آیا می‌دانید که تخصص دامپزشکی چیست و درمان چه گروه از بیماری‌ها را برعهده دارد؟ متخصصان دامپزشکی، افرادی هستند که در رشته‌های مختلف پزشکی و جراحی حیوانات آموزش دیده‌اند.
دکتری با تخصص دامپزشکی، می‌تواند انواع حیوانات خانگی و غیرخانگی را معاینه و درمان کند. گرایش دامپزشک، توانایی تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف حیوانات را به او می‌دهد.
دامپزشک کیست؟ کسی که با آزمایش‌های تشخیصی و مراقبت‌های ویژه، می‌تواند به رفع مشکلات جسمانی حیوانات کمک کند. دامپزشکان با استفاده از رفتارشناسی حیوانات، خدمات دامپزشکی مختلفی را ارئه می‌دهد.
خدمات این متخصصان، شامل واکسیناسیون، جراحی و مراقبت‌های ویژه است.
در صورت بروز تصادف، خونریزی، مسمومیت حیوانات هم، از این متخصصان استفاده می‌شود. اورژانس‌های دامپزشکی با ارائه مراقبت‌های ویژه، به حفظ جان حیوانات خانگی و غیرخانگی کمک می‌کنند.
وظایف دکتر دامپزشکی، بسیار وسیع است. از جمله خدمات او باید به مراقبت‌های پیشگیرانه از حیوانات و درمان بیماری‌های مختلف اشاره کرد.
متخصص دامپزشکی به درمان بیماری‌های عفونی حیوانات می‌پردازد و مشکلاتی مانند بیماری‌های انگلی یا بیماری‌های گوارشی را هم درمان می‌کند.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، می‌خوانید که دکتر دامپزشکی کیست و با وظایف او مانند آزمایش‌های تشخیصی و عقیم‌سازی، آشنا می‌شوید.
مطالعه این مطلب، به ۳ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر در پایان درباره دامپزشکی و تخصص‌هایش پرسشی داشتید، می‌توانید در قسمت نظرات مطرح کنید.
تخصص دامپزشکی چیست؟
تخصص دامپزشکی، شاخه‌ای از علم پزشکی است. متخصص دامپزشک، به شناخت، پیشگیری و درمان آسیب‌ها و بیماری‌های حیوانات مختلف می‌پردازد.
بعضی از گرایش‌های این رشته مانند تخصص جراحی دامپزشکی، بیماری‌های جدی حیوانات را بررسی و درمان می‌کنند.
دامپزشکی، حوزه‌ای مهم است که بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوانات را بررسی می‌کند.
دکتر دامپزشکی کیست؟
رشته دامپزشکی، دوره‌ای شش‌ساله است. افرادی که در آن قبول می‌شوند، با گذراندن واحدهای مختلف در این مدت، به دامپزشکی عمومی تبدیل می‌شوند.
شایان ذکر است که دکتر دامپزشک دروسی در حوزه درمان و کنترل بیماری‌های حیوانات مختلف نیز مطالعه می‌کند.
مباحث دوره دامپزشکی اولیه، بر بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، حفظ بهداشت و سلامت فرآورده‌های خام و فرآوری‌شده دامی تمرکز دارند.
امکان ادامه تحصیل در این رشته و دریافت مدرک دکتری تخصصی یا PHD هم وجود دارد. در دوره‌های تخصصی، دامپزشکان در حوزه‌هایی خاص از بیماری‌ها مشغول به تحصیل می‌شوند.
فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌های تخصص دامپزشکی چیست؟
فوق‌تخصص‌های گوناگون و فلوشیپ‌های متنوعی برای ادامه تحصیل در رشته دامپزشکی وجود دارد.
حیوانات هم دسته‌بندی‌های مختلفی دارند و مشکلاتشان، تحت عناوین گوناگونی تعریف می‌شود. رسیدگی به هریک از وضعیت‌های مربوط به آن‌ها، از سوی متخصص گرایش مخصوص به آن، پیش می‌رود.
فردی با فوق تخصص دامپزشکی، در درمان بیماری‌های خاص حیوانات، خبره می‌شود.
بنا به تعریف و دسته‌بندی بنیاد دامپزشکان آمریکا (AVMA)، متخصص دامپزشکی کسی است که آموزش‌های تکمیلی را در زمینه خاصی از دامپزشکی گذرانده است. ۲۲ تخصص مختلف از سوی این بنیاد، به رسمیت شناخته می‌شوند.
قلب و عروق حیوانات
دامپزشک قلب و عروق حیوانات، متخصصی است که آموزش‌های پیشرفته‌ای در زمینه قلب و سیستم گردش خون آن‌ها دیده است.
تخصص داخلی حیوانات بزرگ
متخصصان طب داخلی حیوانات بزرگ (LAIM)، بر تشخیص و درمان بیماری‌های پزشکی گونه‌های بزرگ حیوانات، متمرکز است.
آنکولوژی حیوانات
متخصص آنکولوژی دامپزشکی، در زمینه سرطان‌های مختلف حیوانات، اطلاعات کافی دارد. این دامپزشکان، می‌توانند روند تشخیص و درمان سرطان‌های حیوانی را تعیین و مدیریت کنند.
تغذیه حیوانات
دامپزشکان تغذیه، برنامه‌های غذایی را برای حیوانات مختلف تدوین می‌کنند. آن‌ها درمان بیماری‌هایی را به‌عهده دارند که مربوط به تغذیه حیوانات است.
تخصص داخلی حیوانات کوچک
متخصص طب داخلی حیوانات کوچک، دوره‌های پیشرفته پزشکی داخلی (شامل دوره کارآموزی و رزیدنتی) را برای ویزیت حیوانات با جثه کوچک، گذرانده است.
گرایش‌های تخصصی دیگر دکتری با تخصص دامپزشکی چیست؟
دنیای پزشکی حیوانات هم مانند انسان‌ها، بسیار وسیع و گسترده است. علاوه‌بر مواردی که نام بردیم، تخصص‌های دیگری هم در حوزه دامپزشکی وجود دارد:
- رفتارشناسی حیوانات
- دندانپزشکی حیوانی
- متخصص پوست
- اورژانس دامپزشکی
- میکروبیولوژی
- نفرولوژی
- انگل‌شناسی
- چشم‌پزشکی
- متخصص طیور
- سم‌شناسی
گرایش‌های متنوع دیگری هم وجود دارند که هریک به‌طور تخصصی، به رفع مشکلات حیوانات می‌پردازد.
دکتر دامپزشک چه بیماری‌ها و مشکلاتی را درمان می‌کند؟
حیوانات، انواع و گونه‌های بسیار متنوعی دارند. رسیدگی به مشکلات و بیماری‌های آن‌ها، علمی بسیار گسترده است.
هدف تخصص دامپزشکی این است که تمامی حیوانات، خدمات مناسب درمانی و مراقبتی دریافت کنند.
از این رو درمان بیماری‌هایی همچون موارد زیر، برعهده دامپزشکان است:
حساسیت‌ها
حیوانات خانگی، در تماس پوستی مستقیم با محیط هستند. این موضوع باعث می‌شود که احتمال بروز حساسیت‌های مختلف در آن‌ها، قوت بگیرد.
خراشیدن و خاراندن پوست که از سوی خود آن‌ها صورت می‌گیرد، منجر به وخیم‌ترشدن علائم آلرژی‌ها می‌شود. دامپزشکان می‌توانند این وضعیت را کنترل کنند.
آرتروز حیوانات
آرتریت در حیوانات زمانی رخ می‌دهد که غضروف داخل مفصل، آسیب ببیند. این بیماری را می‌توان توسط مراقبت‌های پزشکی تخصصی، کنترل کرد.
سرطان حیوانات
رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده سلول‌ها یا بافت‌های بدن حیوانات، منجر به ایجاد انواع سرطان می‌شود. متخصصان دامپزشکی، به مطالعه و بررسی وضعیت تومورها می‌پردازند و آن‌ها را درمان می‌کنند.
دیابت حیوانات
دیابت به‌دلیل کمبود انسولین یا پاسخ نامناسب بدن به این هورمون، ایجاد می‌شود. بعد از اینکه حیوانی غذا می‌خورد، دستگاه گوارش غذا را به قسمت‌های مختلف تجزیه می‌کند.
یکی از این موارد، کربوهیدرات است که بیشتر به قندهای ساده مانند گلوکز تبدیل می‌شود. گلوکز از روده به خون راه پیدا می‌کند و در آنجا، به سراسر بدن منتقل می‌شود.
اگر انسولین کافی در دسترس نباشد، گلوکز نمی‌تواند وارد سلول شود و قند و چربی زیادی وارد جریان خون می‌شود.
در نتیجه، حیوان به دیابت مبتلا می‌شود و مدام طوری رفتار می‌کند که انگار گرسنه است.
بیماری‌های دهلیزی حیوانات
با بیمارشدن اندام‌های گوش داخلی و بخش‌هایی از مغز (مجموعاً سیستم دهلیزی نامیده می‌شوند)، مشکلات دهلیزی در حیوانات رخ می‌دهند.
بیماری دهلیزی که به عنوان سندرم سگ پیر هم شناخته می‌شود، روی حس تعادل و جهت‌گیری فضایی حیوانات خانگی تأثیر می‌گذارد.
عفونت دستگاه تنفس فوقانی حیوانات
علائم عفونت تنفسی فوقانی (URI) در گربه‌ها و سگ‌ها، شبیه به تجربه‌ای است که انسان‌ها در سرماخوردگی دارند. به‌طور کلی، درمان این بیماری‌ها بیشتر با هدف کاهش ناراحتی علائم حیوان خانگی انجام می‌شود.
ابتلا به کرم حلقوی
در حیوانات، کرم حلقوی اغلب مانند یک لکه خشک، خاکستری و پوسته پوسته است. این کرم در اثر وجود نوعی قارچ، به بدن حیوان وارد می‌شود.
هاری
هاری نوعی بیماری جدی سیستم عصبی مرکزی است که توسط گروهی از ویروس‌ها، ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند تمام حیوانات خونگرم را درگیر کند.
روش‌های تشخیص در تخصص دامپزشکی چیست؟
حیوانات هم مانند انسان‌ها، به مشکلات و بیماری‌های جسمی مختلفی مبتلا می‌شوند. دامپزشکان از طیف وسیعی از روش‌های تشخیصی، برای رسیدگی به اوضاع آن‌ها استفاده می‌کنند. روش‌هایی همچون:
سم‌شناسی
حیوانات در معرض ابتلا به مسمومیت‌های مختلف‌اند. بررسی مسمومیت‌های حیوانی، با آزمایش‌های سم‌شناسی (آزمایش خون، …) مقدور می‌شود.
سرولوژی
سرولوژی، مطالعه سرم خون و سایر مایعات بدن است. برای بررسی وضعیت حیوانات در مقابل انواع عوامل عفونت‌زا، باید آزمایش‌های سرولوژی انجام شوند.
عکس‌برداری
برای بررسی وضعیت حیوانات در موقعیت‌های مختلف (شکستگی، …)، از روش‌های تصویربرداری گوناگونی استفاده می‌شود.
متخصص دامپزشکی چه خدماتی برای نگهداری از حیوانات ارائه می‌کند؟
دامپزشکان با طیف وسیعی از موجودات در ارتباط‌اند. حیوانات، ویژگی‌ها و دسته‌بندی‌های مختلفی دارند. متخصصان دامپزشکی، خدمات متنوعی برای رسیدگی به آن‌ها ارائه می‌کنند. خدماتی همچون:
معاینه‌های دوره‌ای حیوانات
برای رسیدگی به سلامت حیوانات، باید آن‌ها را به‌طور دوره‌ای، چکاپ کنید. دامپزشکان، معاینه دوره‌ای حیوانات را انجام داده و وضعیت جسمی آن‌ها را مورد بررسی و کنترل قرار می‌دهند.
واکسیناسیون حیوانات
حیوانات باید واکسن‌های مختلفی دریافت کنند. دامپزشکان در زمینه واکسیناسیون حیوانات، خدمات گوناگونی ارائه می‌کنند.
عقیم‌سازی حیوانات
برای نگهداری از حیوانات خانگی مختلف، نیاز است که آن‌ها را عقیم کنید. حیوانات دیگر هم از سوی نهادهایی مانند شهرداری، در برخی موارد عقیم می‌شوند.
درمان اورژانسی حیوانات
برای رسیدگی به مشکلات ناگهانی و دریافت خدمات فوری به حیوانات، دامپزشکان خدمات خاصی ارائه می‌دهند. گاهی‌اوقات، مشکلاتی مانند تصادف پیش می‌آید؛ حضور دامپزشکان در این موقعیت‌ها بسیار مهم است.
بررسی وضعیت تغذیه حیوانات
توصیه‌های غذایی و تدوین رژیم مناسب برای حیوانات، در دسته خدمات دامپزشکان قرار می‌گیرد.
روش‌های درمان در تخصص دامپزشکی چیست؟
دامپزشکان مبتنی بر علم و تجربه، از روش‌های گوناگونی برای درمان بیماری‌های حیوانات استفاده می‌کنند. روش‌هایی همچون:
دارودرمانی
برای رفع مشکلاتی مانند سرطان‌های حیوانی یا بیماری‌های گوارشی، داروهای مخصوص حیوانات تجویز می‌شوند.
جراحی
در برخی از موارد، نیاز به جراحی حیوانات پیش می‌آید. درمان مشکلات گوناگون از جمله شکستگی‌ها یا بیماری‌های گوارشی، سرطان‌ها و…، با جراحی ممکن می‌شود.
اقدامات پیشگیرانه
دامپزشکان از اقدامات درمانی پیشگیرانه مانند تجویز غذایی خاص هم برای درمان حیوانات، کمک می‌گیرند.
برای مثال، گاهی دامپزشک به کسانی که گربه دارند، توصیه می‌کند که از غذای گربه خاصی استفاده کنند. چنین توصیه‌ای، مانع از شکل‌گیری گلوله‌های مو در گربه‌ها می‌شود
چه زمانی باید به متخصص دامپزشکی مراجعه کنیم؟
در زمان بروز مشکلات مختلف از جمله ضربه و آسیب‌های فیزیکی یا ابتلا حیوان به بیماری‌های مزمن، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
دامپزشکان همچنین در زمینه واکسیناسیون و مشکلات جنسی حیوانات هم راهنمایی‌های مناسبی ارائه می‌کنند.
در مراجعه به دکتر دامپزشکی انتظار چه معاینه‌ها و کارهایی را باید داشته باشیم؟
اقدامات مختلفی در مطب دامپزشکی انجام می‌شود. باید ببینید که هدف از مراجعه چیست. بنا به این موضوع، امکان انجام موارد مختلفی از جمله این‌ها وجود دارد:
- معاینه‌های جسمی
- اقدامات تشخیصی مانند نمونه‌برداری یا گرفتن آزمایش
- استفاده از تجهیزات تشخیصی برای معاینه و شناسایی مشکل
حیوان را پیش از مراجعه، آرام کنید.
در انتخاب بهترین دامپزشک چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟
بهترین دامپزشک کیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ برای انتخاب بهترین متخصص دامپزشکی، به معیارهای زیر دقت کنید:
- صبر و حوصله زیادی در آموزش حیوانات یا بررسی مشکلاتشان دارد.
- در مرکز و کلینیک، امکانات و ابزارهای تشخیصی و درمانی نوین دارد.
- تبحر و سابقه خوبی در شناسایی مشکلات مختلف حیوانات گوناگون دارد.
- شناخت خوبی از داروها و محصولات حیوانات مانند خوراکی‌های آن‌ها دارد.
- با تجربه کافی، ایده‌های درمانی مناسب برای تنظیم برنامه تغذیه مناسب و… دارد.
- به رویکرد تیمی و تعریف برنامه درمانی برای مشکلات جدی حیوانات، اعتقاد دارد.
برای درمان مشکلات مختلف حیوانات، به دامپزشکی با گرایش مخصوص مراجعه کنید.
برای مثال، برای انجام آزمایش‌های تشخیصی یا رفع بیماری‌های پوستی، به دامپزشکی با تخصص و امکانات مربوط مراجعه کنید. بررسی امور دندانپزشکی یا مشکلات مربوط به بهداشت حیوان هم از سوی متخصصان این حوزه‌ها، شناسایی و درمان می‌شود.
برای اینکه بدانید بهترین دکتر دامپزشکی کیست، به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. در این بستر، نظرات مراجعان قبلی متخصصان قید شده است.
امکان گرفتن نوبت آنلاین از دامپزشک هم وجود دارد. با دانستن اینکه بهترین مرکز یا مطب تخصص دامپزشکی چیست، اینترنتی نوبت بگیرید.
سوالات متداول تخصص دامپزشکی
امکان ابتلای حیوانات به مشکلات متنوعی وجود دارد. دامپزشکان سرطان‌ها، بیماری‌های مشترک حیوان و دام، اختلالات گوارشی، تنفسی و… را در حیوانات درمان می‌کنند.
دوره دامپزشکی عمومی ۶ سال است. پس از فارغ‌التحصیلی از آن، امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری تخصصی یا phd در گرایش‌های مختلف وجود دارد.
ارائه رژیم‌های غذایی، خدمات بهداشتی، درمان بیماری‌های مختلف و رسیدگی به ویژگی‌های اورژانسی از خدمات دامپزشکان است.
منابع:
avma
vetvoice
vetspecialists
