دررفتگی لگن چه علائمی دارد و نحوه درمان آن چگونه است؟

ضعف عضلات و وجود آسیب در ناحیه لگن، دو دلیل عمده دررفتگی لگن هستند. دررفتگی لگن، یک مشکل حاد است که هنگام تصادفات و وارد آمدن ضربه روی مفصل لگن و ران بروز می‌کند. علائم دررفتگی لگن، شامل درد، تورم، کبودی و بی‌حسی هستند. برای درمان دررفتگی مفصل لگن، دکتر ارتوپد، انجام جراحی، فیزیوتراپی و جلسات توانبخشی را تجویز می‌کند. برای توضیح جامع‌تر، این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر را به بررسی کامل دررفتگی لگن و نکات درمانی آن اختصاص می‌دهیم. برای مطالعه این مطلب به ۵ دقیقه زمان نیاز دارید.

همچنین، اگر سوالی در مورد علائم در رفتن لگن داشتید، می‌توانید در انتخای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک متخصص پاسخ دهد. 

دررفتگی لگن به چه معنی است؟

دررفتگی لگن، یک وضعیت بسیار دردناک و آزاردهنده است و زمانی رخ می‌دهد که سر استخوان ران، از حالت طبیعی خود در حفره لگن خارج شود. دررفتگی لگن، عمدتاً به صورت ناگهانی رخ می‌دهد و معمولاً با درد شدید و ناتوانی در حرکت همراه است. هنگام وقوع چنین موقعیتی، بدون فوت وقت باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود. درصورت تاخیر در اقدام‌های درمانی، دررفتگی لگن می‌تواند به مفصل و بافت‌های اطراف آن و به استخوان‌های لگن خاصره، آسیب‌های جدی برساند. به‌اندازه‌ای که فرد نیاز به جراحی و درمان‌های طولانی‌مدت داشته باشد.

دررفتگی لگن چه علائمی دارد؟

علائم دررفتگی لگن، ممکن است بسته به شدت آسیب و نوع دررفتگی، متفاوت‌ باشند. با‌این‌حال، شامل درد شدید، تورم، کبودی و شنیدن صدای کلیک هنگام جابه‌جایی است. توضیحات جامع‌تر را در این خصوص باهم بررسی می‌کنیم:

• درد شدید؛ هنگام دررفتگی لگن، فرد معمولاً درد بسیار شدیدی را در ناحیه لگن و کشاله ران احساس می‌کند. بعد از گذشت چند دقیقه، این درد ممکن است به سایر نواحی بدن نیز انتشار یابد. درد ناشی از دررفتگی لگن، به‌اندازه‌ای شدید است که حرکت کردن، ایستادن و نشستن برای فرد بسیار دشوار می‌شود.
• ناتوانی در حرکت دادن پا؛ دررفتگی لگن، همچنین باعث می‌شود که فرد نتواند پای آسیب‌دیده را به طور طبیعی حرکت دهد. همچنین، ممکن است احساس ضعف یا بی‌حسی به او دست بدهد.
• تورم و کبودی؛ ممکن است در ناحیه آسیب‌دیده تورم و کبودی ایجاد شود. این‌حالت، نشان‌دهنده آسیب به بافت‌های نرم و عروق خونی است. این علائم می‌توانند بلافاصله پس از آسیب، یا در طی چند ساعت بعد از آن بروز کنند.
• کوتاه شدن پا؛ اگر دررفتگی لگن موقعیت استخوان را تغییر دهد، پای آسیب‌دیده ممکن است کوتاه‌تر از پای دیگر به نظر برسد. این تغییر طول، همچنین ممکن است با تغییر در زاویه پای آسیب‌دیده نیز همراه باشد.
• ایجاد صدای کلیک؛ در برخی موارد، فرد ممکن است هنگام حرکت دادن مفصل، صدای کلیک بشنود. این صدا‌ها در اصل، نشان‌دهنده جابجایی ناگهانی استخوان‌ها و بافت‌های اطراف ایجاد می‌شوند.

نکته! زمانی که دررفتگی لگن ناقص باشد، علائم نسبت به حالت کامل خفیف‌تر خواهند بود. همچنین، درد کمتر است و فرد احساس ناتوانی جزئی در راه رفتن دارد. با‌این‌حال، در این موقعیت نیز خیلی سریع باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. به علائم دررفتگی ناقص، علائم نیمه در رفتگی لگن نیز گفته می‌شود.

