سوزاک؛ آشنایی با علائم این بیماری تشخیص و درمانش را آسان می‌کند

سوزاک از بیماری‌های مقاربتی رایج است که زنان و مردان بسیباری به آن دچار می‌شوند. این بیماری می‌تواند گلو، رکتوم (راست روده) و مجرای ادرار را تحت تأثیرات منفی‌اش قرار بدهد.

دهانه رحم زنان مبتلا به این بیماری هم از آسیب‌هایش در امان نیست. برای تشخیص و رفع مشکلات ناشی از این بیماری باید به پزشک زنان مراجعه کنید البته مردان باید به دیدن پزشک اورولوژ بروند. در این مقاله هم از آن بیشتر می‌خوانید تا اطلاعاتتان کامل شود. هرچقدر بیشتر با بیماری سوزاک آشنا باشید، بهتر می‌توانید از آن پیشگیری کنید یا مانع از بروز عوارض ناخوشایندش شوید. 

علائم سوزاک را می‌شناسید؟ علت بروز این بیماری چیست؟

سوزاک (Gonorrhea) نوعی بیماری عفونی است که در دسته بیماری‌ های مقاربتی قرار می‌گیرد. در این بیماری، باکتری‌ها از طریق رابطه جنسی به بدن انسان منتقل می‌شوند. سوزاک از آن دسته بیماری‌های جنسی است که هم در مردان و هم در زنان ایجاد می‌شود.

در بیشتر موارد هم در مجاری ادرار، راست روده (قسمت انتهایی روده بزرگ) و گلو ظاهر می‌شود و سلامت رحم را هم تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. 

بیماری سوزاک معمولاً از راه رابطه جنسی واژنی، دهانی یا مقعدی منتقل می‌شود. حتی اگر مادری به سوزاک مبتلا باشد، امکان انتقال بیماری به نوزاد او در طول زایمان هم وجود دارد. این بیماری در کودکان، معمولاً به چشم‌ها آسیب می‌زند. 

از روش‌هایی که برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی وجود دارند، باید به پرهیز از رابطه جنسی، استفاده از کاندوم یا ازدواج (در واقع، حالتی که زوج‌ها متعهد به برقراری رابطه جنسی تنها با شریک خود می‌شوند) اشاره کنیم. 

علائم سوزاک چیست؟

از علائم اولیه سوزاک مردان باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• ادرار دردناک
• درد یا تورم در یکی از بیضه‌ها
• ترشحات چرکی از نوک آلت تناسلی

علائم سوزاک زنان نیز معمولا موارد زیر است:

• ادرار دردناک
• درد لگن در زنان (برای آشنایی با علل درد لگن در زنان و مردان مقاله علت درد لگن را مدر مجله دکتردکتر مطالعه کنید.)
• افزایش ترشحات واژن
• خونریزی واژن در بین دو پریود؛ به عنوان مثال پس از رابطه واژنی

نشانه‌های سوزاک در قسمت‌های مختلف بدن

علاوه بر موارد ذکر شده، سوزاک می‌تواند قسمت‌های زیر را هم تحت تأثیر قرار بدهد:

• راست روده؛ از علائم سوزاک تناسلی باید به مشکلاتی در رکتوم یا راست‌روده اشاره کنیم. به قسمت انتهایی روده بزرگ انسان، راست روده و به ناحیه سر آن هم رکتوم گفته می‌شود. علائمی که بیماری سوزاک در این قسمت از بدن ایجاد می‌کند شامل خارش مقعد، ترشحات چرک‌مانند مقعد، وجود لکه‌های خون به رنگ قرمز روشن روی دستمال توالت (پس از استفاده از آن) و  فشار هنگام حرکت روده است. 
• چشم‌ها؛ در صورتی که بیماری سوزاک، چشمانتان را تحت تأثیر خود قرار بدهد با درد در این ناحیه، حساسیت به نور و خارج شدن ترشحات چرکی از یک یا هردو چشم همراه خواهد بود.
• گلو؛ علائم و نشانه‌های سوزاک حلقی و دهان، شامل گلودرد و تورم غدد لنفاوی گردن می‌شود. 
• مفاصل؛ در صورتی که باکتری‌ها به یک یا چند مفصل راه پیدا و آنها را آلوده کنند، مفاصل گرم، به رنگ قرمز و ملتهب می‌شوند و درد شدیدی، به‌ویژه در هنگام حرکت در آنها احساس می‌شود.

چه کسانی در خطر ابتلا به سوزاک هستند؟

تمامی افرادی که فعالیت جنسی (واژینال، مقعدی یا دهانی) غیربهداشتی دارند در معرض ابتلا به این بیماری هستند. اگر از نظر جنسی فعال هستید و رابطه جنسی دارید، توصیه می‌شود که خیلی راحت در این زمینه با دکتر سوزاک خود صحبت کنید و از او برای انجام آزمایش‌های لازم برای تشخیص این بیماری یا بیماری‌های مقاربتی دیگر مشورت بگیرید.

در جهان به مردانی که رابطه جنسی با هم‌جنس دارند، پیشنهاد می‌شود که سالانه آزمایش تشخیص بیماری سوزاک را انجام بدهند. زنان زیر ۲۵ سال فعال از نظر جنسی یا زنان بالای ۲۵ سالی که روابط جنسی متعدد دارند یا با فردی تازه وارد رابطه شده‌اند هم باید سالانه این آزمایش را انجام بدهند.

انتقال بیماری سوزاک در دوران بارداری؛ آیا چنین چیزی ممکن است؟

در صورتی که در دوران بارداری خود به بیماری سوزاک مبتلا باشید، می‌توانید این بیماری را هنگام انجام زایمان به فرزند خود انتقال دهید؛ در صورت وقوع چنین چیزی، سلامت نوزاد به خطر می‌افتد و ممکن است به معضلات جدی دچار شود.

در صورتی که در دوران بارداری هستید، حتماً با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید و از او مشورت بگیرید تا معاینات و آزمایشات لازم انجام شوند.

 در صورت ابتلا به سوزاک باید روند درمانی را پیگیری کنید. بیماری سوزاک درمان‌ نشده به نوزاد منتقل می‌شود. در این صورت، باید منتظر بروز عواقب ناخوشایندی در او باشید.

تشخیص سوزاک چگونه است؟

در بیشتر موارد، برای تشخیص بیماری سوزاک از انواع آزمایش‌ های بیماری‌ های مقاربتی همچون آزمایش ادرار استفاده می‌شود. روش‌های دیگر هم به این شرح هستند:

• اگر رابطه جنسی دهانی یا مقعدی داشته باشید، برای تشخیص ابتلای شما به سوزاک از یک سواب (وسیله پزشکی دارای پنبه استریل یا مواد جاذبی که برای نمونه برداری استفاده می‌شود) برای نمونه گیری از گلو (از راه دهان) یا راست روده (از طریق مقعد) استفاده می‌شود.
• در بعضی موارد، برای مردان از سواپ برای نمونه‌برداری از مجرای ادراری و در زنان برای نمونه‌برداری از دهانه رحم استفاده می‌شود. 

درمان سوزاک چگونه امکان‌پذیر است؟

آیا سوزاک درمان می‌شود؟ بله! اگر داروهای تجویزی از سوی پزشک را به‌ دقت مصرف کنید، بهبود خواهید یافت. یادتان باشد که داروها می‌توانند عفونت را از بین ببرند اما شاید نتوانند بعضی از آسیب‌های موجود را رفع کنند.

بعضی از انواع سوزاک نسبت به داروها مقاوم‌اند. شیوع این رده از بیماری در دنیا زیاد شده است. با مشاهده علائم بیماری باید سریع به پزشک مراجعه و برای درمان سوزاک با قرص یا روش‌های دیگر اقدام کنید. 

درمان سوزاک در بزرگسالان

برای درمان بیماری سوزاک در بزرگسالان از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. درمان سوزاک با آزیترومایسین خوراکی یا تزریق سفتریاکسون (ceftriaxone) انجام می‌شود. 

اگر به آنتی‌بیوتیک‌های سفالوسپورین (cephalosporin) مانند سفتریاکسون (ceftriaxone) حساسیت دارید، باید از داروهای دیگری مانند جمی‌فلوکساسین (gemifloxacin) خوراکی، آزیترومایسین خوراکی (azithromycin) یا جنتامایسین (gentamicin) تزریقی کمک بگیرید.

رفع سوزاک در شرکای جنسی

چنانچه مبتلا به سوزاک هستید، شریک جنسی‌تان هم باید آزمایش بدهد. در صورتی که شما بعد از ابتلا کاملاً درمان شده باشید اما شریک جنسی‌تان هنوز بیمار باشد، دوباره مبتلا خواهید شد. 

درمان سوزاک کودکان

برای درمان سوزاک در بچه‌هایی که مادرشان به آنها بیماری را منتقل کرده از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. 

درمان سوزاک با طب سنتی

امکان درمان سوزاک به روش خانگی یا طب سنتی هم وجود دارد؟ توصیه‌هایی برای استفاده از سرکه سیب برای درمان بیماری سوزاک یا سیر وجود دارد. اما در استفاده از این روش‌ها باید دقت به‌ خرج بدهید. 

گفته می‌شود که سیر دارای خواص ضدمیکروبی است. تحقیقاتی هم درباره اثرگذاری آن در درمان بیماری سوزاک انجام شده و نتایج امیدوارکننده‌ای هم داشته است. 

با این حال، باید بدانید که این آزمایش‌ها در حجمی وسیع انجام نشده‌اند و برای اعتماد کامل به آنها باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد. مواد دیگری هم برای درمان خانگی سوزاک پیشنهاد می‌شوند.

سرکه سیب هم از موارد پرتکرار است. بعضی‌ها می‌گویند که این ماده را به‌ طور موضعی روی محل آسیب‌دیده بگذارید و بعضی هم خوردن آن را تجویز می‌کنند. یادتان باشد که اثرگذاری سرکه سیب هم ۱۰۰درصد مشخص نیست و در ضمن، اسیدی‌بودن آن می‌تواند باعث آسیب‌رساندن به پوست شود. 

رابطه جنسی بعد از چه مدت از درمان سوزاک مقدور است؟

درمان سوزاک چند روز طول می‌کشد؟ شما می‌توانید پس از گذشت ۷ روز از تمام‌شدن مصرف داروهای تجویز شده  پزشک، رابطه جنسی داشته باشید. برای پیشگیری از ابتلای مجدد به سوزاک یا انتقال آن به شریک جنسی خود، تا پایان دوره درمان از رابطه جنسی پرهیز کنید.

اگر قبلاً به بیماری سوزاک مبتلا شده و با مصرف دارو آن را درمان کرده‌اید، همچنان در صورت رابطه جنسی غیربهداشتی و پرخطر با شخصی که به سوزاک مبتلا باشد، این بیماری می‌تواند وارد بدن شما شود.

عوارض جانبی سوزاک درمان نشده چیست؟

درمان نکردن بیماری سوزاک، آسیب‌هایی جدی و دائمی در بدن مردان و زنان ایجاد می‌کند. در زنان، سوزاک پیشرفته می‌تواند منجر به بیماری التهابی لگن (PID)  شود. بعضی از عوارض بیماری التهابی لگن عبارتند از:

• حاملگی خارج رحمی (شرایطی که در آن تخمک لقاح یافته در رحم جای‌گذاری نمی‌شود).
• تشکیل بافت زخمی که لوله‌های رحمی را مسدود می‌کند.
• درد طولانی مدت لگن یا شکم.
• ناباروری مردان

بیماری سوزاک در مردان هم باعث ایجاد شرایط دردناکی در لوله‌های متصل به بیضه می‌شود. در موارد نادری، این شرایط می‌تواند فرد را عقیم کند. در صورت درمان‌نکردن سوزاک، به ندرت عفونت این بیماری به خون و مفاصل راه پیدا می‌کند اما اگر چنین چیزی رخ بدهد، امکان مرگ هم وجود دارد. 

رعایت سلامت رابطه جنسی تنها راه در امان‌ماندن از سوزاک است

برای اینکه از بیماری‌های مقاربتی مختلف در امان بمانید، باید به بهداشت جنسی خود توجه ویژه‌ای داشته باشید. توجه به سلامت جنسی فقط به نفع خودتان نیست بلکه نشانه مسئولیت‌پذیری‌تان در مقابل شریک جنسی‌تان هم هست. 

برای پیگیری مشکلات مربوط به بیماری سوزاک حتماً به پزشک مراجعه کنید و نگذارید که دوری از درمان، عواقب سنگینی به شما تحمیل کند. برای دریافت وقت ملاقات با بهترین پزشکان هم می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید.

درباره سوزاک پرسش‌ها یا نکات حل‌نشده‌ای در ذهنتان باقی مانده است؟ با ما درمیان بگذارید. 

منابع:

mayoclinic

healthline.com

cdc