حدود 3000 سال است که پزشکان طب سنتی چین، از طب سوزنی برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند. در دهه‌های اخیر، طب سوزنی در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران، محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. حتی برخی افراد در کنار مشورت با دکتر روانشناس، از درمان‌های جایگزین مانند طب سنتی نیز استفاده می‌کنند.
اما تا چه حد طب سوزنی در درمان افسردگی و اضطراب مفید است و آیا عوارضی هم دارد؟ در این مطلب به این سوالات پاسخ می‌دهیم. در ادامه همراه مجله دکتردکتر باشید.
طب سوزنی چیست؟
در طب سوزنی، سوزن‌های فولادی نازکی که به اندازه عرض یک موی انسان هستند، در قسمت‌های خاصی از بدن شما فرو می‌روند. محل قرار دادن سوزن‌ها به نوع بیماری بستگی دارد. برخی از مشکلات سلامتی که با استفاده از طب سوزنی درمان می‌شوند، عبارتند از:
- آرتروز
- گرفتگی‌های قاعدگی
- درد مزمن
- درد حاد مانند درد عضلانی، کمر درد، زانو درد
- میگرن و سردرد
- آسیب‌های ورزشی
- آلرژی
در طب سنتی چینی اعتقاد دارند که بدن دارای یک جریان انرژی است که سلامت شما را تنظیم می‌کند. اگر این جریان مختل شود، احساس بیماری خواهید کرد. استفاده از سوزن در نقاط خاص طب سوزنی، به نام مریدین، جریان انرژی شما را دوباره متعادل می‌کند و سلامت شما را بهبود می‌بخشد. از این‌رو گفته می‌شود که طب سوزنی برای افسردگی می‌تواند مفید باشد.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک نوع بیماری است که شامل احساس غم و اندوه مداوم و از دست دادن علاقه یا لذت می‌شود. همچنین ممکن است چندین علامت دیگر نیز وجود داشته باشند، مانند:
- مشکل در خوابیدن
- خستگی و کمبود انرژی
- افکار مرگ یا خودکشی
- تغییر در اشتها و وزن
- تحریک‌پذیری و ناامیدی، حتی در مورد مسائل کوچک
- مشکل در تمرکز، تصمیم‌گیری، به خاطر سپردن چیزها
- احساس گناه یا بی ارزشی
افسردگی اغلب با دارو، گفتار درمانی یا هر دو درمان می‌شود. با این حال، بین 19٪ تا 34٪ از مبتلایان به افسردگی با دارو یا درمان بهبود نمی‌یابند. بسیاری از افراد (15% تا 50%) نیز علیرغم ادامه درمان افسردگی، دوباره دچار این بیماری خواهند شد. اکنون برخی از افراد مبتلا به افسردگی، درمان‌های جایگزین مانند طب سوزنی را امتحان می‌کنند.
رابطه طب سوزنی و افسردگی چطور است؟
تحقیقات کمی در مورد رابطه افسردگی و طب سوزنی انجام گرفته‌اند، بنابراین اندازه‌گیری دقیق مزایای درمانی آن دشوار است. چیزی که تحقیقات در مورد طب سوزنی را به عنوان یک روش درمانی محدود می‌کند، این است که ایجاد یک شرایط کنترلی دشوار است.
یعنی نسبت به روان درمانی و دارو درمانی، در طب سوزنی نمی‌توان شرایط را به خوبی کنترل کرد و نتیجه آن را اندازه گرفت. با وجود این محدودیت‌ها، برخی تحقیقات اثربخشی طب سوزنی به عنوان درمانی برای افسردگی و علائم مرتبط با آن را تایید می‌کنند. در این بخش به تعدادی از اثرات مثبت طب سوزنی برای افسردگی شدید می‌پردازیم.
- کاهش شدت افسردگی
در یک مطالعه 8 هفته‌ای طب سوزنی روی 151 مرد و زن، محققان دریافتند که علائم افسردگی به طور قابل توجهی بهبود یافته است. کسانی که طب سوزنی دریافت کردند، چه هدفمند و چه غیرهدفمند، بیشتر از کسانی که این کار را نکردند، بهبود یافتند. در مطالعه‌ای دیگر، طب سوزنی در مقایسه با داروی ضد افسردگی فلوکستین اثرات مشابهی را از خود نشان داده است. این دارو در افرادی استفاده می‌شد که دچار افسردگی پس از سکته مغزی بودند.
