خارج کردن دندان از حفره استخوانی آن را کشیدن دندان می‌گویند. علت کشیدن دندان شامل پوسیدگی شدید، عفونت، آسیب یا شکستگی غیرقابل ترمیم، شلوغی دندان‌ها برای درمان ارتودنسی و مشکلات لثه‌ای است. در این شرایط، حفظ دندان امکانپذیر نیست و دندانپزشک به‌عنوان آخرین راه‌حل، کشیدن دندان را توصیه می‌کند. مراحل کشیدن دندان نیز شامل تزریق بیحسی موضعی به لثه، لق کردن دندان با حرکات ملایم، خارج کردن دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص و در نهایت قرار دادن گاز استریل برای کنترل خونریزی میشود.
درصورتی‌که شدت آسیب و عفونت دندان زیاد باشد، دندانپزشک برای کشیدن آن، نیاز به ایجاد برش کوچکی در لثه دارد. کشیدن دندان ممکن است با عوارضی شامل خونریزی، عفونت، تورم، درد و در موارد نادر آسیب به عصب همراه باشد. مراجعه به دندانپزشک ماهر و رعایت مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان می‌تواند تا حد زیادی این عوارض جانبی را کاهش دهد.
برای آشنایی با علل کشیدن دندان، روش‌ها و مراقبت‌های بعد از آن، تا انتهای این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر با ما همراه باشید.
همچنین، میتوانید سوال خود را در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
کشیدن دندان چیست و چرا انجام میشود؟
کشیدن دندان یا اگزودنتیا به معنای خارج کردن آن از حفره استخوانی است. این عمل معمولا به‌عنوان آخرین راه‌حل برای درمان مشکلات دندانی مانند پوسیدگی شدید، عفونت، آسیب‌دیدگی یا مواردی که قابل ترمیم نیستند، توسط دکتر دندانپزشک توصیه میشود. فرایند کشیدن دندان با بیحسی موضعی یا در صورت نیاز با بیحسی عمومی آغاز میشود. بعد از اتمام مراحل این عمل، مراقبت‌های خاصی برای جلوگیری از عفونت و تسکین درد لازم است.
دلیل کشیدن دندان چیست؟
به‌دلایل مختلفی ممکن است مجبور به کشیدن دندان شویم. مهم‌ترین دلایل کشیدن دندان شامل موارد زیر است:
به گزارش مجله دندانپزشکی بریتانیا،
دلایل کشیدن دندان شامل پوسیدگی 59%، بیماری پریودنتال 29.1%، قبل از پروتز 1%، دندان عقل 4.6%، ارتودنسی 5.5%، ضربه 1.2%، درخواست بیمار 2.4% و سایر موارد: 6.2% است.
این آمار از آزمایشی طی 417 ویزیت و 558 عمل کشیدن دندان، استخراج شده است.
کشیدن دندان به دلیل آسیب، عفونت و پوسیدگی بیش‌ازحد
دندان‌های آسیب‌دیده، عفونی یا پوسیده به‌حدی‌که قابل ترمیم نباشند، معمولا باید کشیده شوند. موارد زیر، رایج‌ترین دلایل کشیدن دندان به دلیل آسیب و عفونت زیاد است:
- پوسیدگی شدید که به عصب دندان رسیده باشد.
- شکستگی‌های شدید و گسترده دندان که تا زیر لثه ادامه پیدا کرده باشند.
- عفونت ریشه دندان که با درمان‌های دیگر قابل کنترل نباشد.
- آسیب‌های شدید به دندان که باعث شده باشد دندان قابل ترمیم نباشد.
در همه موارد بالا، امکانپذیر نبودن ترمیم، مهم‌ترین علت کشیدن دندان است.