تشخیص دررفتگی لگن

تشخیص دقیق و به موقع دررفتگی لگن، برای جلوگیری از عوارض جدی و شروع درمان بسیار مهم است. این تشخیص، در قدم اول شامل معاینه بالینی، انجام تصویر‌برداری و انجام آزمایش‌های تکمیلی است. مراحل را به صورت جامع‌تر در جدول زیر بررسی می‌کنیم:

توجه داشته باشید که رادیوگرافی، فقط محل دقیق دررفتگی و هرگونه شکستگی اطراف را نشان می‌دهد؛ اما CT اسکن و mri، جزئیات بیشتری از بافت‌های نرم و آسیب‌های داخلی را نشان می‌دهند. درادامه، چند نکته جزئی‌ را نیز در این خصوص بررسی می‌کنیم:

۱. در مرحله معاینه بالینی، پزشک متخصص ارتوپدی تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. سپس، علائم بالینی را با بررسی وضعیت حرکت مفصل و میزان درد ارزیابی می‌کند. این ارزیابی شامل بررسی تفاوت در طول پاها، تورم و کبودی، و همچنین دامنه حرکت مفصل است.

۲. پزشک متخصص برای تائید تشخیص، انجام تصویربرداری را تجویز می‌کند. روش‌های تصویربرداری شامل رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی هستند. این روش‌ها، به پزشک کمک می‌کنند تا نوع دررفتگی را تشخیص داده و از آسیب‌های مرتبط به بافت‌های نرم و استخوان‌ها آگاه شود.

۳. پزشک ارتوپدی، همچنین برای ارزیابی وضعیت کلی سلامت بیمار و تشخیص سایر مشکلات مرتبط، انجام آزمایش‌های خون و دیگر آزمایش‌های تکمیلی را تجویز می‌کند.

دررفتگی لگن در بزرگسالان چه دلایلی دارد؟

دلایل دررفتگی لگن در بزرگسالان، شامل آسیب‌های ناشی از تصادف‌ها، انجام فعالیت‌های ورزشی شدید، ابتلا به بیماری‌های مزمن و ناهنجاری‌های مادرزادی هستند. این دلایل را به صورت جامع‌تر بررسی می‌کنیم:

• تصادف‌؛ تصادف‌های رانندگی، سقوط از ارتفاع، یا ضربه‌های شدید به ناحیه لگن، از مهم‌ترین دلایل دررفتگی لگن هستند. این نوع آسیب‌ها، معمولاً به دلیل نیروی شدید و ناگهانی که به مفصل لگن وارد می‌شود، بروز می‌کنند.
• انجام فعالیت‌های ورزشی شدید؛ انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال یا هاکی، که شامل ضربات و حرکات سریع هستند، ممکن است باعث دررفتگی لگن شوند. از‌این‌رو، ورزشکارانی که در این رشته‌ها فعالیت می‌کنند، نباید از انجام تمرینات تقویتی عضلات لگن غافل شوند. همچنین،
• ابتلا بیماری‌های مزمن؛ بیماری‌هایی مانند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید، آرتروز و آرتروز لگن، می‌توانند عامل ضعف مفصل و دررفتگی لگن باشند. این بیماری‌ها، همچنین باعث تحلیل رفتن غضروف و ضعف عضلات اطراف مفصل نیز می‌شوند.
• وجود ناهنجاری‌های مادرزادی؛ این ناهنجاری‌ها، ممکن است در ابتدا علائمی نداشته باشند؛ اما با گذشت زمان و تحت تأثیر فعالیت‌های روزمره، به دررفتگی منجر می‌شوند.

فشارهای مکرر ناشی از فعالیت‌های روزمره روی لگن نیز، می‌توانند باعث دررفتگی لگن شوند. برای مثال، افرادی که در شغل‌های سنگین فعالیت دارند، بیشتر در معرض دررفتگی لگن هستند. همچنین، لازم به ذکر است که علائم دررفتگی لگن زنان با مردان چندان تفاوتی ندارند.

دررفتگی لگن در کودکان و نوزادان چه دلایل و علائمی دارد؟

در کودکان و نوزادان، دررفتگی لگن معمولاً به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

• ناهنجاری‌های مادرزادی؛ مشکلاتی مانند دیسپلازی مفصل لگن (DDH) که از زمان تولد وجود دارد، می‌تواند منجر به دررفتگی لگن شوند. متاسفانه احتمال دارد که این مشکل در دوران نوزادی، تشخیص داده نشود. ازاین‌رو، همزمان با رشد کودک، مشکلاتی در حرکت و راه‌رفتن او ایجاد خواهد شد.
• ضعف عضلانی یا حرکتی؛ وجود اختلال‌‌های حرکتی در نوزادان، می‌توانند به تغییر موقعیت مفصل لگن و دررفتگی منجر شوند. این نوع از اختلال‌ها، به دلیل مشکلات ژنتیکی، عفونت‌ها و سایر عوامل بروز می‌کنند.

علائم دررفتگی در نوزادان، شامل ناتوانی در حرکت دادن پا، تفاوت طول پاها، صدای کلیک و احتمال تاخیر در شروع راه‌ رفتن هستند.

