کسانی که به تازگی مادر شده‌اند، برای انتخاب بین شیرخشک یا شیر مادر تردید دارند. بعضی از مادران ممکن است به دلیل کم بودن شیرشان یا احساسات خاصی که دارند، مجبور به استفاده از شیر خشک می‌شوند. چون خواص آنتی باکتریایی و مواد معدنی موجود در شیر مادر، در شیر خشک یافت نمی‌شوند، متخصصان معتقدند که تغذیه با شیر مادر بهترین گزینه انتخابی برای مادر و نوزاد است. همچنین به دلیل تفاوت شیرخشک با شیر مادر، پزشکان توصیه می‌کنند که تا 6 ماه نوزادان از شیر مادر تغذیه کنند.
پس از آن نیز تا 1 تا 2 سال لازم است شیر مادر به عنوان بخش اصلی رژیم غذایی نوزاد در نظر گرفته شود. در این مطلب مقایسه شیرخشک با شیر مادر را به لحاظ مواد مغذی و سختی یا آسانی شیردهی انجام داده‌ایم. برای مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر، به 5 دقیقه زمان نیاز دارید.
در انتها، اگر سوالی درباره تغذیه نوزاد دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناسان پزشکی ما به آن پاسخ خواهد داد.
تغذیه با شیرخشک یا شیر مادر
طبق گزارش آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزادان است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز تغذیه با شیر مادر را تا سن 2 سالگی توصیه می‌کند. نوزادان باید در 6 ماه اول با شیر مادر تغذیه شوند. بعد از اینکه کودک شروع به خوردن غذای نوزاد کرد، مادران باید حداقل تا اولین سالگرد تولد نوزاد، به شیردهی ادامه دهند؛ زیرا شیردهی تا 2 سالگی، برای مادر و نوزاد مفید است. شیردهی طولانی‌مدت، مانع از بروز دیابت، فشارخون بالا و سرطان سینه و تخمدان برای مادر می‌شود.
مزایای تغذیه نوزاد با شیر مادر
برای شیردهی نوزاد با شیر مادر، لازم است مزیت‌های این روش را بشناسید. در ادامه مزایای شیر مادر و ترکیبات شیر مادر را ارائه کرده‌ایم. با بررسی این موارد، تأثیر شیر مادر بر رشد کودک را بهتر متوجه خواهید شد.
| مزایای شیر مادر برای مادر | مزایای شیر مادر برای بچه |
| به مادر کمک می‌کند تا از نظر جسمی و عاطفی با کودک خود پیوند برقرار کند | شیر مادر دارای تعادل مناسبی از مواد مغذی مورد نیاز کودک از جمله پروتئین، کربوهیدرات، چربی، کلسیم، ویتامین‌ها و مواد معدنی است |
| به کاهش وزن مادر کمک می‌کند | شیر مادر به راحتی هضم می‌شود |
| خطر ابتلای مادر به سرطان سینه و تخمدان را در مراحل بعدی زندگی کاهش می‌دهد | شیر مادر دارای آنتی‌بادی‌هایی است که می‌تواند ایمنی کودک را تقویت کرده و از بروز بیماری‌های رایج دوران کودکی مانند اسهال و ذات‌الریه پیشگیری کند |
| شیر مادر رایگان است | شیر مادر می‌تواند کودک را از آلرژی در آینده محافظت کند |
| شیرمادر نیاز به زمان آماده‌سازی ندارد و به راحتی در دسترس است. | شیر مادر با رشد مغز کودک مرتبط است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در تست‌های هوش بهتر عمل خواهند کرد |
بنابراین، تا به اینجا اگر بخواهیم به سوال شیرخشک یا شیرمادر؟ پاسخ دهیم باید بگوییم شیردهی نوزاد با شیر مادر در تقویت سیستم ایمنی نوزاد و سلامت بدن او نقش بسیار مهمی برعهده دارد.
معایب تغذیه با شیر مادر
اگرچه رشد نوزاد و سلامت نوزاد تا حد قابل توجهی به شیردهی با شیر مادر مرتبط است؛ اما مادران جوان با چالش‌های مختلفی نیز مواجه می‌شوند که باید با انواع مراقبت دوران شیردهی آگاه باشند. جوانب منفی که برای تغذیه با شیر مادر وجود دارد عبارت‌اند از:
| معایب شیر مادر برای مادر | معایب شیر مادر برای بچه |
| یک مادر باید در هر زمانی از روز برای تغذیه نوزادش در دسترس باشد. | وابستگی شدید نوزاد به مادر و گرسنه ماندن او در صورت عدم حضور مادر برای شیردهی |
| مادر باید مطمئن شود که رژیم غذایی سالمی دارد و مصرف کافئین و برخی از داروها را محدود کند. | |
| مادر شاغل باید مکان خصوصی را برای دوشیدن شیر خود در محل کار یا محیط بیرون پیدا کند. | اذیت شدن نوزاد به دلیل مصرف غذاهای نفاخ یا رژیم غذایی خاص مادر |
| اگر نوزاد به درستی به سینه نچسبد، ممکن است مادر دچار درد در نوک سینه و زخم در این ناحیه شود. |
برای انتخاب بین شیرخشک یا شیر مادر و درک بیشتر اهمیت مراجع به متخصص برای یافتن جواب این سوال، مطلب تخصص اطفال چیست را مطالعه کنید. سپس می‌توانید به بهترین پزشک متخصص این حوزه برای انتخاب بهترین راهکار شیردهی مراجعه کنید.
