تکثیر غیر عادی سلول‌ها در روده کوچک، عامل اصلی سرطان روده کوچک است. همچنین، درد شدید شکم، حالت تهوع و مشاهده تغییرات در عملکرد سیستم گوارشی نیز، از علائم سرطان روده کوچک هستند. برای درمان سرطان روده کوچک، انجام جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی ضروری است. همچنین، تغییر سبک زندگی، انتخاب رژیم غذایی سالم و مدیریت استرس، سایر روش‌های درمانی سرطان روده کوچک را شامل می‌شوند. برای توضیح جامع‌تر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی سرطان روده کوچک اختصاص می‌دهیم. برای مطالعه این مطلب به ۷ دقیقه نیاز دارید.
همچنین اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
سرطان روده کوچک چیست؟
سرطان روده کوچک، نوعی سرطان نادر است که معمولاً افراد بالای ۶۰ سال را درگیر میکند. مانند سایر سرطان‌ها، سرطان روده کوچک نیز به دلیل رشد و تکثیر غیرعادی سلول‌ها رخ می‌دهد. با‌این تفاوت که در این نوع سرطان، سلول‌های غیرعادی در دیواره‌های داخلی روده کوچک رشد می‌کنند. به دلیل موقعیت آناتومیکی روده کوچک، سرطان روده کوچک به سرعت می‌تواند تا سایر بخش‌های بدن متاستاز دهد و گسترش یابد.
با اینکه سرطان روده کوچک به‌دلیل نادر بودن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است، اما خوشبختانه علم پزشکی، همچنان به تحقیقات خود در زمینه تشخیص بهتر و درمان موثر بیماری ادامه می‌دهد. در این خصوص، افراد با افزایش آگاهی خود در مورد علائم سرطان روده کوچک، می‌توانند در تشخیص زودهنگام بیماری تاثیرگذار باشند.
انواع سرطان روده کوچک
سرطان روده کوچک، دارای ۴ نوع است که هریک ویژگی‌ها و شرایط رشد خاص خود را دارند. همچنین، با روش‌های خاص خود نیز درمان می‌شوند. آدنوکارسینوما، تومورهای کارسینوئید، لنفوم و سارکوم، انواع سرطان روده کوچک هستند. جزئیات مربوط به هرکدام را در جدول زیر بررسی کرده‌ایم:
| نوع سرطان | ویژگی‌ها | عوامل خظر و نکات مهم |
| آدنوکارسینوما | شایع‌ترین نوع سرطان روده کوچک است و بیشتر در دوازدهه رشد میکند. | سابقه ابتلا به بیماری کرون، وجود پولیپ‌های آدنوماتوز، سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ از عوامل خطر آدنوکارسینوما هستند. |
| کارسینوئید | سرطان از سلول‌های عصبی و غدد هورمون سروتونین منشا می‌گیرد. | به آرامی رشد می‌کنند، اما احتمال متاستاز وجود دارد. |
| لنفوم | از خانواده سرطان‌های سیستم لنفاوی است. | سابقه ابتلا به بیماری سلیاک، دارو‌های سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی، عفونت‌های مزمن |
| سارکوم | از بافت‌های همبند یا عضلانی روده کوچک منشأ می‌گیرند. | متاستاتیک است. |
برای کسب اطلاع و آگاهی بیشتر در مورد انواع سرطان‌ها، مطلب سرطان چیست را مطالعه کنید.
علائم اولیه سرطان روده کوچک چیست؟
علائم اولیه سرطان روده کوچک، متاسفانه مبهم و عادی هستند. به همین دلیل، بیشتر افراد نمی‌توانند بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهند. همچنین، از آنجایی که علائم اولیه سرطان روده کوچک، شبیه به چند بیماری دیگر هستند، امکان تشخیص اشتباه نیز وجود دارد. این علائم را باهم بررسی می‌کنیم:
- درد خفیف شکم؛ این علامت، گاه‌گاه به مشکلات گوارشی نسبت داده میشود.
- نفخ و احساس پری شکم؛ این علامت، ممکن است نشانه‌ای از دلیل انسداد روده توسط تومور سرطانی باشد.
- تغییر در عادات گوارشی؛ موجب بروز یبوست و اسهال میشود که فرد آن را عادی می‌پندارد.
- کم‌خونی و خستگی؛ از نشانه‌های مهم سرطان هستند.
تشخیص افتراقی سرطان روده کوچک، با بیماری‌های مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، زخم‌های معده و مشکلات گوارشی مرتبط است.
