اگزمای دیشیدروتیک؛ بیماری پوستی در کف پاها و دست‌ها

اگزمای دیشیدروتیک، که به عنوان دیشیدروزیس یا پومفولیکس نیز شناخته می شود، یک بیماری پوستی است که در آن تاول در کف پاها و یا کف دست ها و انگشتان ایجاد می شود. تاول ها می توانند به صورت برجستگی های ریز روی انگشتان ظاهر شوند یا با هم رشد کنند و نواحی بزرگ تری را روی دست ها و پاها بپوشانند. این تاول ها معمولاً بسیار خارش دارند و ممکن است پر از مایع باشند. تاول ها به طور معمول حدود 3 تا 4 هفته باقی می مانند و می توانند به دلیل مسائل مختلفی مانند آلرژی، ژنتیک یا استرس ایجاد شوند.

علت اگزمای دیشیدروتیک چیست؟

علت دقیق اگزمای دیشیدروتیک ناشناخته است. قبلاً تصور می شد که این مشکل در مجاری عرق فرد باشد، اما نادرست بودن این ایده ثابت شد. افراد مبتلا به اگزمای دیشیدروتیک به احتمال زیاد به موارد زیر حساسیت مفرط دارند:

• فلز، به ویژه کبالت یا نیکل
• یک عنصر خاص در یک محصول مراقبت شخصی مانند صابون یا مرطوب کننده
• دارو، به خصوص ضد بارداری یا آسپرین
• سیگار کشیدن (دخانیات)
• عفونت پوستی مانند پای عفونت پای ورزشکار
• انفوزیون ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)

استرس می تواند محرک دیگری برای اگزمای دیشیدروتیک باشد، همانطور که تغییرات آب و هوا می توانند محرک باشند. برخی از افراد هنگامی که هوا گرم و مرطوب است (و اشعه UVA قوی هستند)، عود بیماری را تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر هنگامی که دما کاهش می یابد و سرد می شود، این مشکل را دارند.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به اگزمای دیشیدروتیک هستند؟

عوامل مختلفی وجود دارند که تعیین می کنند چه افرادی دچار اگزمای دیشیدروتیک می شوند. به احتمال زیاد این وضعیت بین 20 تا 40 سالگی شروع می شود. ژنتیک نیز ممکن است در اگزمای دیشیدروتیک نقش داشته باشد. اگر یک یا چند خویشاوند خونی مبتلا به این بیماری دارید، احتمال بیشتری وجود دارد که شما هم به آن مبتلا شوید.

چند عامل دیگر که ممکن است به این بیماری دامن بزنند، عبارتند از:

• اینکه شما در حال حاضر با نوع دیگری از اگزما زندگی می کنید
• به عنوان مکانیک یا فلزکار کار کرده اید یا در حال حاضر کار می کنید (به دلیل تماس با فلزات خاصی مانند نیکل)
• سابقه کار با سیمان (که می تواند حاوی کبالت و نیکل باشد) دارید.
• در حال حاضر با آلرژی فصلی مواجه هستید
• با آسم زندگی می کنید
• گاه به گاه حملات سینوزیت آلرژیک دارید

اگزمای دیشیدروتیک در کودکان

اگزما یا درماتیت آتوپیک در کودکان و نوزادان شایع تر از بزرگسالان است. حدود 10 تا 20 درصد آن ها به نوعی اگزما مبتلا هستند. اما بسیاری از انواع درماتیت آتوپیک یا اگزما در بزرگسالی رشد خواهند کرد. اگزمای دیشیدروتیک می تواند کودکان را نیز مبتلا کند، اما نادر است.

علائم اگزمای دیشیدروتیک

اولین علائم تشدید اگزمای دیشیدروتیک می تواند احساس سوزش و خارش بدون هیچ سرنخ بصری باشد. به احتمال زیاد در کف دست، کناره های انگشتان و پا ها تاول های ریز و خارش دار ایجاد می شوند. در موارد شدید، تاول ها می توانند به پشت دست ها، اندام ها و پاها نیز کشیده شوند. این تاول های ریز می توانند با هم رشد کرده و مناطق بزرگ تری را تشکیل دهند که  قرمز و برجسته هستند و خارش زیادی دارند.

