جراحی تعویض مفصل شانه؛ راهکاری موثر برای رهایی از درد مزمن شانه

یکی از روش‌های درمان مفصل آسیب‌دیده شانه، تعویض مفصل شانه است. در جراحی تعویض مفصل شانه، پروتز جایگزین بخش‌های آسیب‌دیده مفصل بیمار می‌شود تا درد و محدودیت حرکتی شانه را برطرف کند. عمل تعویض مفصل شانه با روش آرتروسکوپی انجام می‌شود که نیاز به برش کوچک روی شانه دارد. بنابراین، عوارض و درد کمتری نسبت به جراحی باز دارد و بیمار سریع‌تر می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

این جراحی، اثرگذاری بالا و عوارض کمی دارد که با رعایت مراقبت‌های حین و بعد از عمل می‌توان آنها را به حداقل ممکن رساند. برای آشنایی با عمل تعویض مفصل شانه، انواع، دلایل و عوارض آن، تا انتهای این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر با ما همراه باشید.

هم‌چنین، می‌توانید سوال خود را در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

جراحی تعویض مفصل شانه چیست؟

تعویض مفصل شانه، یک جراحی تخصصی است که در آن قسمت‌های آسیب‌دیده مفصل شانه با پروتز جایگزین می‌شوند. جراح ارتوپد عمل تعویض مفصل را زمانی انجام می‌دهد که درد ناشی از آرتروز یا آسیب‌های شدید شانه، با روش‌های درمانی دیگر بهبود پیدا نکرده باشد. در جراحی تعویض مفصل شانه، بخش‌هایی از استخوان شانه که دچار ساییدگی یا شکستگی شده‌ است را برمی‌دارند و با قطعات پروتز متناسب با آناتومی بیمار جایگزین می‌کنند. هدف عمل تعویض مفصل شانه، کاهش درد، بهبود دامنه حرکتی شانه و در نهایت بازگرداندن بیمار به فعالیت‌های روزمره و افزایش کیفیت زندگی او است.

انواع جراحی تعویض مفصل شانه شامل چه مواردی است؟

تعویض مفصل شانه از انواع جراحی های ارتوپدی است که می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود. انواع تعویض مفصل شانه شامل 4 مورد زیر می‌شود:

به گزارش مجله دانشگاه Bristol:

تعویض کامل مفصل شانه معکوس (RTSR) نتایج بلندمدت مشابهی را با تعویض کامل مفصل شانه آناتومیک سنتی (TSR) برای بیماران بالای 60 سال مبتلا به آرتروز (OA) و تاندون‌های روتاتور کاف سالم ارائه می‌دهد.

این تحقیق در همکاری با دانشگاه آکسفورد انجام شده است و نشان می‌دهد جراحی تعویض مفصل شانه، یک گزینه درمانی موثر برای مرحله نهایی این بیماری است.

تعویض کامل مفصل شانه

برای بیمارانی که به دلیل آرتروز یا آسیب تاندونی روتاتور کاف، از درد مزمن شانه و محدودیت حرکتی رنج می‌برند، جراحی تعویض کامل مفصل شانه می‌تواند گزینه درمانی موثری باشد. در این روش، هم سر استخوان بازو و هم کاسه مفصل با پروتز جایگزین می‌شوند. این روش معمولا برای افرادی مناسب است که دچار آرتروز شدید یا آسیب‌های گسترده در مفصل شانه هستند.

تعویض مفصل نیمه شانه

نوع دیگری از جراحی تعویض مفصل شانه، همی آرتروپلاستی نام دارد. در این روش، تنها قسمت توپی شکل استخوان بازو تعویض می‌شود. این روش برای افرادی استفاده می‌شود که دچار آسیب‌های خاصی مانند شکستگی‌های خاص سر استخوان بازو یا نکروز آواسکولار سر استخوان بازو هستند.

جراحی تعویض کامل مفصل شانه معکوس

در تعویض مفصل شانه معکوس، جای گوی و حفره عوض می‌شود. این روش جراحی تعویض مفصل شانه برای افرادی که پارگی عضله شانه، بیماری مفصلی یا نتایج نامطلوب از عمل‌های قبلی دارند، مناسب است. هدف از این جراحی، افزایش تحرک شانه و کاهش درد است.