علائم اصلی سرطان روده کوچک شامل چه مواردی است؟
بعد از پیشرفت سرطان، فرد مبتلا با علائم واضح‌تر و خطرناکی مواجه میشود. به‌اندازه‌ای که خیلی سریع باید به پزشک مراجعه کند. بااینحال، تشخیص زودهنگام بیماری درصد موفقیت درمان را افزایش می‌دهد. علائم اصلی سرطان روده کوچک شامل موارد زیر هستند:
- درد شدید شکم؛ این درد احتمالاً مداوم است و اغلب به دلیل انسداد روده کوچک و فشار تومور‌ها روی سلول‌های اعصاب بروز میکند.
- کاهش وزن غیرعادی؛ کاهش وزن بدون دلیل، یکی از علائم شایع در تمام سرطان‌های پیش‌رونده است.
- خونریزی داخلی؛ علامت خطرناکی است که با مدفوع سیاه و خونی تشخیص داده میشود.
- حالت تهوع و استفراغ مکرر؛ در صورت متاستاز تومور به معده یا سایر اجزای سیستم گوارش بروز میکند.
- انسداد روده؛ در صورت پیشرفت سرطان بروز میکند و خطرناک است.
بروز علائم اصلی، نشانگر پیشرفت سرطان است. از‌این‌رو، فرد برای مداخلات فوری پزشکی حتماً باید به پزشک گوارش مراجعه کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد میزان توانایی پزشک و حیطه تخصصی وی، پیشنهاد می‌کنیم مطلب مربوط به تخصص گوارش و کبد چیست را مطالعه کنید.
مراحل پیشرفت سرطان روده کوچک
سرطان روده کوچک، مانند بسیاری از سرطان‌های دیگر در ۴ مرحله رشد میکند. یعنی، براساس میزان گسترش تومور در استیج‌های مختلف طبقه‌بندی میشود. مراحل پیشرفت سرطان، در اصطلاح پزشکی «استیج» نامیده می‌شوند. باهم بررسی می‌کنیم:
- مرحله اول؛ تومور سرطانی در لایه‌های سطحی‌تر روده کوچک قرار دارد.
- مرحله دوم؛ تومور سرطانی، تا حدودی به لایه‌های عمیق‌تر نفوذ میکند؛ اما به غدد لنفاوی نمی‌رسد.
- مرحله سوم؛ تورمو سرطانی، تا غدد لنفاوی اطراف روده کوچک گسترش می‌یاید.
- مرحله چهارم؛ تومورهای سرطانی به اعضای اصلی بدن از جمله کبد، ریه‌ها و مغز استخوان‌ها متاستاز می‌دهد.
بدیهی است که هر چقدر سرطان زودتر و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال موفقیت درمانی نیز بالا خواهد بود. این مراحل، در تمام سرطان‌های دیگر از جمله سرطان روده نیز مشترک است.
علت سرطان روده کوچک چیست؟
علت سرطان روده کوچک، هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما احتمال دارد که عواملی مانند ژنتیک، اختلال در عملکرد سلول‌ها و ژن‌ها، سبک زندگی و شرایط محیطی در بروز آن دخیل باشند.
عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان می‌دهند، افرادی که در اقوام درجه اول خود سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به سرطان روده کوچک قرار دارند. همچنین، ابتلا به بیماری‌هایی مانند سندرم لینچ و سندرم پولیپوز آدنوماتوز نیز، خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش می‌دهند.
عوامل محیطی
قرار گیری طولانی مدت در معرض مواد شیمیایی و تشعشعات مضر، در عملکرد سلول‌های بدن اختلال ایجاد می‌کنند. این اختلال‌ها به مرور ممکن است سلول‌های عادی را به سلول‌های سرطانی تبدیل کنند. همچنین، افرادی که تحت پرتودرمانی قرار گرفته‌اند نیز واجد شرایط هستند.
سبک زندگی
سبک زندگی، یکی از مهم‌ترین دلایل سرطان روده کوچک است. برای مثال، رژیم غذایی نامناسب، مصرف غذاهای پرچرب و کم‌فیبر، از عوامل تاثیرگذار این سرطان هستند. زیرا، مصرف چربی‌های حیوانی، التهاب موجود در دستگاه گوارش را افزایش می‌دهند. همچنین، استعمال طولانی مدت دخانیات و مصرف الکل نیز، خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش می‌دهند.
