ناپروکسن برای سردرد، تسکین درد مفاصل ناشی از آرتریت، روماتوئید، درد عضلانی ناشی از کشیدگی، درد دندان، نقرس، درد قائدگی و بسیاری از دیگر بیماری‌ها کاربرد دارد. ناپروکسن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی است؛ بنابراین برای درمان تب و التهاب نیز تجویز می‌شود. ناپروکسن التهاب گلو را کاهش می‌دهد و از طرفی کارکردی شبیه به ایپوپروفن دارد، اما تاثیرات ضدالتهابی ناپروکسن عموما بیشتر است. اگرچه اشکال دارویی ناپروکسن مثل قرص و کپسول بدون نسخه نیز قابل خریداری است، اما پیشنهاد می‌کنیم از مصرف خودسرانه این دارو خودداری کرده و عوارض آن را جدی بگیرید.
در ادامه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر 10 دقیقه از زمانتان را به ما بدهید تا با عوارض این دارو، کاربرد و نحوه عملکرد ناپروکسن آشنا شوید.
اگر سوالی در رابطه با این قرص دارید، در انتهای همین صفحه و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
ناپروکسن چیست؟
ناپروکسن یک داروی ضد التهاب است که معمولاً برای کاهش دردهای مرتبط با التهاب مانند دردهای مفصلی، دردهای عضلانی، درد پس از عمل جراحی و شرایطی مانند التهاب مفاصل و آرتریت روماتوئید جوانان مصرف می‌شود. همچنین ممکن است در برخی موارد به عنوان یک داروی تسکین‌دهنده دردهای معمولی مانند سردرد و دندان درد نیز مورد استفاده قرار گیرد.
این دارو با نام‌های تجاری ای‌سی، آلو Aleve، آناپروکس Anaprox و ناپروسین Naprosyn نیز شناخته می‌شود. پزشک متخصص پس از معاینه و تشخیص بیماری، دوزهای مختلف این دارو را به‌صورت قرص، کپسول و محلول (برای کسانی که نمی‌توانند قرص بخورند) تجویز می‌کند. ازآنجایی‌که این دارو دربین ایرانیان محبوبیت بالایی دارد و بدون نسخه مصرف می‌شود، لازم است تا با ترکیبات آن آشنا باشید.
قرص‌های ناپروکسن از ماده فعال به نام ناپروکسن تشکیل شده‌اند که یک نوع دارو ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است. اجزاء غیرفعال موجود در این قرص‌ها ممکن است بسته به فرمولاسیون هر برند متفاوت باشند. مواد غیرفعال معمولاً شامل مواد پرکننده، تجزیه‌کننده و روان‌کننده می‌شوند که در فرآیند تولید و پایداری قرص نقش دارند.
انواع قرص ناپروکسن
ناپروکسن با علامت‌های تجاری مختلف و در اشکال مختلف در دسترس است. اما به طورکلی انواع ناپروکسن شامل موارد زیر است:
- ناپروکسن سدیوم (Naproxen Sodium): این نوع ناپروکسن عمدتاً به عنوان داروهای ضدالتهابی خوراکی معمول استفاده می‌شود و به صورت قرص یا کپسول در دسترس است. معمولاً برای کاهش دردهای مزمن، دردهای عضلانی و استخوانی، التهابات مفاصل، و موارد مشابه تجویز می‌شود.
- ناپروکسن معمولی: اثر این دارو به نسبت ناپروکسن سدیم معمولا کندتر است.
قرص ناپروکسن ۲۵۰ میلی‌گرمی، قرص ناپروکسن ۵۰۰ میلی‌گرمی و شیاف ناپروکسن ۵۰۰ میلی‌گرمی اشکال دارویی تجویزی توسط پزشکان هستند. اما ناپروکسن آمپول نیز دارد و در بعضی موارد به نسبت شدت درد و عارضه تشخیصی، تجویز می‌شود. . به‌طورمعمول، مقدار مصرف ناپروکسن تزریقی 500 میلی‌گرم در روز است. این مقدار مصرف می‌تواند به‌صورت یک بار در روز یا در دو دوز مصرف شود.
قرص جایگزین ناپروکسن چیست؟
ناپروکسن تنها دارویی نیست که برای درمان درد و کاهش التهاب کاربرد دارد، داروهای دیگری نیز هستند که اثرات مشابه یا حتی ترکیبات مشابهی نیز با ناپروکسن دارند. برای مثال ایبوپروفن یک جایگزین رایج برای ناپروکسن است. ایبوپروفن نسبت به ناپروکسن اثرات ضدالتهابی کمتری دارد، اما عوارض جانبی گوارشی آن نیز کمتر است. در جدول زیر به چندمورد از جایگزین‌های این دارو، عوارض و فواید آنها توجه کنید.
| نام دارو | اثرات ضد التهابی | عوارض جانبی گوارشی | کاربرد درمانی |
|---|---|---|---|
| ایبوپروفن | کم | کم | کاهش تب و التهاب و تسکین دردهای خفیف |
| دیکلوفناک | متوسط | متوسط | تسکین دردهای مفصلی |
| سلکوکسیب | متوسط | کم | تسکین درد و تورم |
| کتورولاک | زیاد | زیاد | کاهش دردهای پس از جراحی |
| پیروکسیکام | زیاد | زیاد | تسکین دردهای شدید |
این داروها همگی در دسته داروهای مسکن و ضدالتهابی غیراستروئیدی قرار می‌گیرند و با کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها (عامل ایجاد درد و التهاب) به درمان درد و کاهش التهاب کمک می‌کنند. انتخاب قرص جایگزین ناپروکسن به عوامل مختلفی از جمله شدت درد، سایر شرایط پزشکی بیمار و عوارض جانبی احتمالی بستگی دارد. بنابراین بهتر است برای جایگزین کردن این دارو از یک پزشک متخصص مشورت بگیرید.
موارد مصرف قرص ناپروکسن چیست؟
عارضه‌های سطحی که ناشی از التهاب باشند، با استفاده از این دارو تسکین یا درمان می‌شوند. البته دوزهای مختلف این دارو برای درمان بیماری‌های مختلف کاربرد دارد؛ برای مثال ناپروکسن 500 برای درمان آرتریت، سردرد و کاهش علائم میگرن موثر است. درادامه موارد مصرف قرص ناپروکسن را ببینید:
- دردهای مفصلی: ناپروکسن معمولاً برای درمان دردهای مفصلی مانند التهاب مفاصل روماتوئیدی و آرتریت جوانان تجویز می‌شود. این دارو به کاهش درد و التهاب مفاصل کمک می‌کند و بیماران می‌توانند بهتر حرکت کرده و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
- دردهای عضلانی: ناپروکسن برای کاهش درد عضلانی که ناشی از کشیدگی، ورزش و فعالیت‌های روازنه است نیز کاربرد دارد.
- دردهای پس از عمل جراحی: این دارو معمولاً برای مدیریت درد پس از عمل جراحی تجویز می‌شود.
- ناپروکسن برای پریودی: این دارو می‌تواند به کاهش درد و التهاب مرتبط با دردهای قاعدگی کمک کند. این دارو در مواقعی که داروهای معمولی مثل ایبوپروفن (Ibuprofen) نتوانند به اندازه کافی موثر باشند، تجویز می‌شود.
- ناپروکسن برای سرماخوردگی: ناپروکسن می‌تواند به تسکین درد و تب ناشی از سرماخوردگی کمک کند. البته داروهای سرماخوردگی باید توسط پزشک تجویز شوند، اگر برای درمان سایر دردها ناپروکسن مصرف می‌کنید، در زمان سرماخوردگی حتما با پزشک مشورت کنید.
- سایر دردها: ناپروکسن برای دندان درد مفید است و می‌تواند برای درمان دردهای معمولی مانند سردرد و درد پریودی نیز به کار رود. همچنین ناپروکسن برای گلودرد و کاهش التهاب و تورم گلو نیز مفید است، اما این دارو باید با دقت و به توصیه پزشک مصرف شود.
نکات مهمی وجود دارند که باید در زمان مصرف ناپروکسن به آنها توجه کنید:
- دوز مصرفی ناپروکسن را دقیقاً طبق دستور پزشک خود مصرف کنید. مصرف بیش‌ازحد ناپروکسن می‌تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود.
- مصرف ناپروکسن با معده خالی می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات گوارشی شود، بنابراین این دارو را با معده پر استفاده کنید.
- اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید، قبل از مصرف ناپروکسن با پزشک خود مشورت کنید. ناپروکسن می‌تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد.
- اگر عوارض جانبی جدی را تجربه کردید، مصرف ناپروکسن را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- مصرف ناپروکسن در دوران بارداری و شیردهی نیاز به مشورت و تایید پزشک متخصص دارد تا سلامت جنین شما تهدید نشود.
- مصرف این دارو در سنین بالای 65 سال نیز باید با مشورت پزشک باشد.
نحوه عملکرد ناپروکسن
عملکرد اصلی ناپروکسن به خاطر مهار کردن یک آنزیم به نام سیکلواکسیژناز (COX) است که نقش مهمی در تولید پروستاندین‌ها دارد. پروستاندین‌ها مواد شیمیایی مهمی هستند که در فرآیندهای التهاب و درد دخیل هستند. درنتیجه این دارو باعث کاهش التهاب‌های موضعی و سیستمیک در بدن می‌شود. در صورت وجود تب نیز ناپروکسن تأثیر مستقیمی بر تنظیم دما داشته و تب را کاهش می‌دهد.
دوز و نحوه مصرف ناپروکسن
دوز و نحوه مصرف ناپروکسن می‌تواند متغیر باشد و باید تحت نظر پزشک تعیین شود. اما در ادامه یک جدول از دوزهای معمول ناپروکسن برای درمان و تسکین برخی از موارد آورده شده است:
| نوع مصرف | دوز معمول | توصیه‌ها |
|---|---|---|
| درمان درد معمول | دوز شروع: ناپروکسن 250 یا 500 میلی‌گرم هر 12 ساعت یا 375 میلی‌گرم هر 8 ساعت | دوزها باید با غذا مصرف شوند تا عوارض معده کاهش یابد. |
| التهاب مفصلی | دوز شروع: 500 میلی‌گرم هر 12 ساعت یا 375 میلی‌گرم هر 8 ساعت | پزشک شما ممکن است دوز را تغییر دهد تا به اندازه کافی موثر باشد. |
| درد پس از عمل جراحی | دوز شروع: ناپروکسن 500 میلی‌گرم یا 1000 میلی‌گرم در یک نوبت و سپس 500 میلی‌گرم هر 12 ساعت | توصیه‌ها پزشک شما و نوع جراحی می‌تواند متغیر باشد. |
| مشکلات قاعدگی | دوز شروع: ناپروکسن 500 میلی‌گرم هر 12 ساعت | توصیه‌ها پزشک شما و شدت علائم ممکن است متغیر باشد. |
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که ناپروکسن 500 هر چند ساعت مصرف شود. بنابراین از مصرف خودسرانه و افزایش دوز بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.
ناپروکسن یا ژلوفن؟
ناپروکسن و ژلوفن هر دو داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) هستند که برای تسکین درد، التهاب و تب استفاده می‌شوند. هر دو دارو به صورت قرص، کپسول، مایع و ژل موضعی موجود هستند. انتخاب بین این دو دارو به عوامل مختلفی ازجمله شدت درد، سایر شرایط پزشکی بیمار و عوارض جانبی احتمالی بستگی دارد.
موارد مصرف: هر دو دارو برای تسکین انواع مختلف درد، از جمله درد مفاصل ناشی از آرتریت، درد عضلانی ناشی از کشیدگی، پیچ خوردگی یا آسیب، درد قاعدگی، درد دندان و سردرد استفاده می‌شوند.
عوارض جانبی: هر دو دارو می‌توانند عوارض جانبی مشابهی ازجمله ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ، سوء هاضمه، سوزش سر دل، سردرد، سرگیجه داشته باشند.
بهترین زمان مصرف ناپروکسن چه موقعی است؟
بهترین زمان مصرف ناپروکسن برای تسکین درد، بلافاصله پس از شروع درد است. این کار به جلوگیری از پیشرفت درد و کاهش مدت زمان درد کمک می‌کند. این دارو باید با معده پر مصرف شود تا عوارض جانبی گوارشی کاهش یابد. بنابراین، بهترین زمان مصرف ناپروکسن همراه با غذا یا شیر است. اگر ناپروکسن را برای تسکین درد مزمن مصرف می‌کنید، می‌توانید آن را در هر زمان از روز مصرف کنید.
عوارض جانبی قرص ناپروکسن چیست؟
ناراحتی‌های گوارشی مهمترین عوارض جانبی این دارو هستند. ناپروکسن می‌تواند باعث ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ، سوء هاضمه و سوزش سر دل شود. این عوارض جانبی معمولاً خفیف هستند و با مصرف ناپروکسن با معده پر کاهش می‌یابند. این دارو همچنین می‌تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله:
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
- استفراغ
- سوء هاضمه
- سوزش سر دل
- سردرد و سرگیجه
- خواب آلودگی.
عوارض جانبی جدی ناپروکسن نادر است، اما می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در ادامه علائم برخی از عوامل خطر مصرف ناپروکسن آورده شده، اگر هر یک از این عوارض جانبی را تجربه کردید، فوراً با گرفتن وقت مشاوره پزشک از سییتم نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید و زودتر به پزشک مراجعه کنید:
| عارضه | علائم |
| خونریزی یا زخم معده یا روده | علائم شامل درد شدید معده، استفراغ خون یا مدفوع سیاه است. |
| مشکلات کبدی | علائم شامل زردی پوست یا چشم، خستگی، حالت تهوع و استفراغ است. |
| مشکلات کلیوی | علائم شامل کاهش ادرار، تورم پاها و دست‌ها، فشار خون بالا است. |
| مشکلات قلبی | علائم شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس و ضربان قلب نامنظم است. |
عوامل خطر عوارض جانبی ناپروکسن
مصرف ناپروکسن با الکل و مشروبات الکلی می‌تواند خطر عوارض جانبی ازجمله خونریزی معده را افزایش دهد. درد معده، سوزش سر دل، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، خونریزی از مقعد، مشکلات تنفسی، سردرگمی، تورم دست و پاها یا مچ پا و خونریزی غیرمعمول تنها برخی از عوارض مصرف ناپروکسن با مشروبات الکلی است. اگر ناپروکسن مصرف می‌کنید، از مصرف الکل یا مشروبات الکلی خودداری کنید.
همچنین برخی از عواملی که خطر عوارض جانبی ناپروکسن را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- سن بالای 65 سال
- سابقه زخم معده یا روده
- بیماری کبدی یا کلیوی
- بیماری قلبی
- مصرف سایر داروها، مانند داروهای رقیق کننده خون، داروهای ضدافسردگی یا داروهای ضددیابت.
همچنین برخی از تداخلات دارویی ناپروکسن که باید به آن دقت داشته باشید شامل مصرف همزمان داروهای رقیق‌کننده خون مثل آسپرین، وارفارین، کومادین، لوپیردین، دابیگاتران و ریواروکسابان است. مصرف ناپروکسن با این داروها می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. همچنین یکی از موارد احتیاط مصرف ناپروکسن با دگزامتازون است که خطر خونریزی معده را افزایش می‌دهد. بهتر است دیکلوفناک و ناپروکسن با ایبوپروفن را نیز همزمان مصرف نکنید.
خودکشی با ناپروکسن
یکی از عوارض خطرناکی که مصرف بیش‌ازحد و بدون نسخه این دارو می‌تواند ایجاد کند، خونریزی شدید معده، آسیب کلیوی، آسیب کبد و حتی مرگ است. اگر فکر می‌کنید ممکن است با ناپروکسن اوردوز کرده باشید، فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. برخی از علائم اوردوز ناپروکسن عبارتند از:
- حالت تهوع و استفراغ
- درد معده
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- سردرد
- تپش قلب
- مشکلات تنفسی
- تورم دست و پاها
- خونریزی غیرمعمول.
درمان و تسکین دردها با قرص ناپروکسن
این دارو که با دوزهای مختلفی تجویز می‌شود، برای تسکین و درمان برخی دردهای موضعی موثر است که در این مطلب به آن اشاره کردیم. اما همچنان عوارض جانبی مختلفی نیز دارد که حتی ممکن است منجر به مرگ اطراف شود. بنابراین درخصوص مصرف این دارو حساسیت بالایی به‌خرج دهید، از مصرف خودسرانه آن خودداری کرده و دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید. اگر درد گردن، گلو، سردرد و درد پریودی دارید، به یک پزشک عمومی مراجعه کنید و درخصوص مصرف این دارو مشورت کنید.
پزشک عمومی شما را معاینه کرده و داروی ناپروکسن یا جایگزین‌های آن را تجویز می‌کند. درصورت نیاز نیز شما را به یک پزشک متخصص ارجاع خواهد داد. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.
سوالات متداول ناپروکسن
خیر، ناپروکسن یک داروی ضدالتهاب است، نه یک آنتی‌بیوتیک. آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شوند، درحالی که ناپروکسن برای تسکین درد، التهاب و تب استفاده می‌شوند.
بله، ناپروکسن می‌تواند حساسیت‌زا باشد. علائم حساسیت به ناپروکسن شامل بثورات پوستی، تورم، مشکلات تنفسی، تنگی نفس، سرفه، خس‌خس سینه، درد معده، حالت تهوع و استفراغ است. ناپروکسن خارش نیز ایجاد می‌کند.
طول عمر ناپروکسن در بدن انسان حدود 12 تا 17 ساعت است. این بدان معناست که پس از مصرف ناپروکسن حدود 17 ساعت طول می‌کشد تا بدن آن را دفع و اثراتش را خنثی کند.
بله. یکی از عوارض جانبی ناپروکسن، خواب‌آلودگی است.
