کشیدن دندان عقل؛ مراقبت‌های بعد از آن و هزینه‌های 1402
کشیدن دندان عقل، معضلی است که افراد زیادی با آن روبه‌رو می‌شوند. این دندان، بزرگترین دندان آسیا بزرگ است که به دلیل احتمال بالای پوسیدگی و عوارض پس از آن، بهتر است حتی قبل از آن که دچار مشکل شود، از شر آن خلاص شوید. اما اگر کار به مرحله پوسیدگی و درد رسیده، بهترین کار کشیدن دندان عقل است. ولی مسئله همینجا تمام نمی‌شود، درد پس از کشیدن دندان، آزاردهنده است و غیر از داروهایی که دکتر دندانپزشک تجویز می‌کند، باید به راهکارهایی برای رهایی از این درد توجه کنید. در ادامه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر با ضرورت کشیدن دندان عقل و مراقبت‌های پس از آن آشنا شوید.
ضرورت کشیدن دندان عقل
دندان عقل دیرتر از سایر دندان‌ها نمایان شده و خیلی زود هم پوسیده می‌شود، اما به این معنی نیست که کاربرد خاصی نداشته و بود و نبود آن تفاوتی ندارد. به گفته بسیاری از دندانپزشکان، دندان عقل می‌تواند عملکرد مختص خود را داشته باشد، اما در اکثر مواقع به دلیل پوسیدگی، رشد معیوب، درد و مزاحمتی که برای سایر دندان‌ها ایجاد می‌کند، بهتر است کشیده شود.
ضرورت کشیدن دندان عقل تنها برای مواقع ضروری است، در غیر این‌صورت اگر دندان عقل به خوبی رشد کرده، صاف و سالم است، نیازی به کشیدن آن نیست. پس بهتر است تشخیص نگه داشتن یا کشیدن این دندان را به پزشک متخصص بسپارید.
1. دندان عقل نهفته
یکی از مهمترین دلایل کشیدن دندان عقل، نهفته بودن آن است. با یک معاینه ساده و دست گذاشتن روی محل دندان عقل خود می‌توانید متوجه نهفته بودن آن شوید. موضوعی که نه تنها به دندان‌های کناری آسیب و فشار وارد می‌کند، بلکه با درد، عفونت لثه، التهاب و آسب جدی به استخوان دندان همراه خواهد بود. گاهی نیز برای کشیدن این دندان نیاز به جراحی خواهد بود.
2. پوسیدگی دندان عقل
رعایت بهداشت دهان و دندان، سهم به‌سزایی در سالم ماندن این دندان دارد. اما باتوجه به دور از دسترس بودن، پوسیدگی یکی از شایعترین مشکلاتی است که برای دندان عقل به‌وجود می‌آید. حتی اگر از دسته افرادی باشید که به بهداشت دندان‌های خود اهمیت زیادی می‌دهید، باز هم امکان پوسیدگی در دندان عقل شما وجود دارد. در صورت پوسیدگی، کشیدن دندان عقل تنها راه‌حل شما است.
3. شکستگی دندان عقل از ریشه
شکستگی در محل اتصال تاج به ریشه، یکی از دیگر دلایل کشیدن دندان عقل است. اگر دچار این عارضه شده باشید، امکان نگهداری از دندان وجود نداشته و باید هرچه سریعتر نسبت به کشیدن دندان عقل اقدام کنید.
4. عفونت بافت نرم پشت دندان عقل
اگر رویش دندان عقل غیرعادی باشد، بافت اطراف آن، به خصوص لثه پشتی دچار التهاب و عفونت می‌شود. این عفونت علی رغم درد زیاد، می‌تواند به سایر دندان‌ها حتی اعضای دیگر نفوذ کند. بنابراین اگر این عفونت شدید باشد و تکرار شود، کشیدن دندان عقل بهترین کار است.
5. درمان‌های رادیوتراپی
بعضی از مواقع کشیدن دندان عقل دلیل دیگری دارد. برای مثال اگر برای درمان تومورهای دهانی یا سایر بیماری‌ها ناچار به رادیوتراپی باشید، باید قبل از شروع فرایند درمان، دندان‌های خود را معاینه کنید. هرگونه پوسیدگی و عفونت در دندان‌های شما باید درمان شوند. اگر پوسیدگی دندان عقل شما خیلی جدی است، برای شروع درمان رادیوتراپی باید آن را بکشید.
البته دلایل کشیدن دندان عقل محدود به این موارد نیست و بستگی به نظر پزشک دارد که بعد از معاینه چه تشخیصی دهد؟ آیا می‌توانید دندان عقل خود را نگه دارید یا باید آن را بکشید.