عوامل خطر سرطان روده کوچک
در حالت کلی، عوامل خطر سرطان روده کوچک را می‌توانیم در دو گروه بررسی کنیم:
عوامل غیرقابل تغییر؛ شامل سن، جنسیت، سوابق خانوادگی، اختلال‌های ژنتیکی
عوامل قابل تغییر؛ رژیم غذایی، اجتناب از مصرف دخانیات و الکل، افزایش فعالیت بدنی و ورزش،
بدیهی است که عوامل قابل تغییر، عواملی هستند که افراد توانایی کنترل و رفع آنها را دارند. اما، در مقابل عوامل غیر قابل تغییر نمی‌توانند هیچ‌گونه دخالتی داشته باشند.
عوارض سرطان روده کوچک
عوارض سرطان روده کوچک، معمولاً در مراحل پیشرفته بروز می‌کنند. همچنین، بعد از انجام شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز فرد با عوارض‌های اجتناب‌ناپذیر مواجه خواهد شد. باهم بررسی می‌کنیم:
- کم‌خونی
- کاهش وزن
- کم‌اشتهایی
- بی‌حالی
- انسداد روده
- احتمال متاستاز سرطان
- سوء جذب مواد مغذی
- آبسه و عفونت
در صورت مشاهده هر کدام از این عوارض، فرد مبتلا فورا باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
با استناد به یک مقاله معتبر در وب‌سایت Mayo Clinic،
سرطان روده کوچک می‌تواند با انسداد روده، موجب خونریزی شده و توانایی جذب مواد مغذی را کاهش دهد.
این رخداد، همچنین موجب بروز سوءتغذیه شده و کیفیت زندگی فرد را نیز کاهش می‌دهد.
تشخیص سرطان روده کوچک چگونه است؟
برای تشخیص سرطان روده کوچک، پزشک ابتدا به کمک آزمایش‌های خونی علائم اولیه و سپس علائم اصلی را بررسی میکند. در صورتی که نتایج علائم بالینی مشکوک باشند، برای تشخیص دقیق‌تر، دکتر سرطان انجام آزمایش‌های تخصصی را تجویز خواهد کرد. این آزمایش‌ها، شامل انجام تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن، تصویربرداری تشدید مغناطیسی، آندوسکوپی، بیوپسی و چند مورد دیگر است.
آزمایش‌های خون
آزمایش‌های خون، با اینکه به تنهایی نمی‌توانند سرطان روده کوچک را تشخیص دهند؛ اما سرنخ‌ها و نشانه‌های در مورد مشکلات بدن ارائه می‌دهند. برای مثال، پایین بودن یا بالا بودن تعداد گلبول‌های قرمز سفید، نشانه‌های مهمی در جهت تشخیص بیماری‌ها هستند. در صورتی که فرد مبتلا به سرطان روده کوچک باشد، بدن با خونریزی داخل مواجه میشود. در نتیجه این خونریزی، تعداد گلبول‌های قرمز کاهش می‌یاید. آزمایش‌های خون، همچنین نحوه کارکرد اعضای بدن را نیز در اختیار پزشک قرار می‌دهند.
آندوسکوپی
آندوسکوپی، یکی از اصلی‌ترین روش‌های تشخیص سرطان روده کوچک است. در این روش، پزشک یک لوله نازک را به همراه دوربین از دهان وارد کرده و سپس به آرامی، لوله را به پوشش مری، معده و دوازدهه هدایت میکند. این بررسی، با هدف جستجوی توده‌ها یا سلول‌های سرطانی انجام می‌گیرد. در صورت مشاهده مورد مشکوک، پزشک با ابزار‌های جراحی کوچک از بافت‌های مشکوک نمونه‌برداری میکند.
آندوسکوپی کپسولی
روش آندوسکوپی کپسولی، روشی نوین و به‌روز برای تشخیص سرطان روده کوچک است. در این روش، فرد بایستی گیرنده امواج رادیویی را به کمربند خود وصل کند، یا آن را در جیب خود قرار دهد. سپس، کپسول کوچک حاوی دوربین را ببلعد. اندازه این کپسول‌ها تقریباً به اندازه یک مولتی ویتامین است و فرد مشکلی برای بلع آن نخواهد داشت. این دوربین، با عبور از بخش‌های مختلف دستگاه گوارشی، هزاران عکس گرفته و آنها از از طریق امواج رادیویی، به گیرنده منتقل میکند. فرآیند بلع دوربین و عبور آن از دستگاه گوارش، حدود ۸ ساعت طول می‌کشد. سپس از طریق اجابت مزاج دفع می شود.
انتروسکوپی
در این روش، پزشک متخصص به وسیله دستگاه‌های خاص، آندوسکوپ را به داخل روده کوچک هدایت میکند. کاربرد انتروسکوپی برای تشخیص سرطان، بیشتر از آندوسکوپی فوقانی است. نحوه انجام آن نیز به محل قرارگیری توده سرطانی بستگی دارد. انتروسکوپی، هم از طریق گلو و هم از طریق راست روده انجام میشود.
