عوارض لیزر موهای زائد شامل قرمزی، تورم و گاهی پوسته‌ریزی است که اغلب ظرف چند ساعت از بین می روند. اما گاهی باورهای اشتباه موجود درباره خطرات لیزر موهای زائد افراد را از استفاده از این روش بازمی‌دارند.
باورهایی همچون ارتباط بین عوارض لیزر موهای زائد و سرطان افراد را دچار نگرانی و سردرگمی خواهد کرد. این باورها کاملا اشتباه بوده و هیچ مدرک علمی برای تایید این ادعاها وجود ندارد. با انجام لیزر توسط متخصص مجرب و رعایت مراقبت‌های توصیه‌شده، می‌توان این روش را ایمن و موثر دانست و از نگرانی‌های غیرضروری پرهیز کرد.
در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به عوارض شایع و نادر و همچنین باورهای اشتباه در این موارد پرداخته‌ایم.
در انتها اگر سوالی درباره خطرات این روش دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
عوارض لیزر موهای زائد چیست؟
لیزر موهای زائد بهطور کلی بی خطر است؛ اما گاهی بسته به عوامل فردی مانند نوع پوست، رنگ مو، برنامه درمانی و رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از درمان، عوارض جانبی متفاوتی ایجاد می‌کند. در ادامه، به رایج‌ترین و نادرترین عوارض لیزر موهای زائد پرداخته‌ایم:
تحریک پوستی
تحریک پوستی به صورت قرمزی، تورم یا ناراحتی خفیف در ناحیه درمان شده ظاهر میشود. این واکنش معمولا شبیه آفتاب‌سوختگی جزئی است و طی چند ساعت تا چند روز از بین می‌رود.
علت این تحریک، هدف قرار گرفتن فولیکولهای مو توسط لیزر و ایجاد التهاب جزئی است. استفاده از ژل آلوئه‌ورا یا کمپرس سرد می‌تواند به کاهش علائم لیزر موهای زائد کمک کند. مراقبت‌های پیش و پس از درمان، مانند اجتناب از آفتاب و محصولات دارای اسانس و الکل، خطر تحریک را کاهش می‌دهند.
تغییرات رنگدانه‌ای
گاهی، لیزر موهای زائد باعث تیرگی (هیپرپیگمانتاسیون) یا روشن شدن (هیپوپیگمانتاسیون) پوست ناحیه درمان میشود. این تغییرات در افرادی با پوست تیره‌تر یا کسانی که قبل و بعد از درمان از آفتاب دوری نمی‌کنند، بیشتر دیده خواهد شد. هیپرپیگمانتاسیون به دلیل تولید بیش از حد ملانین و هیپوپیگمانتاسیون به دلیل کاهش تولید آن رخ می‌دهد.
این تغییرات معمولا موقتی هستند؛ اما در موارد نادر اثرات دائمی برجای می‌گذارند. استفاده از کرم ضدآفتاب و رعایت دستورالعمل‌های مراقبتی قبل و بعد از عمل لیزر، خطر تغییر رنگ پوست را کاهش می‌دهد.
تاول، پوسته‌ریزی یا زخم شدن
تاول، پوسته‌ریزی یا زخم شدن از نادرترین عوارض لیزر موهای زائد هستند که معمولا به دلیل مراقبت‌های نادرست پس از درمان یا حساسیت‌های پوست ایجاد می‌شوند. این عوارض، واکنشی است که لایه خارجی پوست به گرمای لیزر نشان می‌دهد.
آبرسانی، اجتناب از آفتاب و استفاده از کرم‌های توصیه‌شده پس از لیزر این خطرات را کاهش خواهد داد. همچنین، با پرهیز از خراشیدن یا دستکاری ناحیه آسیب‌دیده، از ایجاد اسکار جلوگیری کنید.
اِسکار (جای زخم)
ایجاد اسکار از نادرترین خطرات لیزر موهای زائد بوده که از تکنیک نامناسب، مراقبت ناکافی یا مشکلات پوستی زمینه‌ای نشات می‌گیرد. این عارضه با خراشیده شدن ناحیه درمان‌شده، قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید یا ابتلا به عفونت به دلیل رعایت نکردن بهداشت رخ می‌دهد.
علائم اولیه شامل قرمزی مداوم یا بافت ناهموار پوست است. برای پیشگیری از اسکار، از آفتاب‌گرفتگی، خراشیدن و استفاده از محصولات محرک خودداری کنید.
تغییرات در بافت پوست
به ندرت، لیزر موهای زائد باعث تغییر در بافت پوست به صورت نواحی زبر یا برآمدگی‌های کوچک میشود. در بیشتر مواقع، این تغییرات به دلیل تنظیمات نادرست دستگاه لیزر یا عدم رعایت مراقبت‌های پس از درمان رخ می‌دهند.
افراد دارای پوست حساس یا مشکلات پوستی مانند اگزما بیشتر در معرض این دست از عوارض لیزر موهای زائد هستند. آبرسانی و استفاده از محصولات مراقبتی ملایم این شرایط را بهبود می‌دهند. از لایه‌بردارها و مواد شیمیایی محرک تا زمان بهبودی کامل خودداری کنید.
خاکستری شدن موهای درمان‌شده
از دیگر خطرات لیزر موهای زائد، خاکستری شدن موهای درمان‌شده است. این عارضه نادر، به دلیل آسیب به سلول‌های رنگدانه فولیکول مو رخ می‌دهد. افراد با موهای تیره و تحت درمان‌های شدید، بیشتر در معرض این خطر قرار دارند.
گاهی، خاکستری شدن موها اثر لیزر در جلسات بعدی را کاهش دهد؛ زیرا لیزر عمدتا موهای رنگ‌دانه‌دار را هدف قرار می‌دهد. انتخاب متخصص مجرب و ارائه برنامه درمان براساس ویژگی‌های پوست و مو این خطر را کاهش خواهد داد.
رشد بیش از حد مو
گاهی، رشد بیش از حد مو یا هیپرتریکوز پارادوکسیکال، پس از لیزر موهای زائد، در اطراف نواحی درمان‌شده رخ می‌دهد. این عارضه نادر، بیشتر در افراد دارای پوست تیره یا موهای نازک و درمان با شدت پایین لیزر مشاهده میشود.
علت دقیق این پدیده نامشخص است؛ اما ممکن است به تحریک فولیکولهای مو مرتبط باشد. برای مدیریت این عارضه، معمولا جلسات لیزر اضافی با تنظیمات جدید توصیه میشود.
ایجاد خطر در نزدیکی چشم‌ها
لیزر موهای زائد برای نواحی نزدیک چشم‌ها، به دلیل خطر آسیب شدید به چشم مناسب نیست. پوست نازک اطراف چشم، حساس است و در معرض سوختگی یا تغییر رنگ قرار می‌گیرد. به‌همین‌خاطر، هنگام انجام لیزر صورت باید از عینک‌های مخصوص استفاده شود. همچنین، برای حذف موهای این نواحی، روش‌های ایمن‌تر مانند وکس یا نخ توصیه میشود.
خطرات لیزر موهای زائد صورت
لیزر موهای زائد روی صورت عموما ایمن است؛ اما ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. در جدول زیر، به مهم‌ترین عوارض لیزر موهای زائد پیشانی و صورت پرداخته‌ایم:
| عوارض لیزر موهای زائد صورت | شرح عوارض |
| عوارض شایع | تحریک پوستی شامل التهاب موقت، قرمزی و تورم |
| تغییرات رنگدانه‌ای شامل هیپرپیگمانتاسیون و هیپوپیگمانتاسیون | |
| عوارض نادر | تاول، پوسته‌ریزی، ایجاد اسکار |
| تغییرات بافت پوست | |
| رشد بیش از حد مو در اطراف نواحی درمان‌شده به‌ویژه در پوست‌های تیره‌تر |
بنا به توصیه‌های منتشر شده در وب‌سایت آکادمی درماتولوژی آمریکا (aad)،
برای کاهش خطرات، مشاوره با یک پزشک متخصص در لیزر موهای زائد ضروری است. درواقع، این روش باید توسط پزشک ماهری انجام شود تا از خطر سوختگی، تغییرات دائمی رنگ پوست و ایجاد اسکار جلوگیری شود.
لیزر موهای زائد صورت برای نواحی نزدیک چشم، مانند پلک‌ها یا ابروها، به دلیل خطر آسیب جدی به چشم توصیه نمی‌شود.
عوارض لیزر موهای زائد زیر بغل
لیزر موهای زائد زیر بغل با بروز عوارض جانبی موقتی مانند تحریک پوست، قرمزی، تورم و احساس ناراحتی همراه خواهد بود که معمولا در عرض چند ساعت برطرف می‌شوند.
گاهی، تغییرات رنگدانه‌ای همچون تیره‌تر یا روشن‌تر شدن پوست رخ می‌دهد که می‌تواند موقتی یا دائمی باشد. رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از درمان این خطرات را به حداقل می‌رساند.