کشیدن دندان به علت بیماری پیشرفته لثه یا پریودنتال
گاهی عفونت لثه به‌حدی پیشرفت می‌کند که باعث تخریب بافت‌های نگهدارنده و لق شدن دندان میشود. در این شرایط، حتی با درمان‌های پیشرفته نیز امکان نجات دندان وجود ندارد. بنابراین، کشیدن دندان برای جلوگیری از گسترش عفونت و حفظ سلامت دندان‌های دیگر ضروری است.
کشیدن دندان به دلیل ناهماهنگی دندان‌ها و نیاز به ارتودنسی
در برخی موارد، برای ایجاد فضای کافی برای دندان‌های دیگر، دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان‌های اضافی میشود. کشیدن دندان‌ها قبل یا در طول درمان ارتودنسی، باعث مرتب و هم‌تراز شدن آنها خواهد شد.
کشیدن دندان شیری که به‌موقع نیفتاده باشد
می‌توان گفت کشیدن دندان شیری که به‌موقع نیفتاده باشد، ضروری است. علت این است که این دندان‌ها می‌توانند باعث پوسیدگی شدید، جلوگیری از رویش دندان دائمی یا ایجاد مشکل در رشد آن شوند. کشیدن به‌موقع دندان شیری، به رشد طبیعی دندان دائمی کمک و از بروز مشکلات دندانی در آینده جلوگیری می‌کند.
کشیدن دندان به دلیل مشکلات مربوط به دندان عقل
علت کشیدن دندان عقل معمولا به‌دلیل رشد نامناسب، ایجاد درد، عفونت یا فشار بر دندان‌های دیگر است. دندان‌های عقل اغلب به‌دلیل نبود فضای کافی در دهان به‌صورت کج یا نیمه‌بیرون‌زده رشد میکنند. این شرایط باعث مشکلات مختلفی از جمله درد، تورم لثه و عفونت میشود. به‌همین‌دلیل، دندانپزشک معمولا کشیدن دندان عقل را برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی‌تر توصیه می‌کند.
روش‌های کشیدن دندان شامل چه مواردی میشود؟
کشیدن دندان با روش‌های مختلفی شامل خارج کردن دندان ساده و جراحی انجام میشود. درادامه به توضیح این موارد می‌پردازیم:
کشیدن دندان بدون نیاز به جراحی
کشیدن ساده دندان زمانی انجام میشود که دندان به راحتی قابل مشاهده و در دسترس باشد. در این روش، دندانپزشک از ابزاری به نام فورسپس استفاده می‌کند تا دندان را محکم بگیرد. سپس با حرکات آرامی دندان را به‌جلو و عقب تکان می‌دهد تا ریشه‌های آن از استخوان جدا و دندان به راحتی از لثه خارج شود.
جراحی دندان یکی از روش‌های کشیدن دندان
جراحی دندان زمانی انجام میشود که دندان به‌راحتی قابل دسترسی نباشد. دندان عقل نهفته یا دندان‌هایی که به شدت شکسته‌اند، از نمونه‌های نیاز به جراحی است. دراین‌موارد، دندانپزشک ابتدا با ایجاد یک برش در لثه، به دندان دسترسی پیدا می‌کند. سپس ممکن است دندان را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کند تا به راحتی از استخوان خارج شود. جراحی دندان نسبت به کشیدن ساده دندان پیچیده‌تر است و با بیحسی موضعی یا عمومی انجام میشود.
چه زمانی کشیدن دندان شیری ضرورت پیدا می‌کند؟
پوسیدگی شدید، جلوگیری از رویش دندان دائمی، آسیب شدید، مشکلات فکی و دندان‌های اضافی، هرکدام از دلایل نیاز به کشیدن دندان شیری است. همچنین لق‌شدن غیرطبیعی و طولانی‌مدت دندان شیری نیز می‌تواند دلیلی بر نیاز به کشیدن آن باشد. دراین‌شرایط، کشیدن دندان برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر مانند عفونت یا آسیب به دندان‌های مجاور ضروری است.
آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
کشیدن دندان عقل تنها در‌صورتی ضروری است که این دندان به‌صورت کج یا نامرتب رشد کرده باشد و نتواند به‌طورکامل از لثه بیرون بیاید. دراین‌حالت، دندان عقل نه تنها باعث ایجاد درد و التهاب میشود، بلکه می‌تواند به دندان‌های مجاور فشار وارد کند و باعث نامرتبی آنها شود. همچنین، دندان عقل نهفته می‌تواند محل تجمع باکتری‌ها و ایجاد عفونت باشد. بنابراین، برای تشخیص دقیق و تصمیم‌گیری درباره لزوم کشیدن دندان عقل، مراجعه به دندانپزشک اهمیت زیادی دارد. کشیدن دندان عقل بالا به دلیل ساختار فک و موقعیت دندان راحت تر از خارج کردن دندان عقل پایین است.
آیا کشیدن دندان عفونی امکانپذیر است؟
کشیدن دندان عفونی امکانپذیر و اغلب ضروری است. برای این کار، دندانپزشک ابتدا ناحیه اطراف دندان عفونی را با بیحسی موضعی بیحس می‌کند. سپس، درصورت وجود آبسه یا عفونت گسترده، اقدام به تخلیه آنها می‌کند. این کار معمولا با ایجاد یک برش کوچک در لثه انجام میشود. پس از تخلیه کامل عفونت، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، دندان را از لثه و استخوان جدا و از دهان خارج می‌کند.
آیا می‌توان دندان کیست دار را کشید؟
کشیدن دندان کیست‌دار امکانپذیر است و اغلب برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر مانند عفونت و تخریب استخوان انجام میشود. در این عمل جراحی، هم دندان و هم کیست آن به طور کامل برداشته می‌شوند. بعد از جراحی، دندانپزشک ناحیه را تمیز می‌کند و محل برش را بخیه می‌زند.
آیا کشیدن دندان در بارداری خطرناک است؟
کشیدن دندان در بارداری معمولا توصیه نمی‌شود، اما در موارد اورژانسی مانند عفونت شدید یا درد مداوم، ممکن است لازم باشد. بهترین زمان برای این کار سه‌ماهه دوم بارداری است. انتخاب دندانپزشک متخصص و رعایت دقیق دستورالعمل‌های بعد از عمل برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. هرچند این عمل احتمال زایمان زودرس را کمی افزایش می‌دهد، اما با مشورت پزشک و مراقبت‌های لازم می‌توان این خطر را کاهش داد.
آیا کشیدن دندان در خانه روش درستی است؟
اگرچه اغلب برای کشیدن دندان شیری در خانه از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنیم، اما این کار یک عمل تخصصی است. این کار باید در محیطی استریل و با تجهیزات مناسب انجام شود. عوارض کشیدن دندان در خانه شامل عفونت شدید، خونریزی کنترل‌نشدنی، آسیب به عصب و حتی شکستگی فک میشود.
مراحل کشیدن دندان چقدر طول میکشد؟
مدت زمان کشیدن دندان بسته به روش، نوع و موقعیت دندان متفاوت است. در شرایط معمول، خارج کردن دندان بین 5 تا 10 دقیقه طول میکشد، اما ممکن است به دلیل پیچیدگی جراحی دندان به یک ساعت نیز برسد. مراحل کشیدن دندان شامل موارد زیر نیز در طول مدت انجام این فرایند موثر است:
- بیحسی؛ دندانپزشک با بی حسی موضعی، باعث می شود که در زمان خارج کردن دندان از حفره آن، دردی حس نشود.
- جدا کردن دندان از استخوان فک؛ دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، لثه اطراف دندان را برش می‌دهد و دندان را شل می‌کند.
- خارج کردن دندان؛ دندانپزشک با استفاده از ابزار مخصوص، دندان را از جای خود خارج می‌کند.
- کنترل خونریزی؛ بعد از خارج کردن دندان، دندانپزشک با استفاده از گاز استریل یا مواد خاص، خونریزی را کنترل می‌کند.
- تمیز کردن حفره دندان؛ حفره‌ای که پس از کشیدن دندان ایجاد شده است، به دقت تمیز میشود.
- بخیه زدن؛ اگر برش لثه عمیق باشد، دندانپزشک لثه را بخیه می‌زند.
این مراحل، ممکن است بسته به نوع دندان، موقعیت آن در فک و پیچیدگی عمل متفاوت باشد.
بعد از کشیدن دندان چه مراقبت‌هایی نیاز است؟
رعایت مراقبت بعد از کشیدن دندان، برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عفونت اهمیت زیادی دارد. مهم‌ترین نکات و مراقبت‌های بعد از بعداز خارج کردن دندان شامل موارد زیر می‌شوند:
- استفاده از کمپرس یخ به مدت 10 دقیقه، خطر تورم و عفونت دندان را کاهش می‌دهد.
- افرادی که دندان خود را می‌کشند، به‌مدت 24 ساعت نباید فعالیت بدنی زیادی داشته باشند.
- محیط دهان باید تمیز باشد. اما بهتر است تا 24 ساعت از شستشوی آن با آب و تف کردن آب دهان خودداری کنید.
- 24 ساعت بعد از کشیدن دندان، میتوانید دهان خود را با محلول آب نمک ولرم شستشو دهید.
- پرهیز از غذاهای سفت در چند روز اول ضروری است. بنابراین، حداقل تا 48 ساعت اول، غذاهای نرم و آبکی بخورید.
- سر خود را به مدت طولانی رو به پایین خم نکنید، این کار باعث تشدید خونریزی میشود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن را میتوانید مثل قبل ادامه دهید. اما، از مسواک و نخ دندان برای سمتی که دندان کشیده شده دارید، استفاده نکنید.
- از باز و بسته کردن زیاد دهان و صحبت کردن بپرهیزید.
- آب دهان خود را به‌صورت معمولی قورت دهید.
- از نی استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث ایجاد فشار در محل دندان کشیده‌شده و خونریزی شود.
- بعد از 24 تا 48 ساعت از کمپرس گرم استفاده کنید. گرما با افزایش گردش خون، باعث تسریع روند بهبودی میشود.
در صورت نیاز میتوانید برای دریافت راهنمایی در مورد مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان، از پزشک متخصص مشاوره بگیرید. همچنین، هنگام مراجعه به پزشک، میتوانید برای یافتن پاسخ سوال تخصص دندانپزشکی چیست نیز از او کمک بگیرید. با آگاهی از وظایف پزشک میتوانید بهتر تصمیم بگیرید و با اطمینان بیش‌تری درمان خود را دنبال کنید.
بعد از کشیدن دندان چه بخوریم؟
بعد از کشیدن دندان، بدن شما به استراحت و تغذیه مناسب نیاز دارد تا بتواند سریعتر بهبود پیدا کند. در 24 تا 48 ساعت اول، بهتر است تنها غذاهای نرم و مایع مصرف کنید. آب، آبمیوه‌های طبیعی، سوپ‌های رقیق، اسموتی‌ها و شیر گزینه‌های مناسبی هستند. مصرف غذاهای نرم شامل پوره سیب‌زمینی، ماست، فرنی، تخم‌مرغ آب‌پز و موز له‌شده نیز مفید است. علاوه‌براین، دستورالعمل‌ها و توصیه‌های دندانپزشک خود را نیز به‌دقت رعایت کنید.
بعد از کشیدن دندان چه قرصی بخوریم؟
برای بهبود درد بعد از کشیدن دندان میتوانید از مسکن استفاده کنید. استامینوفن معمولا برای برطرف کردن درد کافی است، اما اگر درد شدیدتری دارید، ممکن است پزشک داروی قوی‌تری تجویز کند. همچنین، برای کاهش تورم و درد، میتوانید کمپرس یخ را به مدت 10 دقیقه روی گونه خود قرار دهید. این کار به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کند.
چه عوارضی بعد از کشیدن دندان بروز می‌کند؟
اگرچه کشیدن دندان یک عمل جراحی رایج است، اما مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. با رعایت مراقبت‌های بعد از عمل، می‌توان از بروز بسیاری از این عوارض جلوگیری کرد. از مهم‌ترین عوارض کشیدن دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| عوارض کشیدن دندان | عفونت |
| آسیب‌های عصبی | |
| کبودی و ورم در محل درمان | |
| آسیب به دندان های مجاور | |
| خونریزی | |
| حفره خشک (تشکیل نشدن یا کنده شدن لخته خون در محل دندان کشیده‌شده) | |
| تحلیل لثه و استخوان | |
| درد فک و التهاب | |
| واکنش و حساسیت به ماده بیهوشی دندانپزشکی |
شکستگی فک و آسیب به عصب نیز از عوارض نادر کشیدن دندان است.
بهترین جایگزین برای پر کردن جای خالی دندان کشیده چیست؟
امروزه گزینه‌های بسیار متنوعی برای جایگزینی دندان وجود دارد که به شما کمک میکنند لبخندی زیبا و عملکرد جویدن مناسب داشته باشید. ازجمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایمپلنت دندان؛ در این روش، یک پیچ تیتانیومی در استخوان فک کاشته میشود و سپس روکش دندان روی آن قرار می‌گیرد. ایمپلنت‌ها ظاهر طبیعی، استحکام بالا و ماندگاری طولانی مدتی دارند.
- بریج؛ این روش، برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست‌رفته متوالی استفاده میشود. بریج شامل یک یا چند دندان مصنوعی است که به دندان‌های مجاور متصل میشود و جای خالی دندان را پر می‌کند.
- فلیپر دندانی؛ فلیپرهای دندانی، پروتزهای موقت اکریلیکی هستند که برای جایگزینی موقت دندان کشیده‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پروتزها به سرعت ساخته می‌شوند و تا زمان نصب جایگزین دائمی، ظاهر و عملکرد دندان‌های از دست‌رفته را بازیابی میکنند.
- دندان مصنوعی؛ برای جایگزینی چندین دندان یا تمام دندان‌های یک فک استفاده میشود.
با استفاده از روش‌های جایگزین دندان کشیده‌شده، می‌توان از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری و سلامت دهان و دندان را حفظ کرد.
هزینه کشیدن دندان در سال 1403 چقدر است؟
هزینه کشیدن دندان با توجه به نوع دندان، پیچیدگی عمل، کلینیک دندانپزشکی و موقعیت جغرافیایی متفاوت است. به طورکلی، هزینه کشیدن دندان در سال 1403 برای دندان‌های قدامی، از حدود 500 هزار تومان شروع میشود. کف این هزینه برای جراحی دندان تخصصی 4،500،000 است.
برای کشیدن دندان به چه دکتری باید مراجعه کنیم؟
درصورت شکستگی دندان، عفونت و پوسیدگی شدید، باید به دکتر کشیدن دندان مراجعه کنید. پزشک با بررسی و معاینه فیزیکی، نیاز به انجام این کار را بررسی می‌کند. علت کشیدن دندان شامل پوسیدگی شدید، بیماری‌های لثه، آسیب‌های دندان، مشکلات ناشی از دندان‌های نهفته و نیاز به درمان ارتودنسی میشود. مراحل کشیدن دندان نیز شامل بیحس کردن ناحیه موردنظر، شل کردن دندان با ابزارهای مخصوص، ایجاد فضای کافی در لثه و خارج کردن دندان از استخوان فک است. کشیدن دندان یک عمل تخصصی است، بنابراین مراجعه به دندانپزشک ماهر و با تجربه اهمیت زیادی دارد.
برای ثبت نوبت بهترین دندانپزشک در شهر خودتان، به پلتفرم آنلاین و سلامتی دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
clevelandclinic.org
webmd.com
medicalnewstoday.com
