میگرن چیست و چه علل و علائمی دارد؟ (ویدیو)

سردرد یکی از عارضه‌های مشترک بین مردم دنیاست که اکثریت آن را تجربه می‌کنند. اما این درد در ناحیه سر با دیگر دردها فرق می‌کند. میگرن معمولا یک طرف سر را درگیر می‌کند و معمولا با علائمی همچون استفراغ و بی‌اشتهایی همراه است. همچنین حمله میگرنی شامل تعداد دفعات مختلف است و خود انواع گوناگونی دارد.  

میگرن از بیماری‌های شایع تخصص مغز و اعصاب است و دلیل وجودش تقریبا ناشناخته است. اما دیگر علائم سردرد میگرنی چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟ پاسخ سوال‌‌های خود درباره میگرن را در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر دریافت کنید.

سردردهای مکرری که اغلب یک طرف سر را درگیر می‌کند و با بی‌اشتهایی، تهوع و استفراغ همراه است. دردهای میگرنی نبض‌دار و به حدی شدید است که عملکرد فرد را مختل می‌کند. سردردها می‌تواند از لحاظ شدت، فرکانس (دفعات حمله در روز) و استمرار در بین بیماران مختلف بسیار متفاوت باشد. حساسیت به نور و صدا نیز از دیگر علائم این بیماری است.

سردرد میگرنی ممکن است در دوران کودکی شروع شود یا ممکن است تا اوایل بزرگسالی رخ ندهد. زنان بیشتر از مردان آسیب می‌بینند. سابقه خانوادگی یکی از رایج‌ترین علل این بیماری است. سردرد میگرنی می‌تواند موجب درد شدید در عرض چند ساعت تا چند روز شود و می‌تواند بسیار شدید باشد.

انواع میگرن

این بیماری می‌تواند به سه شکل بروز کند:

• میگرن کلاسیک؛ همراه با مقدمه (aura)
• میگرن متداول؛ بدون مقدمه
• میگرن پیچیده؛ علاوه‌براین بیماری نوع دیگری از سردرد (مثل سردرد خوشه‌ای یا کششی) نیز همزمان بروز می‌کند.

منظور از مقدمه یا aura حالتی است که قبل از سردرد در برخی افراد بروز می‌کند و به عنوان یک هشدار و زنگ خطر می‌تواند از شروع سردرد در ساعات آتی خبر دهد. دیدن جرقه یا لکه‌های سیاه، حساسیت به نور و صدا، تهوع و علائمی از این قبیل از جمله حالت aura هستند. همان طور که ذکر شد اغلب بیماران این مقدمه را تجربه نمی‌کنند. عواملی که می‌توانند موجب آغاز سردرد میگرنی شوند:

• برخی غذاها مثل ادویه‌جات
• به هم خوردن الگوی خواب
• تغییرات هورمونی (مثل دوره ماهانه در زنان)
• داروها
• فعالیت فیزیکی
• محرک بینایی، شنوایی و حتی چشایی
• تغییرات دما
• گرسنگی
• عوامل روانی

علائم میگرن

از شایع‌ترین نشانه‌ها و علائم میگرن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سر درد در یک سمت سر
• دیدن اشکال مختلف، نقاط روشن یا درخشان از نور
• پین‌ها و سوزن‌ها در یک دست یا پا
• ضعف یا بی‌حسی در صورت یا یک طرف بدن
• مشکل صحبت کردن
• حرکات غیر قابل کنترل یا حرکات دیگر
• تهوع و استفراغ
• تاری دید
• نوسان خلق
• گیجی
• سر گیجه
• ضعف

اگر شما هم برخی از علائم گفته شده را دارید اما مطمئن نیستید که سردردهای‌تان ناشی از میگرن باشد، پیشنهاد می‌کنیم با دکتر میگرن در این باره مشورت کنید. برای دریافت مشاوره کم هزینه و سریع از پزشک می‌توانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنم؟

میگرن اغلب تشخیص داده نشده و درمان نشده است. اگر به طور منظم علائم و نشانه‌های حملات میگرنی را تجربه کرده‌اید، برای بررسی دقیق‌تر و یافتن علل این بیماری حتماً به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

درمان سردرد میگرنی

اینبار برای درمان سردرد میگرنی نظر یکی از متخصصین مغز و اعصاب، دکتر حمیدرضا رخصت یزدی را جویا شدیم. درمان این درد جان‌فرسا را در ویدیو زیر بشنوید:

Embed

Copy and paste this HTML code into your webpage to embed.

