عدم تحمل گرما نوعی حساسیت غیرعادی به گرما است. افرادی که به مشکل عدم تحمل گرما دچار هستند، ممکن است زمانی که دیگران احساس راحتی یا حتی سرما میکنند، احساس گرما داشته باشند. واکنشهای غیرعادی و حساسیت به گرما مانند تعریق بیش از حد یا اضطراب نیز ممکن است در این افراد وجود داشته باشد. عدم تحمل گرما یک بیماری نیست. اما میتواند از علائم یک بیماری زمینهای باشد. در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر، در مورد علت عدم تحمل گرما، چگونگی مدیریت آن و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک خواهید خواند. خواندن این مطلب حدود 3 دقیقه زمان میبرد.
چه افرادی به گرما حساسیت دارند؟
افراد دچار به مشکل عدم تحمل گرما نسبت به دمای بالا حساس هستند. حساسیت به گرما یک نشانه کلی است که میتواند به طیف وسیعی از واکنشهای فرد نسبت به گرما اشاره کند. برخی از افراد صرفا از گرما خوششان نمیآید. برخی دیگر در دمای معمولی که دیگران احساس آرامش دارند، احساس گرمای ناراحت کنندهای را تجربه میکنند.
برخی از افراد در واکنش به گرما، ممکن است علائم جدی و حتی تهدیدکننده زندگی را از خود نشان دهند. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، بیماریهای مرتبط به گرما مانند غش در اثر گرما، سالانه مسئول بیش از ۶۰۰ مرگ در ایالات متحده بودهاند.
افراد دارای مشکل عدم تحمل گرما باید در گرمای شدید محتاط باشند؛ به ویژه وقتی که سایر عوامل خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط به گرما را نیز دارند.
اختلال عدم تحمل گرما به چه دلایلی رخ میدهد؟
گاهی اوقات بیماری دیابت میتواند منجر به عدم تحمل گرما شود. برخی از افراد حساس نسبت به گرما دارای اختلالی به نام دیس اتونومی هستند که سامانه عصبی خودمختار آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. سامانه عصبی خودمختار به تنظیم عملکردهای خودکار بدن مانند واکنش به گرما کمک میکند. بیماریهایی که منجر به دیس اتونومی میشوند، عبارتنداز:
- دیابت
- اختلال مصرف الکل
- بیماری پارکینسون
- سندروم گیلن باره
- بیماری میتوکندری
اگر دچار یکی از بیماریهای ذکر شده هستید و احساس گرمای شدید دارید، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید.
سایر دلایل عدم تحمل گرما
از دلایلی که باعث عدم تحمل گرما یا حساسیت به گرما میشود، عبارتنداز:
- سن: نوزادان، کودکان زیر ۴ سال و بزرگسالان مسنتر ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به گرما داشته باشند. این حساسیت امکان ابتلا به بیماریهای مرتبط به گرما مانند غش در اثر گرما را بالا میبرد.
- دارو: بعضی از داروها واکنش بدن نسبت به گرما را تغییر میدهند. برای مثال باعث عدم تعریق میشوند. داروهای آنتی کولینرژیک که برای درمان بسیاری از بیماریهای روانی و بیماری پارکینسون استفاده میشود، تعریق را کاهش میدهد و منجر به افزایش حساسیت فرد به گرما میشوند.
- مسائل حسی: اختلال پردازش حسی و همچنین مسائل حسی که گاهی با اوتیسم همراه است، میتواند منجر به حساسیت بیشتر فرد به گرما شود.
- بیماریهای عصبی : بیماریهایی که مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار میدهند، مانند آسیبهای نخاعی و MS، میتوانند با تغییر نحوه پردازش گرما توسط بدن و مغز یا با مهار توانایی تنظیم دما توسط بدن، حساسیت نسبت به گرما را افزایش دهند.
- اختلالات غدد درون ریز : سیستم غدد درون ریز در تنظیم طیف وسیعی از واکنشها به بدن کمک میکنند. اختلالاتی مانند بیماری گریوز و بیماری مربوط به غده تیروئید، میتوانند حساسیت نسبت به گرما را افزایش دهند.
- آمادگی جسمانی کم : برای برخی از افراد، عدم تحمل گرما نشان دهنده آمادگی جسمانی ضعیف و مشکلات قلبی عروقی و تنفسی است. پژوهشگران در سال ۲۰۱۴ دریافتند که افرادی که حساسیت بیشتری نسبت به گرما نشان میدهند، دارای آمادگی جسمانی ضعیفتری نیز هستند.
با دلایل احتمالی حساسیت به گرما آشنا شدیم و دانستیم که سن، مسائل حسی، آمادگی جسمانی کم، بیماریهای عصبی و مصرف بعضی از داروها میتوانند باعث عدم تحمل گرما شوند.
آیا امکان تشخیص علت دقیق عدم تحمل گرما وجود دارد؟
برای تشخیص علت دقیق عدم تحمل گرما مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک سوالهایی در مورد شرایط شما میپرسد و شرح حال دریافت میکند. همچنین معاینه فیزیکی انجام میشود و برای بررسی دقیقتر باید آزمایشهای درخواست شده توسط پزشک را انجام دهید. در صورتی که پزشک علائم مشکوک مشاهده کند، بررسیها و آزمایشهای دقیقتری انجام خواهد داد.
علائم حساسیت به گرما
علائم عدم تحمل گرما میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد اما به طور کلی علائم حساسیت به گرما عبارتنداز:
- احساس گرمای شدید در دمای نسبتا گرم
- تعریق شدید
- عدم تعریق کافی در گرما
- احساس خستگی و کوفتگی در گرما
- حالت تهوع و استفراغ یا گیجی در پاسخ به گرما
- تغییر خلق و خو هنگام احساس گرمای شدید
افراد دارای بیماریهای مزمن خاص مانند اسکلروز چندگانه (MS) ممکن است در گرما علائم شدیدتری را تجربه کنند. برخی از افراد حساس به گرما ممکن است به سرما نیز حساس هستند.
علائم بیماریهای مرتبط با گرما
افراد دارای مشکل عدم تحمل گرما باید با دقت خود را برای مشاهده علائم بیماریهای مرتبط با گرما زیر نظر داشته باشند.
این علائم عبارتند از:
- حالت تهوع
- گیجی
- استفراغ
- نبض تند
- تعریق بسیار شدید
- گرفتگی مفاصل
- سردرد
- خستگی شدید یا غش
- تغییر خلق و خو
مشاهده برخی علائم در افرادی که حساسیت به گرما دارند، نگران کننده است و نباید ساده از کنار آنها رد شوید.
این علائم عبارتنداز:
- ناتوانی در تعریق، حتی در هوای بسیار گرم
- دمای بدن بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد
- گیجی
- از دست دادن هوشیاری
در صورت مشاهده علائم بالا، فورا به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
چند روش ساده برای درمان حساسیت گرمایی
افراد دارای مشکل عدم تحمل گرما باید علائم خود را با پزشک در میان بگذارند. به ویژه اگر این علائم به صورت ناگهانی ظاهر شده است و یا به تدریج بدتر میشود. برای درمان این مشکل، پزشکان بر روی درمان بیماریهای زمینهای ممکن تمرکز میکنند. درمان میتواند بسته به بیماری زمینهای فرد، طیف متفاوتی را در بر گیرد.
برای مثال، افراد مبتلا به بیماری گریوز ممکن است برای بازیابی سطحوح طبیعی تیروئید، به درمان با ید رادیواکتیو نیاز داشته باشند. عدم تحمل گرما در بسیاری از موارد، کاملا قابل پیشگیری یا درمان نیست. فرد مبتلا به آسیب نخاعی ممکن است صرف نظر از نوع درمان انتخابی، در گرمای شدید دچار مشکل شود.
اجتناب از گرما در صورت امکان و در نظر گرفتن راهکارهایی برای مدیریت گرما میتواند در بلند مدت به کاهش علائم کمک کند. راهکارهای کنترل عدم تحمل گرما عبارتنداز:
- دوری از نور مستقیم خورشید (نور خورشید، در ساعات بین ۱۱ صبح تا ۳ بعدازظهر در گرم ترین و شدیدترین حالت خود قرار دارد.)
- استفاده از پنکه یا سیستم تهویه مطبوع در طول ماههای گرم سال
- پوشیدن لباس رنگ روشن و آزاد
- اجتناب از نوشیدن الکل در هوای گرم
- حمام آب سرد یا شنا کردن در استخر
- پیچیدن حوله خیس شده با آب سرد به دور گردن
- اجتناب از انجام فعالیتهای سنگین در طول گرما یا در اتاقهای گرم
رعایت نکات بالا میتواند حساسیت به گرما را در شما قابل تحملتر کند.
پیشگیری از ایجاد اختلال عدم تحمل گرما
ورزش مرتب میتواند حساسیت نسبت به گرما را کاهش دهد. مدیریت بیماریهایی که ممکن است منجر به عدم تحمل گرما شوند نیز میتواند به پیشگیری از علائم کمک کند. برخی از راهکارهایی که میتوانید برای کاهش حساسیت نسبت به گرما انجام دهید، عبارتنداز:
- حفظ وزن بدن سالم: افراد با وزن بالا ممکن است مشکلات بیشتری در تنظیم دمای بدن خود داشته باشند.
- ورزش مرتب برای حفظ آمادگی جسمانی: افراد با قلب و ریههای سالم، نسبت به گرما واکنش بهتری از خود نشان میدهند.
- محدود کردن مصرف الکل یا دارو: مصرف بی رویه الکل و داروهایی مانند آمفتامینها ممکن است حساسیت نسبت به گرما را افزایش دهد.
- کنترل سطح قند خون : افراد مبتلا به دیابت در برابر گرما آسیب پذیرتر هستند. به ویژه وقتی که سطح قند خون بسیار بالا یا بسیار پایین باشد.
- نوشیدن آب فراوان: بدن در گرمای شدید، آب زیادی را از طریق تعریق از دست میدهد. اگر بدن در تعریق ناتوان باشد، نمیتواند خنک بماند. بنابراین آبرسانی به بدن بسیار حیاتی است.
در مورد ایمن ماندن در گرما با پزشک خود صحبت کنید و از او بپرسید که آیا داروهایی برای تنظیم دمای بدن شما وجود دارد یا خیر.
حساسیت به گرما و خارش به صورت همزمان نشانه چیست؟
در صورتی که حساسیت به گرما و خارش را به صورت همزمان تجربه میکنید باید بگوییم که احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند آلرژی، پرکاری تیروئید، بیماریهای پوستی وجود دارد. حتی ممکن است حساسیت به گرما و خارش در کنار هم عارضه یک داروی خاص باشند که اخیرا مصرف کردهاید. در صورت مشاهده علائم حساسیت به گرما و خارش بهتر است برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
در چه شرایطی برای حساسیت گرمایی به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالت کلی اگر حساسیت به گرما را دارید، بهتر است برای پیدا کردن علت عدم تحمل گرما به پزشک مراجعه کنید تا پزشک آزمایشهای لازم را انجام دهد. وجودِ برخی علائم مثل استفراغ، از دست دادن هوشیاری، گیجی، افزایش دمای بیش از حد بدن، گرفتگی عضلات، افزایش ضربان قلب نشان از تبدیل عدم تحمل گرما به گرمازدگی شده است. گرمازدگی در بعضی موارد عوارض شدیدی مثل سکته را به دنبال خواهد داشت. هنگام تجربه علائم مشابه، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
به سراغ چه متخصصی برویم؟
در ابتدا بهتر است به پزشک عمومی مراجعه کنید تا او علائم و شرایط بدنی شما را مورد بررسی قرار دهد. بعد از بررسی علائم و دلایل، پزشک عمومی شما را به پزشک متخصص مناسب با مشکل شما ارجاع دهد. به عنوان مثال در صورتی که عدم تحمل گرما ناشی از پرکاری تیروئید باشد، پزشک عمومی شما را به فوق تخصص غدد ارجاع خواهد داد.
رعایت چند نکته کوچک برای دوری از حساسیت گرمایی
افرادی که دارای مشکل عدم تحمل گرما هستند، ممکن است احساس طردشدگی و نا امیدی از جامعه را به خصوص در فصل تابستان تجربه کنند. با این حال با پیگیری راهکارهای درمانی مناسب میتوان حساسیت به گرما را مدیریت کرد. حساسیت به گرما میتواند سرنخهایی را در مورد سلامت کلی فرد ارائه دهد. این عارضه نشان میدهد که بدن قادر به خنک سازی مناسب خود نیست یا اینکه مغز واکنش درستی به گرما نشان نمیدهد. علت عدم تحمل گرما ممکن است مشکل از قلب و ریهها نیز باشد. در صورت مشاهده علائم جدید یا وخیم شدن علائم عدم تحمل گرما لازم است با پزشکی صحبت کنید که میتواند در تشخیص مشکل زمینهای به شما کمک کند. خوشحال میشویم اگر نظرها و سوالهای خود را در قسمت کامنت با ما به اشتراک بگذارید. مشتاقانه پاسخگوی شما خواهیم بود.
سوالات متداول عدم تحمل گرما
منبع:
medicalnewstoday.com
سلام پسر12ساله من، بسیارگرمایی هست، مدام روی پاهاش آب میریزد وگردن وشکمش را خیس میکند، وهمیشه ازگرمای درونی درهمین 3ناحیه شکایت میکند،اصلا تحمل لباس راندارد وتابستان وزمستان داخل منزل فقط لباس زیرمیپوشد، وبسیارسریع هم بدنش بوی بدمیگیرد با اینکه هر روز دوش میگیردآزمایشات چکاپ راهم انجام داده است وهیچ مشکلی نداشته هست، علت چه میتواندباشد
سلام
با توجه به مواردی که مطرح کردین جهت بررسی علت و ازمایش به فوق تخصص غدد کودکان مراجعه کنید
امان ازگرما من وقتی گرمم میشه وحشتناک عرق میکنم که طاقت میشم بعضا چشام سیاهی میره بدنم عرقسوز وخارش اگه راهنمایی کنید ممنون میشم ضمناخوزستان هستم
سلام وقتتون بخیر
برای درمان یا کنترل این بیماری باید به چه متخصصی مراجعه کرد؟
سلام
به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام چند وقتی هستش درگیر کم کاری تیروئید هستم و دچار گرفتگی عروق عضلات و داغی کف پا و همینطور عدم تحمل سرما و گرما شدم دارو هم اثر نکرد فقط مسافرت حالمو بهتر کرد