درمان واریس؛ شناخت علائم به‌همراه بهبودی قطعی

رگ‌های واریسی رگ‌های خونی متورمی هستند که درست در زیر سطح پوست در قسمت پایین بدن شما ظاهر می‌شوند. وقتی دیواره‌های سیاهرگ ضعیف باشند، خون در رگ برگشت می‌کند. این موضوع باعث ایجاد برجستگی‌های آبی و بنفش‌رنگی می‌شود که بیشتر روی پاها یا مچ پا دیده می‌شوند. با درمان واریس امکان بهبود وجود دارد اما همیشه احتمال عود وضعیت قبلی هم هست. برای بررسی این مشکل باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. در ادامه هم اطلاعات خوبی درباره واریس در اختیارتان گذاشته‌ایم.

واریس چیست؟

رگ‌های واریسی رگ‌های خونی متورم و پیچ خورده‌ای هستند که زیر سطح پوست شما برآمده می‌شوند. این برآمدگی‌های آبی یا بنفش بیشتر در ناحیه پا بروز می‌کنند و می توانند دردناک یا خارش‌دار باشند.

رگ‌های عنکبوتی که رگ‌های واریسی را احاطه می‌کنند، خطوط قرمز یا بنفش کوچک‌تری هستند که نزدیک به سطح پوست ظاهر می‌شوند. اگرچه وریدهای واریسی ناخوشایند و ناراحت کننده هستند، اما برای بیشتر افراد خطر خاصی به وجود نمی‌آورند.

در برخی موارد، رگ‌های واریسی شدید منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند لخته‌شدن خون می‌شوند. امکان درمان واریس و بیشتر علائم آن در منزل وجود دارد. با مراجعه به پزشک هم از روش‌هایی مانند تزریق، جراحی یا لیزردرمانی استفاده می‌شود.

انواع واریس

از انواع واریس باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• رگ‌های واریسی صافن (Saphenous)؛ وریدهای واریسی صافن در پا موجود هستند و به طور قابل توجهی بزرگتر از اندازه مورد نظر خود متورم می‌شوند و از پوست بیرون می آیند.
• وریدهای واریسی مشبک؛ وریدهای واریسی مشبک مانند شبکه‌ پخش می‌شوند و ناحیه وسیع‌تری روی پوست را می‌پوشانند.
• رگ‌های عنکبوتی؛ رگ‌های عنکبوتی کوچکتر و نازکتر از رگ‌های واریسی دیگر هستند. آنها شبیه تار عنکبوت قرمز یا آبی یا شاخه‌های یک درخت به نظر می‌رسند و نزدیک به سطح پوست هستند. این رگ‌ها دردی ندارند و در هر بخش از بدن از جمله پا، صورت یا پشت زانو دیده می‌شوند.

علت ایجاد واریس چیست؟

واریس زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره رگ‌ها ضعیف می‌شود. همانطور که فشار خون در رگ افزایش پیدا می‌کند، دیواره‌های ضعیف به رگ اجازه بزرگترشدن می‌دهند.

با کشیدگی رگ، دریچه‌هایی که خون را در یک جهت در رگ حرکت می‌دهند، به خوبی کار نمی‌کنند. جریان خون کند می‌شود یا در رگ تجمع می‌کند و تورم، برآمدگی و پیچش رگی رخ می‌دهد.

ممکن است، دیواره‌های ورید و دریچه‌ها به دلایل مختلفی ضعیف شوند، از جمله:

• هورمون‌ها
• روند پیری
• اضافه وزن
• لباس تنگ
• فشار داخل سیاهرگ ناشی از ایستادن طولانی

واریس در زنان

واریس بارداری از جمله مشکلاتی است که به دلیل اضافه وزن و افزایش مقدار مایعات بدن رخ می‌دهد. واریس رحم هم ناشی از افزایش جریان خون لگن و تغییرات هورمونی در دوران حاملگی است.

علائم همراه با واریس چیست؟

قابل تشخیص‌ترین علامت وریدهای واریسی، سیاهرگی آبی یا بنفش است که زیر سطح پوست شما وجود دارد. علائم دیگر عبارت‌اند از:

• رگ‌های برآمده: رگ‌های پیچ خورده، متورم و طناب‌مانند اغلب آبی یا بنفش هستند. آنها درست در زیر سطح پوست روی پاها، مچ پاها و ساق پاهای شما ظاهر می‌شوند و می‌توانند به صورت خوشه ای رشد کنند. خطوط ریز قرمز یا آبی (وریدهای عنکبوتی) هم از انواع واریس هستند.
• پاهای سنگین: عضلات پاها احساس خستگی، سنگینی یا سستی می‌کنند؛ به خصوص پس از فعالیت بدنی.
• خارش: ناحیه اطراف رگ‌های واریسی گاهی خارش دارند.
• درد: گاهی در ناحیه پا درد حس می‌شود و گرفتگی عضلات وجود دارد.
• تورم: پاها و مچ پا می‌توانند متورم و ضربان‌دار باشند.
• تغییر رنگ و زخم‌های پوستی: اگر واریس درمان نشود، می‌تواند باعث ایجاد تغییر رنگ پوست به قهوه‌ای شود. رگ‌های واریسی شدید می‌توانند باعث ایجاد زخم‌های وریدی روی پوست شوند.

رگ‌های واریسی در کدام بخش دیده می‌شوند؟

اغلب، رگ‌های واریسی در نیمه پایینی بدن، معمولا روی ساق پا، مچ پا و بخش‌های دیگر آن ایجاد می‌شوند. امکان ظهورشان  در ناحیه لگن هم وجود دارد (واریس لگن)؛ به ویژه در افرادی که بچه‌دار شده‌اند. واریس در بیضه‌ها (واریکوسل) هم به وجود می‌آید و می‌تواند منجر به ناباروری شود.

برای درمان واریس در هریک از این موارد باید به پزشک متخصص مراجعه شود. واریس مری هم با قطورشدن بافت پوششی رگ‌های مری ممکن است.

تشخیص واریس چگونه است؟

رگ‌های واریسی نزدیک به سطح پوست و به راحتی قابل مشاهده هستند. پزشکان می‌توانند این بیماری را در طول معاینه فیزیکی تشخیص بدهند. آنها رگ‌های شما را لمس می‌کنند و در حالی که نشسته‌اید و ایستاده‌اید به بررسی وضعیتشان می‌پردازند.

برای دیدن تصاویر دقیق از رگ و بررسی اوضاع در برخی موارد نیاز به سونوگرافی وجود دارد. سونوگرافی می‌تواند لخته‌شدن خون و نحوه عملکرد دریچه‌های شما را نشان بدهد.

عوارض واریس چیست؟

اگر درمان واریس پیگیری نشود، وریدهای واریسی باعث ایجاد موارد زیر می‌شوند:

• زخم (زخم باز)
• خونریزی
• تغییر رنگ پوست

واریس شدید می‌تواند نشانه نارسایی مزمن وریدی باشد. این وضعیت بر توانایی رگ‌ها برای پمپاژ خون به قلب تأثیر می‌گذارد. افرادی که وریدهای واریسی دارند، بیشتر در معرض لخته‌شدن خون هستند.

درمان واریس چگونه است؟

اگرچه درمان واریس به طور قطعی وجود ندارد، اما این راه‌کارها می‌توانند ظاهرش را بهبود بدهند و کمی در کاهش عوارض نقش داشته باشند:

• بالا نگه‌داشتن پاها: برای افزایش جریان خون و کاهش فشار در وریدهای خود، باید پاها را چندین بار در طول روز به دیوار بالا بزنید. دراز بکشید و پاها را به سمت بالا به دیوار تکیه بدهید. این روش از انواع درمان خانگی واریس پا است و می‌تواند در بلندمدت مفید باشد.
• جوراب‌های الاستیک: جوراب‌های مخصوص یا جوراب فشاری رگ‌هایتان را فشرده می‌کنند و ناراحتی را کاهش می‌دهند. فشرده‌سازی از کشش رگ‌ها جلوگیری و به جریان خون کمک می‌کند. برای آشنایی با این جوراب مقاله جوراب واریس چیست را مطالعه کنید.
• تزریق درمانی (اسکلروتراپی): در طول اسکلروتراپی، متخصصان محلولی را به رگ تزریق می‌کنند. محلول باعث می‌شود که دیواره‌های سیاهرگ به هم بچسبند. در نهایت، رگ به بافت اسکار تبدیل و محو می‌شود.
• لیزر درمانی: در یک روش کم‌تهاجمی به نام فرسایش حرارتی درون وریدی، پزشکان از یک کاتتر (یک لوله بلند و نازک) و لیزر برای بستن ورید آسیب‌دیده استفاده می‌کنند.
• جراحی ورید:  جراح ورید آسیب‌دیده را می‌بندد تا از تجمع خون جلوگیری کند. حتی ممکن است برای جلوگیری از ظهور مجدد رگ‌های واریسی، ورید را بردارد.
• ژل واریس؛ ژل‌ها و پمادهایی برای درمان واریس در بازار موجودند اما تحقیقات علمی و پشتوانه‌های حرفه‌ای ندارند. در واقع، این محصولات به اندازه کافی اثرگذار نیستند و شاید بتوانند در زمینه کاهش عوارض و علائم کمی اثربخش باشند.

برای انجام نوع جراحی این درمان، بهتر است با دکتر لیزر واریس مشورت کنید.

درمان واریس با طب سنتی

سال‌ها است که از زالو در درمان واریس استفاده می‌شود. اعتقاد بر این است که وقتی زالو به بدن می‌چسبد، ابتدا روی پوست را گاز می‌گیرد و گزش زالو بی‌حس کننده است.

زالو بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه به پوست می‌چسبد و خون و تورم موجود در رگ‌ها را از بین می‌برد. از حجامت هم با همین ایده استفاده می‌شود. این روش‌ها پشتوانه علمی بسیار محکمی ندارند و برای استفاده از آنها باید حسابی تحقیق کنید.

توصیه‌های طب سنتی به طور مطمئن کارساز نیستند. در واقع، این روش‌ها پشتوانه علمی ندارند و در استفاده از آنها باید احتیاط کنید. برای مثال:

• استفاده از فلفل قرمز
• مالیدن خمیر زنجبیل روی رگ‌ها
• نوشیدن دمنوش چای سبز
• مصرف سرکه سیب

چه افرادی بیشتر درگیر واریس می‌شوند؟

ریسک فاکتورهای واریس چیست و چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار دارند. عوامل خاصی احتمال ابتلا به واریس را افزایش می‌دهند، از جمله:

• سن: به دلیل روند پیری، دیواره‌های ورید و دریچه‌ها مانند گذشته کار نمی‌کنند. رگ‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و سفت می‌شوند.
• جنسیت: هورمون‌های زنانه می‌توانند به دیواره رگ‌ها اجازه کشش بدهند. افرادی که باردار هستند، از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند یا در دوران یائسگی قرار دارند، به دلیل تغییرات در سطح هورمون، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به واریس هستند.
• سابقه خانوادگی: این بیماری می‌تواند ارثی باشد (در خانواده‌ها مشاهده می‌شود).
• سبک زندگی: ایستادن یا نشستن طولانی مدت گردش خون را کاهش می‌دهد. پوشیدن لباس‌های محدودکننده مانند کمربند یا شلوار با کمربند تنگ می‌تواند جریان خون را کاهش بدهد.
• سلامت کلی: برخی از شرایط سلامتی، مانند یبوست شدید یا تومورهای خاص، باعث افزایش فشار در وریدها می‌شوند.
• مصرف تنباکو: افرادی که از محصولات تنباکو استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به واریس هستند.
• وزن: اضافه وزن به رگ‌های خونی فشار وارد می‌کند.

واریس و سبک زندگی با هم ارتباط زیادی دارند. همان‌طور که در عوامل افزایش احتمال ابتلا به واریس در بالا می‌بینید، سبک و شیوه زندگی می‌تواند منجر به شکل‌گیری این مشکل شود. با رعایت سبک زندگی مناسب از درمان واریس و عوارضش بی‌نیاز می‌شوید.

پیشگیری واریس چگونه است؟

ممکن است نتوانید از واریس پیشگیری کنید. شما می‌توانید با داشتن سبک زندگی فعال و سالم احتمال ایجاد واریس را کم کنید. دکتر واریس توصیه می‌کند:

• از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
• دراز بکشید و پاها را بالا بزنید.
• وزن متعادل داشته باشید.
• مصرف دخانیات را ترک کنید.
• فعال بمانید.

برای درمان واریس به چه دکتری مراجعه کنید؟

برای درمان واریس باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. هرچند که واریس درمان قطعی ندارد اما برخی از روش‌هایی که بنا به وضعیت هر بیمار از سوی متخصصان تجویز می‌شوند، در کنترل وضعیت کارساز هستند.

یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی و دریافت نوبت دکتر از متخصصان خبره، استفاده از سایت دکتردکتر برای دریافت نوبت دکتر اینترنتی است.

اگر درباره درمان واریس و عوارضش پرسش دیگری هم دارید از ما بپرسید تا به شما در رسیدن به پاسخ کمک کنیم.

منبع:

my.clevelandclinic.org