خطرات لیزر موهای زائد بیکینی
عوارض لیزر موهای زائد واژن همچون سایر نواحی بدن بوده که معمولا در عرض چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شوند. گاهی، برخی افراد تحریکات جزئی پوستی را تجربه میکنند.
عوارض لیزر موهای زائد در دوران بارداری
لیزر موهای زائد به‌طورکلی برای اکثر افراد ایمن در نظر گرفته میشود؛ اما مطالعات کافی برای اطمینان از ایمنی آن در دوران بارداری وجود ندارد. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان توصیه میکنند که در دوران بارداری از انجام این روش خودداری شود.
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی باعث رشد موهای اضافی در نواحی مانند شکم، صورت، گردن، سینه‌ها و بازوها شود. این رشد مو معمولا موقتی بوده و پس از زایمان کاهش پیدا می‌کند.
به همین دلیل و با توجه به نبود اطلاعات کافی درباره ایمنی این روش، معمولا توصیه میشود که لیزر موهای زائد تا بعد از بارداری به تعویق بیفتد. عوارض احتمالی لیزر در این دوران همچون سایر نواحی بدن شامل تحریک پوستی و در موارد نادر تغییرات رنگدانه‌ای و تاول خواهد بود.
اگر در دوران بارداری به دنبال رفع موهای زائد هستید، روش‌های موقتی مانند اصلاح، وکس، بند انداختن و موچین معمولا ایمن در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، همیشه پیش از انجام هر روش جدید در دوران بارداری آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
چه عواملی باعث تشدید عوارض لیزر موهای زائد می‌شوند؟
عوامل مختلفی عوارض جانبی حذف موهای زائد با لیزر را تشدید خواهند کرد. در ادامه، به مهم‌ترین این عوامل پرداخته‌ایم:
- نوع پوست و رنگ مو؛ افرادی با رنگ پوست تیره‌تر یا موهای روشن‌تر (مانند خاکستری، قرمز، بلوند یا سفید) با خطرات بالاتری از جمله آسیب پوستی یا کاهش اثربخشی درمان مواجه می‌شوند.
- قرارگیری در معرض نور خورشید؛ قرار گرفتن در معرض نور خورشید قبل و بعد از درمان خطر بروز عوارضی مانند روشن‌تر شدن پوست (هیپوپیگمانتاسیون) یا تیره‌تر شدن آن (هیپرپیگمانتاسیون) را افزایش می‌دهد.
- تنظیمات نادرست دستگاه لیزر؛ استفاده از تنظیمات اشتباه منجر به عوارضی مانند سوختگی، تاول یا ایجاد تغییر در بافت پوست میشود.
- عدم تجربه کافی متخصصان؛ انجام درمان توسط افراد غیرمتخصص یا کم‌تجربه خطر عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
- عدم رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از درمان؛ پیروی نکردن از دستورالعمل‌های مراقبتی عوارض جانبی را تشدید خواهد کرد.
- بیماری‌های زمینه‌ای؛ شرایطی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بر الگوی رشد مو و نتایج درمان تاثیر می‌گذارد. مطرح کردن سوابق پزشکی با متخصص لیزر برای برنامه‌ریزی مناسب درمان ضروری است.
با در نظر گرفتن این عوامل و مشورت با متخصصان واجد شرایط، خطر عوارض جانبی ناشی از حذف موهای زائد با لیزر کاهش پیدا می‌کند.
7 باور اشتباه درباره عوارض وحشتناک لیزر موهای زائد
برخی تصورات اشتباه درباره عوارض جانبی این روش حذف موهای زائد وجود دارد. شناخت دقیق خطرات و عوارض واقعی، با استناد به منابع پزشکی معتبر، این باورهای اشتباه را اصلاح خواهد کرد. در ادامه، به عجیب‌ترین این باورها اشاره کرده‌ایم:
- با انجام لیزر موهای زائد، خطر ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد؛ نه‌تنها این باور اشتباه است، بلکه باید گفت این روش گاهی حتی برای درمان ضایعات پیش‌سرطانی استفاده میشود.
- از خطرات لیزر موهای زائد، نازایی است؛ لیزر برای حذف موهای زائد تنها به پوست نفوذ کرده و به اندام‌های داخلی آسیبی نمی‌زند.
- عوارض شدید طولانی‌مدت؛ عوارض شدید طولانی‌مدت، در صورت انجام صحیح این روش توسط یک متخصص مجرب بسیار نادر است و اکثر عوارض خفیف و موقتی هستند.
