معمولا اولین انتخاب برای درمان بیماری‌ها، دارودرمانی است. برای برخی مشکلات جسمی باید تنها از دارو استفاده کرد تا شدت آن بیشتر نشود و بتوان از عوارض دیگر پیشگیری کرد. اما راهکارهای دیگری مثل هیپنوتراپی برای اختلال‌های روان‌شناختی و آب درمانی برای آسیب‌های جسمی نیز وجود دارد. این روش‌ها معمولا به‌تنهایی یا در کنار دارودرمانی تجویز می‌شوند. در این مقاله به‌طور کامل در مورد اینکه آب درمانی چیست و چه فوایدی دارد، توضیح خواهیم داد. همراه ما باشید تا پاسخ سوال‌های خود را پیدا کنید.
آب درمانی یا هیدروتراپی چیست؟
آب درمانی یا هیدروتراپی (Hydrotherapy)، روشی درمانی برای بهبود آسیب‌های جسمی، کاهش درد و کمک به تقویت استخوان‌ها، عضلات و مفاصل به شمار می‌رود. آب درمانی نوعی فیزیوتراپی در آب شناخته میشود که ورزشکاران یا افراد آسیب‌دیده متناسب با مشکلی که دارند، در آب حرکات ورزشی و اصلاحی انجام می‌دهند.
هیدروتراپی برای رفع و کاهش گرفتگی عضلات، خستگی و استرس مفید است. تمامی حرکات ورزشی در آب درمانی باید به‌وسیله متخصص تعیین شود. در برخی موارد می‌توان با صلاحدید پزشک حرکات هیدروتراپی را در جکوزی، سونا یا وان حمام نیز انجام داد.
آب درمانی چگونه انجام میشود؟
توجه کنید که هیدروتراپی هم نوعی ورزش و فعالیت بدنی محسوب میشود. بنابراین، قبل از انجام آن باید بدن‌تان را گرم کنید و در آخر با انجام حرکات کششی بدن خود را سرد کنید. معمولا آب درمانی در استخرهایی که آب سرد و گرم دارند و امکان تغییر فشار آب نیز وجود دارد، انجام میشود.
هیدروتراپی شامل تمرین‌های کششی، استقامتی، قدرتی و آرام‌سازی عضلات و مفاصل است. در این روش، حرکات مختلفی مثل راه رفتن و ایروبیک برای حفظ تعادل در آب و تقویت عضلات مختلف انجام میشود. چراکه وزن بدن با قرار گرفتن در آب تا حدود ۹۰ درصد خنثی میشود و همین اتفاق باعث کاهش فشار روی استخوان‌ها و عضلات هنگام انجام تمرین‌های ورزشی میشود.
در اولین جلسه هیدروتراپی، مسئول آب درمانی ارزیابی‌های اولیه و معاینه بالینی را روی بیمار انجام می‌دهد. سپس برنامه مشخصی به بیمار داده میشود تا متناسب با نوع درد و درمانی که تجویز شده در جلسات شرکت کند.
همان‌طور که گفته شد در جلسات آب درمانی، به‌دلیل وجود مقاومتی که بدن در برابر آب دارد انجام حرکات قدرتی و کششی به بیمار کمک می‌کند تا عضلات مختلف بدن را بدون استفاده از وزنه‌های سنگین تقویت کند. همچنین هیدروتراپی به اصلاح عادت‌های اشتباه حرکتی ما نیز کمک می‌کند. به‌عنوان‌مثال با اصلاح حرکت راه رفتن در آب، می‌توان نحوه صحیح راه رفتن را یاد گرفت. همین تغییرات از ایجاد بسیاری از آسیب‌های بدنی در آینده پیشگیری می‌کند.
فواید و خواص آب درمانی
فواید هیدروتراپی بسیار زیاد است و نه‌تنها روی سلامت جسمی تاثیر دارد، بلکه برای بهبود شرایط روحی و روانی هم موثر است. برای اینکه متوجه شویم خواص آب درمانی چیست، در ادامه به برخی از کاربردها و مزایای این روش درمانی اشاره می‌کنیم.