بیوپسی
در صورت مشاهده ناحیه مشکوک در دو روش فوق، پزشک معمولا از آن ناحیه بیوپسی انجام می‌دهد. بیوپسی، فرآیندی تخصصی است که طی آن، پزشک متخصص از بافت مشکوک نمونه‌برداری انجام می‌دهد. سپس، نمونه را به آزمایشگاه می‌فرستد که مورد بررسی تخصصی‌تر قرار بگیرد. نتایج این آزمایش، وجود سلول‌های سرطانی و همچنین نوع دقیق آن را مشخص میکند.
تشخیص زودهنگام سرطان روده کوچک چگونه انجام می‌گیرد؟
تشخیص زودهنگام سرطان روده کوچک، بسیار مهم است. زیرا، هنوز سلول‌های سرطانی به مراحل تکثیر پیشرفته نرسیده‌اند. تشخیص زود هنگام، شانس موفقیت درمان و بهبود بیمار را به‌طور چشم‌گیر افزایش می‌دهد. بااینحال، متاسفانه سرطان روده کوچک به دلیل مبهم بودن علائم، اغلب در مراحل پیشرفته‌تر شناسایی میشود. بااینحال، جای نگرانی شدید هم نیست. شما فقط باید از عوامل خطر این بیماری آگاهی کسب کنید. یعنی، اگر در خانواده درجه اول خود سابقه ابتلا به چنین سرطان‌هایی دارید، باید نسبت به شرایط جسمانی خود حساس باشید. در این حالت، می‌توانید از هرگونه تغییرات مشکوک در روده کوچک خود مطلع شده و به موقع اقدام کنید.
درمان سرطان روده کوچک
درمان سرطان روده کوچک، مستقیماً با وضعیت جسمانی بیمار و مرحله پیشرفت سرطان مرتبط است. مراحل درمان این نوع از سرطان نیز، شامل جراحی، غربالگری، شیمی درمانی، رادیوتراپی یا پرتو درمانی است. همچنین، در بعضی موارد، ممکن است پزشک متخصص از سایر درمان‌های هدفمند نیز بهره گیرد.
جراحی
انجام جراحی، معمولاً اولین روش درمانی برای سرطان روده کوچک است. در عمل جراحی، پزشک متخصص تومور سرطانی و بخش‌های اطراف آن را برمی‌دارد. در صورتی که بیماری تاحدودی پیشرفته باشد، ممکن است پزشک مجبور شود بخش‌های عمده‌ای از روده کوچک را نیز بردارد.
در عمل جراحی، احتمال بازگشت بیماری کاهش می‌یابد؛ اما در صورت برداشت بخش‌هایی از روده کوچک، ممکن است فرد با عوارضی مانند سوء جذب مواد مغذی مواجه شود.
شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی، پایه‌ترین درمان برای انواع سرطان‌ها و سرطان روده کوچک بدخیم است. یعنی، بیشتر در استیج دوم تا چهارم بیماری کاربرد دارد. در شیمی درمانی، پزشک متخصص گروهی از دارو‌های هدفمند را به منظور توقف رشد سرطان به بدن بیمار هدایت میکند. شیمی درمانی ممکن است چندین جلسه تا چندین ماه طول بکشد.
پرتو درمانی
در رادیوتراپی یا پرتودرمانی، فرد در معرض اشعه‌های پرانرژی قرار می‌گیرد. این روش درمانی، برای نابودی سلول‌های سرطانی یا کاهش اندازه تومور مناسب است. در بعضی موارد، برای دریافت نتیجه بهتر، پرتو درمانی پیش از شیمی درمانی انجام میشود.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی، نوعی درمان دارویی است که بر عملکرد سیستم ایمنی تاثیر می‌گذارد. در حالت عادی، سلول‌های سرطانی برای زنده ماندن، خود را از سیستم ایمنی پنهان می‌کنند. ایمونوتراپی، به سیستم ایمنی کمک میکند که سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و از بین ببرد. ایمونوتراپی، درمانی نوین برای سرطان روده کوچک است.
سایر درمان‌های هدفمند
درمان‌های هدفمند، در واقع درمان جدید سرطان روده کوچک هستند. این نوع از درمان‌ها، بر اساس ویژگی سلول‌های سرطانی طراحی شدند. به طوری که کمتر از شیمی درمانی به سلول‌های سالم اطراف تومور آسیب می‌رسانند. یکی از این درمان‌ها، استفاده از داروی ایماتینیب برای درمان تومور های استرومال دستگاه گوارش است.