مزایای کشیدن دندان عقل چیست؟
کشیدن دندان عقلی که به عصب رسیده سلامت دندان‌های مجاور را به خطر انداخته و خطر عفونت و التهاب را افزایش می‌دهد، امری ضروری است. پس در این مواقع کشیدن دندان عقل به صلاح فرد خواهد بود. از مزایای کشیدن دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از آسیب به دندان‌های مجاور جلوگیری می‌کند
- به کاهش خطر بیماری و التهاب دهان کمک می‌کند
- باعث کاهش شلوغی دندان‌ها و مزاحمت کمتر برای دندان‌های دیگر خواهد شد
- از عفونت لثه جلوگیری خواهد کرد
- از ایجاد کیست و آبسه‌های دندانی پیشگیری می‌کند
- در پاره‌ای از اوقات باعث از بین رفتن بوی بد دهان می‌شود
- تمیز کردن دندان‌ها را تسهیل می‌کند
- درمان ارتودنسی دندان را آسان‌تر می‌کند و غیره.
عوارض کشیدن دندان عقل چیست؟
اغلب افراد تصور می‌کنند که عوارض کشیدن دندان پس از انجام این پروسه آغاز می‌شود. این در حالیست که عوارض کشیدن دندان عقل اغلب در افراد بالای ۳۵ سال دیده می‌شود و هر چند سن فرد بیشتر شود، عوارض آن بیشتر خواهد شد. اما ناگفته نماند که در صورت عدم رعایت مراقبت‌های بهداشتی، عوارض آن در افراد دیگر نیز آشکار خواهد شد. از عوارض کشیدن دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1. عفونت بعد از عمل
اگر هنگام عمل، باکتری خود را به خون برساند، فرد پس از این عمل دچار عفونت خواهد شد. معمولاً این اتفاق به ندرت توسط سهل انگاری خود دندانپزشک رخ می‌دهد. بیشتر به دلیل ضعف سیستم ایمنی خود فرد شاهد این عارضه خواهیم بود.
2. قفل شدن فک‌ها
در این عارضه، بیمار به راحتی نمی‌تواند دهان خود را باز کند؛ بیشتر افراد به صورت محدود می‌توانند این کار را انجام دهند، اما همراه با درد خواهد بود.
3.باز شدن به سینوس ماگزیلاری
گاهی ریشه دندان‌های عقل فک بالا با سینوس ماگزیلاری فاصله بسیار نزدیکی دارند؛ در این افراد کشیدن دندان عقل بالا ممکن است به سینوس آسیب رسانده و آن را سوراخ کند.
4. حفره خشک
گاهی اوقات پس از کشیدن دندان عقل، خون به درستی در این محل لخته نمی‌شود. این لخته برای پوشش دادن استخوان و اعصاب زیر دندان عقل ضروری است. در این گونه موارد استخوان و حتی اعصاب در معرض مواد غذایی قرار گرفته و هوا و مواد غذایی می‌توانند باعث درد و التهاب این نواحی شوند.
5. آسیب عصبی
گاهی اوقات به دلیل آسیب ناشی از تزریق به حسی به عصب، تا چند هفته فرد با بی‌حسی مواجه می‌شود. این عارضه معمولاً پس از چند هفته رفع خواهد شد.
عوارض نکشیدن دندان عقل در زمان مناسب
اگر دندان عقل شما یکی از علائم زیر را داشت، هر چه سریعتر باید آن را بکشید.
درد دندان
گاهی اوقات به دلیل پوسیدگی یا فشاری که به سایر دندان‌ها وارد می‌شود، در این ناحیه میزان درد متفاوتی را تجربه خواهید کرد.
تغییر لبخند
اگر دندان عقل خود را در زمان مناسب نکشید، ممکن است باعث بهم ریختن نظم سایر دندان‌ها شود. در واقع با فشاری که این دندان به سایر دندان‌ها وارد می‌کند، خط لبخند شما نسبت به قبل تغییر زیادی خواهد داشت.
عفونت دندان عقل
در صورتی که بهداشت دهان خود را رعایت نکنید، این عارضه بیشتر نمایان خواهد شد. از علائم عفونت دندان می‌توان به احساس درد، ورم کردن محل دندان و تب اشاره کرد.
تشکیل کیست
گاهی اوقات در قسمت‌های نزدیک دندان عقل تورم ایجاد می‌شود. این عارضه در واقع همان کیست است که با نوعی التهاب همراه خواهد بود. کیست‌های دندانی معمولاً درد زیادی دارند.
چه افرادی نباید دندان عقل را بکشند؟
کشیدن دندان عقل برای همه مناسب نیست و محدودیتی‌هایی دارد. معمولاً افرادی که علائم زیر را دارند باید از کشیدن دندان عقل خودداری کنند:
- کسانی که تومورهای بدخیمی در دهان دارند
- کسانی که به ورم لثه همراه زخم نکروتیک مبتلا هستند
- افرادی که تحت درمان ضد انعقاد خون، پرتودرمانی، شیمی درمانی و غیره هستند
- کشیدن دندان عقل در بارداری امکان‌پذیر نیست و باید تا بعد از زایمان به تعویق بیفتد. اما در صورت عدم امکان، باید از پزشک متخصص زنان که مسئول کنترل بارداری فرد است، مجوز گرفته شود.
افرادی که سینوزیت حاد دارند - یک سال پس از حمله قلبی باید کشیدن دندان عقل انجام شود.
هزینه کشیدن دندان عقل چقدر است؟
پس آن که دندانپزشک وضعیت دندان عقل شما را بررسی کرد، احتمال عفونت کردن یا نکردن آن‌ها روی هزینه کشیدن دندان تأثیر می‌گذارد. همچنین تعداد دندان‌هایی که نیاز به کشیدن دارند، روی قیمت کشیدن دندان تأثیر خواهد گذاشت. هزینه کشیدن دندان عقل به‌طور متوسط در سال 1402، از 1 میلیون و 500هزار تومان شروع می‌شود.
نحوه کشیدن دندان عقل
در حالت کلی کشیدن دندان عقل به دو روش انجام می‌شود:
کشیدن دندان عقل بدون جراحی
اغلب دندان‌های عقلی که از دهان خارج می‌شوند به صورت معمولی و بدون جراحی کشیده می‌شوند. روش کار به این صورت است که:
- ابتدا از دندان عقل عکس و گرافی می‌گیرند.
- دندانپزشک گرافی را نگاه کرده تا وضعیت دندان شما را بررسی کند.
- دندانپزشک لثه اطراف دندان مد نظر را بی‌حس می‌کند
- حدود ۱۰ دقیقه پس از اینکه دندان بی‌حس شد، برای کشیدن دندان اقدام می‌کند
- دندان با چند حرکت به وسیله فورسپس (وسیله کشیدن دندان) شل شده و سپس کشیده می‌شود
- جای دندان عقل کشیده شده به وسیله دندانپزشک پانسمان می‌شود
- پزشک به شما دستورالعمل‌هایی می‌دهد. برای مثال دارو‌های آنتی بیوتیک و مسکن را به شما تجویز می‌کند.
روش جراحی برای کشیدن دندان عقل
مراحل کشیدن دندان عقل با روش جراحی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرفتن گرافی و عکس از دندان عقل یا تمام دندان‌ها
- بی‌حس کردن اطراف دندان عقل
- ایجاد برش روی بافت لثه و کنار زدن آن از روی یا اطراف دندان
- در صورت نیاز برش دادن استخوان اطراف
- قطعه قطعه کردن دندان عقل نهفته یا ریشه دندان
- خارج کردن قطعات
- ترمیم استخوان و حفره ایجاد شده در صورت نیاز
- بخیه کردن لثه
- انجام پانسمان
- ارائه دستورالعمل‌های پس از جراحی
مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان عقل
کار‌هایی که بعد از کشیدن دندان عقل باید انجام دهید، چندان پیچیده نیست و مراحل ساده‌ای دارد؛ چون معمولاً کشیدن دندان عقل به صورت سرپایی انجام شده و به بستری شدن در بیمارستان نیازی ندارد. در این مواقع پزشک برای کاهش درد و استرس در زمان جراحی، از بی‌حسی موضعی و آرام بخش استفاده می‌کند.
اما گاهی پزشک با توجه به صلاحدید خود، کشیدن دندان عقل را با بیهوشی انجام می‌دهد. پس از جراحی بیمار به بخش ریکاوری منتقل شده تا اثرات بیهوشی از بین برود. پس از آن ۳ تا ۴ روزطول می‌کشد تا علائم رفع شوند، اما بعد از کاهش علائم درد لازم است مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان عقل را رعایت کنید تا محل جراحی دچار عفونت نشود. در ادامه به اقداماتی اشاره می‌کنیم که شامل اقدامات بعد از کشیدن دندان عقل محسوب می‌شود.
- تا چند هفته پس از کشیدن دندان عقل از مصرف الکل، کافئین و سیگار پرهیز کنید.
- پس از کشیدن دندان عقل در روزهای اول برای نوشیدن مایعات از نی استفاده نکنید.
- تا چند روز پس از کشیدن دندان، از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
- از وارد کردن فشار یا خوردن غذا‌های سفت و ترد به شدت پرهیز کنید.
- بهترین روش برای جلوگیری از عفونت محل زخم، غرغره کردن دهان با آب نمک است.
- تا چند روز پس از کشیدن دندان عقل از غذا‌های نرم و آبکی استفاده کنید.
- بهترین روش برای کاهش درد و تورم، استفاده از کمپرس سرد است.
- طبق تجویز پزشک، برای جلوگیری از ایجاد عفونت می‌توانید از آنتی بیوتیک استفاده کنید و حتماً دوره آن را تکمیل کنید.
- اگر دردتان زیاد است، در روزهای اول پس از کشیدن دندان عقل می‌توانید از مسکن استفاده کنید.
- برای کاهش تورم و لخته شدن خون در زمان خواب، از یک بالش بلند یا دو عدد بالش استفاده کنید.
- برای نابودی باکتری‌های مضر، پس از ۲۴ ساعت از زمان جراحی یا کشیدن دندان عقل می‌توانید دهان خود را با دهانشویه خوب ضد عفونی کنید.
- در روز اول پس از کشیدن دندان، بهتر است از غذا‌های نرم و مقوی مثل تخم مرغ، سوپ و اسموتی استفاده کنید.
- از خوردن غذا‌های خیلی داغ در روزهای اول حراجی و کشیدن دندان عقل خودداری کنید.
بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم؟
در روز اول توصیه می‌کنیم مایعات سرد و غذا‌های نرم و سرد از قبیل بستنی و ماست مصرف کنید. از خوردن چای و نوشیدنی‌های گرم بعد از کشیدن دندان عقل باید خودداری کنید. پس از گذشت روز اول معمولاً به رعایت رژیم غذایی بخصوصی نیازی نیست اما به دلیل وجود احتمالی درد و محدودیت باز کردن دهان، رعایت رژیم غذایی نرم‌تر از حالت معمول برای بیمار بهتر خواهد بود.
کشیدن دندان عقل، رهایی از درد و پوسیدگی!
آخرین دندان‌هایی که از سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی در لثه شما رشد می‌کند، دندان عقل است که گاهی به خوبی رشد کرده و هیچ مشکلی برای فرد به وجود نمی‌آورد. این درحالیست که گاهی رشد دندان عقل باعث ایجاد درد در لثه و به هم ریختن نظم سایر دندان‌ها شده و به پوسیدگی آن‌ها می‌انجامد.
در این مواقع است که کشیدن دندان عقل ضرورت پیدا می‌کند. بنابران بهترین کار مراجعه به دندانپزشک است. او با بررسی وضعیت دندان شما، با صلاحدید خود دندان را کشیده یا جراحی می‌کند. پس بهتر است با دریافت نوبت آنلاین دکتر برای درمان به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر در خدمت شما است.
سؤالات متداول درباره دندان عقل
معمولاً بیشترین عوارض کشیدن دندان عقل و درد ناشی از آن ۳ تا ۴ روز طول می‌کشد و پس از آن کم کم علائم بهبود رفع می‌شوند.
در بیشتر افراد دندان عقل به طور کامل از لثه بیرون می‌آید. پس دندانپزشک به راحتی می‌تواند این دندان را بدون نیاز به جراحی بکشد. اما گاهی اوقات به دلیل نهفته ماندن آن، به جراحی و باز شدن لثه نیاز خواهد بود.
معمولاً افراد تصور می‌کنند که کشیدن دندان عقل، یک پروسه دردناک خواهد بود. اما با توجه به وجود بی‌حسی‌های امروزی، این تصور کاملاً اشتباه است. در واقع به ندرت پیش می‌آید که بیمار در حین این پروسه دردی را احساس کند.
گاهی اوقات دندان‌های عقل پایین یا بالا در زیر لثه به دام افتاده و مشکلاتی را برای فرد ایجاد می‌کنند. دندان عقل افقی اصلاً دیده نخواهد شد و کاملاً زیر لثه‌های شما پنهان می‌شود. دندان‌های عقل افقی اغلب دردناک هستند؛ چون فشار زیادی را به دندان‌های جلوی خود وارد می‌کنند.
پس از کشیدن دندان، دندانپزشک برای کاهش التهاب و درد، آنتی بیوتیک و مسکن‌هایی را برای شما تجویز می‌کند که در زمان مناسب باید مصرف شوند.
طور معمول، پس از چند ساعت پس از کشیدن دندان می‌توانید شروع به مصرف غذا کنید. خوردن غذا نقش مهمی در مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان دارد.
کشیدن دندان عقل مانند دندان‌های دیگر نیست و شرایط خاصی دارد. کشیدن دندان عقل بعد از جراحی بینی باید شش تا هشت ماه به تعویق بیفتد. این زمان برای دندان عقل پایین شش ماه و برای دندان عقل بالا چون به بینی نزدیک‌تر است، هشت ماه در نظر گرفته شده است.
کشیدن دندان عقل یک فرآیند تهاجمی محسوب شده و به درمان بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل بسیار بهتر است حداقل تا ۷۲ ساعت پس از کشیدن دندان، از مصرف سیگار پرهیز کنید.
