یکی از بیماری‌هایی که ابتلا به انواع آن زحمت زیادی دارد، بیماری‌های مقاربتی یا STD هستند که معمولا از طریق برقراری روابط جنسی خطرناک منتقل می‌شوند. این بیماری‌ها گاهی عواقب جبران ناپذیری داشته و ممکن است مشکلات زیادی را برای فرد به وجود می‌آورند. به‌همین‌دلیل لازم است با مشاهده هر علائمی در بدن، هرچه سریع‌تر برای تشخیص و درمان آن‌ها اقدام کرد. پزشک با انواع آزمایش تشخیص بیماری مقاربتی STD این بیماری‌ها را در فرد تشخیص می‌دهد و درمان مناسب را تجویز می‌کند.
در این مقاله از مجله دکتردکتر انواع تست STD را به شما معرفی و روش‌های تشخیص این بیماری‌ها را برای شما شرح می‌دهیم. هرچند که توصیه ما این است که بعد از دیدن علائم، هرچه زودتر به متخصص زنان یا دکتر اورولوژ مراجعه کنید اما قبل از آن تا به انتهای این مطلب از شما دعوت می‌کنیم که با ما همراه باشید.
انجام آزمایش برای تشخیص کدام بیماری‌ها انجام می‌شود؟
بیماری‌های مقاربتی که اغلب با اصطلاح STD نیز شناخته می‌شوند، در بیشتر اوقات بیماری‌های مزمنی هستند که درمان خاصی نداشته و تهدید بزرگی برای زندگی انسان محسوب می‌شوند. اصلی‌ترین راه انتقال این بیماری‌ها، رابطه جنسی است.
به این معنی که این بیماری از طریق خون، مایع منی و گاهی از طریق آب دهان نیز منتقل می‌شود. از علائم این بیماری در مردان می‌توان به داشتن درد حین ادرار کردن و حین رابطه جنسی، تورم بیضه‌ها، خونریزی و نشانه‌هایی از این دست اشاره کرد. اگر این نشانه‌ها را دیدید، شما به یکی از بیماری‌های مقاربتی مردان مبتلا شده‌اید و باید به دکتر آقایان مراجعه کنید.
بیماری‌های مقاربتی در زنان نیز با علائمی همچون وجود خون در ادرار، خارش بیش از حد ناحیه تناسلی و وجود خون در ادرار همراه است.
بیماری‌های مقاربتی علائم اختصاصی زیادی ندارد و این موضوع تشخیص آن‌ها تا حدودی دشوار می‌کند. اما شما می‌توانید با مشورت پزشک تست STI را برای تشخیص بیماری عفونی انجام دهید تا پزشک به درمان بیماری جنسی شما اقدام کند.
با مشاهده هر کدام از علائم اشاره شده، پیشنهاد می‌کنیم برای تشخیص درست حتماً به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات خاص، از وجود این بیماری مطمئن شوید. تشخیص زودهنگام بیماری‌های جنسی به تسریع در درمان کمک زیادی می‌کند.
شایع‌ترین بیماری‌های جنسی که انجام تست برای تشخیص آن‌ها لازم است، شامل موارد زیر هستند:
- کلامیدیا
- سوزاک
- ایدز (بیماری نقص سیستم ایمنی بدن)
- هپاتیت B
- سیفلیس
- تست تریکوموناس
پزشک برای تشخیص بیماریی‌هایی مانند تبخال، انجام تست را پیشنهاد نمی‌دهد. فقط زمانی انجام آزمایش را برای تشخیص بیماری جنسی لازم می‌بیند که شما در معرض ابتلا به چنین بیماری‌هایی قرار داشته باشید.
درخواست آزمایش از پزشک
برخی از افراد تصور می‌کنند که با انجام چکاب‌های سالیانه سلامت جنسی، پزشک حتماً به وجود بیماری‌های مقاربتی پی می‌برد و احتمال ابتلا به تمامی STIها را بررسی می‌کند. در حالی‌که این موضوع حقیقت ندارد زیرا تشخیص بیماری‌های جنسی چندان راحت نیست. بهترین راه برای بی‌نیاز شدن، عمل به روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی است تا احتمال ابتلا را بسیار پایین بیاورید اما پزشک و آزمایش، همیشه هم معجزه نمی‌کنند!
در صورتی‌که درباره عفونت و علائم خاص آن نگران هستید، پس اصلاً از این موضوع خجالت نکشید و حتماً درباره آن با پزشک خود مشورت کنید زیرا سلامت و مراقبت جنسی موضوع ساده‌ای نیست.
اگر باردار هستید، اهمیت این مسأله بیشتر شده و باید غربالگری‌های لازم را حتماً پشت سر بگذارید. زیرا عفونت‌هایی که از راه جنسی منتقل می‌شوند، به طور مستقیم روی سلامت جنین تأثیر می‌گذارد. پس در اولین ملاقات به پزشک، از او بخواهید وضعیت بیماری‌های STI را مورد بررسی قرار دهد.
شرایط تست STD چیست؟
معمولاً این پزشک است که به بیمار توصیه می‌کند که تست STD را انجام دهد. او درباره خطر‌های احتمالی این بیماری‌ها با بیمار صحبت کرده و سابقه سلامت و روابط جنسی او را بررسی می‌کند.
همچنین در مورد نشانه‌های بیماری و عفونت‌های STD از بیمار سؤال می‌کند تا تجویز بهتری را انجام دهد. در این میان دوران پنجره بیماری بسیار اهمیت دارد. دوران پنجره دورانی است که فرد به STD آلوده شده اما نتیجه تست هنوز منفی است.
انواع تست STD
تست STD انواع مختلفی دارد که با روش‌های مخصوص به خود انجام می‌شوند. از رایج‌ترین این تست‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تست هپاتیت C
هپاتیت C نیز مانند هپاتیت B باعث عفونت کبدی می‌شود. تست‌های هپاتیت C به منظور شناسایی عفونت هپاتیت C و راهنمایی و بررسی روند درمان عفونت انجام می‌شوند.
تست هپاتیت B
هپاتیت B عفونتی در کبد است که توسط ویروس هپاتیت B ایجاد می‌شود. در واقع HBV در اثر تماس با خون یا دیگر مایعات بدن فرد آلوده پخش می‌شود. افرادی که به مناطق آلوده به هپاتیت B سفر می‌کنند، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
مادری که به این ویروس آلوده می‌شود، در حین زایمان آن را به نوزاد خود منتقل می‌کند. اما این ویروس از طریق تماس‌های معمولی مانند دست دادن، سرفه یا عطسه قابل انتقال نیست.
پزشک تست هپاتیت B را با اهداف زیر تجویز می‌کند:
- برای تشخیص عفونت فعال یا مزمن ویروس هپاتیت B
- شناسایی کردن عفونت قبلی این ویروس در بدن
- راهنمایی و بررسی روند درمان عفونت
تست سوزاک و کلامیدیا
بیماری‌های سوزاک و کلامیدیا را می‌توان از ساده‌ترین بیماری‌های مقاربتی دانست که اغلب افرادی که چندین شریک جنسی دارند، به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. برای تشخیص سوزاک و کلامیدیا، پزشک آزمایش کشت ادرار و نمونه‌گیری با سواپ را توصیه می‌کند که معمولاً نتیجه آن بعد از یک هفته آماده می‌شود. تست سوزاک یکی از انواع تست STD محسوب می‌شود.
تست ایدز
تقریباً همیشه برای تأیید بیماری HIV، از آزمایش خون استفاده می‌شود. اما برخی از کلینیک‌ها از تست سواب مایعات دهانی نیز استفاده می‌کنند. معمولاً تشخیص HIV بلافاصله پس از ابتلا به ویروس قابل تشخیص نیست و شش هفته تا سه ماه زمان لازم است.
تست HPV
معمولاً این بیماری که توسط ویروس HPV ایجاد می‌شود، در زنان راحت‌تر از مردان تشخیص داده می‌شود. تنها آزمایشی که برای تشخیص HPV مورد تأیید FDA است، تست پاپ اسمیر از سلول‌های دهانه رحم است که معمولاً برای آماده شدن جواب، یک تا سه هفته زمان نیاز است.
تست سیفلیس
معمولاً پزشک برای تشخیص سفلیس، از آزمایش خون استفاده می‌کند. این آزمایش معمولاً برای زنان باردار، افراد در معرض خطر ابتلا به STD، مردان همجنس‌گرا و زندانیان توصیه می‌شود. برای انجام آزمایش خون و تشخیص سفلیس از چند روش زیر می‌توان استفاده کرد:
تست RPR) Rapid Plasma Reagin)
این تست آنتی‌بادی‌هایی را که برای مقابله با باکتری تولید می‌شوند، بررسی می‌کند.
تست VDRL) Veneral Disease Research Laboratory)
این تست برای بررسی انتی بادی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تست TPPA) Treponema Pallidum Particle Agglutination Assay)
این تست زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نتیجه تست‌های قبلی مثبت شده و به منظور تأیید آن‌ها از این تست استفاده می‌شود.
تست FTA- ABS) Fluorescent Treponemal antibody absorption)
با استفاده از این تست آنتی‌بادی‌های اختصاصی بیماری سیفلیس را بررسی می‌کنند.
تست MHA- TP) Micro Hemagglutination)
در صورتی که نتایج تست‌های قبلی مثبت شد یا یک فرد به داشتن بیماری سیفلیس مشکوک بود، می‌تواند این تست را انجام دهد.
تست میکروسکوپ دارک فیلد
گاهی ممکن است فرد با یک زخم مشکوک به سیفلیس به پزشک مراجعه کند، این احتمال وجود دارد که دکتر این تست را به بیمار توصیه کند. در این حالت پزشک خراشی را روی زخم بیمار ایجاد کرده و سپس مقداری از آن را روی یک اسلاید بگذارد و با میکروسکوپ میدان تاریک زخم را بررسی کند.
تست تریکومونیازیس
پزشک برای تشخیص سریع بیماری تریکومونیازیس و واژینوز باکتریایی یا BV در زنانی که شریک جنسی زیادی داشته‌اند، از این تست استفاده می‌کند. در این‌حالت با استفاده از یک سواب، از ترشحات داخل واژن بیمار نمونه‌برداری کرده و نتیجه آن را که ۱۰ دقیقه بعد از آزمایش مشخص می‌شود، خوب بررسی می‌کند.
علاوه بر این از آزمایش خون و ادرار برای تشخیص بیماری تریکومونیازیس در زنان و مردان نیز استفاده می‌کنند. با وجود اینکه احتمال ابتلای مردان به این بیماری بسیار کم است، اما در صورت مثبت شدن جواب آزمایش همسرشان، آن‌ها نیز باید تست بدهند.
تست هرپس یا تبخال و سیمپلکس
در صورتی‌که علائم این بیماری‌ها مشخص شود، پزشک آزمایش کشت خون و نمونه‌گیری سواب را توصیه می‌کند. علاوه بر این افرادی که قصد غربالگری کامل بیماری‌های مقاربتی را دارند، می‌توانند از این تست استفاده کنند.
لازم است اشاره کنیم که بیماری تبخال به سرعت قابل شناسایی نیست و برای تشخیص تبخال حداقل دو هفته و حداکثر شش ماه پس از مواجه شدن با موارد مشکوک زمان لازم است.
آزمایش تشخیص بیماری‌های مقاربتی را کجا می‌توانید انجام دهید؟
در صورتی‌که درباره وجود بیماری‌های STD نگران هستید، می‌توانید به مطب پزشک خصوصی خود یا کلینیک درمانی بیماری‌های جنسی مراجعه کنید و با انجام آزمایشات STI از وجود این بیماری‌ها مطمئن شوید.
علاوه‌بر مراجعه به کلینیک‌های پزشکی، امکان آزمایشات آنلاین و خانگی برای تشخیص برخی بیماری‌های جنسی و عفونی وجود دارد. هر چند سطح اطمینان‌پذیری آن‌ها پایین بوده و گاهی تشخیص به درستی انجام نمی‌شود.
نکته! مطمئن شوید که کیت‌های آزمایشی خریداری شده، مورد تأیید اداره فدرال دارو (FDA) باشند.
آزمایش بیماری‌های مقاربتی چطور انجام می‌شود؟
قبل از انجام هرکاری پزشک سابقه بیماری جنسی را در شما بررسی کرده و سپس با توجه به نتایج آزمایشات انجام شده، وضعیت شما برای ابتلا به بیماری جنسی را تعیین می‌کند. از جمله این آزمایشات و نمونه‌برداری‌ها شامل موارد زیر هستند:
۱. نمونه‌برداری از مجرا
در حالت کلی پزشک برای تشخیص STI زمانی از نمونه‌برداری استفاده می‌کند که بیمار ترشح زیادی داشته باشد. او برای نمونه‌برداری از سواب‌هایی که قسمت بالایی آن‌ها از پنبه ساخته شده، استفاده می‌کند.
پزشک برای این کار با استفاده از سواب‌ها، مقداری از ترشحات بیمار را بر می‌دارد بدون آن که سواب را وارد مجرا کند. سپس ترشحات برداشته شده را روی لام گذاشته و آن را خوب بررسی می‌کند. اما در صورتی که ترشحات بیمار کم باشد، پزشک سواب را به اندازه دو سانتی‌متر وارد مجرا کرده و با چرخش ۳۶۰ درجه، از داخل مجرا نمونه‌برداری می‌کند.
۲. زخم چرکی
گاهی اوقات ممکن است بیمار دچار زخم با ترشحات چرکی شود. به همین دلیل پزشک برای تشخیص نوع عفونت و بیماری، پس از ضدعفونی کردن محل، از انتهای بافت زخم نمونه‌گیری را انجام دهد.
۳. غدد لنفاوی متورم
روش دیگر برای تشخیص بیماری‌های عفونی، نمونه‌گیری از غدد لنفاوی است. در این روش پزشک سوزن را وارد مرکز غده لنفاوی ران کرده و از بافت آن نمونه‌گیری می‌کند. سپس برای انجام آزمایش کشت، آن را به آزمایشگاه می‌فرستد.
۴. سواپ
در بسیاری از موارد پزشکان، از سواب‌های واژنی، سواب مخصوص رحم، و سواب مخصوص مسیر ادراری، برای تشخیص STI استفاده می‌کنند. در زنان، پزشکان این امکان را دارند که در حین معاینه لگن، سواب‌های واژنی یا رحمی، به وسیله یک نوار پنبه‌ای تهیه کنند.
علاوه بر این در زنان یا مردان، امکان تهیه سواب‌های مسیر ادراری، با وارد کردن نوار پنبه‌ای به داخل مجرای ادراری نیز وجود دارد. اگر فردی رابطه جنسی مقعدی برقرار کرده باشد، آنگاه پزشک برای بررسی و تشخیص عوامل عفونت‌زا مقعد، از سواب مقعدی استفاده می‌کند.
5. آزمایش پاپ اسمیر و HPV
در واقعیت نمی‌توان آزمایش پاپ اسمیر را یک روش تشخیصی برای ابتلا به بیماری‌های جنسی تلقی کرد. تست پاپ اسمیر، آزمایشی است که پزشکان از آن برای تشخیص علائم زودرس سرطان مقعد یا دهانه رحم استفاده می‌کنند.
زنانی که به صورت دائم به عفونت‌های HPV، مخصوصاً گونه‌های ویروسی ۱۶ و ۱۸ مبتلا می‌شوند، در معرض شدید ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند.
علاوه‌برآن، آن دسته از زنان و مردانی که رابطه جنسی مقعدی داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر عفونت‌های HPV و سرطان مقعد قرار دارند. بنابراین انجام یک بار آزمایش پاپ اسمیر طبیعی، به هیچ عنوان نمی‌تواند وضعیت ابتلا یا عدم ابتلا به STI را مشخص کند. پزشک برای تعیین وضعیت ابتلا به HPV، یک آزمایش HPV جداگانه را درخواست می‌کند.
6. معاینه جسمی
پزشک می‌تواند بعضی از بیماری‌های جنسی، از جمله تبخال یا زگیل تناسلی را با استفاده ترکیبی از معاینات جسمانی، و سایر آزمایشات تشخیص دهد. در واقع پزشک از طریق معاینه جسمی، زخم، برآمدگی و سایر علائم STI را روی بدن تشخیص می‌دهد.
علاوه‌براین با نمونه‌برداری از نواحی مورد بررسی، محتوای به دست آمده برای انجام بررسی‌های بیشتر را به آزمایشگاه می‌فرستد.
چه کسانی باید تست STD انجام دهند؟
در بیشتر اوقات بیماری‌های STD بدون علائم هستند یا فرد ممکن است علائم عفونتی خفیفی را تجربه کند. پس ممکن است بدون این که حتی خودش متوجه شود، عامل عفونت بوده و آن را به شریک جنسی خود منتقل کند. هدف از تست STD یا غربالگری شناسایی و درمان افراد آلوده قبل از پیشرفت بیماری و انتقال آن به دیگران است.
غربالگری STD به چه کسانی توصیه می‌شود؟
در حالت کلی پزشکان انجام غربالگری STD را به افراد زیر توصیه می‌کنند:
۱. خانم‌هایی که از نظر جنسی فعال هستند
خانم‌هایی که کمتر از ۲۵ سال سن دارند، حداقل باید یک بار در سال تست سوزاک و کلامیدیا را انجام دهند. علاوه بر این تست STD به خانم‌های بالای ۲۵ سال که شرکای جنسی متعدد داشته یا شریک جنسی آن‌ها به STD مبتلا است، نیز توصیه می‌شود.
۲. زنانی که باردار هستند
معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باید در طول بارداری، تست STD، تست سیفلیس، HIV، هپاتیت B، کلامیدیا و سوزاک را انجام دهند.
۳. افرادی که بزرگسال محسوب می‌شوند
افراد ۱۳ تا ۶۴ سال بهتر است تست HIV را حداقل یک بار یا بیشتر با توجه به احتمال ابتلای فرد به این بیماری، انجام دهند.
۴. مردانی که همجنس‌گرا یا دوجنس‌گرا هستند
پزشکان اغلب توصیه می‌کنند مرد‌هایی که چنین شرایطی را دارند، حداقل یک بار در سال تست سیفلیس، کلامیدیا و سوزاک را انجام دهند.
انجام آزمایش STI در خانه امکان‌پذیر است؟
در بیشتر موارد مشاهده شده است که افراد مبتلا به STI به دلایل مختلفی از مراجعه به پزشک و کلینیک‌های درمانی خودداری می‌کنند.
این موضوع باعث تشدید در بیماری شده و گاهی حتی به سرطان ختم می‌شود. اما با توجه به خدماتی که برخی از کلینیک‌ها به وجود آورده‌اند، شما می‌توانید به صورت محرمانه و در منزل، این آزمایش را انجام دهید.
برای انجام این‌کار باید نمونه ادرار یا ترشحات خود را به وسیله سواب جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه بفرستید. در صورتی که جواب آزمایش مثبت شد، می‌توانید نتیجه را نزد پزشک برده و از او کمک بگیرید. هر چند ممکن است انجام این آزمایش‌ها در منزل چندان دقیق نباشد، اما مزایای زیادی دارد.
تست دوره‌ای STD راهی برای سلامت جنسی!
همانطور که اشاره شد، آزمایش‌ها و تست‌های بیماری‌های مقاربتی از مهم‌ترین آزمایشاتی هستند که حتماً سالی یک بار باید انجام شوند. چون بیماری‌های جنسی بسیار متداول هستند و ممکن است هر فردی را درگیر کند.
در صورتی که علائم این بیماری‌ها را مشاهده کردید، بهترین کار مراجعه به پزشک است تا با گرفتن آزمایش و تست‌های مخصوص، از وجود این بیماری مطمئن شود. روش‌های خانگی تست STI نیز تا حدودی ممکن است درست باشند. اما بهتر است تست STD توسط پزشک انجام شود.
اما کاملاً مطمئن نبوده و بیمار باید حتما توسط پزشک معاینه شود. برای این موضوع می‌توانید از سایت سایت نوبت‌دهی دکتردکتر استفاده کنید.
آیا تابه‌حال به بیماری‌های مقاربتی مبتلا شده‌اید؟ از چه روشی برای درمان آن استفاده کرده‌اید؟ تجربیات شما به کامل کردن این مطلب کمک زیادی خواهد کرد.