زندگی با سرطان روده کوچک چگونه است؟
افرادی که مبتلا به سرطان روده کوچک هستند، با چالش‌های مختلف فیزیکی، روانی و اجتماعی مواجه‌اند. برای مثال، عوارض جانبی درمان‌ها، تغییر در عملکرد گوارشی و تنظیم رژیم غذایی از این دست هستند.
برای اینکه بتوانید دوره درمان را با آرامش سپری کنید، بایستی نسبت به شرایط فیزیکی و روانی خود حساس باشید. از‌این‌رو، رعایت نکات زیر را پیشنهاد می‌کنیم:
- برای تنظیم مجدد رژیم غذایی خود حتماً به متخصص تغذیه مراجعه کنید؛
- مصرف مکمل‌ها را جدی بگیرید؛
- به منظور مدیریت استرس و شرایط روانی خود با دکتر روانشناس یا مشاور خانواده در ارتباط باشید؛
- بعد از مشورت با پزشک، در فعالیت‌های گروهی شرکت کنید؛
- نسبت به کنترل روتین وضعیت جسمانی خود حساس باشید.
در صورت رعایت موارد مذکور، می‌توانید شرایط سخت بیماری را تا حد قابل توجهی مدیریت کنید.
طول عمر فرد مبتلا به سرطان روده کوچک چقدر است؟
تشخیص این موضوع به عوامل متعددی بستگی دارد. برای مثال، مرحله بیماری در زمان تشخیص، نوع سرطان و ویژگی‌های آن، وضعیت کلی سلامت جسمانی بیمار و پاسخ به درمان از این دست هستند. در نتیجه، این سوال تخصصی است و پزشک متخصص می‌تواند به آن پاسخ دهد. بااینحال اگر بیماری در مراحل اولیه باشد، شانس بقا بیشتر است. اما در صورتی که سرطان به سایر نواحی بدن متاستاز دهد، طول عمر بیمار به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
نکته مهم! این تیتر صرفا برای آگاهی‌رسانی کلی بوده و برای تک تک بیماران تعیین کننده نیست.
چگونه از ابتلا به سرطان روده کوچک پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از سرطان روده کوچک، بایستی چند تغییر اساسی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. برای مثال، می‌توانید رژیم غذایی سالم انتخاب کنید و از شرایط و وضعیت جسمانی خود آگاهی داشته باشید. اگرچه برخی عوامل غیرقابل کنترل هستند، اما می‌توانید بسیاری از عوامل محیطی و رفتاری خود را مدیریت کنید. سایر موارد مهم را با هم بررسی می‌کنیم.
رژیم غذایی؛ برای کنترل وضعیت جسمانی خود، بایستی مواد مغذی مصرف کنید. همچنین، مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل نیز سلامت گوارشی را بهبود می‌بخشند.
ترک سیگار و کاهش مصرف الکل؛ زیرا استعمال دخانیات و مصرف الکل، خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.
فعالیت بدنی؛ ورزش کردن و فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا، سلامت عمومی را بهبود می‌بخشند.
غربالگری و بررسی‌های منظم؛ افرادی که دارای سوابق خانوادگی سرطان هستند، باید هرچند ماه یکبار تحت بررسی منظم قرار بگیرند. این کار به منظور افزایش ایمنی و پیشگیری از ابتلا بسیار مهم است.
بهتر است اقدام‌های تخصصی را بعد از مشورت با پزشک متخصص انجام دهید.
برای درمان و پیگیری سرطان روده کوچک به چه دکتری مراجعه کنیم؟
سرطان روده کوچک، نوع نادری از بیماری سرطان است که شما برای درمان، باید به تیمی از متخصصین پزشکی در این زمینه مراجعه کنید؛ ولی در نخستین مرحله باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. سپس نزد انکولوژیست یا متخصص سرطان بروید تا اصلی‌ترین علائم سرطان روده کوچک را بررسی کند. این پزشکان، برای درمان سرطان روده کوچک مراحل مختلف درمانی را به کار خواهند گرفت.
برای دریافت زمان ویزیت و مشاوره از بهترین پزشکان متخصص در سراسر ایران، می‌توانید به سایت نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
healthline.com
nyulangone.org
سوالات متداول سرطان روده کوچک
بله؛ سرطان روده کوچک به‌ویژه در مراحل اولیه با جراحی قابل درمان است.
سرطان روده بزرگ؛ زیرا شایع‌تر است و پیش‌آگهی بدتری دارد.
متاسفانه بله؛ البته در صورت تشخیص دیرهنگام و متاستاز‌دهی.