- آرام کردن و کاهش تنش‌های بدنی
- کاهش دردهای مفصلی
- رفع گرفتگی و اسپاسم عضلانی
- روشی در دسترس
- بهبود شرایط روحی و روانی بیمار
- تقویت عضلات بدن
- کمک به افزایش سوخت‌وساز بدن
- کمک به کاهش حملات آسم ناشی از تمرین‌های هوازی
- مناسب برای زنان باردار
- حفظ و افزایش انعطاف بدنی
- افزایش سرعت جریان خون
- کمک به کاهش مشکلات ناشی از بیماری‌های ریوی، قلبی و روماتیسم
- مناسب برای افراد مسن و کسانی که مشکلات حرکتی دارند
از آب درمانی برای درمان چه بیماری‌هایی استفاده میشود؟
از هیدروتراپی برای درمان اختلال‌ها و بیماری‌های مختلفی مثل کمردرد، رماتیسم و دردهای زانو استفاده میشود. در ادامه به‌طور مفصل درباره کاربردهای هیدروتراپی بیشتر توضیح می‌دهیم.
آب درمانی برای رماتیسم
آب درمانی یکی از روش‌های درمانی موثر برای کاهش التهاب‌های مفصلی ناشی از روماتیسم است. در این روش بیمار با انجام تمرین‌های مخصوص می‌تواند دردهای مفصلی را کاهش دهد و عضلات خود را تقویت کند. همچنین آب گرم موجب کاهش استرس و آرام کردن بدن بیمار میشود.
آب درمانی برای دیسک کمر
آب درمانی برای کاهش دردهای ناشی از دیسک کمر موثر است. معمولا در کنار فیزیوتراپی، هیدروتراپی نیز تجویز میشود. در جلسات آب درمانی دیسک کمر، توصیه میشود که در عمق آب قرار بگیری به‌طوری‌که آب تمام گودی کمر شما را بپوشاند.
بعد از انجام تمرین‌ها و خروج از استخر حتما کمر خود را بپوشانید تا دچار گرفتگی عضلانی نشوید. آب گرم در هیدروتراپی جریان خون را در ناحیه آسیب‌دیده بیشتر می‌کند و موجب شل شدن عضلات آن بخش میشود. بنابراین، بهتر است در انتهای تمرین‌ها حدود 5 دقیقه در آب جکوزی بروید. آب درمانی و انجام تمرین‌های قدرتی و کششی به بهبود دردهای کمر کمک شایانی می‌کند.
آب درمانی برای رباط زانو
آب درمانی برای بهبود دردهای رباط زانو، آرتروز و رماتیسم‌های مربوط به مفصل زانو کاربرد دارد. زیرا با استفاده از آب و بدون انجام ورزش‌هایی که به زانو و عضله‌ها فشاری مضاعف بیاید، می‌توان به‌وسیله کاهش وزن در آب و مقاومتی که آب ایجاد می‌کند تمرین‌های اصلاحی را انجام داد.
راه رفتن، کشش عضلانی یا راه رفتن روی تردمیل در آب و تمرین‌هایی که به حفظ تعادل بدن کمک می‌کند، در درمان مشکلات رباط زانو موثر هستند.
آرتروز
برای درمان آرتروز و پوکی‌استخوان درمان قطعی وجود ندارد. معمول. در کنار دارودرمانی یا عمل جراحی برای درمان این بیماری، از یکی از ورزش‌های موثر آب درمانی نیز استفاده میشود. انجام تمرین‌های آب درمانی دردهای آرتروز را تا حد خوبی بهبود می‌بخشد.
سلامت روان
شنا کردن و در آب غوطه‌ور شدن، یکی از راهکارهای خوب و علمی کاهش استرس روزانه است. بر اساس گزارش‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، انجام فعالیت‌های بدنی و ورزشی‌های آبی، یکی از بهترین روش‌های کاهش تنش ناشی از افسردگی و مشغله روزانه است. بنابراین، ورزشکاران یا افرادی که دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند، می‌توانند به‌جای شنا کردن از آب درمانی برای بهبود بیماری و سلامت روان‌شان نیز بهره ببرند.
انواع آب درمانی
در مورد اینکه انواع آب درمانی چیست و چگونه انجام میشود، در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- هیدروتراپی خارجی
این نوع از آب درمانی که در خارج از استخر انجام میشود و شامل کمپرس آب گرم یا سرد است، هیدروتراپی خارجی می‌گویند. این روش باعث آرام شدن و تسکین دردهای استخوانی میشود. برای درمان رماتیسم هم کاربرد دارد.
- هیدروتراپی داخلی
هیدروتراپی داخلی شامل تمرین‌ها و ورزش‌های داخل آب استخر، جکوزی یا وان است که برای تقویت، کشش و کاهش دردهای عضلانی و مفصلی کاربرد دارد. همچنین برای درمان آرتروز و به‌ویژه برای افراد سالمند بسیار مفید است. انواع دیگری از هیدروتراپی داخلی نیز وجود دارد که برای درمان مشکلات گوارشی، واژینال و مقعدی استفاده می‌شوند. حمام‌های بخار و دوش‌های کولون و واژینال از این موارد هستند. استفاده از این آب درمانی‌ها باید تحت‌نظر پزشک انجام شود.
- سونا
سونای بخار یا خشک نمونه‌هایی از هیدروتراپی با سونا هستند. نشستن در سونا و تنظیم دمای محیط داخلی و استفاده از آب روی بدن بیمار می‌تواند در بهبود برخی بیماری‌ها موثر باشد.
- حمام سیتز
در این روش با نشستن بیمار در وان یا استخرهای کم‌عمق و کوچک برای درمان گرفتگی‌های عضلانی و مشکلات گوارشی مثل بواسیر از آب درمانی استفاده می‌‌کنند. آب گرم یا سرد موجود در این وان‌ها به کاهش درد کمک می‌کند.
- حمام آب گرم
این روش برای درمان استرس و گرفتگی‌های عضلانی مفید است. با استفاده از دوش آب گرم یا غوطه‌ور شدن در آب گرم و استفاده از روغن‌ها یا گیاهان معطر، می‌توان تا حد خوبی این بیماری‌ها را درمان کرد. توجه کنید که در صورت داشتن آلرژی به هر نوع ماده معطر یا روغن گیاهی، به‌هیچ‌عنوان از آن‌ها در هیدروتراپی استفاده نکنید.
- هیدروتراپی متناوب
در هیدروتراپی متناوب برای افزایش گردش خون در بدن و کاهش دردهای استخوانی، فرد ابتدا در استخر آب گرم قرار می‌گیرد و بعد وارد استخر آب سرد میشود. ممکن است این فرایند برعکس هم انجام شود.
تفاوت آب درمانی با آب نمک درمانی
آب درمانی با نمک دریایی یکی از روش‌های سنتی برای درمان درد و دفع سموم از بدن است. این روش با ریختن نمک در آب گرم و حل کردن آن انجام میشود. آب درمانی اصولا روشی علمی و همراه با انجام ورزش‌ها و تمرین‌های به‌خصوصی است که متناسب با نیاز هر فرد طراحی و انجام میشود.
تمرین‌های آب درمانی باید زیر نظر متخصص و مسئول هیدروتراپی داده شود. اما در آب درمانی با نمک، صرفا باتکیه‌بر برخی خواص نمک دریایی روش‌هایی برای رفع بیماری‌های مفصلی، گوارشی و زگیل داده میشود. توصیه می‌کنیم که قبل از اقدام به آب نمک درمانی با دکتر آب درمانی خود مشورت کنید.
آب درمانی در منزل
آب درمانی در منزل معمولا به روش‌هایی اشاره دارد که به‌راحتی در منزل قابل‌اجرا بوده و برای التیام اعصاب و تنش‌های روزانه کاربرد دارد. برای درمان دردهای ناشی از بیماری‌های سخت عموما از آب درمانی در مراکز فیزیوتراپی باید استفاده کنید.
چگونه در خانه آب درمانی کنیم؟
روش‌های رایج آب درمانی در منزل عبارت است از:
- آب نمک درمانی: با حل کردن نمک دریایی در آب گرم و اضافه کردن روغن‌های گیاهی و معطر می‌توانید پاهای خود را در آن پاشویه کنید.
- بخور آب گرم: بخار آب گرم برای پاک‌سازی منافذ پوست و سینوس‌ها می‌تواند مفید باشد. این کار را می‌توانید زیر دوش آب گرم انجام دهید.
- دوش آب گرم: انجام تمرین و حرکات ورزشی زیر دوش آب گرم می‌تواند به کاهش گرفتگی عضلانی و دردهای استخوانی کمک کند.
مضرات آب درمانی
آب درمانی در کنار فوایدی که دارد ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد. این روش درمانی برای ورزشکارانی که دچار پارگی عضلات یا تاندون شده‌اند گزینه مناسبی نیست و می‌تواند باعث افزایش آسیب‌دیدگی شود. خطرات دیگری که ممکن است ایجاد شود، شامل موارد زیر است.
- لیز خوردن در استخر
- گرمازدگی ناشی از حرارت زیاد آب درون استخر
- غرق شدن
- عفونت و بیماری‌های پوستی مانند زگیل کف پا و عفونت ادراری که از طریق آب منتقل میشود
- نارسایی قلبی یا افزایش تپش قلب ناشی از افزایش فشارخون درون استخر که به‌دلیل حضور طولانی‌مدت در آب ایجاد میشود
- بیمارانی که سابقه بیهوشی ناگهانی یا صرع دارند، باید در استفاده از هیدروتراپی احتیاط کنند. زیرا ممکن است باعث تشدید بیماری و غرق شدن آن‌ها شود
رفتن استخر در پریودی بانوان مانعی ندارد اما باید از تامپون یا کاپ قاعدگی برای جلوگیری از خونریزی در حالی که در آب هستید استفاده کنید.
آب درمانی به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟
هیدروتراپی یا آب درمانی برای افرادی که بیماری‌ها یا مشکلات زیر را دارند ممنوع است. بهتر است قبل از اقدام به آب درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
- فشارخون بالا
- دیابت
- سرطان
- بیماری‌های قلبی و عروقی مزمن
- آلرژی به کلر و مواد ضدعفونی‌کننده استخرها
- بیماری‌های پوستی مثل قارچ یا عفونت
- بیماری‌های کلیوی
- صرع
- تب
- مشکلات تنفسی
- زخم باز
- وجود هرگونه عفونت در بدن
- اختلال در ترشح غدد
- تشنج
علاوه بر موارد بالا، زنان در دوران قاعدگی بهتر است که به جلسات آب درمانی نروند. اگر از قرار گرفتن در آب می‌ترسید بهتر است قبل از ورود به استخر این موضوع را با پزشک یا متخصص آب درمانی در میان بگذارید.
کلام آخر
آب درمانی چیست و چه فوایدی دارد؟ برای پاسخ به این سوال‌ها می‌توان گفت که هیدروتراپی باعث کاهش دردهای مفصلی و گرفتگی عضلانی شده و در سلامت روان نیز موثر است. بنابراین، با شرکت در جلسات آب درمانی و انجام تمرین‌ها، می‌توان بسیاری از بیماری‌های را درمان و برخی عادت‌های غلط حرکتی را اصلاح کرد.
سوالات متداول
آب درمانی چیست؟
آب درمانی یا هیدروتراپی روشی درمانی برای کاهش درد و التهاب عضلات و مفاصل به شمار می‌رود. در این روش با قرار گرفتن در استخر آب و انجام تمرین‌های ورزشی، می‌توان تا حد خوبی آسیب‌های بدنی را درمان کرد.
چرا آب درمانی برای درمان آسیب‌دیدگی‌های استخوانی و عضلانی مفید است؟
قرار گرفتن در آب تقریبا 90 وزن شما را خنثی می‌کند و همین موضوع باعث کاهش فشار روی استخوان‌ها و عضلات هنگام انجام تمرین‌های ورزشی میشود. بنابراین، انجام حرکات اصلاحی برای بهبود دردهای مفصلی، تقویت و کاهش اسپاسم عضلانی با آب درمانی بهتر و سریع‌تر انجام میشود.
انجام آب درمانی برای چه افرادی ممنوع است؟
افرادی که مبتلا به سرطان، مشکلات قلبی و عروقی، فشارخون بالا و بیماری‌های کلیوی هستند بهتر است که از هیدروتراپی استفاده نکنند.
در آب درمانی از انجام چه کارهایی باید پرهیز کرد؟
در هیدروتراپی یا آب درمانی نباید دمای آب را بیش‌ازحد افزایش داد. زیرا احتمال بروز آسیب‌های پوستی بالا می‌رود. همچنین استفاده از هر نوع روغن یا گیاه معطر در آب استخر، می‌تواند موجب بروز حساسیت در برخی از بیماران شود.
منابع:
آب‌درمانی به عنوان یک روش درمانی طبیعی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع درمان شامل استفاده از آب برای تسکین درد، تقویت عضلات، و بهبود عملکرد فیزیکی است. از جمله تکنیک‌های آب درمانی کلینیک اترس می‌توان به حمام درمانی، حدس زدن استفاده از آب گرم و سرد، و حمام‌های طبیعی اشاره کرد. استفاده از آب به عنوان یک وسیله درمانی می‌تواند به تسکین درد و کاهش استرس کمک کند.
بله کاملا مطلبی که عنوان کردین درست هست