دندان عقل چیست؟ راهنمای کامل دندان عقل و بهترین زمان کشیدن آن

ترتیب دندان‌ها با توجه به میزان کارایی آن‌ها است. دندان عقل به عنوان آخرین دندان در فک و دهان شناخته می‌شود که به طور معمول با توجه به سن افراد نمایان خواهد شد. به این معنا که از ابتدای کودکی این دندان وجود ندارد و در زمان بالغ شدن فرد رشد می‌کند. دندان عقل نهفته برای بسیاری از افراد وجود دارد و در بعضی از موارد با مشکلاتی همراه است که نیاز به جراحی و دندانپزشکی را ملزم می‌کند. اما برای اینکه به سوال دندان عقل چیست پاسخ دهیم و درباره علائم رشد دندان عقل اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهیم تا انتهای متن همراه ما باشید.

اگر سوالی درباره دندان عقل دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.

دندان عقل چیست؟

دندان عقل (Wisdom teeth) آخرین دندان آسیایی است که در اوایل نوجوانی و تا 20 سالگی رشد می‌کند. البته همه افراد دندان عقل ندارند و در بیشتر مواقع نیاز به کشیدن این دندان نیست. در حقیقت، هنگامی‌که دندان عقل به خوبی رشد کند و مشکلی ایجاد نشود، نیاز به کشیدن آن وجود ندارد؛ اما در صورتی که دندان عقل رشد مناسبی نداشته باشد و در استخوان فک گیر کرده باشد، منجر به عفونت، بیماری لثه و مشکلات سلامت دهان می‌شود که در این‌صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

به گفته سایت clevelandclinic،

دندان‌های عقل آخرین مجموعه دندان‌های بالغ شما هستند. نام دیگر دندان‌های عقل “آسیاب سوم” است و آن‌ها در پشت دهان شما قرار دارند. گاهی اوقات دندان عقل به درستی رشد می‌کنند و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند؛ اما اغلب، دندان عقل در لثه یا استخوان فک شما گیر می‌کند و رشد نمی‌کند (دندان عقل نهفته). هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، می‌تواند منجر به عفونت، حفره، بیماری لثه و سایر مشکلات سلامت دهان شود. به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان مراقبت‌های بهداشتی از جمله کشیدن دندان عقل را توصیه می‌کنند.

انواع دندان عقل

موقعیت دندان عقل انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند.

• نهفتگی مزیال؛ این نوع دندان عقل به سمت جلوی دهان زاویه دارد.
• نهفتگی عمودی؛ موقعیت دندان عقل طبیعی و قائم است.
• دندان عقل افقی؛ دندان به صورت خوابیده به پهلو قرار دارد.
• دندان عقل دیستال؛ زاویه دندان عقل به سمت عقب دهان است.
• دندان عقل نیمه نهفته؛ دندان هنوز کامل ردش نکرده و قسمتی از تاج آن بیرون است.

هر چهار نوع نهفتگی دندان عقل را می‌توان با کشیدن دندان آسیب‌دیده به منظور تسکین علائم و حفظ سلامت دهان درمان کرد.

دندان عقل کجاست؟

دندان عقل در پشت دهان و دندان آسیاب دوم رشد می‌کند. برخی از افراد هر چهار دندان عقل را دارند. این افراد در هر ربع دهان خود یک دندان خواهند داشت.

دندان عقل چند تاست؟

با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است، بییشتر از 53 درصد از افراد حداقل یک دندان عقل دارند. اما برخی دیگر دندان عقل آن‌ها رشد نکرده است. همچنین بیشتر افرادی که دندان‌های عقل آن‌ها به صورت کامل رشد می‌کنند، بیشتر از چهار دندان عقل نخواهند داشت که هریک از این دندان‌ها در سمت چپ و راست پایین و سمت راست و چپ بالا فک قرار دارند.

دندان عقل از چه سنی شروع به رشد می‌کند؟

دندان عقل معمولا در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کند؛ البته به خاطر داشته باشید که گاهی دندان‌های عقل به طور کامل در لثه یا استخوان فک نهفته می‌شوند. در واقع، ممکن است که وجود داشته باشند اما دیده نشوند.

علائم رویش دندان عقل چیست؟

افرادی که تجربه رویش دندان عقل را دارند همیشه با نشانه‌ها و علائمی‌ روبه رو خواهند بود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• قرمزی یا تورم در لثه‌ها، پشت آخرین دندان‌های آسیا
• درد یا حساسیت فک
• درد صورت، به دلیل فشارآوردن دندان عقل به اعصاب
• لکه‌های سفید پشت آخرین دندان‌های آسیا (این لکه‌ها احتمالا بالای دندان‌های جدید به وجود می‌آیند)

با بروز این نشانه‌ها و علائم بهتر است که با پزشک در ارتباط بود تا در صورت دندان عقل نهفته جراحی انجام داد.