به نقل از clevelandclinic،
تغذیه نوزاد با شیر مادر، به کاهش خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان و دیابت نوع 2 کمک می‌کند. با انتخاب این سبک تغذیه، نوزاد نیز با مواردی مانند عفونت مکرر گوش یا مشکلات گوارشی مواجه نخواهد شد.
در صورتی که شیر مادر کافی نباشد یا مادر امکان شیردهی نداشته باشد، از شیرخشک یا روش ترکیبی (شیر خشک و شیر مادر) برای تغذیه نوزاد استفاده می‌شود.
تغذیه با شیر خشک
تغذیه نوزاد با شیر خشک نیز یک انتخاب سالم برای نوزادان است. اگر از شیر خشک استفاده کنید، کودک شما بهترین جایگزین ممکن برای شیر مادر را خواهد داشت. شیر خشک‌های تایید شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA)، حاوی مواد مغذی زیادی هستند. معمولا شیر خشک به عنوان مکمل تغذیه‌ای نیز برای نوزادان شناخته می‌شود.
مزایای تغذیه نوزاد با شیر خشک
برای استفاده از انواع شیر خشک، لازم است مزایا و معایب شیر خشک را بشناسید. در ادامه مزایای تغذیه با شیر خشک را برای شناخت بیشتر و انتخاب بین شیرخشک یا شیر مادر ارائه کرده‌ایم.
| مزایای شیرخشک برای مادر | مزایای شیرخشک برای بچه |
| لازم نیست مادر نگران مصرف کافئین یا رژیم غذایی‌اش باشد. | امکان مدیریت میزان شیر مصرفی نوزاد |
| مادر می‌تواند تغذیه کودک خود را به فرد دیگری بسپارد. | امکان مصرف شیر به موقع در صورت عدم حضور مادر |
| مادر به راحتی می‌تواند به نوزادش در مکان‌های عمومی غذا بدهد. |
به طور کلی، تغذیه نوزاد با شیر خشک، تنها به تسهیل فرایند شیردهی در غیاب مادر یا شرایط خاص کمک می‌کند.
معایب تغذیه با شیر خشک
جهت شناخت بهتر تفاوت شیر خشک با شیر مادر و انتخاب بهترین روش تغذیه نوزاد، لازم است معایب استفاده از شیر خشک را نیز بررسی کنید. معایب استفاده از شیر خشک برای تغذیه نوزاد عبارت‌اند از:
| معایب شیرخشک برای مادر | معایب شیرخشک برای بچه |
| شیر خشک مناسب برای نوزاد معمولاً گران است. | شیر خشک مواد مغذی کمتری نسبت به شیر مادر دارد. |
| تغذیه با شیر خشک، به تجهیزات استریلیزاسیون نیاز دارد. | شیر خشک سیستم ایمنی کودک را تقویت نکرده و از او در برابر آلرژی محافظت نمی‌کند |
| برای تهیه شیر خشک نوزاد باید زمان صرف کنید. | هضم شیر خشک به راحتی هضم شیر مادر نیست. |
| شیرخشک فواید خاصی برای سلامت مادر ندارد. | زمانی که شیر خشک مخصوص نوزادان به درستی تهیه نشود یا از آب ناخالص برای آن استفاده شود، کودک در خطر عفونت قرار می‌گیرد. |
| تغذیه با شیر خشک در شب می‌تواند ناخوشایند باشد؛ زیرا مادر برای آماده کردن شیشه باید تخت خود را ترک کند. | سوءتغذیه نوزاد ممکن است ناشی از رقیق شدن بیش از حد شیر خشک باشد. |
در نتیجه، برای تقویت سیستم ایمنی و سلامتی نوزاد، از بین شیرخشک یا شیر مادر، بهتر است شیر مادر را به عنوان تغذیه اصلی او انتخاب کنید.
تفاوت شیر مادر با شیرخشک
تغذیه مادر شیرده نقش مهمی در مواد مغذی شیر طبیعی دارد. در صورتی که تغذیه نوزاد با شیرخشک، فاقد این مواد معدنی و مغذی است. به‌طورکلی، تفاوت‌های مهم شیر مادر و شیر خشک عبارت‌اند از:
- نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، صبح‌ها راحت‌تر از خواب بیدار می‌شوند.
- نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند لاغرتر هستند. سطح کلسترول بدن این نوزادان کمتر بوده و سالم‌تر خواهند بود.
- نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، با سرعت کمتری وزن اضافه می‌کنند و در معرض چاقی قرار نخواهند داشت.
- نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر به دلیل بیماری به پزشک مراجعه می‌کنند.
- در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر یبوست و مدفوع بدبو دیده می‌شود.
اگر شیرتان کم است، برای رساندن مواد مغذی به نوزاد می‌توانید از روش تغذیه ترکیبی (شیر خشک و شیر مادر) استفاده کنید.
استفاده همزمان شیرخشک با شیر مادر
اهمیت تغذیه در رشد کودک بسیار پررنگ است. با انتخاب روش شیردهی مناسب، بیماری‌های مرتبط با تغذیه نوزاد کاهش پیدا می‌کند. جهت انتخاب بهترین شیرخشک یا شیر مادر، بهتر است با دکتر تغذیه نوزاد مشورت کنید. به طور معمول، در صورتی که شرایط زیر وجود داشته باشد، پزشکان تغذیه همزمان با شیر مادر و شیر خشک را توصیه می‌کنند.
- نوزاد نارس است یا با وزن بسیار کم متولد شده و به کالری و مواد مغذی اضافی نیاز دارد.
- برای شیر دادن به کودک مشکل دارید.
- بدن مادر به اندازه کافی شیر تولید نمی‌کند.
- بدن کودک کم‌آب است، نوزاد زردی شدید دارد یا قند خون نوزاد پایین است.
دکتر اطفال برای انتخاب بهترین روش تغذیه نوزاد از بین شیرخشک یا شیر مادر متناسب با شرایط‌تان کمکتان می‌کند تا شیردهی به نوزاد را به بهترین نحو انجام دهید.
عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیرخشک
با وجود اینکه دکتر تغذیه نوزاد معمولاً تغذیه ترکیبی را مجاز می‌داند، اما این روش مشکلاتی به همراه دارد. از جمله عوارض شیردهی همزمان با شیر مادر و شیر خشک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- معرفی زودهنگام شیر خشک به نوزاد می‌تواند باعث کاهش شیر مادر شود.
- نوزادانی که شیر خشک مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض حساسیت و خطر آلرژن‌ها قرار دارند.
- نوزادانی که با شیر مادر و شیر خشک تغذیه می‌کنند، انرژی کمتری برای فعالیت دارند.
برای اینکه نوزاد همیشه سرحال باشد، لازم است که شیر خشک را پس از 2 ماهگی شروع کنید تا نوزاد همزمان از شیر مادر و شیر خشک تغذیه کرده و مواد مغذی شیر را دریافت کند.
فرق بچه‌های تغذیه شده با شیرخشک و شیر مادر
شناخت تفاوت شیرخشک با شیر مادر در مسیر رشد نوزاد و سلامتی او مؤثر است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار آلرژی، عفونت گوش، اسهال و یبوست، مشکلات پوستی، عفونت‌های معده یا روده می‌شوند. همچنین این نوزادان، کمتر در معرض ابتلا به خس‌خس سینه، ذات‌الریه و برونشیت قرار خواهند داشت. اما در تغذیه با شیر خشک این شرایط وجود ندارد. زیرا هیچ یک از آنتی بادی‌های موجود در شیر مادر در شیر خشک وجود ندارند. در نتیجه، شیرخشک نمی‌تواند امکان محافظ در برابر عفونت و بیماری را برای کودک فراهم کند.
اگر با مقایسه شیرخشک با شیر مادر برای انتخاب روش مناسب شیردهی تردید دارید، باید از دکتر کودکان کمک بگیرید. پزشک با توجه به شرایط جسمانی و روحی مادر، تغذیه با شیرخشک یا شیر مادر یا ترکیب آن‌ها را برای نوزاد در نظر می‌گیرد. برای دریافت نوبت از متخصص اطفال، می‌توانید از امکان نوبت‌دهی آنلاین دکتر کودکان در سایت دکتردکتر استفاده کنید.
منابع:
webmd.com
ucsfbenioffchildrens.org
healthline.com
texashealth.org
healthxchange.sg
سوالات متداول شیرخشک یا شیر مادر
شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌های طبیعی بوده و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند، در صورتی که شیر خشک این ویژگی را ندارد.
بسیاری از مادران ترکیبی از شیر مادر و شیر خشک برای تغذیه نوزادشان استفاده می‌کنند.
وزن‌گیری مناسب، میزان مدفوع و رضایت کودک پس از تغذیه، نشان دهنده کافی بودن شیردهی است.
در شرایطی که مادر قادر به شیردهی نباشد، یا نیاز به مکمل شیردهی دارید، امکان استفاده از شیر خشک وجود دارد.
من قرص اعصاب میخورم، آیا شیر خشک رو جایگزین شیر خودم کنم؟
سلام عزیزم
نوع دارویی که مصرف میکنید چیه؟
بسیاری از داروها در شیردهی مجازه و منع مصرف نداره