عفونت‌های رحمی، بیماری‌های مقاربتی و البته زگیل تناسلی است که پیشنهاد می‌شود بانوان از 35 سالگی به بعد با مراجعه به متخصص نسبت به انجام این تست اقدام کنند.
زمانی که به متخصص زنان مراجعه کرده و درخواست تجویز هرگونه واکسنی مانند واکسن گارداسیل برای ایمنی در برابر ویروس زگیل تناسلی را داشته باشید، پزشک اول با انجام تست پاپ‌اسمیر از مخاط دهانه رحم نمونه‌برداری کرده و نمونه را به آزمایشگاه تحویل می‌دهد. این نمونه‌برداری بعد از بررسی در آزمایشگاه احتمال ابتلا به عفونت و دیگر بیماری‌های مقاربتی را نشان می‌دهد تا در صورت ابتلا به hpv پزشک برایتان واکسن تجویز کند.
تست پاپ‌اسمیر درد ندارد و در صورتی که به دکتر خوب و حاذقی مراجعه کرده باشید، حتی کمترین عوارض انجام این تست را هم نخواهید داشت. در ضمن تست سرپایی انجام شده و کمتر از یک دقیقه زمان نیاز دارد، پس خیالتان بابت انجام آزمایش راحت باشد.
آیا آزمایش خون برای تشخیص ابتلا به زگیل تناسلی لازم است؟
متاسفانه بسیاری از بیماران گمان می‌کنند که تست‌های مختلفی که سلامت جنسی و آلت تناسلی را بررسی کرده، برای تشخیص ویروس زگیل تناسلی ضروری نیست و با آزمایش خون هم می‌شود به احتمال ابتلا به این بیماری پی برد.
متأسفانه، این باور غلطی است که بسیاری از مردم درباره آن صحبت می‌کنند و بهتر است که بدانید آزمایش خون برای تشخیص ابتلا به زگیل تناسلی انجام نشده و اصلاً قابلیت تشخیص چنین بیماری و عفونتی را ندارد. در واقع این ویروس فقط با بررسی دقیق و نمونه‌برداری از نواحی مشخص بدن قابل‌تشخیص است، در نتیجه بهتر است آقایان با مراجعه به دکتر مردان و بانوان با مراجعه به متخصص زنان و زایمان برای انجام تست‌های معمول تشخیص زگیل تناسلی، بیماری‌های مقاربتی و دیگر عفونت‌ها اقدام کنند.
آیا می‌توان از زگیل تناسلی پیشگیری کرد؟
بله. با تزریق واکسن و استفاده از لوازم پیشگیری جنسی همچون کاندوم باعث پیشگیری یا پایین آمدن ریسک انتقال و احتمال ابتلا به این بیماری از طریق راه‌های انتقال hpv می‌شود.
تشخیص زگیل تناسلی را به پزشک متخصص بسپارید!
تا اینجا با انواع روش‌های علمی و آزمایش‌های دقیق برای تشخیص ابتلا به ویروس زگیل تناسلی hpv آشنا شدید. در صورتی‌که روابط جنسی متعدد و بدون محافظ (کاندوم) دارید یا روابط اورال (دهانی) را تجربه کردید، بهتر است که نسبت به بررسی علائم زگیل تناسلی حساس باشید و برای معاینه هرگونه عفونت دیگری به متخصص مراجعه کنید تا در صورت لزوم واکسن تجویز شده یا درمان برایتان شروع شود. برای نوبت دهی دکتر و بهره‌مندی از دانش علمی بهترین متخصص‌های کشور هم می‌توانید از طریق سایت دکتردکتر وقت خود را رزرو کنید و توسط پزشک موردنظرتان ویزیت شوید.
ضمن با آرزوی سلامتی، می‌توانید هر سوالی که در این زمینه دارید را از مشاور سلامتی دکتردکتر بپرسید.
