متخصص بیهوشی کیست و تخصص بیهوشی چیست؟ متخصص این رشته، عملیات هوشبری در جراحی‌های مختلف را برعهده می‌گیرد. با اقدامات پزشک بیهوشی، بیمار دردی در اتاق عمل احساس نمی‌کند.
این متخصص قبل از عمل، در طول آن و بعد از جراحی، از بیمار مراقبت می‌کند و وضعیت او را زیر نظر دارد. برای پاسخ به پرسشِ دکتر بیهوشی کیست، باید به نقش او در مشاوره و درمان بیهوشی اشاره کنیم. این متخصص بررسی و تشخیص مشکلات بیهوشی را کنترل می‌کند.
بررسی وضعیت هوشیاری قبل از جراحی از مسئولیت‌های پزشکان بیهوشی است. این متخصصان مراحل اجرای بیهوشی در بیمارستان را متناسب با هر عمل پیش می‌برند. آن‌ها با انواع بیهوشی از جمله بیهوشی وریدی، بیهوشی استنشاقی و عوارض جانبی بیهوشی، آشنا هستند.
در این مقاله می‌گوییم که بیهوشی چیست و متخصص آن چه وظایفی دارد. برای مطالعه درباره نقش دکتر بیهوشی در تیم جراحی و وظایف او مانند مراقبت‌های بعد از بیهوشی، با ما همراه باشید. خواندن این مقاله، به ۳ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر درباره اینکه کارشناس بیهوشی کیست و چه می‌کند سوالی دارید، در پایان این مطلب بنویسید. پزشک به سوالاتتان پاسخ خواهد داد.
تخصص بیهوشی چیست؟
بیهوشی، نوعی درمان پزشکی است که باعث می‌شود، بیماران در طول عمل جراحی درد را احساس نکنند. متخصصان بیهوشی از داروهای بیهوش‌کننده کمک می‌گیرند و با روش‌های مختلفی، اقدام به بیهوش‌کردن بیماران می‌کنند.
برخی از داروهای بیهوشی ،بخش‌های خاصی از بدن را بی‌حس می‌کنند. اما سایر داروها، مغز را بی‌حس می‌کنند تا برای اعمال جراحی تهاجمی‌تر، مانند عمل سر، قفسه سینه یا شکم، بیمار به خواب برود.
بنا به تعریف انجمن بیهوشی آمریکا (ASA)، متخصصان بیهوشی در مراقبت‌های بیهوشی، مدیریت درد و مراقبت‌های ویژه، تخصص دارند.
اگر عمل جراحی ساده‌ای انجام شود و ناحیه کوچکی از بدن تحت عمل قرار بگیرد، متخصصان بی‌حسی موضعی را تجویز می‌کنند. با این کار، فقط درد در ناحیه آسیب دیده را کنترل می‌کنند.
دکتر بیهوشی کیست؟
متخصص بیهوشی، پزشکی است که به بیمار داروهایی مخصوص می‌دهد تا در طول عمل‌های جراحی درد را احساس نکند. البته دکتر بیهوشی در طیف وسیعی از امور دیگر هم تخصص دارد؛ برای مثال:
- ارزیابی وضعیت بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه
- در موقعیت‌های اورژانسی
- ارائه مشاوره در مورد مدیریت درد
متخصصان بیهوشی، حضوری بسیار مهم در پیش‌برد عمل‌های جراحی اعضای مختلف بدن دارند.
فرق متخصص هوشبری و پزشک با تخصص بیهوشی چیست؟
متخصص هوشبری، شخصی است که در سطح کارشناسی رشته هوشبری را خوانده و در اتاق عمل، به پزشک بیهوشی کمک می‌کند. پزشک بیهوشی در دانشگاه، رشته پزشکی را خوانده و بعد از آن تخصص بیهوشی را پشت سر گذاشته است.
| پزشک بیهوشی |
|
| متخصص هوشبری |
|
متخصص بیهوشی، در تجویز داروهای مربوط به بیهوشی هم تخصص دارد و انجام روند بیهوشی در اتاق عمل را هدایت می‌کند.
فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌های تخصص بیهوشی چیست؟
تمام متخصصان بیهوشی، مواردی مثل بررسی وضعیت بیهوشی قبل از جراحی، حین و بعد از آن را آموزش می‌بینند. این روزها، به مدد رشد فناوری و پیشرفت شاخه‌های مختلف پزشکی، گرایش‌های گوناگونی در مقاطع فوق‌تخصص برای پزشکان بیهوشی تعریف شده است.
در ادامه، از گرایش‌های فوق‌تخصص و فلوشیپ‌های این رشته می‌خوانید:
مدیریت درد حاد و مزمن
متخصص بیهوشی با تحصیل در رشته بیهوشی و کسب تجربه در کنترل درد، به توانایی‌های زیادی دست پیدا می‌کند. امکان تجویز دارو یا مداخله‌کردن برای کنترل دردهای حاد و مزمن، از جمله توانمندی‌های این پزشک هستند.
بیهوشی برای جراحی سرپایی
جراحی سرپایی به روش‌هایی گفته می‌شود که بعد از آن، نیازی به بستری‌کردن بیمار نیست. بیشتر جراحی‌های سرپایی، پیچیدگی کمتری نسبت به جراحی‌هایی دیگر دارند. متخصصان بیهوشی هم باید اقدامات لازم را برای کنترل درد در این عمل‌ها، انجام دهند.
خدمات مراقبت‌های ویژه
متخصصان بیهوشی با این تخصص، اغلب مراقبت از بیماران را در ICU به‌عهده می‌گیرند. آن‌ها پشتیبانی تنفسی، قلبی عروقی و همچنین مدیریت درد را انجام می‌دهند.
کنترل درد، احیای قلبی و ریوی در شرایط اضطراری و مدیریت عوارض بیهوشی هم از مهارت‌های این متخصصان است. پزشکان با این تخصص، نقش مهمی در تثبیت حال بیماران دچار تروما و در انتظار جراحی ایفا می‌کنند.
بیهوشی جراحی مغز و اعصاب
متخصصان بیهوشی جراحی مغز و اعصاب، مراقبت‌های بیهوشی پیشرفته‌ای را برای بیماران زیر ارائه می‌دهند:
- ضایعات عروقی
- تومورهای مغزی و ستون فقرات
- بیماری‌های عصبی عملکردی مانند صرع و اختلالات حرکتی
این گرایش از تخصص بیهوشی، بسیار پیچیده و دشوار است.
بیهوشی زنان و زایمان
متخصصان بیهوشی زنان و زایمان، مراقبت از دو بیمار را در حین زایمان مدیریت می‌کنند؛ مادر و نوزاد. این روند معمولاً با استفاده از بی‌حس‌کننده‌های موضعی یا داروهای مسکن پیش می‌رود. داروها از طریق بلوک نخاعی یا اپیدورال یا اکسید نیتروژن استنشاقی در طول سزارین، استفاده می‌شوند.
بیهوشی عروقی
برای انجام انواع جراحی در ناحیه قفسه سینه و قلب، نیاز به بیهوشی قفسه سینه است. روند بیهوشی در این عمل‌ها، بسیار پیچیده و دشوار خواهد بود. بای‌پس شریان محیطی، اندارترکتومی کاروتید یا ترمیم آنوریسم‌های آئورت شکمی و قفسه سینه، از جمله این عمل‌های سخت هستند.
بیهوشی منطقه‌ای بلوک عصبی
حوزه دیگری که متخصصان بیهوشی در آن تخصص می‌گیرند، بیهوشی بلوک‌های عصبی منطقه‌ای است. اعصاب، پیام‌های درد را از محل آسیب، مثلاً یک محل جراحی به مغز منتقل می‌کنند. با تزریق بی‌حس‌کننده‌ای موضعی در نزدیکی عصب، می‌توان آن پیام‌ها را به‌طور موقت مسدود کرد و درد را تسکین داد.
بیهوشی ارتوپدی
بیهوشی ارتوپدی، نیاز به کسب تخصص در طیف گسترده‌ای از تکنیک‌ها دارد. دلیلش هم این است که بیماران می‌توانند از هر سن و با هر شرایطی باشند:
- نوزادانی با ناهنجاری‌های مادرزادی اندام
- نوجوانانی با آسیب‌های ورزشی
- بزرگسالان نیازمند به تعویض مفصل
افرادی مبتلا به سرطان‌هایی مانند استخوان هم در طیف بیماران این رشته قرار می‌گیرند و نیاز به کسب تخصص برای بیهوشی عمل‌های آن‌ها وجود دارد.
بیهوشی کودکان
بیهوشی کودکان به‌سادگی بزرگسالان نیست. متخصصان بیهوشی اطفال در مورد نیازهای منحصر‌به‌فرد نوزادان و کودکان تخصص دارند. آن‌ها برای استفاده از تجهیزات و دوزهای دارویی مخصوص این بیماران، آموزش می‌بینند.
وظایف متخصص بیهوشی چیست؟
متخصصان بیهوشی معمولاً وظیفه ارائه انواع مراقبت‌های بیهوشی را بر عهده دارند. این متخصصان، طیف وسیعی از فعالیت‌ها را پیش می‌برند و نقش مهمی در اتاق عمل برعهده دارند.
بیهوشی عمومی
این نوع بیهوشی، از طریق ماسک بیهوشی یا تزریق وریدی انجام و باعث از دست‌دادن هوشیاری بیمار می‌شود. بیهوشی عمومی برای عمل‌های بزرگ و جدی مانند تعویض زانو یا جراحی قلب باز، کاربرد دارد.
بیهوشی تحت نظارت یا آرام‌بخش IV
آرام‌بخش IV باعث ایجاد احساس آرامش در بیمار می‌شود. بنا به روش انتخابی، سطح آرام‌بخشی ممکن است از خواب‌آلودگی سطحی تا عمیق، متغیر باشد. این نوع خدمات بیهوشی، بیشتر برای روش‌های کم‌تهاجمی مانند کولونوسکوپی استفاده می‌شوند.
بی‌حسی ناحیه‌ای
داروی ضددرد برای بی‌حس‌کردن قسمت بزرگی از بدن، مانند کمر به پایین استفاده می‌شود. این دارو از طریق تزریق یا از راه لوله کوچکی به نام کاتتر هم به بدن انتقال پیدا می‌کند. دربی‌حسی ناحیه‌ای، بیمار بیدار می‌ماند، اما نمی‌توند ناحیه مذکور را احساس کند. این نوع بیهوشی، اغلب در هنگام زایمان و برای جراحی‌های بازو، پا یا شکم استفاده می‌شود.
بی‌حسی موضعی
بی‌حسی موضعی در واقع، تزریقی است که ناحیه کوچکی از بخش تحت عمل در بدن را بی‌حس می‌کند. بیمار در این فرایند بیدار و هوشیار است، اما هیچ دردی احساس نمی‌کند. این روش اغلب برای اقداماتی مانند برداشتن خال یا بخیه‌زدن بریدگی عمیق استفاده می‌شود.
مراقبت‌های بحرانی و اورژانسی
متخصص بیهوشی در مراقبت‌های ویژه و درمان تروما، نقش اساسی دارد. او وضعیت بیماران را ارزیابی می‌کند، تنفس و گردش خون را تحت نظارت دارد و به پیشگیری از عفونت کمک می‌کند.
جراحی و بیهوشی
قبل از عمل، بیمار برای ارزیابی وضعیت با متخصص بیهوشی ملاقات می‌کند. متخصص بیهوشی برنامه‌ای را برای عمل تهیه می‌کند و نیازهای فردی بیمار را در نظر می‌گیرد.
در روز عمل، متخصص بیهوشی بر تجویز دارو نظارت می‌کند تا بیمار دچار درد نشود. نوع تسکین درد در حین جراحی می‌تواند عمومی، آرام‌بخشی یا موضعی باشد.
در طول عمل، جراح عملیات جراحی را انجام می‌دهد و متخصص بیهوشی، همچنان مسئولیت مدیریت پزشکی بیمار را بر عهده خواهد داشت. او بر عملکردهای بدن نظارت دارد و داروهای متناسب با نیازهای فرد را فراهم می‌کند.
عملکردهایی که تحت نظر متخصص بیهوشی هستند، عبارتند از:
- ضربان قلب و ریتم
- نفس‌كشيدن
- فشار خون
- دمای بدن
- تعادل مایعات بدن
متخصص بیهوشی، میزان درد و بیهوشی بیمار را در طول عمل نیز کنترل می‌کند.
بیهوشی و ریکاوری
پس از عمل، متخصص بیهوشی همچنان مسئول مراقبت کلی از بیمار است. پزشکان این حوزه اثرات بیهوشی را معکوس می‌کنند و به ارزیابی وضعیت بیمار ادامه می‌دهند. در طول این فرآیند، متخصص بیهوشی سایر کارکنان بهداشتی از جمله پرستاران متخصص را هم هدایت می‌کند.
چه موقع به متخصص بیهوشی مراجعه می‌شود؟
اگر عمل پزشکی یا جراحی خاصی در پیش دارید، نیاز به بیهوشی به‌وجود می‌آید. متخصصان بیهوشی، پیش از عمل، وضعیت بیمار را بررسی می‌کنند تا بیهوشی مطمئن و ایمن در طول جراحی انجام شود.
از جمله عمل‌هایی که نیاز به بیهوشی عمومی یا روش‌های دیگر دارند، باید به بیهوشی قلب و عروق اشاره کنیم. پزشکان با استفاده از داروهای بیهوشی مانع دردکشیدن بیماران می‌شوند.
با آگاهی از اینکه کارشناس بیهوشی کیست و متخصص بیهوشی چه وظایفی دارد، پشت‌سرگذاشتن فرایند بیهوشی در عمل‌های مختلف آسان‌تر می‌شود. در واقع، خیال بیمار بابت کنترل درد، راحت خواهد بود.
برای مراجعه و مشاوره با متخصصان بیهوشی کودکان، بزرگسالان یا متخصصان دیگر این حوزه، می‌توانید به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. در دکتردکتر، امکان نوبت‌گرفتن آنلاین و مشاهده نظرات بیماران قبلی هر پزشک وجود دارد.
بعد از اینکه متوجه شدید، تخصص بیهوشی چیست و بهترین دکتر بیهوشی کیست، از دکتردکتر وقت بگیرید.
سؤالات متداول متخصص بیهوشی
متخصصان پزشک هستند و در رشته پزشکی و بعد بیهوشی تحصیل کرده‌اند. کارشناسان هوشبری در سطح کارشناسی و در دوره‌ای ۴ساله تحصیل کرده‌اند و دستیار متخصصان بیهوشی در اتاق عمل‌اند.
متخصصان با بررسی سن، جنسیت، وضعیت سلامت عمومی و نوع جراحی، اقدام به ارزیابی وضعیت بیماران می‌کنند.
بیهوشی در عمل‌های مختلفی انجام می‌شود، مثلا قلب، کنترل درد و بیهوشی کودکان. برای تسکین درد زایمان، کنترل علائم حیاتی بیماران، کنترل درد و مشاوره به بیماران هم نیاز به حضور متخصص بیهوشی است.
منابع:
clevelandclinic
medicalnewstoday
asahq
spectrumhcp