عمل جراحی نیمه آرتروپلاستی سطحی

در جراحی تعویض مفصل شانه آرتروپلاستی سطحی، پروتز مفصل بدون استفاده از میله به استخوان شانه متصل می‌شود. این روش، به دلیل پایداری بیش‌تر، تحرک بهتر و دوام طولانی‌تر پروتز، نسبت به روش‌های سنتی مزایای زیادی دارد. بیماران کم‌سن‌تر و افرادی که شانه آن‌ها آسیب جدی ندیده است، کاندیدای مناسبی برای این جراحی هستند. در این روش، احتمال شل شدن پروتز کاهش پیدا می کند و بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را راحت‌تر انجام دهد.

گفتنی است تعویض مفصل شانه و تعویض مفصل ران هر دو جراحی‌هایی برای بهبود حرکت و کاهش درد در مفاصل آسیب‌دیده هستند و به ویژه برای افرادی با آرتروز یا آسیب‌های جدی مفصلی توصیه می‌شوند.

عمل تعویض مفصل شانه به چه دلایلی انجام می‌شود؟

درد یا عملکرد ضعیف شانه می‌تواند به علل مختلف بیمار و پزشک را به انتخاب روش جراحی وادار ‌کند. مهم‌ترین دلایل جراحی تعویض مفصل شانه شامل موارد زیر است:

آرتروز از دلایل نیاز به عمل تعویض مفصل شانه

آرتروز شانه، یک بیماری مفصلی تخریبی است که با ساییدگی غضروف و در نتیجه درد و سفتی مفصل همراه است. این بیماری معمولا در افراد مسن‌تر دیده می‌شود و یکی از دلایل اصلی جراحی تعویض مفصل شانه است. متاسفانه، پیشرفت آرتروز قابل پیشگیری نیست.

نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل شانه به دلیل آسیب‌های تروماتیک

آسیب‌های شدید شانه، از جمله شکستگی‌های استخوانی و آسیب به تاندون‌ها و رباط‌ها، می‌تواند به تدریج باعث ساییدگی غضروف مفصل و در نتیجه درد و کاهش عملکرد شانه شود.

نکروز آواسکولار از علل نیاز به عمل تعویض مفصل شانه

نکروز آواسکولار، یک بیماری است که در آن خون‌رسانی به سر استخوان بازو قطع و باعث مرگ سلول‌های استخوانی می‌شود. درنتیجه، سر استخوان نرم می‌شود و فرو می‌ریزد. این وضعیت باعث درد شدید و محدودیت حرکت شانه خواهد شد. در مراحل پیشرفته، تنها راه موثر برای درمان این مشکل، تعویض مفصل شانه است.

تعویض مفصل شانه به دلیل روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یک بیماری التهابی مزمن است که باعث التهاب غشای مفصل و درنتیجه آسیب به غضروف و ایجاد درد و سفتی می‌شود. این بیماری شایع‌ترین نوع التهاب مفصل است که می‌تواند نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل شانه را در بیمار ایجاد کند.

جراحی تعویض مفصل شانه به علت پارگی روتاتور کاف

پارگی مزمن عضلات چرخاننده شانه یا روتاتور کاف می‌تواند باعث آسیب‌های جدی در مفصل شانه شود. وقتی این عضلات به مدت طولانی آسیب دیده باشند، باعث التهاب و تخریب غضروف مفصل می‌شوند. این آسیب‌ها نیز می‌توانند درد شدیدی ایجاد و دامنه حرکتی شانه را محدود کنند. درمان به‌موقع پارگی‌های روتاتور کاف در جلوگیری از پیشرفت آسیب و بروز عوارض جدی‌تر اهمیت زیادی دارد.

شکستگی‌های شدید از دلایل انجام جراحی تعویض مفصل شانه

شکستگی‌های شدید شانه یکی از دلایل اصلی جراحی تعویض مفصل شانه است. وقتی سر استخوان بازو به شدت خرد می‌شود، پزشک متخصص نمی‌تواند تکه‌های استخوان را به خوبی سر جای خود بگذارد و خون‌رسانی به این تکه‌ها هم قطع می‌شود. در این شرایط، بهترین راه حل معمولا تعویض مفصل است. افراد مسن و کسانی که پوکی استخوان دارند، بیش‌تر در معرض خطر شکستگی شدید شانه قرار می‌گیرند.
علاوه بر دلایل بالا، عمل تعویض شانه ناموفق نیز یکی دیگر از دلایل انجام مجدد این جراحی است. این مورد خیلی نادر است، اما در صورت شل شدن، فرسودگی، عفونت و در رفتگی ایمپلنت، نیاز به جراحی تعویض مفصل شانه مجدد است. هنگام مراجعه به پزشک برای دریافت مشاوره در رابطه با جراحی تعویض مفصل شانه، می توانید برای یافتن پاسخ سوال تخصص ارتوپدی چیست نیز از او کمک بگیرید. با آگاهی از وظایف پزشک متخصص می‌توانید انتظارات واقعی تری از نتایج عمل تعویض مفصل شانه داشته باشید.

چه افرادی باید تعویض مفصل شانه انجام دهند؟

برای انجام عمل تعویض مفصل شانه باید با پزشک متخصص مشورت کنید. او ممکن است این روش درمانی را برای افرادی با ویژگی‌های زیر توصیه کند:

• درد شدید شانه؛ دردی که بیمار را از انجام فعالیت‌های روزانه مثل پیدا کردن وسایل در کابینت، لباس پوشیدن، شستشو و آرایش کردن دچار مشکل می‌کند.
• درد ملایم تا شدید در زمان استراحت؛ این درد گاهی به‌اندازه‌ای شدید است که می‌تواند مانع خواب بیمار شود.
• ضعف یا مشکل در حرکت دادن شانه؛ می‌تواند فرد را به گزینه‌ای مناسب برای انجام جراحی تعویض مفصل شانه تبدیل کند.
• بهبود نیافتن درد و مشکلات شانه با دیگر روش‌های درمانی؛ اگر دارودرمانی با داروهای ضدالتهاب، تزریق کورتیزون یا فیزیوتراپی در درمان درد و مشکلات حرکتی شانه موثر نباشد، ممکن است پزشک روش جراحی را پیشنهاد دهد.

به‌طورکلی، درد شانه و یا دیگر مشکلات آن که با روش‌های درمانی معمول، درمان نشده باشد را تنها می‌توان با تعویض مفصل شانه برطرف کرد.

چه افرادی نمی‌توانند جراحی تعویض مفصل شانه انجام دهند؟

برای اطلاع از این که جراحی تعویض مفصل شانه برای شما مناسب است یا خیر؟ باید با دکتر ارتوپد مشورت کنید. افرادی با ویژگی‌های زیر، گزینه مناسبی برای انجام عمل تعویض مفصل شانه نیستند:

• افرادی که پوکی استخوان دارند.
• افرادی که به بیماری‌های خاص مبتلا هستند.
• افرادی که علاوه بر شانه، به بیماری‌های جدی سایر ارگان‌های بدن مبتلا هستند.
• کسانی که دیابت شدید دارند.
• کسانی که اضافه وزن شدید دارند.
• افرادی که سن کمی دارند.
• افراد مسن که استفاده از داروهای بیهوشی برای آن‌ها خطرناک است.
• بیمارانی که تحت درمان با شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی قرار دارند.
• افرادی که عفونت‌های فعال در بدن خود دارند.
• افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی پیش‌رونده که مفصل شانه را هدف قرار داده‌اند.

سن و سلامت عمومی بیمار در مناسب بودن یا نبودن عمل تعویض مفصل شانه برای او موثر است.