با استناد به یک مقاله معتبر در وب‌سایت رسمی دانشکده پزشکی استنفورد،

علائم اولیه دیسپلازی مفصل ران در کودکان، که به عنوان دررفتگی تکاملی لگن (DDH) نیز شناخته می‌شود، همیشه آشکار نیستند؛ اما دررفتگی‌های آشکار مفصل ران، تنها در حدود ۱ نفر از هر ۱۰۰۰ نوزاد رخ می‌دهد.

لازم به ذکر است که سایر اشکال ناپایداری مفصل ران، شایع‌تر هستند و با معاینه دقیق بالینی شناسایی می‌شوند.

عوارض دررفتگی لگن

دررفتگی لگن، چه از نوع خلفی چه از نوع قدامی، می‌تواند به عوارض سخت و مختلفی منجر شود. با‌این‌حال، اولین عارضه دررفتگی لگن، احساس درد در اندام تحتانی و درد لگن است. همچنین فرد در قسمت باسن و استخوان دنباچه خود نیز احساس درد خواهد داشت. سایر عوارض ناشی از دررفتگی لگن، شامل آسیب به اعصاب و عروق خونی، آسیب به غضروف مفصل، ایجاد آرتروز زودرس، ناتوانی در حرکت و بروز عفونت هستند. 

آسیب به عصب و عروق خونی

آسیب‌های وارده به اعصاب و عروق خونی در ناحیه لگن، می‌توانند منجر به کاهش حس، ایجاد درد مزمن و بروز مشکلات خون‌رسانی به پا شوند. این آسیب‌ها، همچنین مشکلاتی مانند بی‌حسی، ضعف عضلانی و اختلالات حرکتی نیز در فرد ایجاد می‌کنند. 

آسیب به غضروف مفصل و ناتوانی در حرکت

دررفتگی لگن، ممکن است باعث آسیب به غضروف مفصل و ایجاد آرتروز زودرس شود. این آسیب، همچنین دامنه حرکتی را کاهش  و درنتیجه، کیفیت زندگی فرد را نیز پایین می‌آورد. ناتوانی در حرکت، به دلیل درد و ضعف عضلانی بروزکرده و در موقعیت‌هایی مانند انجام فعالیت‌های روزمره، کار کردن، ورزش کردن و سایر فعالیت‌های مشابه خود را نشان می‌دهد.

ناپایداری مزمن مفصل 

 دررفتگی مکرر مفصل ممکن است ناپایداری مزمن ایجاد کند. از‌این‌رو، برای بازگرداندن ثبات مفصل، احتمال دارد که فرد به جراحی و درمان‌های بیشتری نیاز داشته باشد. 

عفونت

در صورت انجام جراحی، خطر عفونت در محل جراحی وجود دارد. این عفونت‌ها، به درمان‌های آنتی‌بیوتیکی و مراقبت‌های ویژه نیار دارند. فراموش نکنید که درهرحالت، درمان عفونت بسیار حیاتی بوده و هرگز نباید در مورد آن اهمال کاری کنید. 

تشکیل بافت اسکار

جراحی‌ها و آسیب‌های مکرر، می‌توانند منجر به تشکیل بافت اسکار در ناحیه مفصل شوند. این بافت اسکار حرکت مفصل را محدود کرده و درد را افزایش می‌دهند. 

روش‌های درمانی برای دررفتگی لگن

روش‌های درمانی دررفتگی لگن، بسته به شدت و نوع آسیب متفاوت هستند. برای مثال، جا انداختن لگن، عمل تعویض مفصل لگن، انجام فیزیوتراپی و مصرف دارو‌های مسکن از این دست هستند. هرکدام از درمان‌ها، روش خاص خود را دارند و حتما باید دکتر ارتوپدی یا دکتر فیزیوتراپی آنها را انجام دهند.

جا انداختن لگن

جا انداختن لگن، یک روش غیرجراحی است که پزشک متخصص آن را انجام می‌دهد. در این روش، پزشک با استفاده از تکنیک‌های خاص، سر استخوان ران را به محل اصلی خود در حفره لگن بازمی‌گرداند. این روش، ممکن است شامل کشش و فشار کنترل‌شده بر روی مفصل برای اصلاح موقعیت استخوان باشد. در برخی موارد، پزشک متخصص برای کاهش درد و تسهیل فرآیند جا انداختن، از بی‌حسی‌های موضعی و عمومی استفاده می‌کند. جا انداختن لگن معمولاً در محیط بیمارستان یا کلینیک انجام شده و نیاز به تجهیزات پزشکی مناسب دارد. پس از جا انداختن، پزشک ممکن است برای تایید موقعیت صحیح استخوان، انجام تصویربرداری زا تجویز کند.