- کاهش تعداد میگرن
برخی افراد هم افسردگی و هم میگرن دارند. محققان دریافتند کسانی که میگرن یا سایر سردردهای شدید دارند، سه برابر بیشتر از کسانی که سردرد ندارند، در معرض افسردگی قرار می‌گیرند. یک مطالعه 24 هفته‌ای نشان داد افرادی که درمان‌های طب سوزنی دریافت می‌کردند نسبت به افرادی که درمان نمی‌کردند، کمتر دچار میگرن می‌شدند.
- کاهش علائم افسردگی بارداری
در دوران بارداری تا 14 درصد از زنان باردار ممکن است دچار افسردگی شوند. افسردگی در دوران بارداری می‌تواند خطراتی برای مادر و جنین داشته باشد. احتمالا برخی از زنان باردار نگران مصرف داروهای ضد افسردگی باشند و به دنبال درمان‌های جایگزین بگردند. طب سوزنی ممکن است بر افسردگی دوران بارداری تاثیر بگذارد.
در یک مطالعه، زنان باردار مبتلا به افسردگی به مدت 8 هفته طب سوزنی مخصوص افسردگی انجام دادند. گروه دیگری از زنان باردار طب سوزنی غیر اختصاصی و گروه سوم ماساژهای قبل از تولد دریافت کردند. در زنانی که طب سوزنی مخصوص افسردگی دریافت کردند، نسبت به زنانی که سایر درمان‌ها را دریافت کردند، علائم افسردگی کاهش یافت.
عوارض جانبی طب سوزنی کدامند؟
برخی از عوارض جانبی رایج طب سوزنی عبارتند از: کبودی، خونریزی جزئی یا درد در محل هایی که سوزن‌ها وارد شده‌اند. عوارض جانبی نادر شامل سرگیجه، خونریزی داخلی موضعی، آسیب عصبی، درماتیت، افزایش درد و هپاتیت B است.
اگر مشکلات پزشکی خاصی دارید، ممکن است در معرض خطرات بیشتری قرار داشته باشید. اگر اختلال خونریزی دارید یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، احتمال خونریزی یا کبودی افزایش می‌یابد. چنانچه از دستگاه‌هایی مثل ضربان ساز، پمپ انفوزیون یا دستگاه الکتریکی دیگر استفاده می‌کنید، طب سوزنی الکتریکی می‌تواند با دستگاه شما تداخل ایجاد کند.
اعتقاد بر این است که برخی از انواع طب سوزنی باعث ایجاد زایمان خارج از موعد می‌شود. اگر باردار هستید، مراقب انواع طب سوزنی باشید. در آخر قبل از شروع طب سوزنی، مطمئن شوید که به طور کلی این درمان برای شما مشکل‌ساز نیست.
پیش از دریافت طب سوزنی، با یک متخصص صحبت کنید
درست است که درمان افسردگی و اضطراب با طب سنتی امکان‌پذیر است، ولی باید خطرات طب سوزنی را جدی بگیرید. متخصصان طب سوزنی خبره در مورد تکنیک‌های مناسب آموزش می‌بینند و خطر آسیب رسیدن به شما را کاهش می‌دهند. پزشک باید حتما از یک بسته جدید سوزن استریل استفاده کند. همچنین آنها باید قبل از وارد کردن هر سوزن، تمام نقاط سوراخ شده را با الکل پاک کنند.
بیشتر متخصصان طب سوزنی از سوزن‌های یکبار مصرف استفاده می‌کنند، بنابراین خطر عفونت بسیار کم است. سوزن‌های طب سوزنی باید از جنس فولاد ضد زنگ، جامد و استریل باشند. در ضمن باید حتما مطمئن شوید که طب سوزنی با سایر مشکلات جسمی شما تداخل ایجاد نمی‌کند. در نتیجه بهتر است ابتدا با دریافت نوبت دکتر آنلاین، با یک متخصص مشورت کنید و سپس برای پیدا کردن پزشک طب سوزنی اقدام کنید.
آیا طب سوزنی در درمان افسردگی اثر دارد؟
مطالعات کمی در این مورد انجام گرفته‌اند، ولی انجام طب سوزنی به طور منظم می‌تواند افسردگی را کاهش دهد و از دردهایی که باعث آن می‌شوند، جلوگیری کند.
آیا طب سوزنی برای درمان افسرگی کافیست؟
اگرچه می‌توانید از طب سوزنی به‌عنوان یک درمان انفرادی استفاده کنید، اما زمانی که همراه با داروهای ضد افسردگی و سایر درمان‌های بالینی استفاده شود، موثرتر است.