عمل تعویض مفصل مفصل شانه شامل چه مراحلی است؟

پزشک متخصص قبل از انجام جراحی تعویض مفصل شانه، آمادگی‌های لازم را به بیمار توضیح می‌دهد. ممکن است درصورت نیاز، روش‌های تصویربرداری شامل اشعه ایکس توسط او تجویز شود تا مفصل شانه را به دقت بررسی کند. فراموش نکنید که قبل از عمل، لیست داروهایی را که مصرف می‌کنید در اختیار پزشک قرار دهید. مراحل جراحی تعویض شانه شامل موارد زیر می‌شوند:

1. هنگام جراحی، پزشک از بی‌حسی موضعی یا کامل استفاده می‌کند.
2. سپس، یک برش کوچک در ناحیه شانه ایجاد می‌کند. او با استفاده از آرتروسکوپ به مفصل شانه دسترسی پیدا می‌کند و آن را تعویض خواهد کرد.
3. بعد از تعویض مفصل شانه، بیمار به ریکاوری منتقل خواهد شد.
4. پرستاران و پزشکان با مانیتورینگ و مراقبت، وضعیت بهبودی بیمار را بررسی می‌کنند. هم‌چنین، ممکن است با تمرین‌های فیزیوتراپی، عضلات شانه را تقویت کنند و باعث بهبودی سریع آن شوند.

جراحی تعویض مفصل شانه با روش آرتروسکوپی انجام می‌شود که از روش‌های تشخیص و درمان مشکلات مفصلی است. این روش جراحی کم‌تهاجمی، برش‌های کوچک‌تر، درد و عوارض کم‌تری دارد و سریع‌تر بهبود پیدا می‌کند.

آمادگی قبل از جراحی تعویض مفصل شانه شامل چه مواردی می‌شود؟

آمادگی‌های لازم قبل از انجام عمل تعویض مفصل شانه برای رسیدن به بهترین نتیجه از عمل ضروری است. مهم‌ترین نکات قبل از این جراحی شامل موارد موجود در جدول زیر می‌شوند:

با رعایت نکات بالا و اجرای دستورالعمل‌های پزشک خود می‌توانید بهترین نتیجه را از تعویض مفصل شانه بگیرید.

بعد از عمل تعویض مفصل شانه چه مراقبت‌هایی نیاز است؟

انجام مراقبت‌های بعد از عمل شامل موارد زیر نیز اهمیت زیادی دارد و به تسریع روند بهبودی کمک زیادی می‌کند:

• با مشورت پزشک، برای کاهش درد می توانید از مسکن معمولی استفاده کنید.
• درصورت تجویز آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت، مصرف آن را به‌طور منظم ادامه دهید.
• در روز اول بعد از عمل بهتر است غذاهای نرم و آبکی بخورید.
• برای مراقبت از شانه به مدت چند هفته از اسلینگ یا ثابت‌کننده دست استفاده کنید.
• زخم‌های بعد از عمل را ضدعفونی و پانسمان کنید.
• تا زمانی که زخم‌ها خوب نشده است، نباید در معرض رطوبت قرار گیرد.
• تا 6 هفته از انجام کارهای سنگین و وارد آوردن فشار به شانه جلوگیری کنید.
• برای بازگرداندن تحرک دست، تا چند هفته تمرین‌های مخصوص زیر نظر متخصص فیزیوتراپی انجام دهید.
• تا چند هفته از استعمال دخانیات و مصرف الکل پرهیز کنید.
• بعد از بسته شدن زخم‌ها، می‌توانید محل عمل را به‌صورت معمولی شستشو دهید.

داشتن رژیم غذایی سالم، پیگیری و مراجعه منظم به پزشک بعد از عمل تعویض مفصل شانه می‌تواند باعث بهبود سریع‌تر عملکرد شانه شود.

دوره نقاهت عمل تعویض مفصل شانه چقدر طول می‌کشد؟

بعد از جراحی تعویض مفصل شانه که معمولا 2 ساعت طول می‌کشد، یک دوره نقاهت برای بهبود بیمار باید طی شود. جدول زمانی بهبود بعد از عمل تعویض مفصل شانه در زیر آمده است.