استفاده از آتل یا گچ

پس از جا انداختن، پزشک متخصص از آتل یا گچ برای تثبیت مفصل و پیشگیری از جابجایی مجدد استفاده می‌کند. این کار باعث می‌شود تا فرآیند بهبود تسریع یابد و مفصل به حالت طبیعی خود بازگردد. استفاده از آتل یا گچ، ممکن است به به مدت چند هفته تا چند ماه طول بکشد.

جراحی لگن

جراحی لگن، زمانی انجام می‌شود که جا انداختن دستی امکان‌پذیر نباشد. یا اینکه دررفتگی، با شکستگی استخوان همراه باشد. در جراحی، پزشک با استفاده از پیچ‌ها، پلاک‌ها یا پروتزهای مفصلی، جایگاه مفصل را تثبیت می‌کند. رایج‌ترین جراحی‌هایی که برای دررفتگی لگن انجام می‌شوند، شامل جراحی استئوتومی، جراحی باز و جراحی آرتروسکوپی هستند. پس از جراحی، بیمار به برنامه‌های بازتوانی و انجام فیزیوتراپی نیاز دارد تا قدرت و حرکت مفصل به حالت طبیعی بازگردد. پیروی از دستورات پزشک و فیزیوتراپیست، برای بهبود کامل و جلوگیری از عوارض جانبی بسیار مهم است.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی، بخش مهمی از درمان دررفتگی لگن است. برنامه فیزیوتراپی، معمولاً شامل تمرینات تقویتی و برنامه‌های کششی است که برای بازگرداندن قدرت و انعطاف‌پذیری مفصل انجام می‌شوند. اهداف فیزیوتراپی شامل بهبود حرکت و انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات و کاهش درد هستند. فیزیوتراپیست‌ها، معمولاً برنامه‌های تمرینی اختصاصی برای هر بیمار طراحی می‌کنند. پیروی منظم از برنامه فیزیوتراپی، به روند بهبود سرعت می‌بخشند.

مصرف داروهای ضدالتهابی و مسکن

برای کاهش درد و التهاب، پزشک متخصص یکسری داروهای ضدالتهابی و مسکن تجویز می‌کند. مصرف داروهای تجویزی، باید مطابق دستور پزشک باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم مطلب مربوط به تخصص ارتوپدی چیست را مطالعه کنید. در این مطلب، علاوه‌بر آشنایی با تخصص ارتوپدی، می‌توانید با سایر روش‌های درمانی نیز آشنا شوید.

روش‌های پیشگیری از دررفتگی لگن

برای پیش‌گیری از دررفتگی لگن، رعایت چند نکته بسیار ضرروی است. برای مثال، بهتر است هنگام ورزش کردن از لوازم ایمنی استفاده کنید. زیرا استفاده از پدهای محافظ و کمربندهای ایمنی، خطر آسیب را کاهش می‌دهند. به همین دلیل است که ورزشکاران، هرگز بدون رعایت این نکات اجازه فعالیت ندارند. سایر روش‌های پیش‌گیری را باهم بررسی می‌کنیم:

• تقویت عضلات؛ تمرینات منظم تقویتی و کششی، خطر دررفتگی را کاهش می‌دهند. همچنین این تمرینات، باید به صورت منظم و تحت نظر مربی یا فیزیوتراپیست انجام شوند.
• اجتناب از فعالیت‌های پرخطر؛ اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی شدید، می‌تواند به جلوگیری از دررفتگی کمک کند. از‌این‌رو، بهتر است افرادی که در مشاغل یا ورزش‌های پرخطر فعالیت می‌کنند، پیش از آغاز فعالیت آموزش‌های لازم را دریافت کنند.

همچنین، داشتن وزن ایده‌‌آل، فشار وارده بر مفاصل و خطر دررفتگی را کاهش می‌دهد. از‌این‌رو، تغذیه سالم و ورزش منظم نیز در جهت پیشگیری از دررفتگی لگن مهم است.

برای درمان دررفتگی لگن به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان دررفتگی لگن، باید به دکتر ارتوپد مراجعه کنید. زیرا پزشک ارتوپدی، هم تجربه و تخصص کافی در این زمینه دارد و هم  با استفاده از روش‌های درمانی به‌روز، می‌تواند علائم دررفتگی لگن را مدیریت کند. همچنین، هنگام دررفتگی مفصل لگن نیز  بهترین روش‌های درمانی را برایتان انتخاب می‌کند. اگر شما هم می‌خواهید برنامه‌های درمانی خود را دریافت کنید، همین حالا به سیستم نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر مراجعه کرده و نوبت خود را از بهترین‌ پزشک‌های ارتوپدی در سراسر ایران دریافت کنید.

منابع:

my.clevelandclinic.org

healthline.com

سوالات متداول دررفتگی لگن