زگیل پوستی چیست؟ زگیل‌ها برآمدگی‌های روی پوست هستند که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند و می‌توانند آزاردهنده، مسری و دردناک باشند. درمان‌های خانگی هم برای رفعشان وجود دارد اما باید برای بررسی وضعیت و درمان جدی به متخصص پوست مراجعه کنید. در این مقاله هم سعی کرده‌ایم که اطلاعات کافی درباره زگیل‌ها در اختیارتان قرار بدهیم.
زگیل پوستی چیست؟
این توده‌های کوچک و غیرسرطانی زمانی ظاهر می‌شوند که پوست شما به یکی از ویروس‌های پرشمار خانواده ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) آلوده شود. این ویروس باعث رشد سلولهای اضافی می‌شود و لایه بیرونی پوست را در آن نقطه ضخیم و سخت می‌کند.
زگیل‌ها می‌توانند در پوست هر نقطه از بدن رشد کنند، اما احتمال اینکه روی دست‌ها یا پاها به وجود بیایند، بیشتر است. نوع زگیل بستگی به محل و شکل ظاهری آن دارد. عکس یکی از انواع زگیل پوستی را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
علت ایجاد زگیل پوستی چیست؟
زگیل‌ها توسط گونه‌های خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. این ویروس در سلولهای پوست زگیل وجود دارد. HPV خانواده‌ای از ویروس‌ها است که بر پوست و غشاهای مرطوب (مخاط) بدن تأثیر می‌گذارد. بیش از ۱۰۰ سویه مختلف HPV وجود دارد.
انواع زگیل پوستی
انواع مختلفی از زگیل پوستی وجود دارد که به این شرح هستند:
- زگیل‌های رایج
- میخچه پا
- زگیل‌های مسطح
- زگیل فیلی‌فرم
- زگیل‌های اطراف زبان
- زگیل تناسلی
زگیل‌های رایج
زگیل معمولی بیشتر در پشت انگشتان دست و پا و روی زانوها رشد می‌کند اما امکان بروز آن در نواحی مختلف دیگر هم وجود دارد. زگیل پوستی گاهی ظاهری خشن، ضخیم، دانه‌ای و با نقاط دایره‌ای برجسته دارد. ممکن است در برخی موارد شبیه گل کلم به نظر برسد. زگیل‌های معمولی اغلب خاکستری‌تر از پوست اطراف خود هستند.
اندازه زگیل‌ها می‌تواند از ۱ میلی‌متر تا ۱ سانتی‌متر یا بزرگتر باشد. این ضایعات پوستی یا منفرد روی پوست ظاهر می‌شوند یا در قالب گروهی و چندتایی. این مورد از بیماری‌هایی شایع پوست و مو است.
زگیل‌های رایج معمولا خطرناک نیستند و خودشان هم از بین می‌روند. علائم و نشانه‌های زگیل معمولی شامل موارد زیر است:
- برجستگی‌های کوچکی که سخت، زبر و دانه دار هستند.
- برجستگی‌های گوشتی‌رنگ با لکه‌های سیاه کوچک و رگ‌های خونی لخته شده.
- توانایی انتشار به مناطق دیگر از طریق تماس مستقیم.
میخچه پا
میخچه زگیلی است که در کف پا به وجود می‌آید و برخلاف سایر زگیل‌ها، این نوع در پوست رشد می‌کند نه خارج از آن. میخچه به شکل سوراخ کوچکی در پایین پا به وجود می‌آید و پوست سفتی اطرافش را احاطه می‌کند.
این نوع زگیل پوستی باعث ناراحتی در هنگام راه‌رفتن می‌شود. دو نوع زگیل پا وجود دارد:
زگیل کف پا از نوع میرمسیال (Myrmecial)
این زگیل‌ها از سوی ویروس HPV نوع ۱ ایجاد می‌شوند. علائم و نشانه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد با فشار مستقیم.
- زگیل‌های عمیق و حساس که به دلیل ایستادن یا راه رفتن به سمت داخل رشد می‌کنند.
- وجودشان باعث می‌شود که احساس کنید، روی سنگ‌ریزه‌ها قدم می‌گذارید.
- در ناحیه زگیل، پوست مایل به زردی پیدا می‌کنید که شبیه پینه به نظر می‌رسد.
- این نوع زگیل پوستی می‌تواند نقاط سیاه هم داشته باشد.
زگیل کف پا از نوع موزاییکی (Mosaic)
این زگیل‌ها توسط HPV نوع ۲ ایجاد می‌شوند. علائم و نشانه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- زگیل‌های سطحی کوچک.
- یک الگوی موزاییکی از زگیل‌های متعدد به وجود می‌آید که به صورت خوشه ظاهر می‌شوند و زگیل پوستی خوشه‌ای ایجاد می‌کنند.
- درد کمتری نسبت به زگیل کف پا نوع میرمسیال دارد.
زگیل‌های مسطح
زگیل‌های مسطح که به عنوان زگیل نوجوانی هم شناخته می‌شوند، معمولا روی صورت، ران‌ها یا بازوها رشد می‌کنند. اغلب هم از سوی HPV انواع ۳، ۱۰ و ۲۸ ایجاد می‌شوند.
این نوع از زگیل‌های پوستی کوچک هستند و قسمت بالایی آنها صاف است و می‌توانند گوشتی، صورتی، قهوه‌ای یا کمی زرد باشند. زگیل‌های مسطح اغلب در گروه‌های بزرگ ۲۰ تا ۲۰۰تایی رشد می‌کنند.
زگیل‌های مسطح معمولا دردناک نیستند و در مناطقی ظاهر می‌شوند که بریدگی یا شکستگی در پوست وجود دارد. این موارد زگیل پوست کودکان هستند و در آنها شایع‌تر است. زگیل مسطح مسری است.
علائم و نشانه‌های زگیل مسطح می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- علائم کوچک مسطح، گرد یا بیضی روی پوست.
- علائم گوشتی رنگ.
- معمولا دردناک نیست.
زگیل فیلی‌فرم (Filiform)
زگیل‌های رشته‌ای در اطراف دهان یا بینی و گاهی اوقات روی گردن یا زیر چانه از این نوع هستند. زگیل‌های فیلی‌فرم مسری هستند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن هم سرایت کنند.
این موارد کوچک هستند و به شکل فلپ یا برچسب پوستی کوچک دیده می‌شوند. زگیل فیلی‌فرم به صورت رشته‌های نازک و انگشت‌مانند هم از پوست بیرون می‌زند.
زگیل‌های رشته‌ای هم‌رنگ پوست و بدون درد هستند؛ مگر اینکه در ناحیه‌ای حساس مانند چین روی پوست به وجود بیایند.
علائم و نشانه‌های زگیل رشته‌ای می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فلپ گوشتی رنگ.
- رشد سریع.
- معمولا دردناک نیست.
زگیل‌های اطراف زبان
زگیل‌های اطراف زبان در زیر و اطراف ناخن‌های پا و دست رشد می‌کنند. این موارد از زگیل پوستی می‌توانند دردناک باشند و بر رشد ناخن تأثیر منفی بگذارند. این زگیل‌ها در ابتدا کوچک‌اند و تقریبا اندازه سرسوزن هستند اما می‌توانند بزرگتر شوند و از طریق تماس مستقیم به مناطق دیگر گسترش پیدا کنند. ظاهرشان هم خشن و شبیه گل‌کلم است.
علائم و نشانه‌های زگیل اطراف زبان شامل موارد زیر است:
- رشد خشن در اطراف یا زیر ناخن.
- هنگام افزایش اندازه دردناک است.
- شکافتن پوست اطراف ناخن.
- ظاهر ناخن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
زگیل پوستی تناسلی
زگیل تناسلی از راه رابطه جنسی با فرد مبتلا به دیگری منتقل می‌شود. ظاهر زگیل تناسلی زنان و مردان مانند برجستگی‌های کوچک، پراکنده و به رنگ پوست یا مانند مجموعه‌ای از برجستگی‌های مشابه گل کلم روی اندام تناسلی است.
این زگیل‌ها می‌توانند پخش شوند و باید روندی تخصصی برای درمانشان پیش بگیرید. سایر انواع HPV که می‌توانند باعث سرطان شوند هم ممکن است از طریق رابطه جنسی منتقل شوند؛ از جمله از طریق رابطه جنسی دهانی و مقعدی.
برذای جلوگیری از انتقال بیماری‌های جنسی از جمله زگیل، حتما از لوازم پیشگیری استفاده کنید.
علائم زگیل پوستی چیست؟
درباره علائم هریک از انواع زگیل به طور جداگانه صحبت کردیم اما به طور کلی هم نشانه‌های این مشکل پوستی به شرح زیر هستند:
- ممکن است به شکل یک برآمدگی کوچک و برجسته روی پوست ظاهر شوند.
- اندازه متوسط زگیل از یک تا ۱۰ میلی‌متر متغیر است.
- زگیل می‌تواند سطحی خشن یا صاف داشته باشد.
- این ضایعات پوستی به صورت منفرد یا خوشه‌ای ایجاد می‌شوند.
- در برخی موارد، ممکن است که زگیل خارش داشته باشد.
- صورت، پاها، زانوها و دست‌ها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
تشخیص زگیل پوستی چگونه است؟
تشخیص زگیل پوستی کار دشواری نیست اما برای بررسی وضعیت و شناسایی نوع آن باید به پزشک مراجعه کنید. رجوع به پزشک در موارد زیر توصیه می‌شود:
- زگیل روی صورت یا قسمت حساس دیگری از بدن (به عنوان مثال، اندام تناسلی، دهان، سوراخ های بینی) قرار دارد.
- متوجه خونریزی یا علائم عفونت مانند چرک یا دلمه در اطراف زگیل می‌شوید.
- زگیل دردناک است و تغییر می‌کند.
- مبتلا به دیابت یا نقص ایمنی مانند HIV هستید.
آیا زگیل پوستی خطرناک است؟
زگیل‌ها معمولا بی‌خطر هستند اما سرایت می‌کنند و به نواحی مختلف بدن پخش می‌شوند. برخی از انواع مانند زگیل تناسلی مردان و زنان هم عوارض ناخوشایندی دارند. برای همین است که پیگیری‌شان نزد متخصص ضرورت دارد.
درمان زگیل پوستی چگونه است؟
روش‌های مختلفی برای درمان انواع زگیل وجود دارد از جمله این روش‌ها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- درمان در خانه
- فریزکردن
- درمان‌ها با برچسب‌های حاوی اسید سالیسیلیک
- جراحی
- نیتروژن مایع
- طب سنتی
درمان زگیل پوستی در خانه
اگرچه زگیل‌ها معمولا خود به خود از بین می‌روند، بااین‌حال، روش‌های خانگی هم می‌توانند به رفع زودترشان کمک کنند. برخی از مواردی که باید درباره این موضوع به خاطر بسپارید عبارت‌اند از:
- امکان پخش زگیل در نواحی مختلف بدن و سرایتش به دیگران وجود دارد. زگیل را با سوهان ناخن یا سنگ پا بمالید، از آن ابزار روی هیچ قسمت دیگری از بدن خود استفاده نکنید و به دیگران اجازه استفاده از آن را ندهید.
- اگر دیابت دارید، سعی نکنید زگیل روی پای خود را درمان و به پزشک مراجعه کنید. دیابت می‌تواند باعث از دست‌دادن حس در پاها شود، بنابراین با دست‌کاری آن نباید موجبات آسیب‌دیدگی بیشتر را فراهم کنید.
- سعی نکنید زگیل‌های صورت یا سایر قسمت‌های حساس بدن خود (مانند اندام تناسلی، دهان یا سوراخ‌های بینی) را با درمان‌های خانگی از بین ببرید.
فریزکردن
یکی دیگر از روش‌های درمانی، اسپری‌کردن هوای سرد غلیظ (مخلوطی از دی‌متیل‌اتر و پروپان) روی زگیل است. این کار پوست را می‌کِشد و به شما امکان می‌دهد سطح زگیل را خراش دهید.
اگر می‌خواهید زگیل را به سرعت از بین ببرید، این درمان‌ها انتخاب خوبی هستند، اما برای از بین‌بردن همه زگیل‌ها به اندازه کافی قوی نیستند.
درمان‌ها با برچسب‌های حاوی اسید سالیسیلیک
شما باید این محصولات را هر روز و اغلب به مدت چند هفته استفاده کنید. اگر قبل از اعمال درمان، زگیل را حدود ۱۵ دقیقه در آب خیس و دستورالعمل‌های روی بسته را دنبال کنید، نتایج بهتری را مشاهده خواهید کرد.
نوار چسب
فرایند استفاده از نوار چسب و برچسب‌ها در درمان زگیل به شرح زیر است:
- برای چند روز زگیل را با یک تکه چسب نواری کوچک بپوشانید.
- زگیل را خیس کنید.
- زگیل برای از بین‌بردن پوست مرده مالش بدهید.
جراحی
جراحی معمولا تنها در صورتی در نظر گرفته می‌شود که زگیل به درمان‌های دیگر پاسخ نداده باشد. پزشک می‌تواند زگیل را با یک چاقوی جراحی جدا کند یا آن را با برق بسوزاند. پیش از جراحی بیمار بیهوش می‌شود. امکان جاماندن جای زخم بعد از عمل هم وجود دارد.
نیتروژن مایع
شاید پزشک زگیل را با نیتروژن مایع منجمد کند. این روش کمی دردناک است، اما معمولا به خوبی جواب می‌دهد. گاهی نیاز به تکرار این نوع درمان است تا به نتیجه مناسب برسید. یخ‌زدن باعث ایجاد تاول در زیر و اطراف زگیل می‌شود. این کار زگیل را در عرض یک هفته از پوست جدا می‌کند.
درمان زگیل پوستی با طب سنتی
روش‌های سنتی درمان زگیل یا مشکلات پوستی دیگر همراه با ریسک است. در واقع، اطمینانی کامل بابت اثربخشی و نبود عوارض دیگر مصرف و استفاده از این درمان‌ها وجود ندارد. بااین‌حال، بد نیست که از توصیه‌های رایج طب سنتی در زمینه درمان زگیل هم باخبر باشید:
- درمان زگیل پوستی با سیر؛ سیر خواص ضدمیکروبی و ضدویروسی دارد و می‌تواند مشکلاتی مانند زگیل را بهبود بدهد.
- درمان زگیل پوستی با شیره انجیر؛ مالیدن شیره انجیر روی زخم‌های ناشی از زگیل هم توصیه می‌شود.
- استفاده از سرکه سیب؛ خواص ضدمیکروبی این ماده در رفع زگیل نقش دارد.
موارد دیگری مانند پوست موز، پرتقال، آناناس و سیب‌زمینی هم برای رفع زگیل توصیه می‌شوند.
پیشگیری از زگیل چگونه است؟
هنوز راهی برای پیشگیری از زگیل وجود ندارد، اما می‌توانید احتمال ابتلا یا گسترش آنها را کاهش دهید:
- در حمام‌های عمومی، رختکن و اطراف استخرهای عمومی صندل یا دمپایی ضدآب بپوشید.
- به زگیل‌های خود دست نزنید و نخارانید یا زگیل‌های دیگران را لمس نکنید.
- پس از درمان زگیل دست‌های خود را بشویید.
- زگیل‌های پا را خشک نگه دارید.
آیا زگیل پوستی واگیردار است؟
بله، امکان سرایت زگیل به دیگران هم وجود دارد. تماس پوستی با زگیل و استفاده از وسایل شخص آلوده از جمله روش‌های انتقال ویروس این ضایعه پوستی به دیگران هستند.
برای بررسی اوضاع زگیل روی پوست، بهتر است که به متخصص پوست مراجعه کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت ملاقات با متخصصان هم استفاده از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر است.
درباره زگیل‌های پوست سؤال دیگری هم دارید؟ از ما بپرسید تا شما را به جواب برسانیم.
منابع:
