درباره سندرم لالی انتخابی چیزی شنیده‌اید؟ موتیسم (mutism) یا لالی انتخابی از اختلالات اضطرابی است که فرد مبتلا به آن نمی‌تواند در بعضی از موقعیت‌ها صحبت کند. برای مثال، زمانی که در مدرسه حاضر می‌شود یا در ارتباط با اقوام و آشنایانی قرار می‌گیرد که زیاد با آنها صمیمی نیست، گفت‌وگو برایش دشوار می‌شود. این اختلال معمولا در کودکی شروع می‌شود و اگر برای درمانش اقدامی انجام نشود به بزرگسالی هم راه پیدا خواهد کرد. برای رفع چنین مشکلاتی باید به متخصص روانشناس مراجعه کنید. در ادامه این مقاله هم اطلاعات کاملی درباره سندرم مذکور در اختیارتان قرار دارد. با ما همراه باشید.
سندرم لالی انتخابی چیست؟
سندرم لالی انتخابی نوعی اختلال اضطرابی است که طی آن، فرد در بعضی شرایط نمی‌تواند شروع به صحبت کند. این ناتوانی در مراوده و گفت‌وگو با دیگران به شکل قفل‌شدن همراه است و اضطراب و فشار زیادی به فرد وارد می‌کند؛ به گونه‌ای که احساس می‌کند، حرف‌زدن برایش غیرممکن است.
ناگفته نماند که افراد مبتلا به این سندرم با نزدیکان و افراد صمیمی با خود، به راحتی صحبت می‌کنند. این مشکل در دختران بیشتر از پسران دیده می‌شود. گاهی اوقات، کودکانی که به تازگی از کشور خود به جایی دیگر مهاجرت کرده‌اند هم دچار چنین وضعیتی می‌شوند.
لالی انتخابی در کودکان
امکان شروع سندرم لالی در هر سن و سالی وجود دارد. با این حال، معمولا چنین وضعیتی از سنین ۲ تا ۴سالگی رخ می‌دهد. زمانی که کودک شروع به معاشرت با افرادی به جز اعضای نزدیک خانواده می‌کند، کم‌کم مشخص می‌شود که در برقراری تعامل با غریبه‌ترها دچار مشکل است.
لالی انتخابی در بزرگسالان
بیماری میوتیسم در بزرگسالان هم رخ می‌دهد. افرادی که دچار چنین وضعیتی می‌شوند، در برخی از محیط‌ها نمی‌توانند به راحتی وارد صحبت‌کردن با دیگران شوند. برای مثال، در محیط کار و در جلسات اداری توانایی حرف‌زدن ندارند.
لالی انتخابی در نوجوانان
امکان بروز لالی انتخابی یا سلکتیو میوتیسم (selective mutism) در نوجوانان هم وجود دارد. این دسته از نوجوانان از صحبت‌کردن در جمع مثلا در میان دانش‌آموزان در مدرسه واهمه دارند. با این حال، باید بدانید که مبتلایان به چنین اختلالی دچار مشکل تکلم نیستند. آنها در مواقع دیگر و در برخورد با آدم‌های صمیمی و نزدیک زندگی‌شان، مشکلی بابت صحبت‌کردن و برقراری ارتباط از خود نشان نمی‌دهند.
علائم سندرم لالی انتخابی چیست؟
اگر افراد مبتلا به اختلال سندرم لالی در موقعیتی ناآشنا یا درمیان افرادی قرار بگیرند که در خارج از محیط و منطقه امنشان قرار دارند، به یک‌باره سکوت می‌کنند. علائمی شامل نوعی ایستایی و یخ‌زدگی هم در چهره و کلامشان پیدا می‌شود.
این افراد از برقراری رابطه با دیگران و تعامل خودداری می‌کنند و نشانه‌های زیر را بروز می‌دهند:
- بی‌ادب جلوه می‌کنند و خود را بی‌اشتیاق نشان می‌دهند.
- رفتارهای ناشیانه از خود بروز می‌دهند.
- حالتی عصبی و معذب پیدا می‌کنند.
- در زمان بازگشت به منزل یا محیطی امن، با رفتاری پرخاشگرانه و عصبی، فشارهایی را تخلیه می‌کنند که پیش‌تر تحمل کرده بودند.
بعضی از کودکان مبتلا به سندرم لالی با تکان‌دادن سر سعی می‌کنند که پاسخ‌هایی به پرسش‌ها و صحبت‌های دیگران با خود بدهند. برخی هم به ندرت از کلماتی برای حرف‌زدن استفاده می‌کنند یا صدایشان را تغییر می‌دهند.
دلایل سندرم لالی انتخابی چیست؟
روانشناسان و متخصصان معتقدند که سکوت گزینشی در نتیجه ترسی است که افراد از برخی موقعیت‌ها و آدم‌های دیگر دارند. هرچند که علت این ترس دقیقاً مشخص نیست اما ریشه‌های اضطرابی دارد.
کسانی که به این سندرم دچار می‌شوند، معمولا دچار اضطراب هستند. برخی از کودکان با دورشدن از والدین اضطراب را تجربه می‌کنند و همین موضوع، آنها را به سمت لالی گزینشی سوق می‌دهد.
کسانی که دچار اختلالات زبانی یا مشکلات شنوایی هستند هم گاهی درگیر چنین وضعیتی می‌شوند. بعضی از افراد هم در پردازش اطلاعات حسی با مشکل روبه‌رو هستند و برای مثال، صدای بلند را درک و پردازش نمی‌کنند. قرارگرفتن آنها در محیط‌های شلوغ می‌تواند منجر به لالی انتخابی‌شان شود.
گاهی اوقات، سکوت انتخابی در نتیجه اختلال و اضطرابی به وجود می‌آید که بعد از یک واقعه استرس‌زا و ناخوشایند ایجاد شده است. در این شرایط هم فرد در بعضی محیط‌ها که پیش‌تر مشکلی با حرف‌زدن در آنها نداشته، دچار سکوت و لالی می‌شود.
یادتان باشد که هیچ ارتباطی میان بیماری میوتیسم و اوتیسم وجود ندارد و نباید این سکوت را به پای اختلال اوتیسم بگذارید. البته شاید یک فرد به این دو مشکل به طور هم‌زمان دچار شود اما رابطه مستقیمی میان آنها وجود ندارد.
تشخیص سندرم لالی انتخابی چگونه است؟
اگر خاموشی گزینشی درمان نشود، امکان بروز عوارضی از جمله منزوی‌شدن فرد قوت می‌گیرد. ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و کاهش عزت نفس هم در مبتلایان به این سندرم دور از ذهن نیست.
پیگیری‌نکردن این وضعیت، باعث می‌شود از دوران کودکی به نوجوانی و بزرگسالی هم ادامه پیدا می‌کند. اگر سندرم لالی به موقع تشخیص داده شود، امکان بهبود بسیار پررنگ خواهد بود.
برای درمان این اختلال، تشخیص از سوی روانشناسان داده می‌شود. در واقع، مشاوران و روانشناسان با برگزاری جلساتی دست به معاینه و ارزیابی وضعیت فرد می‌زنند. برای تشخیص این وضعیت در کودکان، معمولا از کمک والدین و سرپرستان استفاده می‌شود.
کودکان مبتلا به چنین مشکلی، تمایلی به صحبت‌کردن با مشاوران هم ندارند. از این روی، لازم است که همراهانی با آنها در جلسات ارزیابی و معاینه حضور داشته باشند. مشاوران و روانشناسان با بررسی سوابق هر فرد، سعی دارند که متوجه وجود ریشه‌های اضطراب در زندگی او شوند.
بنا به شرایط و وضعیت هر کودک یا فرد مبتلا هم از انواع ابتکار عمل‌ها برای شروع گفت‌وگو استفاده می‌شود. برای مثال، کمک‌گرفتن از رایانه یا تلفن برای برقراری ارتباط می‌تواند از جمله این روش‌های خلاقانه و تسهیل‌گرانه باشد.
افراد مبتلا به گنگی انتخابی با بروز نشانه‌های زیر به تشخیص روانشناسان درباره وضعیتشان کمک می‌کنند:
- آنها در محیط‌هایی خاص توانایی برقراری تعامل و حرف‌زدن ندارند.
- ناتوانی‌شان در صحبت‌کردن روی عملکرد شغلی یا تحصیلی‌شان اثر منفی می‌گذارد.
- در موقعیت‌هایی که احساس آرامش دارند، به راحتی صحبت می‌کنند.
درمان سندرم لالی انتخابی چیست؟
با مراقبت‌های درست و انتخاب روند درمان مناسب، مشکل سلکتیو میوتیسم در بسیاری از افراد حل می‌شود. البته هرچقدر که سن فرد مبتلا به این اختلال بیشتر باشد، درمان هم زمان طولانی‌تری را طی خواهد کرد.
اثرگذاری درمان‌ها وابسته به موارد زیر است:
- چه مدت زمانی، فرد دچار این سندرم بوده است؟
- مشکلات و اختلالات اضطرابی دیگر هم وجود دارد؟
- میزان همراهی آدم‌های دیگر در اطراف بیمار با او چگونه است؟
درمان‌های موجود روی صحبت‌کردن فرد اثری نمی‌گذارند اما می‌توانند با رفع اضطراب‌های موجود در بیمار، او را به سوی صحبت‌کردن راحت سوق بدهند. از جمله اقداماتی که برای درمان سندرم لالی استفاده می‌شود به موارد زیر توجه کنید:
رفتاردرمانی شناختی
در این روش روانشناسی به فرد کمک می‌شود تا دریابد چطور درباره خود، دیگران و دنیا می‌اندیشد. درک فرد نسبت به این روابط است که منجر به شناخت او از احساسات و افکارش می‌شود. در این مسیر، امکان تغییر و مدیریت رفتارها پیش می‌آید.
قراردادن در معرض موقعیت حرف‌زدن تدریجی
در این روش، سعی می‌شود که فرد به طور تدریجی در موقعیت‌هایی قرار بگیرد که حرف‌زدن با دیگران را تمرین کند. برای مثال، پرسیدن ساعت از دیگران در خیابان یا جواب‌دادن تماس‌های تلفنی از جمله اقداماتی است که فرد با آنها در معرض گفت‌وگو با دیگران قرار می‌گیرد. قرارگیری تدریجی در موقعیت‌هایی که نیاز به صحبت‌کردن و معاشرت دارند در این زمینه توصیه می‌شود.
اضافه‌شدن فردی تازه به دایره معاشرت
در این روش، فرد در ابتدا در دایره کسانی شروع به تعامل با افراد دیگر می‌کند که با آنها احساس راحتی دارد. به تدریج، افراد دیگر هم به دایره این حلقه صمیمانه اضافه می‌شوند تا فرد بتواند معاشرت‌هایش را توسعه بدهد.
تغییر تدریجی روند معاشرت
در این شیوه از درمان، از مبتلا به اختلال خواسته می‌شود که ابتدا با روش‌های غیرشفاهی با افراد وارد مکالمه شود و کم‌کم خود را برای صحبت‌کردن بیشتر و توسعه مکالمات آماده کند.
دارودرمانی
زمانی که سندرم لالی منجر به شکل‌گیری مشکلات دیگری نظیر افسردگی در یک فرد می‌شود، مصرف داروها هم از سوی پزشک دور از ذهن نخواهد بود. این روش به هیچ وجه نمی‌تواند جانشین روش‌های رفتاری باشد.
گاهی نیاز به تلفیقی از درمان‌های رفتاری و ایجاد تغییراتی در محیط فرد در کنار مصرف دارو وجود دارد. از داروهای ضدافسردگی در این زمینه استفاده می‌شود. مصرف داروها باید حتما با مشورت و تجویز پزشک صورت بگیرد.
پیشگیری سندروم لالی انتخابی مقدور است؟
این مشکل و اختلال در برخی از کودکان پیدا می‌شود و تا بزرگسالی هم ادامه دارد. برای مقابله با آن یا پیشگیری از وقوع چنین چیزی در سنین پایین، نباید کودکان را تحت فشار قرار بدهید. اگر می‌بینید که موقعیتی برای صحبت‌کردن و تعاملات کودک دشوار است، او را تحت فشار قرار ندهید. اجازه ندهید که دیگران فشاری به بچه وارد و او را مجبور به صحبت و معاشرت کنند.
پیگیری مشکلاتی از این دست، نیاز به مراجعه به متخصصانی متبحر و خبره دارد. یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت ملاقات با آنها هم استفاده از سیستم نوبت دکتر پلتفرم دکتردکتر است.
اگر پرسشی درباره سندرم لالی انتخابی یا موتیسم دارید، حتما از ما بپرسید تا در رسیدن به نتیجه و جواب به شما کمک کنیم. تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اید؟ مشکلی در این حیطه احساس کرده‌اید؟ اگر چنین است، مشکلاتتان را با ما درمیان بگذارید.
منبع:
