قرص کلیندامایسین نوعی داروی آنتیبیوتیک است، که برای درمان عفونتهای باکتریایی مختلف مانند عفونتهای پوستی، دندانی، عفونتهای دستگاه تنفسی و بیماریهای زنان تجویز میشود.
این دارو، با جلوگیری از تولید پروتئینهای ضروری در باکتریها، رشد آنها را متوقف کرده و علائم عفونت را کاهش میدهد. مصرف داروی کلیندامایسین باید تحت نظر پزشک باشد. زیرا، مصرف خودسرانه آن ممکن است به بروز عوارض خطرناک و اوردوز منجر شود.
برای توضیح جامعتر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی اشکال مختلف این دارو، همراه با سایر نکات مهم اختصاص میدهیم.
اگر سوالی داشتید، میتوانید در انتهای مطلب مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
قرص کلیندامایسین چیست؟
با استناد به مقالهای منتشرشده در وبسایت medlineplus،
این دارو برای درمان عفونتهای ریه، پوست، خون، دستگاه تناسلی زنان و سایر اندامهای داخلی تجویز میشود.
نکته! کلیندامایسین، صرفاً برای عفونتهای باکتریایی موثر است و برای عفونتهای ویروسی (مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا)، کارایی ندارد.
این دارو در چه اَشکالی در بازار موجود است و چه دوزهایی دارد؟
اشکال دارویی کلیندامایسین را همراه دوزهای موجود آن بررسی میکنیم:
- کپسول خوراکی؛ ۱۵۰ و ۳۰۰ میلیگرم
- ژل ۱٪
- کرم واژینال ۲٪
- محلول موضعی۱٪
- آمپول؛ ۲ میلیلیتر (۳۰۰ میلیگرم)، ۴ میلیلیتر (۶۰۰ میلیگرم)،۶ میلیلیتر (۹۰۰ میلیگرم)
این دارو با اسامی دیگری همچون کلیندامایسین هیدروکلراید، کلینداف دالاسین و کلندازول به فروش میرسد.
بررسی اَشکال دارویی ژل کلیندامایسین
اشکال دارویی ژل این دارو، عبارتند از:
- کپسول دالاپ ۳۰۰ میلیگرم
- کپسول کلیندا هگزال ۱۵۰ میلیگرم
- شیاف واژینال کلیندامایسین ناژو ۱۵۰ میلیگرم
استفاده از این ژلها، ممکن است با بروز عوارضی مانند احساس ناراحتی در شکم و یرقان همراه باشد.
قرص داتی سین کلیندامایسین برای چیست؟
داروی کلیندامایسین برای چیست و چه کاربردی دارد؟
این دارو، برای درمان عفونتهای جدی ناشی از باکتریهای بیهوازی، استرپتوکوک، استافیلوکوک و پنوموکوک تجویز میشود. در توضیح جزئیتر، کاربردهای داروی کلیندامایسین عبارتند از:
- درمان عفونت واژن
- درمان عفونت گلو
- عفونتهای دستگاه تنفسی
- درمان آکنه و عفونتهای پوستی
- عفونتهای استخوان و مفاصل
- درمان عفونتهای داخل شکم
- درمان عفونت لثه و دندان
- درمان عفونتهای گوش
- درمان عفونتهای باکتریایی خاص

عوارض قرص و کپسول کلیندامایسین برای عفونت واژن چیست؟
کرم یا ژل واژینال این دارو، جدا از مزایای درمانی ممکن است عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال و یبوست
- احساس درد و ناراحتی در شکم
- بروز عفونت قارچی کاندیدیازیس
- التهاب روده (نادر)
- واکنشهای آلرژیک
در صورت احتمال عفونت قارچی، پزشک متخصص همراه با کلیندامایسین داروهای ضد قارچی را نیز تجویز میکند.
نحوه مصرف دارو
هنگام مصرف داروی کلیندامایسین، به نکات زیر توجه کنید:
- برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، دارو را با یک لیوان آب کامل (حدود ۲۴۰ میلیلیتر) مصرف کنید؛
- بهتر است دارو را همراه غذا مصرف کنید؛
- فاصله زمانی بین دوزها را رعایت کنید؛
- حتی در صورت بهبود علائم، دوره درمان دارو را کامل کنید.
نکته! در صورت فراموشی یک دوز از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید.
دوز و نحوه استفاده از ژل یا محلول کلیندامایسین
دوز ژل کلینداپلاس یا محلول کلیندامایسین، به شدت بیماری و دستور پزشک بستگی دارد. برای مثال، دوز این محلول برای درمان آکنه خفیف و شدید متفاوت است.
این ژل برای مدت کوتاهی روی پوست باقی مانده و به سرعت جذب میشود. میزان جذب و مدت زمان اثر آن، به عواملی مانند نوع پوست و فرمولاسیون محصول بستگی نیز دارد.
نحوه استفاده از ژل و محلول کلیندامایسین را در جدول زیر آوردهایم:
مراحل | توضیحات | نکات مهم |
تمیز کردن پوست | پیش از استفاده از ژل، بهتر است پوست خود را با یک شوینده ملایم شستوشو دهید. | این مرحله را بهآرامی انجام دهید. |
استفاده از ژل یا محلول | لایه نازکی از ژل را روی نواحی آسیبدیده پخش کنید. (معمولاً یک یا دو بار در روز) | محلول را به اندازه استفاده کنید. |
شستوشوی دستها | بعد از اتمام استفاده، حتماً دستهای خود را بشویید. | در صورتی که ژل را برای دستهای خود استفاده میکنید، نیازی به شستوشو نیست. |
نکته! محلول کلیندامایسین، برای استفاده زخمهای باز مناسب نیست.
بهترین زمان مصرف قرص کلیندامایسین
بهترین زمان مصرف این دارو، قبل از غذا یا همراه غذا است. البته، در صورت وجود هرگونه مشکلات گوارشی بهتر است آن را همراه با غذا مصرف کنید.
بهترین زمان استفاده از محلول کلیندامایسین
زمان استفاده از این محلول، به تایپ پوستی و شدت عفونت بستگی دارد و بر این اساس متفاوت است. بااینحال، بهترین زمان استفاده از محلول کلیندامایسین معمولاً صبح و شب است. جزئیات را بررسی میکنیم:
- استفاده صبحگاهی؛ صورت خود را با شوینده ملایم شسته و محلول را روی نواحی مورد نظر پخش کنید. این اقدام برای جلوگیری از تجمع باکتریها در طول روز مناسب است.
- استفاد شبانه؛ آرایش خود را پاک کرده و صورت خود را بهطور کامل تمیز کنید. سپس، محلول را در کل صورت خود پخش کنید (در حد یک لایه نازک). استفاده شبانه از این محلول، موجب میشود که دارو فرصت کافی برای جذب شدن داشته باشد.
چرا این زمانها مناسب هستند؟
نکات مهم را در جدول زیر بررسی میکنیم:
زمان | نکات مهم | توضیحات |
صبح | زیرا پوست در معرض آلودگی و چربی است. | استفاده از محلول در صبح در کنترل آلودگی موثرتر است. |
شب | پوست در هنگام خواب، وارد فاز بازسازی و ترمیم میشود. | استفاده شبانه از محلول به این فرآیند سرعت میبخشد. |
نکته! بهتر است در طول روز، از کرم ضدآفتاب نیز استفاده کنید. زیرا کلیندامایسین، احتمالاً حساسیت پوستی فرد را نسبت به آفتاب افزایش میدهد.
خطرات و عوارض قرص کلیندامایسین چیست؟
کلیندامایسین عوارض جانبی مختلفی دارد که از خفیف تا شدید متغیر هستند. شایعترین عوارض، شامل مشکلات گوارشی مانند درد شکم، تهوع و استفراغ، و طعم نامطبوع در دهان (فلزی یا تلخ) است. در صورت ادامه این عوارض، مشاوره پزشکی ضروری است.
عوارض جدیتر اگرچه نادر، شامل واکنشهای آلرژیک (خارش، کهیر، تورم صورت و گلو، دشواری در تنفس، سرگیجه شدید)، اختلالات کبدی (یرقان، افزایش آنزیمهای کبدی)، ضعف سیستم ایمنی (کاهش گلبولهای سفید، عفونتهای مکرر)، ادرار تیره و التهاب مری یا گلو میشود. در این موارد، نیاز به مراقبت پزشکی فوری وجود دارد.
موارد احتیاط در استفاده از قرص کلیندامایسین
برای جلوگیری از بروز هرگونه عوارض جانبی، مصرف این دارو برای افرادی که در گروههای پرخطر قرار دارند توصیه نمیشود:
درنهایت، توجه به دستور مصرف روی دارو و دستور مصرف پزشک ضرروی است.
چه کسانی نمیتوانند قرص کلیندامایسین را مصرف کنند؟
با اینکه کلیندامایسین آنتیبیوتیک مؤثر است، برخی افراد نمیتوانند آن را مصرف کنند. این افراد شامل کسانی هستند که:
- به کلیندامایسین یا داروهای مشابه حساسیت دارند.
- به بیماریهای روده مانند کولیت یا کلوستریدیوم دیفیسیل مبتلا هستند.
- مشکلات کبدی یا کلیوی دارند.
- کمخون هستند.
- آنتیبیوتیکهای ماکرولید مصرف میکنند.
- باردار یا شیرده هستند.
- سابقه بیماریهای گوارشی خاص دارند.
در صورت داشتن هر یک از شرایط فوق، پیش از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
آیا مصرف داروی کلیندامایسین در دوران بارداری و شیردهی مجاز است؟
داروی کلیندامایسین در دوران بارداری، در گروه داروهای دسته C قرار میگیرد. یعنی ممکن است اثرات منفی روی جنین داشته باشد. در نتیجه، مادران باردار باید این دارو را تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنند.
همچنین، مصرف کلیندامایسین در دوران شیردهی نیز چندان توصیه نمیشود. در صورتی که مادر مجبور به مصرف این دارو باشد، باید در طول مصرف آن شیردهی را متوقف کند.
بررسی تداخلات دارویی کلیندامایسین
مصرف کلیندامایسین با برخی داروها میتواند به کاهش اثر دارو، افزایش عوارض یا واکنشهای غیرعادی منجر شود. بنابراین، مصرف همزمان کلیندامایسین با داروهای زیر توصیه نمیشود:
- آنتیبیوتیکهای ماکرولید مانند اریترومایسین و کلاریترومایسین
- شلکنندههای عضلانی مانند باکلوفن، سوکسینیلکولین، وکرونیوم، پانکرونیوم
- داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید یا دیفنوکسیلات
- داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین
- داروهای ضد بارداری مانند تینیلاسترادیول و لوونورژسترل
نکته مهم! در صورت مصرف داروهای ضد بارداری همزمان با کلیندامایسین، برای پیشگیری از بارداری ناخواسته از کاندوم نیز استفاده کنید، چون کلیندامایسین میتواند اثرات داروهای ضد بارداری را کاهش دهد.
مصرف سرخود و اوردوز با دارو
مصرف خودسرانه این دارو، اثرات درمانی آن را کاهش داده و در بعضی موارد، به اوردوز نیز منجر میشود. علائم اوردوز با داروی کلیندامایسین را بررسی میکنیم:
- دردهای شکمی
- اسهال شدید و مداوم
- واکنشهای آلرژیک جدی (مانند خارش و قرمزی پوست)
- کاهش شدید فشار خون
- ضعف عضلانی
در صورت مشاهده هر کدام از علائم فوق، سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
مزایای استفاده از داروی کلیندامایسین
مزایای استفاده از کلیندامایسین عبارتند از:
- درمان طیف وسیعی از عفونتهای باکتریایی (پوستی، ریه، خون و اندامهای تناسلی زنانه)
- درمان سپتیسمی (مسمومیت خون)
- درمان عفونتهای ناشی از باکتریهای بیهوازی
- درمان عفونتهای داخل شکمی
- درمان عفونتهای تنفسی تحتانی
- جایگزین مناسب برای بیماران حساس به پنیسیلین
- اثر درمانی سریعتر نسبت به برخی آنتیبیوتیکها
نکته: استفاده نادرست از دارو ممکن است منجر به بروز عوارض به جای مزایا شود.
شرایط نگهداری از قرص و ژل کلیندامایسین
برای نگهداری صحیح کلیندامایسین، به نکات زیر توجه کنید:
- کپسولها و داروها را در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری کنید.
- دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
- دارو را از نور خورشید و رطوبت دور نگهدارید.
- پس از استفاده از ژل، درب آن را محکم ببندید تا خشک نشود.
- هرگز ژل را با دیگران به اشتراک نگذارید (برای جلوگیری از انتقال عفونت).
نکته: پیش از هر بار استفاده از دارو یا ژل، تاریخ انقضای آن را بررسی کنید.
چه زمانی بعد از مصرف این قرص باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای کسب آگاهی بیشتر و دریافت مشاوره آنلاین از دکتر عفونی، به پلتفرم نوبتدهی آنلاین دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع: