هپاتیت دی چیست و چطور منتقل می‌شود؟

یکی از مشکلات شایع کبدی، هپاتیت دی است. هپاتیت D یا ویروس هپاتیت دلتا یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب کبد می‌شود و ممکن است به مشکلات جدی‌تری مثل زخم کبدی و سرطان منجر شود. این ویروس در مناطقی مانند آمریکای جنوبی، غرب آفریقا، روسیه، جزایر اقیانوس آرام، آسیای مرکزی و مدیترانه رایج‌تر است.

این بیماری می‌تواند به دو شکل حاد و مزمن بروز کند. نوع حاد ناگهانی و شدید بیماری، ممکن است خود به خود بهبود یابد؛ اما اگر عفونت بیش از شش ماه طول بکشد، مزمن شده و به مرور زمان مشکلاتی مانند سیروز (زخم شدید کبد) ایجاد می‌کند.

در حال حاضر، درمان یا واکسن خاصی برای هپاتیت دی وجود ندارد، اما می‌توان از ابتلا به آن در افراد مبتلا به هپاتیت B پیشگیری کرد. تشخیص زودهنگام علائم هپاتیت نیز می‌تواند به جلوگیری از نارسایی کبد و هپاتیت مزمن کمک کند.

با مطالعه این مطلب از مجله دکتردکتر که به 6 دقیقه زمان نیاز دارد، درباره بیماری هپاتیت دی شناخت به دست می‌آورید.

در انتها، اگر سوالی درباره درمان بیماری هپاتیت، علائم هپاتیت D و نحوه پیشگیری از آن دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی ما به آن پاسخ خواهد داد.

بیماری هپاتیت دی چیست؟

هپاتیت D یا ویروس دلتا، نوعی عفونت کبدی است که تنها در افرادی که به هپاتیت نوع B مبتلا هستند، بروز می‌کند. حدود 5 درصد از افرادی که به ویروس هپاتیت B آلوده‌اند، ممکن است به هپاتیت D نیز مبتلا شوند. این ویروس می‌تواند به دو شکل رخ دهد: عفونت همزمان که فرد همزمان به هر دو ویروس B و D آلوده می‌شود و سوپر عفونت که در آن، فرد ابتدا به هپاتیت B مبتلا شده و بعد از آن به هپاتیت D نیز آلوده می‌شود.

هپاتیت D از طریق تماس با خون یا مایعات بدن آلوده منتقل خواهد شد. همچنین، مادر آلوده می‌تواند در هنگام تولد، ویروس را به نوزاد منتقل کند. این بیماری می‌تواند علائم شدید ایجاد کرده و به نارسایی کبد، سرطان کبد و حتی مرگ منجر شود. تشخیص و درمان این ویروس دشوار است، اما پزشکان به توسعه درمان‌های مؤثر این بیماری امیدوارند.

علائم هپاتیت نوع D

هپاتیت D می‌تواند به دو شکل حاد یا مزمن بروز کند. در حالت حاد، علائم به سرعت و به شکل شدید ظاهر می‌شوند، در حالی که در شکل مزمن، بیماری می‌تواند برای سال‌ها بدون علائم مشخص بماند و به تدریج آسیب بیشتری به کبد وارد کند. علائم رایج این بیماری در دو حالت ذکر شده عبارت‌اند از:

• خستگی؛ یکی از علائم رایج بیماری‌های کبدی که ممکن است به طور ناگهانی و با شدت ظاهر شود، خستگی است. در حالت حاد بیماری، خستگی مزمن می‌تواند مداوم باشد.
• از دست دادن اشتها؛ کاهش میل به غذای ناشی از این بیماری، می‌تواند باعث کمبود وزن و ضعف عمومی شود.
• درد در قسمت بالای سمت راست شکم؛ درد شکم در ناحیه کبد حس می‌شود و نشانه‌ای از التهاب کبد است.
• ادرار تیره و مدفوع روشن؛ تغییرات در رنگ ادرار و مدفوع معمولاً به دلیل اختلال در عملکرد کبد در فرآیند دفع مواد زاید رخ می‌دهد.
• حالت تهوع و استفراغ؛ مشکلات گوارشی، اغلب با این نوع عفونت همراه است.
• یرقان (زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها)؛ نشانه‌ای از تجمع بیلی‌روبین در خون که ناشی از اختلال در دفع این ماده توسط کبد است.
• کاهش وزن غیرقابل توجیه؛ کاهش وزن که بدون تغییرات در رژیم غذایی یا فعالیت فیزیکی رخ می‌دهد.
• ضعف عمومی؛ ضعف شدید که ممکن است ناشی از اختلال در عملکرد کبد و تغذیه نامناسب باشد.
• خارش پوست؛ به دلیل تجمع مواد زائد در خون که کبد قادر به تصفیه آن‌ها نیست، خارش پوستی رخ می‌دهد.
• تورم شکم (آسیت) و تورم مچ پا؛ تورم ناشی از تجمع مایعات در بدن است، که به دلیل نارسایی کبد رخ می‌دهد.

این علائم می‌توانند نشان‌دهنده عوارض جدی‌تر بیماری مانند سیروز یا نارسایی کبد باشند. در صورتی که با هر کدام از این علائم مواجه شدید، لازم است به دکتر گوارش برای بررسی دقیق‌تر مراجعه کنید.

علت ابتلا به هپاتیت دی

هپاتیت D (HDV) از طریق تماس با مایعات بدن افراد آلوده منتقل می‌شود و برای تکثیر به ویروس هپاتیت B نیاز دارد؛ بنابراین، فرد در صورتی به هپاتیت D مبتلا می‌شود که قبلاً به هپاتیت B مبتلا شده باشد. به طور کلی، راه‌های اصلی انتقال و شرایط پرخطر ابتلا به این بیماری عبارت‌اند از:

• استفاده از سوزن‌های مشترک؛ انتقال ویروس به‌خصوص بین افرادی که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. همچنین در صورتی که در مراکز درمانی سوزن استریل استفاده نشود، احتمال بروز این بیماری وجود دارد.
• رابطه جنسی محافظت‌نشده؛ داشتن رابطه جنسی بدون استفاده از روش‌های پیشگیری یا نداشتن روابط جنسی ایمن، می‌تواند منجر به انتقال ویروس از فرد آلوده شود.
• تماس خون به خون؛ مواقعی که فرد با خون آلوده تماس پیدا می‌کند، احتمال ابتلا به این ویروس را خواهد داشت.
• زایمان؛ مادر آلوده می‌تواند ویروس هپاتیت را به نوزاد منتقل کند.
• استفاده از تجهیزات پزشکی یا دارویی استریل‌نشده؛ این حالت انتقال بیماری، بیشتر در محیط‌های درمانی با کنترل ضعیف استریلیزاسیون یا وجود آب آلوده برای پاکسازی وسایل اتفاق می‌افتد.
• ارتباط با مبتلایان به هپاتیت B؛ چون ویروس HDV برای تکثیر به هپاتیت B نیاز دارد.

لازم است بدانید، هپاتیت D از طریق سرفه یا عطسه کردن، نشستن کنار فرد آلوده، در آغوش گرفتن، تکان دادن یا دست گرفتن، استفاده از ظروف مشترک غذاخوری و مصرف غذا یا نوشیدنی مشترک منتقل نمی‌شود.

راه‌های انتقال هپاتیت D

هپاتیت D، نوعی عفونت کبدی است که، تنها پس از تماس با خون یا مایعات بدن فرد مبتلا به آن انتقال پیدا می‌کند. با این وجود، برای درک بهتر نحوه انتقال این بیماری، مهم است که روش‌های مختلف انتشار آن را بشناسید. راه انتقال هپاتیت دی به صورت زیر است:

• رابطه جنسی؛ انتقال ویروس هپاتیت D ممکن است از طریق رابطه جنسی با فردی که به این ویروس آلوده است، صورت گیرد. در چنین مواقعی، تماس با مایعات بدن می‌تواند عامل انتقال بیماری باشد.
• سوزن‌های تزریقی؛ به اشتراک‌گذاری سوزن‌های مورد استفاده برای تزریق مواد مخدر، یکی دیگر از راه‌های اصلی انتقال هپاتیت D است. سوزن‌های آلوده می‌توانند ویروس را از فردی به فرد دیگر منتقل کنند.
• زخم‌های باز؛ اگر به طور تصادفی با زخم‌های باز فرد آلوده تماس داشته باشید، خطر انتقال ویروس وجود دارد. این تماس می‌تواند شامل تماس با خون فرد مبتلا باشد.
• سوزن‌های آلوده؛ استفاده از سوزن‌هایی که قبلاً با خون فرد آلوده تماس داشته‌اند، می‌تواند منجر به انتقال هپاتیت D شود. در این حالت، خون آلوده به سوزن می‌تواند به بدن فرد جدید منتقل شود.
• وسایل شخصی؛ به اشتراک‌گذاری وسایل شخصی مانند تیغ یا مسواک که ممکن است با خون فرد مبتلا به هپاتیت D تماس داشته باشد، نیز می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.

توجه به این نکته لازم که، استفاده از وسایل شخصی و عدم به اشتراک‌گذاری وسایل با دیگران، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به هپاتیت دی کمک کند.

نحوه تشخیص هپاتیت D

پزشک برای تشخیص هپاتیت D، ابتدا یک معاینه فیزیکی جامع انجام داده و تاریخچه پزشکی کامل فرد را دریافت می‌کند. در این فرآیند، توجه به علائم و عوامل خطر بیماری بسیار مهم است؛ بنابراین، دکتر در طول معاینه به بررسی علائمی مانند تورم در شکم یا سایر نواحی بدن که نشان‌دهنده آسیب کبدی است نیز می‌پردازد. در ادامه، برای تأیید وجود هپاتیت D، پزشک آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند.

• آزمایش خون؛ این آزمایشات می‌توانند نشان دهند که آیا فرد به هپاتیت D مبتلا است یا خیر. بررسی وجود آنتی‌بادی‌ها و ویروس‌های مربوط به هپاتیت دی در خون به تشخیص بیماری کمک می‌کند.
• آزمایش‌های سلامت کبد؛ برای ارزیابی وضعیت کبد، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی مانند سونوگرافی یا بیوپسی کبد را تجویز کند. سونوگرافی به مشاهده آسیب‌های احتمالی کبد کمک می‌کند، در حالی که بیوپسی برای بررسی دقیق‌تر بافت کبد و شناسایی میزان آسیب استفاده می‌شود.

تب، خستگی، تهوع و علائم بالینی این بیماری مانند تورم شکم نیز، برای تشخیص این بیماری به پزشک کمک می‌کند.

روش‌های درمان هپاتیت D

در حال حاضر، درمان قطعی برای هپاتیت دی وجود ندارد. با این حال، روش‌های درمانی موجود می‌توانند به مدیریت و کنترل بیماری کمک کنند و به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. این روش‌ها شامل داروهایی هستند که به کاهش فعالیت ویروس و کاهش عوارض آن کمک می‌کنند. درمان‌ها ممکن است به مدت طولانی ادامه یابند. انتخاب نوع دارو و طول دوره درمان، به نیازهای خاص هر بیمار بستگی دارد.

درمان با اینترفرون آلفا پگیله

برای افرادی که به هپاتیت D مزمن مبتلا هستند، پزشک ممکن است داروی اینترفرون آلفا پگیله (Peg-IFNa) را تجویز کند. این دارو می‌تواند به کاهش خطر بدتر شدن وضعیت بیماری کمک کند و عوارض آن را کاهش دهد. درمان با این دارو معمولاً به مدت 48 هفته یا بیشتر ادامه دارد. حتی ممکن است فرد، نیاز به مصرف طولانی‌مدت این دارو داشته باشد. البته داروی اینترفرون آلفا پگیله برای همه افراد مناسب نیست. زیرا مصرف این دارو می‌تواند عوارض جانبی زیادی از جمله کمبود انرژی، کاهش وزن، علائم مشابه آنفولانزا و مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی، به همراه داشته باشد.

درمان هپاتیت B

بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت D ممکن است به درمان هپاتیت B نیز نیاز داشته باشند. درمان هپاتیت B شامل داروهای ضد ویروسی و داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی است. این داروها به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا با ویروس مبارزه کرده و پیشرفت بیماری را کنترل کنند. این روش‌های درمانی، می‌توانند به کنترل همزمان دو عفونت ویروسی نیز کمک کنند.

مدیریت عوارض کبدی

اگر هپاتیت D منجر به عوارض کبدی مانند سیروز یا نارسایی کبد شده، ممکن است فرد نیاز به درمان‌های ویژه‌ای داشته باشد. این درمان‌ها به کاهش شدت آسیب کبدی و محدود شدن آن کمک می‌کند. در موارد شدید، ممکن است پیوند کبد تنها گزینه برای بهبود وضعیت بیمار باشد؛ یعنی بیمار باید، کبد جایگزین را برای بهبود وضعیت سلامتی‌اش دریافت کند.

با وجود عدم وجود درمان قطعی برای هپاتیت D، روش‌های درمانی ارائه شده می‌توانند به مدیریت بیماری و کاهش عوارض آن کمک کنند.

هپاتیت D چقدر خطرناک است؟

در بیشتر موارد، افراد می‌توانند مبتلا به عفونت‌های حاد هپاتیت D و B بهبود پیدا می‌کنند و ویروس‌ها از بدنشان پاک شوند. این به معنای آن است که سیستم ایمنی بدن به طور مؤثر با عفونت‌ها مبارزه کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. با این حال، در کمتر از 5 درصد از افرادی که به طور همزمان به عفونت‌های هپاتیت D و B مبتلا هستند، هر دو عفونت می‌توانند به صورت مزمن باقی بمانند و از بین نروند.

در این شرایط، هپاتیت D می‌تواند به شدت خطرناک باشد، به ویژه در موارد مزمن. حدود 70 تا 80 درصد از افرادی که به هپاتیت مزمن D مبتلا هستند، دچار سیروز کبدی می‌شوند. این عارضه به معنای ایجاد اسکار و آسیب دائمی به کبد است. این وضعیت می‌تواند به نارسایی کبدی منجر شود. حدود یک‌ چهارم از این بیماران، به دلیل نارسایی کبد جان خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، افرادی که به سیروز مبتلا هستند، در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کبد نیز قرار دارند. در نتیجه، این شرایط نیازمند مراقبت و نظارت پزشکی دقیق‌تری خواهد بود.

به نقل از cdc،

فردی که از بدو تولد به هپاتیت مبتلا است، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به هپاتیت دی قرار دارد.

همچنین تماس با خون از زخم‌های باز فرد آلوده، استفاده از سوزن‌ها یا ابزارهای تیز آلوده و به اشتراک‌گذاری وسایل شخصی مانند تیغ و مسواک که ممکن است با خون فرد آلوده تماس داشته باشند نیز، می‌تواند موجب انتقال این ویروس بین افراد مختلف شود.

گفتنی است هپاتیت دی تنها در افرادی که به هپاتیت ب مبتلا هستند رخ می‌دهد، در حالی که هپاتیت الکلی ناشی از مصرف زیاد الکل است و این دو بیماری علل متفاوتی دارند، اما هر دو می‌توانند به آسیب شدید کبد منجر شوند.

هپاتیت دی باعث چه بیماری‌ها و عوارضی می‌شود؟

عفونت‌های حاد هپاتیت دی می‌توانند به کبد آسیب بزنند و در موارد نادر، منجر به نارسایی حاد کبدی شوند. این عوارض در هپاتیت کم خطر نادر هستند، اما در عفونت‌های مزمن هپاتیت D، ممکن است مشکلات جدی‌تری برای فرد ایجاد شود. از جمله عوارض هپاتیت دی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. =

• سیروز کبدی؛ سیروز به معنای ایجاد زخم در بافت کبد است، که به مرور زمان موجب اختلال در عملکرد کبد می‌شود. این زخم‌ها می‌توانند منجر به کاهش توانایی کبد در انجام وظایف طبیعی خود، مانند تصفیه سموم از خون، شوند.
• نارسایی کبد؛ نارسایی کبد وضعیتی است که در آن کبد دیگر نمی‌تواند به درستی کار کند. این مشکل می‌تواند به دلیل آسیب شدید کبدی ناشی از سیروز یا سایر بیماری‌ها ایجاد شده و منجر به، تجمع سموم در بدن و اختلال در سیستم‌های مختلف بدن می‌شود.
• سرطان کبد؛ هپاتیت مزمن D می‌تواند باعث ایجاد سلول‌های سرطانی در کبد شود. این سرطان می‌تواند به صورت تومورهای اولیه در کبد ظاهر شوند. اگر این عارضه به موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند به مراحل پیشرفته‌تر و متاستاز در سایر قسمت‌های بدن منجر شود.

برای مدیریت این عوارض، نیاز به توجه پزشکی و درمان‌های مناسب خواهید داشت. استفاده از داروهای ضد ویروسی، اجتناب از مصرف الکل و رعایت سبک زندگی سالم، می‌تواند به کاهش آسیب کبد و مدیریت عوارض کمک کند. تشخیص زودهنگام و درمان سرطان کبد شامل پرتودرمانی، جراحی، ایمونوتراپی، شیمی درمانی و در موارد شدید پیوند کبد نیز می‌تواند شانس درمان موفق این بیماری را افزایش دهد. در صورت نیاز به شناخت بیشتر عوارض این بیماری، لازم است درباره تخصص گوارش و کبد چیست مطالعه داشته باشید.

مقایسه هپاتیت دی با دیگر انواع هپاتیت

هپاتیت ویروسی نوعی عفونت است که به کبد آسیب می‌زند و حداقل شش نوع مختلف از آن شناخته شده است. سه نوع شایع هپاتیت عبارت‌اند از هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C. هپاتیت A یک عفونت حاد است که معمولاً بدون نیاز به درمان خاص، بهبود می‌یابد. در مقابل، هپاتیت B و هپاتیت C می‌توانند به عفونت‌های مزمن و مداوم تبدیل شده و به بیماری‌های جدی کبدی منجر شوند. برای پیشگیری از هپاتیت A و B واکسن‌های موثری وجود دارد، اما تاکنون واکسنی برای هپاتیت C در دسترس قرار ندارد.

هپاتیت A از طریق تماس مستقیم با مدفوع یا آلودگی غیرمستقیم مدفوعی مانند غذا یا آب آلوده منتقل می‌شود. هپاتیت B از طریق قرار گرفتن در معرض مایعات بدن شامل خون، ادرار و مایع منی گسترش می‌یابد. هپاتیت C از طریق تماس با خون آلوده یا استفاده از سوزن‌های آلوده منتقل می‌شود. هپاتیت ای نوعی هپاتیت کوتاه‌مدت و خود‌حل‌شونده است که از طریق آلودگی غیرمستقیم مدفوعی، مانند غذا یا آب آلوده، انتقال می‌یابد. هپاتیت D معمولاً افرادی را که قبلاً به هپاتیت B مبتلا شده‌اند، تحت تأثیر قرار می‌دهد.

پیشگیری از ابتلا به هپاتیت دی

هیچ واکسنی نمی‌تواند به‌طور خاص از ابتلا به هپاتیت دی جلوگیری کند. برای کاهش خطر ابتلا به این نوع هپاتیت، مهم‌ترین روش پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B است. در ادامه روش‌های رایج پیشگیری از ابتلا به این بیماری را ارائه کرده‌ایم.

با رعایت این اقدامات، می‌توانید خطر ابتلا به هپاتیت D و آسیب به کبد را کاهش داده و به حفظ سلامت خودتان و دیگران کمک کنید؛ زیرا هپاتیت دی واگیردار است و به دلیل عدم وجود واکسن هپاتیت دی، احتمال ابتلای افرادی که با گروه مبتلا به این بیماری در ارتباط هستند، بیشتر خواهد بود.

برای درمان هپاتیت D باید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

هپاتیت دی یکی از بیماری‌های کبدی است که تنها در صورت وجود هپاتیت ب فعال می‌شود و می‌تواند منجر به تشدید آسیب‌های کبدی مانند سیروز شود.

برای درمان هپاتیت D، لازم است به متخصصان گوارش و کبد مراجعه کنید. این پزشکان در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با کبد تخصص دارند و می‌توانند، به خوبی مشکلات کبدی ناشی از هپاتیت دی را مدیریت کنند. برای تشخیص هپاتیت D، معمولاً پزشک، معاینه فیزیکی را برای بررسی علائم هپاتیت D مانند تغییرات کبد، نظیر تورم یا بزرگ شدن آن انجام می‌دهد. سپس آزمایش خون جهت بررسی آنزیم‌های کبدی و شناسایی ویروس‌های هپاتیت را تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها برای تعیین وجود و شدت عفونت و انتخاب درمان‌های مناسب توسط دکتر گوارش و کبد، پس از مثبت شدن تست هپاتیت دی کمک کننده هستند. برای استفاده از مشاوره تلفنی یا آنلاین متخصصان این حوزه، می‌توانید از خدمات آن‌ها در سایت دکتردکتر بهره‌مند شوید.

منابع:

medicalnewstoday.com

 chop.edu

webmd.com

health.ny.gov

healthline.com

سؤالات متداول هپاتیت دی

هپاتیت D چیست؟

هپاتیت دی یک نوع عفونت کبدی است که معمولاً در افرادی که قبلاً به هپاتیت B مبتلا شده‌اند، ایجاد می‌شود و می‌تواند به التهاب و آسیب کبدی شدید منجر شود.

علائم شایع هپاتیت دی چیست؟

علائم این بیماری شامل زردی پوست و چشم‌ها، خارش، کاهش وزن غیرقابل توضیح و تورم در پاها است. همچنین ممکن است ابتلا به این بیماری، علایمی مانند احساس خستگی و ضعف نیز داشته باشد.

چگونه هپاتیت دی درمان می‌شود؟

در حال حاضر، درمان خاصی برای هپاتیت D وجود ندارد، اما داروی اینترفرون آلفا پگیله ممکن است برای کاهش پیشرفت بیماری تجویز شود. همچنین درمان هپاتیت B برای کاهش خطر هپاتیت دی ضروری خواهد بود.

هپاتیت D چه عوارضی دارد؟ هپاتیت دی می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند سیروز، نارسایی کبد و حتی سرطان کبد شود.

چگونه می‌توان از هپاتیت D پیشگیری کرد؟

بهترین روش پیشگیری، کاهش خطر ابتلا به هپاتیت B است. مشاوره با پزشک برای دریافت واکسن HBV و اجتناب از تماس با خون و مایعات بدن فرد آلوده می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.