این جدول، شرایط و زمان بهبودی بیمار بعد از تعویض مفصل شانه را نشان می‌دهد.

چه زمانی بعد از عمل تعویض مفصل شانه می‌توان به زندگی طبیعی برگشت؟

برگشت به زندگی طبیعی پس از عمل تعویض مفصل شانه به عوامل مختلفی بستگی دارد. ازجمله این عوامل می‌توان به نوع جراحی، وضعیت عمومی بیمار و رعایت دستورالعمل‌های پزشک اشاره کرد. می‌توان گفت 3 ماه بعد از عمل، درد و ناتوانی شانه بسیار کمتر می‌شود و فرد می‌تواند کارهای روزمره خود را انجام دهد. بعد از 6 ماه نیز اکثر بیماران دردی حس نمی‌کنند و تنها ممکن است در شرایط آب‌وهوایی خاص درد شانه را تجربه کنند. بسیاری از بیماران نیز بعد از یک سال، قادر خواهند بود تمام فعالیت‌های خود را بدون درد انجام دهند.
معمولا 2 تا 4 هفته بعد از تعویض مفصل شانه بیمار نباید رانندگی کند. 2 تا 3 هفته بعد از عمل می‌تواند با احتیاط و رعایت دستورالعمل‌های پزشک به کار خود مشغول شود. شروع فعالیت‌های ورزشی نیز باید با مشورت پزشک انجام شود.

جراحی تعویض مفصل شانه چه عوارضی دارد؟

تعویض مفصل شانه، حرکت کامل را به شانه بازمی گرداند و بیمار می تواند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد. اما درهرصورت، این عمل نیز مانند هر روش جراحی دیگر عوارضی دارد. عوارض جراحی تعویض مفصل شانه شامل موارد زیر می‌شود:

• عفونت یا خونریزی در اطراف مفصل؛ ممکن است پزشک برای کاهش احتمال عفونت، مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کند.
• دررفتگی شانه؛ اگر بخش توپی شانه از بخش کاسه ای آن جدا شود، دررفتگی شانه اتفاق می افتد که یکی از عوارض عمل تعویض مفصل شانه است.
• آسیب اعصاب اطراف شانه؛ اعصاب اطراف شانه نیز ممکن است آسیب ببینند که معمولا به مرور بهبود پیدا می کنند.
• شل شدن پروتز یا جدا شدن مفصل از استخوان بعد از سال ها؛ در صورت بروز این عارضه، ممکن است بیمار به جراحی نیاز داشته باشد.
• لخته شدن خون؛ لخته‌های خون بعد از عمل می‌توانند خطرناک باشند، زیرا ممکن است به سمت اندام‌های حیاتی مانند ریه‌ها یا مغز حرکت و عوارض جدی مانند آمبولی ریه یا سکته مغزی ایجاد کنند.

آگاهی از این عوارض و رعایت نکات ارائه‌شده توسط پزشک، به کنترل و کاهش آنها کمک می‌کند.

هزینه عمل تعویض مفصل شانه در سال 1403 چقدر است؟

هزینه تعویض مفصل شانه در سال 1403 به نوع جراحی، نوع و برند پروتز، هزینه آزمایش‌ها و عکس‌برداری و مدت زمان بستری بستگی دارد. هم‌چنین، نوع بیمارستان و دستمزد جراح نیز بر هزینه عمل تعویض مفصل شانه تاثیرگذار است. برای اطلاع از هزینه جراحی تعویض مفصل شانه به‌صورت دقیق می‌توانید از دکتر تعویض مفصل شانه و کلینیک یا بیمارستان مورد نظرتان نیز کمک بگیرید. پزشک با آگاهی از شرایط بیماری و نوع عمل تعویض مفصل شانه می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

برای ثبت نوبت متخصص ارتوپد در شهر خودتان، می‌توانید با مراجعه به پلتفرم آنلاین و سلامتی دکتردکتر به بهترین متخصصان این حوزه دسترسی داشته باشید.

منابع:

bupa.co.uk
orthoinfo.aaos.org
webmd.com
nhs.uk

سوالات متداول تعویض مفصل شانه