- لیزر موهای زائد برای پوست‌های تیره مناسب نیست؛ در گذشته، لیزرها برای پوست‌های روشن مؤثرتر بودند؛ اما با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه‌های جدید برای انواع پوست‌ها، از جمله پوست‌های تیره، طراحی شده‌اند و نتایج مطلوبی ارائه می‌دهند.
- لیزر موهای زائد باعث رشد بیشتر و ضخیم‌تر موها میشود؛ لیزر با هدف قرار دادن فولیکولهای مو، باعث کاهش رشد و نازک‌تر شدن موها میشود. با هر جلسه درمان، تعداد و ضخامت موها کاهش می‌یابد.
- لیزر موهای زائد به جلسات بسیار زیادی نیاز دارد؛ معمولا بین ۶ تا ۱۰ جلسه برای دستیابی به نتایج مطلوب کافی است. تعداد جلسات بسته به نوع پوست و مو متفاوت است؛ اما این روش زمان‌بر نیست.
- لیزر موهای زائد باعث تغییرات دائمی در رنگ پوست میشود؛ تغییرات رنگ پوست، مانند تیره یا روشن شدن، ممکن است به‌صورت موقتی رخ دهد و معمولاً پس از چند هفته به حالت طبیعی بازمی‌گردد. این تغییرات دائمی نیستند.
باورهای نادرست، مانع از بهره‌مندی از روش‌های موثر می‌شوند. با آگاهی از واقعیت‌ها و مشاوره با متخصصان مجرب، تصمیمات بهتری در زمینه لیزر موهای زائد بگیرید.
چطور از خطرات و عوارض لیزر موهای زائد جلوگیری کنیم؟
برای کاهش خطرات و عوارض جانبی مرتبط با لیزر موهای زائد، رعایت نکات زیر ضروری هستند:
- انتخاب متخصص مجرب؛ انجام این روش توسط افراد غیرمتخصص منجر به سوختگی، تغییرات دائمی رنگ پوست و ایجاد اسکار میشود.
- مشاوره قبل از درمان؛ قبل از شروع درمان، با پزشک خود مشورت کنید تا از بی‌خطر بودن این روش برای خود مطمئن شوید.
- آمادگی قبل از درمان؛ اجتناب از آفتاب یا سولاریوم حداقل چهار هفته قبل از درمان لازم است.
- عدم استفاده از روش‌های حذف موهای دیگر؛ از چهار هفته قبل از درمان، از کندن موها با موچین، وکس یا الکترولیز خودداری کنید، زیرا این روش‌ها فولیکولهای مو را مختل میکنند.
- اصلاح ناحیه درمان؛ 1 روز قبل از درمان، ناحیه مورد نظر را اصلاح کنید تا موهای سطح پوست حذف شوند، اما فولیکول‌ها دست‌نخورده باقی بمانند.
- مراقبت‌های پس از درمان؛ اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب و رعایت دستورات مراقبتی پس از درمان برای کاهش عوارض لیزر موهای زائد ضروری است.
- اطلاع‌رسانی به پزشک درباره داروهای مصرفی خود؛ در مورد داروهای مصرفی خود به‌ویژه داروهای رقیق‌کننده خون، با پزشک صحبت کنید، زیرا ممکن است نیاز به قطع موقت آن‌ها قبل از درمان باشد.
با رعایت این نکات و همکاری با پزشک متخصص، می‌توانید خطرات و عوارض جانبی لیزر موهای زائد را به حداقل برسانید.
حقایقی درباره عوارض لیزر موهای زائد
لیزر موهای زائد روشی ایمن و موثر برای حذف موهای ناخواسته است؛ به شرطی که توسط متخصص مجرب و با دستگاه‌های استاندارد انجام شود. بسیاری از باورهای اشتباه، مانند ارتباط لیزر با سرطان یا ناباروری، پایه علمی نداشته و نگرانی‌های بی‌مورد را ایجاد میکنند. عوارض شایعی همچون قرمزی یا تورم، موقتی بوده و با مراقبت‌های ساده به‌سرعت برطرف می‌شوند.
اگر قصد رهایی از موهای زائد خود را دارید و به دنبال متخصص لیزر می‌گردید، با مراجعه به سایت دکتردکتر از امکان نوبت‌دهی آنلاین متخصصان این پلتفرم بهره‌مند شوید.
منابع:
aad.org
mayoclinic.org