اگر پوست عفونی شود، تاول ها دردناک شده و چرک ترشح می کنند. به طور معمول، اگزمای دیشیدروتیک به خودی خود طی 3 تا 4 هفته بهبود می یابد، اما با بهبودی تاول ها، پوسته پوسته شدن و خشکی پوست هنوز هم وجود دارد. ممکن است در افرادی که رنگ پوست تیره تر دارند، در جایی که تاول ها بهبود یافته اند، لکه های تیره ایجاد شود.

اگزمای دیشیدروتیک چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر بیش از یک هفته است که با قرمزی و خارش پوست خود دست و پنجه نرم می کنید، بهتر است به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید، زیرا بسیاری از بیماری های پوستی نیز می توانند باعث ایجاد تاول شوند. در طول ویزیت، پزشک به پوست شما نگاهی می‌اندازد و از شما می‌پرسد که آیا متوجه الگویی برای ایجاد تاول‌هایتان شده‌اید ؟ (مثلاً اگر شروع به استفاده از محصولات مختلف کرده‌اید یا احساس استرس خاصی کرده‌اید) و آیا شغل یا سرگرمی‌های شما شامل تماس با فلزات است یا خیر.

اگر پزشک معتقد است که اگزمای دیشیدروتیک می تواند به دلیل آلرژی باشد، آزمایش آلرژی انجام می دهد. اگر دچار اگزمای شدید باشید یا اگر علائم طولانی مدت را تجربه کرده اید، احتمالا دارو نیز تجویز می شود.

اگزمای دیشیدروتیک چگونه درمان می شود؟

شدت شیوع بیماری و سایر عوامل سلامت شخصی تعیین کننده این است که پزشک چه درمان هایی را پیشنهاد می کند. همچنین ممکن است لازم باشد قبل از یافتن درمانی مؤثر، درمان های دیگر را نیز امتحان کنید.

درمان برای شیوع خفیف

کرم پیمکرولیموس و پماد تاکرولیموس معمولا برای درمان درماتیت آتوپیک استفاده می شوند. اما نشان داده شده است که آنها برای اگزمای دیشیدروتیک نیز موثر هستند. برای عودهای خفیف، ممکن است پزشک موارد زیر را توصیه کند:

• مرطوب کننده ای که نرم کنندگی بالایی دارد تا به از بین بردن خشکی کمک کند.
• یک کورتیکواستروئید تجویزی که به بهبود تاول ها و کاهش التهاب کمک می کند
• داروی ضد خارش به شکل قرص یا کرم

درمان برای شیوع شدیدتر

شیوع شدیدتر می تواند به درمان های احتمالی مانند موارد زیر نیاز داشته باشد:

• داروهای ضد قارچ، اگر اگزما به عفونت قارچی مرتبط است
• قرص ها یا کرم های استروئیدی
• کرم ها یا پمادهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• درمان با نور UV
• دوپیکسنت
• متوترکسات
• سیکلوسپورین
• سلسپت

تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) در صورتی که به نظر برسد اگزمای دیشیدروتیک در اثر تعریق شدید ایجاد شده باشد.

درمان های خانگی برای اگزمای دیشیدروتیک

در حالی که ممکن است داروهای خانگی به اندازه داروهای توصیه شده توسط پزشک مؤثر نباشند، اما هنوز می توانند به کاهش علائم کمک کنند. می توانید با کمپرس سرد شروع کنید و هر 15 دقیقه این ناحیه را تسکین دهید. همچنین می‌توانید نواحی آسیب‌دیده را به مدت 15 دقیقه خیس کنید. پزشک می تواند برخی از خیساننده‌های دارویی خوب را برای کاهش التهاب توصیه کند.

راه هایی برای رهایی از استرس پیدا کنید. از آنجایی که اگزمای دیشیدروتیک می تواند در اثر استرس ایجاد شود، استفاده از تکنیک هایی مانند مدیتیشن می تواند به ایجاد آرامش برای ذهن و بدن کمک کند. اگر دست‌هایتان آسیب دیده است، هر زمان که دست‌هایتان را می‌شوید حلقه‌ها و جواهرات را بردارید تا آب روی پوستتان باقی نماند. اگر متوجه شدید که به نظر می رسد یک محصول مراقبت شخصی خاص مانند یک صابون جدید دلیل تاول های شما بوده است، استفاده از آن را برای چند هفته متوقف کنید و ببینید آیا التهاب و خارش از بین می رود یا خیر.

ناحیه آسیب دیده را همیشه به خوبی مرطوب نگه دارید. سعی کنید ناخن‌هایتان را طوری نگه دارید که به اندازه کافی کوتاه باشند تا در صورت خاراندن، پوست آسیب نبیند. این می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.

تغییر رژیم غذایی

نیکل و کبالت عناصر طبیعی هستند که در بسیاری از غذاها مانند موارد زیر یافت می شوند:

کبالت در:

• آجیل برزیلی
• دانه کتان
• نخود

نیکل در:

• غلات
• چای
• میوه خشک شده

اگر پزشک مشکوک باشد که عود اگزمای دیشیدروتیک ناشی از حساسیت به نیکل یا کبالت است، ممکن است رژیم غذایی کم کبالت یا کم نیکل را توصیه کند. پزشک از یک راه خاص استفاده می کند. به این صورت که هر چه مقدار نیکل یا کبالت در غذا بیشتر باشد، امتیاز آن غذا یا نوشیدنی بالاتر است. به شما توصیه می شود که امتیازات غذای خود را بشمارید. اما از آنجایی که غذاهای سالم زیادی وجود دارد که شامل این عناصر طبیعی است، نباید سعی کنید این رژیم غذایی مبتنی بر امتیاز را به تنهایی انجام دهید.

عوارض اگزمای دیشیدروتیک

عارضه اصلی اگزمای دیشیدروتیک معمولاً ناراحتی ناشی از خارش و درد ناشی از تاول است. این ناراحتی گاهی اوقات می تواند در حین عود کردن آنقدر شدید شود که در میزان استفاده از دست ها یا حتی راه رفتن محدود شوید. همچنین احتمال ابتلا به عفونت در این نواحی در اثر خاراندن بیش از حد وجود دارد. علاوه بر این، اگر خارش یا درد شدید باشد، خواب شما نیز ممکن است مختل شود.

پیشگیری و کنترل شیوع اگزمای دیشیدروتیک

از آنجایی که علل ناشناخته هستند و محرک ها بسیار شخصی هستند، هیچ راهی برای پیشگیری یا کنترل کامل شیوع اگزمای دیشیدروتیک وجود ندارد. اما شما می توانید با درک محرک های خاص خود، تقویت پوست خود با استفاده از مرطوب کننده روزانه، کنترل استرس خود (در صورت امکان) و هیدراته ماندن، از ایجاد علائم و عود بیماری جلوگیری کنید.

اگزمای دیشیدروتیک در دراز مدت

به طور معمول، عود اگزمای دیشیدروتیک در عرض چند هفته بدون عارضه ناپدید می شود. اگر تمام تلاش خود را بکنید تا از خراشیدن پوست آسیب دیده جلوگیری کنید، ممکن است هیچ اثر یا جای زخم قابل توجهی نیز باقی نماند. اگر ناحیه آسیب دیده را خراش دهید، ناراحتی بیشتری را تجربه می کنید. همچنین بهبودی علائم بیماری نیز بیشتر طول می کشد. خراشیدن و آسیب به تاول ها می تواند باعث عفونت باکتریایی شود.

اگرچه ممکن است شیوع اگزمای دیشیدروتیک شما به طور کامل بهبود یابد، اما می تواند دوباره عود کند. همکاری با یک متخصص پوست برای ارائه برنامه درمانی شخصی (خواه کوتاه مدت یا بلندمدت) بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد اختلال در زندگی روزمره شما است.

منبع : healthline