01:19

علاوه‌بر توضیحاتی که دکتر در ویدیوی بالا درمورد آن صحبت کردند، باز هم گفتنی درباره میگرن وجود دارد. بگذارید تا همین اول بگوییم؛ بسیاری دنبال جواب این سوال هستند که درمان قطعی میگرن چیست؟ جواب واضح است: «میگرن هیچ درمان قطعی ندارد!»  

اما ناامید نشوید زیرا راه‌هایی به عنوان روش‌های درمانی وجود دارند که امکان مدیریت درد میگرن را به فرد بیمار می‌دهد. با این‌حال حتما به دکتر مغز و اعصاب در تهران و دیگر شهرهای ایران مراجعه کنید و مشکل خود را از ریشه حل کنید.

درمان میگرن با بوتاکس

یکی از راه‌های درمان بوتاکس، تزریق بوتاکس است. بوتاکس برخی از عصب‌های مغزی را فلج و بی‌حس می‌کند و همین سردرد ناشی از بوتاکس را کنترل می‌کند.

درمان میگرن با داروهای مسکن

گروه داروهای OTC مثل ناپروکسن برای درمان موقت و کنترل درد میگرن یکی از راه‌های درمان این نوع از سردرد است. در بیشتر این موارد داروها به‌‍صورت خوراکی مصرف می‌شوند اما گاهی این داروها را به‌صورت تزریقی نیز استفاده می‌کنند.

در زمان بارداری باید برای مصرف دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید تا داروی مصرفی شما جزو لیست داروهای خطرناک در بارداری نباشد.

درمان میگرن در طب سنتی

استفاده از روغن اسطوخودوس، دم‌نوش‌های گیاهی مثل زنجبیل، دارچین، روغن آویشن، ریحان، سرکه سیب، نمک دریایی، نعنا، قهوه و بابونه به تسکین درد میگرن کمک می‌کنند. علاوه بر میگرن، طب سوزنی که زیرشاخه‌ای از طب سنتی است به دلیل تاثیری که بر روی اعصاب و روان دارد در درمان افسردگی نیز به کار می‌رود. در مقاله نحوه درمان افسردگی با طب سوزنی در مورد درمان افسردگی با طب سوزنی مطالعه کنید.

درمان خانگی میگرن

انجام برخی کارها در منزل یا هرجای دیگری که هستید به کنترل و درمان درد میگرن کمک می‌کنند:

• دراز کشیدن
• ماساژ آرام شقیقه
• قرار دادن کمپرس سرد و گرم پشت گردن یا پیشانی
• مدیتیشن و یوگا
• نوشیدن آب زیاد
• میل‌کردن سیب
• نگاه‌نکردن به صفحه مانیتور و موبایل
• تاریک کردن فضا

علت میگرن چیست؟

اگر چه علت اصلی این بیماری ناشناخته است؛ به نظر می‌رسد ژنتیک و عوامل محیطی در بروز میگرن موثر هستند. از دیگر علل میگرن می‌توان به عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز، از جمله سروتونین که به تنظیم درد در سیستم عصبی کمک می‌کند؛ اشاره کرد.

محققان هنوز در حال مطالعه نقش سروتونین در میگرن هستند. تعدادی از عوامل محیطی که ممکن است باعث میگرن شود؛ عبارتند از:

تغییرات هورمونی در زنان به نظر می‌رسد نوسانات استروژن از علل میگرن در زنان باشد که سردرد‌های شدیدی در بسیاری از زنان ایجاد می‌‌کند. زنان با سابقه‌ی میگرن اغلب سردرد را بلافاصله قبل یا در دوره‌های زمانی که کاهش شدید استروژن دارند، گزارش می‌دهند. علت میگرن در دوران بارداری یا یائسگی نیز به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن است. داروهای هورمونی، مانند داروهای ضد بارداری خوراکی و درمان جایگزینی هورمون، ممکن است در ابتلا به میگرن نقش داشته باشد.

تنگ شدن، سپس گشاد شدن رگ‌های خونی که به پوست سر و مغز می‌روند می‌تواند از جمله علت‌های بروز میگرن باشد. سردرد زمانی آغاز می‌شود که رگ‌ها دوباره گشاد می‌شوند. تغییر الگوی خواب، بیدار ماندن شبانه، کار کردن زیاد و خستگی بیش از حد نیز می‌تواند باعث سردردهای میگرنی شود.

گاهی اوقات خانم‌ها بروز این سردردها را به دوران عادت ماهیانه نسبت می‌دهند و مصرف قرص‌های ضد بارداری را عامل مهمی برای به وجود آمدن میگرن می‌دانند. صدای بلند، نور زیاد، کنسرت موسیقی و فشار به گردن و حتی درد دندان نیز می‌تواند در ابتلا به میگرن نقش داشته باشد. مصرف برخی از خوراکی‌ها، پنیر، غذاهای شور و غذاهای فرآوری شده ممکن است باعث دردهای شدید میگرنی شوند.

افزودنی‌های مواد غذایی. آسپارتام شیرین‌کننده و گلوتامات که در بسیاری از غذاها یافت می‌شود ممکن است باعث میگرن شود. نوشیدنی‌های الکلی، به ویژه شراب و نوشابه‌های بسیار کافئین‌دار ممکن است باعث میگرن شود.

فشار. استرس در محل کار یا خانه می‌تواند از علل این بیماری باشد. تغییرات در محیط، تغییر آب و هوا یا فشار نیز می‌تواند خطر ابتلا به میگرن را افزایش دهد. داروهای ضد بارداری خوراکی و غربالگری، مانند نیتروگلیسیرین، میگرن را تشدید می‌کند.

چه افرادی در خطر ابتلا به میگرن هستند؟

• سابقه خانوادگی. اگر یک عضو خانواده شما میگرن داشته باشد شما در خطر ابتلا به آن هستید.
• سن. میگرن می‌تواند در هر سنی آغاز شود، هر چند اولین بار اغلب در دوران نوجوانی اتفاق می‌افتد. خطر ابتلا به میگرن با افزایش سن بیشتر می‌شود.
• جنسیت. زنان سه بار بیشتر احتمال دارد که میگرن داشته باشند.
• تغییرات هورمونی؛ اگر شما یک زن مبتلا به میگرن هستید، ممکن است متوجه شوید که سردرد شما درست قبل یا بعد از شروع قاعدگی شروع می‌شود. این بیماری به طور کلی بعد از یائسگی بهبود می‌یابد.
• استرس
• نوشیدن الکل
• سیگار کشیدن

عوارض جانبی سردردهای میگرنی

مشکل مبتلایان به میگرن، تنها سردرد نیست. اکثر افراد کامل بیمار می‌شوند و نمی‌توانند کارهای روزمره خود را انجام دهند و مجبور می‌شوند که در یک اتاق تاریک و ساکت بی حرکت دراز بکشند تا حمله میگرنی پایان یابد. بعضی‌ها حتی نمی‌توانند فکر غذا خوردن را هم داشته باشند؛ چون دچار استفراغ می‌شوند. مبتلایان به میگرن دچار خواب‌آلودگی و رخوت می‌شوند. در طول حمله میگرن فعالیت و عملکرد طبیعی معده مختل می‌شود و به همین دلیل داروهایی که بیمار برای تسکین این بیماری خورده را به طور کامل جذب نمی‌کند.

تاثیر میگرن بر کیفیت زندگی

امروزه 1 تا 10 درصد از مردم درگیر بیماری میگرن هستند. بیماری که به شدت کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد و فرد را از فعالیت بهینه می‌اندازد تا حدی که سازمان بهداشت جهانی سردرد میگرنی را بین بیشترین بیماری‌های ناتوان‌کننده (disabling) دسته‌بندی می‌کند. بیماری میگرن یکی از علل شایع بروز سردردهای مکرر است.

بیش از دو سوم بیماران یا به پزشک مراجعه نمی‌کنند یا مراجعات خود را قطع می‌کنند. به همین دلیل، این بیماری اغلب تشخیص داده نشده یا به خوبی درمان نمی‌شود. این بیماری در زنان بیشتر شیوع دارد (تقریباً 3 برابر)، در حالی که در سنین زیر دوازده سال، پسران بیشتر دچار این مشکل می‌شوند.

در درمان میگرن صبور باشید

میگرن یک بیماری عصبی است که می‌تواند علائم متعددی ایجاد کند. غالباً این بیماری با سردرد شدید و خسته‌کننده شناخته می‌شود. علائم ممکن است شامل تهوع، استفراغ، مشکل در صحبت کردن، بی‌حسی یا سوزن شدن و حساسیت به نور و صدا باشد. میگرن در تمام سنین افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشخیص سردردهای میگرنی بر اساس تاریخ بالینی، علائم گزارش شده و با حذف علل دیگر تعیین می‌شود.

برای مشاوره درمانی با پزشک متخصص می‌توانید از امکان نوبت دهی دکتر پلتفرم دکتردکتر استفاده کنید. 

منابع:

healthline

mayoclinic