در روزهای اوج آلودگی هوا باید با اقداماتی مانند ماسک‌زدن، تهویه مناسب هوای فضاهای درونی، کاهش فعالیت و رعایت رژیم غذایی مناسب از خود محافظت کنید. افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای، کودکان و زنان باردار در معرض خطرات بیشتری قرار دارند و باید نسبت به رعایت اقداماتی جهت پیشگیری از آسیب‌دیدن بیشتر، اقدامات پیشنهادی را رعایت کنند. حفظ سلامت در آلودگی هوا نیازمند سیاست‌های کلان برای از بین‌بردن وضعیت ناخوشایند از سوی ارگان‌های بزرگ است، بااین‌حال، اقداماتی فردی تاحدی در راه نجات از اثرات شدید آلودگی راه‌گشا هستند.
در این مقاله، ایده‌هایی برای کم‌کردن درصد آسیب آلودگی هوا معرفی کرده‌ایم. با مرور آنها، تاحدی از خطرات این وضعیت ناخوشایند کم می‌شود. مطالعه مطلب پیش رو فقط به ۴ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر سوالی درباره اثرات آلودگی هوا دارید، در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات از ما بپرسید تا مشاور سلامتی دکتردکتر به شما پاسخ دهد.
۱. ماسک بزنید
برای حفظ سلامتی در آلودگی هوا در روزهای اوج آلودگی هوا، بهتر است از بیرون رفتن از منزل اجتناب کنید. اگر مجبور هستید که خانه را ترک کنید، حتما از ماسک‌های فیلتردار کمک بگیرید. باید با بهترین ماسک برای آلودگی هوا آشنا باشید.
متخصصان معتقدند که هرگونه پوششی برای صورت در قالب ماسک، بهتر از آن است که بدون ماسک از منزل خارج شوید. ماسکی که استفاده می‌کنید، نباید نشتی و درز داشته باشد تا بتواند از ورود آلاینده‌ها به دستگاه تنفسی‌تان جلوگیری کند.
اگر عینک می‌زنید و با قراردادن ماسک روی صورتتان، شیشه‌های عینک مه می‌گیرند و بخار می‌کنند، یعنی ماسکتان به‌اندازه کافی سفت است و درز ندارد. ماسک‌های N95 یا N99 می‌توانند ذرات ریز را فیلتر و لایه‌ای از محافظت در برابر استنشاق آلاینده های مضر ایجاد کنند.
۲. از تصفیه‌کننده هوا استفاده کنید
از تصفیه‌کننده‌های هوا استفاده کنید. تصفیه‌کننده‌های هوا با فیلترهای هپا (HEPA) می‌توانند ذرات معلق و آلرژن‌ها را به طور مؤثری از هوا حذف کنند و محیط داخلی سالم‌تری به‌وجود بیاورند.
۳. هوای محیط‌های بسته را تهویه کنید
بسیاری به‌اشتباه معتقدند که هوای داخل خانه بهتر از هوای آلوده بیرون است اما پروفسور جوزف جی آلن (Joseph G Allen)، کارشناس سلامت می‌گوید:
در زمان اوج‌گرفتن آلودگی هوا، فضای درون خانه هم به‌اندازه بیرون آلوده است اما با اقداماتی مانند تهویه هوا با فیلترهای مناسب، استفاده از گیاهان و بستن پنجره‌ها می‌توانیم تاحدی اوضاع را کنترل کنیم.
۴. از خانه بیرون نروید
تا حد امکان در داخل خانه بمانید. در روزهایی که کیفیت هوا ناسالم است، سعی کنید از منزل خارج نشوید. اگر مجبور به بیرون‌رفتن هستید، سریع‌تر به منزل بازگردید.
وقتی کیفیت هوا بهتر شد، پنجره‌ها را باز کنید. در صورت داشتن چند پنجره، همه را باز کنید تا هوا در جریان باشد و کیفیت وضعیت هوای خانه بهتر شود. اگر احساس می‌کنید که وضعیت هوا باعث ایجاد دشواری تنفسی شده، حتما به پزشک مراجعه کنید.
یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت دکتر هم استفاده از سامانه دکتردکتر است. با این سامانه، به‌سادگی پزشکان خبره را شناسایی کنید و اینترنتی وقت بگیرید.
۵. در جریان اخبار باشید
برای حفظ سلامتی در آلودگی هوا باید اخبار مربوط به آلودگی هوا را رصد کنید و ببینید که شاخص آلایندگی هوا چند است. تابلوهایی در سطح شهرها موجودند که درباره این موضوع اطلاع‌رسانی می‌کنند.
اپلیکیشن‌هایی مانند «بله» هم در صفحه نخست خود، درباره شاخص آلایندگی گزارش‌هایی ارائه می‌کنند. با مراجعه به آنها می‌توانید نسبت به سطح آلودگی هوا باخبر شوید.
۶. دور پیاده‌روی صبحگاهی را خط بکشید
از پیاده‌روی صبحگاهی خودداری کنید چون سطوح بالای آلودگی هوا می‌توانند منجر به استنشاق آلاینده‌های مضر و آسیب دستگاه تنفسی شوند.
این آلاینده‌ها ریه‌ها و راه‌های هوایی را تحریک می‌کنند و منجر به مشکلات تنفسی مختلف مانند آسم، درد قفسه سینه و… می‌شوند. از انجام ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری هم خودداری کنید.
۷. با شدت کمتری ورزش کنید
به‌سراغ انجام ورزش‌های سبک بروید. به‌جای انجام تمرینات ورزشی طولانی‌مدت هم در چندبار و مدت‌زمانی کوتاه اقدام به انجام حرکات ورزشی کنید.
نگذارید که هوای آلوده با ورزش‌های جدی، شدید و طولانی وارد ریه‌هایتان شود و آسیب بیشتری به شما بزند. محدودکردن فعالیت بدنی در اوج آلودگی هوا ایده بهتری است.
۸. فضای سبزی در منزل برپا کنید
کاشت درختان و درختچه‌ها در اطراف خانه خود را جدی بگیرید. وجود فضای سبز مانع از توسعه آلودگی می‌شود. امکان چنین اقدامی برای همه وجود ندارد اما نگهداری از گیاهان در فضای داخلی منزل برای همه مقدور است.
گیاه پتوس، پاپیتال، نخل بامبو و فیکوس از نمونه‌هایی هستند که حضورشان در فضای بسته می‌تواند به ایجاد هوایی بهتر کمک کند. رشد و تکثیر این گیاهان ساده است و زیبایی خاصی هم دارند. برای مقابله با آلودگی هوا از این راه‌کار استفاده کنید.
۹. حواستان به عوامل آلودگی هوایی درون منزل هم باشد
برای حفظ سلامتی در آلودگی هوا مراقب آلاینده‌های داخل خانه باشید:
- دود تنباکو
- دود پخت و پز
- گاز ناشی از مصرف مواد شیمیایی پاک‌کننده
مراقب این منابع باشید و اقداماتی را برای به حداقل‌رساندن تأثیرشان انجام دهید. به عنوان مثال، دخانیات مصرف نکنید، هنگام پخت و پز از هود استفاده کنید و محصولات پاک‌کننده سازگار با محیط زیست را برای نظافت به‌کار بگیرید.
۱۰. استفاده از جاروبرقی به‌طور هفتگی را یادتان نرود
خانه خود را هر هفته جاروبرقی بکشید تا از انتشار آلاینده ها جلوگیری کنید. عادت کنید که به طور منظم جاروبرقی بکشید، به خصوص در اتاق‌ها و مناطقی که زمان زیادی را در آنها سپری می‌کنید.
با این کار، گردوغبار و آلودگی‌های واردشده به فضای درونی منزل را پاکسازی می‌کنید. در چنین محیطی، ذرات نامناسب و آلاینده کمتری باقی می‌مانند و وارد سیستم تنفسی‌تان نمی‌شوند.
متاسفانه، تاثیر آلودگی هوا بر مغز، قلب و دستگاه تنفسی جدی است. اگر بیماری زمینه‌ای دارید، حتما با پزشک خود در ارتباط باشید. اگر مشکلی قلبی دارید به مراجعه به متخصص قلب و عروق دقت کنید.
۱۱. فیلترهای وسایل تهویه‌تان را عوض و تمیز کنید
فیلترهای کولر گازی خود را به طور مرتب تعویض کنید تا هوای منزلتان تمیز و تازه بماند. فیلترهای خود را به صورت ماهانه یا دو ماه یک‌بار بررسی کنید و ببینید آیا نیاز به تمیز‌کردن یا تعویض دارند یا خیر.
وجود گردوغبار و آلودگی در وسایل تهویه مانند کولر گازی باعث آلوده‌ترشدن هوای محیط می‌شود. ضمن اینکه کارایی دستگاه را هم کمتر می‌کند و روی کیفیتش اثر نامطلوب می‌گذارد.
۱۲. بعد از بازگشت به منزل، دوش بگیرید
بعد از گذراندن زمان زیادی در بیرون از خانه دوش بگیرید. زیر دوش بروید تا ذرات ریز که ممکن است به پوستتان چسبیده باشند، از سطح بدن پاک شوند.
هنگامی که تمیز شدید، لباس‌های جدید بپوشید و اگر به‌طور کامل هم بدن را نمی‌شویید، دست‌کم صورتتان را با آب و صابون پاک و تمیز کنید.
برای حفظ سلامتی در آلودگی هوا چه بخوریم؟
یکی از اقدامات مهم برای حفظ سلامتی در آلودگی هوا، مصرف مواد سالم و روی‌آوردن به تغذیه صحیح است. مصرف میوه و سبزیجات در کنار غلات کامل و گوشت بدون چربی توصیه می‌شود. در جدول زیر، بهترین راه‌ها برای مراقبت از بدن و حفظ سلامتی را آورده‌ایم:
| ماسک‌زدن | جلوگیری از ذرات آلوده هوا به ریه |
| محدودیت فعالیت بدنی | ممانعت از تحریک ریه و دستگاه تنفسی با ذرات آلوده |
| کاشت گیاهان | تصفیه هوای محیط بیرونی و درونی منزل |
| رعایت رژیم غذایی | مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه |
| نظافت و تهویه منزل | پاکسازی محیط از آلرژن‌ها |
| مرور اخبار | آگاهی از شاخص آلودگی هوا در هر روز |
| ماندن در منزل | قرارنگرفتن در معرض مستقیم هوای آلوده |
| بستن پنجره‌ها | بستن راه نفوذ آلاینده‌ها به محیط |
| پرهیز از پیاده‌روی صبح | قرارنگرفتن در معرض هوای آلوده با غلظت زیاد آلاینده در صبحگاه |
| کاهش آلودگی‌های درونی | پرهیز از روشن‌کردن زیاد گاز و مصرف دخانیات |
سوالات متداول مراقبت از بدن در آلودگی هوا
برای حفظ سلامتی در آلودگی هوا می‌توانید گریپ‌فروت، گوجه‌فرنگی، هندوانه، مرکبات و آووکادو مصرف کنید.
گیاهانی مانند پتوس، فیکوس، نخل بامبو و پاپیتال گزینه‌های مناسبی برای تهویه هوا هستند.
منابع:
خوردن شیر در این روزهای آلوده، کمکی به ریه هامون میکنه؟
من شنیدم اگر مجبور باشیم توی فضای آزاد کار کنیم و هوا هم آلوده باشه می تونید شیر، شیرکاکائو، شیر و عسل بخوریم تا یکم از حجم آلاینده هایی که تنفس می کنیم کم کنیم
سلام
بله شیر و سایر آنتی اکسیدان ها در بهبود وضعیت بدن کمک کننده هستن
ممنونم از ارسال آموزه ارزشمند تان