عوارض خرابی دندان عقل چیست؟

برخی از افراد به دلیل دندان عقل نهفته یا دندان عقلی که به درستی رویش نکرده است، دچار عوارضی می‌شوند. این عوارض ممکن است، شامل موارد زیر باشند:

• درد دندان عقل
• عفونت دندان عقل
• ایجاد حفره‌ها
• بیماری لثه
• تورم غدد لنفاوی
• آسیب به دندان‌های مجاور
• ایجاد کیست‌ها و تومورها

با بروز هریک از این علائم نیاز است که با دندانپزشک مشورت کرد تا مشکل رخ داده برطرف شود. قبل از انتخاب پزشک مناسب بهتر است اطلاعاتی درباره این‌که تخصص دندانپزشکی چیست کسب کنید.

دلایل اصلی خراب شدن دندان عقل

خرابی دندان عقل می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. این دلایل منجر به پوسیدگی دندان عقل می‌شوند و به طور معمول با درد و خرابی دندان همراه هستند. از مهم‌ترین دلایل اصلی خراب شدن دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مراقبت از دندان عقل

مراقبت از دندان عقل از بروز مشکلات مختلف و خرابی دندان جلوگیری می‌کند. دندان عقل هم مانند سایر دندان‌ها نیاز به مراقبت و نظم معاینات پزشکی دارد. برای اینکه دندان عقل سالمی‌ داشته باشید نیاز است که روزانه مسواک این دندان را فراموش نکنید. همچنین هر شش ماه یکبار برای بررسی وضعیت دندان به دندانپزشک مراجعه کرد.

درد دندان عقل چگونه است؟

با بیرون‌ آمدن دندان عقل، به دندان‌های اطراف فشار وارد می‌شود. گاهی فشار دندان عقل دندان‌های دیگر را جابه‌جا می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی در فک شود و علائمی مانند درد، تورم و سفتی به وجود بیاورد. چنین چیزی باز و بسته‌کردن فک و حتی تنفس را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

حتما باید دندان عقل را کشید؟

نه همیشه. اگر دندان عقل به طور طبیعی در می‌آید و مشکلی ایجاد نمی‌کند، ممکن است نیازی به کشیدن نباشد. اما اگر دندان عقل شروع به ایجاد درد یا حساسیت کند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

درمان درد دندان عقل

اگر هنگام رشد دندان عقل، درد داشته باشید، احتمال دارد فک فضای کافی برای رشد دندان نداشته باشد. اما اگر بعد از نمایان شدن دندان عقل، درد را تجربه می‌کنید، احتمال اینکه دندان نهفته داشته باشید یا با مشکلاتی مانند عفونت و مشکلات دندانی مواجه شده باشید زیاد است. از این رو  باید به دندانپزشک مراجعه نمایید تا با تصویربرداری از دندان بتوان علت درد را مشخص کرد.

درمان عفونت دندان عقل

در صورتی که به دندان عقل اهمیت ندهید، ممکن است که به این دندان آسیب وارد شود. در صورتی که عفونت یا پوسیدگی برای دندان عقل رخ دهد نیاز است که برای درمان اقدام کرد. زیرا ممکن است که سایر دندان‌ها درگیر بیماری عفونت شوند و خونریزی لثه رخ دهد.

درمان خانگی آبسه دندان عقل

در صورتی که زمان کافی برای مراجعه به پزشک ندارید که درد دندان عقل را کاهش دهید، می‌توانید از درمان‌های خانگی استفاده کنید. از موثرترین روش‌های درمان خانگی آبسه دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترکیب آب گرم، جوش شیرین و نمک؛ همانند دهان شویه داخل دهان استفاده کنید.
• روغن پونه کوهی، میخک یا دم‌نوش شنبلیله؛ خاصیت ضدباکتری این موارد به کاهش درد آبسه دندان کمک می‌کند.

روش‌های خانگی می‌توانند تا زمان کوتاهی برای درد دندان تسکین باشند تا فرصت این را داشته باشید که به یک متخصص مراجعه کنید.

داروی درد دندان عقل

داروها و مسکن‌های مختلفی برای کاهش درد ناشی از خرابی دندان عقل وجود دارند. ایبوپروفن و استامینوفن جزو مسکن‌های خوب و مورد تایید هستند که می‌توانند به درمان درد دندان عقل کمک کنند. اما اگر با مصرف این دارو‌ها، درد دندان کاهش پیدا نکرد نیاز است که به متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید تا از داروهای قوی تری استفاده کنید.

علت‌های کشیدن دندان عقل

دلایل مختلفی وجود دارند که منجر به کشیدن دندان عقل می‌شوند. اما مهم‌ترین علت‌های کشیدن دندان عقل عبارتند از:

• درد پوسیدگی یا نهفتگی دندان
• عفونت دندان عقل
• انجام ارتودنسی برای سایر دندان‌ها
• پروتز‌های دندانی
• تومور دهانی
• آسیب‌های فیزیکی به دندان

توصیه می‌شود که قبل از کشیدن دندان عقل با پزشک متخصص مشورت کنید تا در صورت حفظ دندان اقدامات لازم را انجام دهد.

کشیدن دندان عقل

اگر دندان عقل رشد کرده مشکل خاصی ندارد و درگیر عفونت و پوسیدگی نشده است، بهتر است که از کشیدن آن منصرف شد. اما در شرایطی که دندان دچار پوسیدگی شده یا ممکن است که به لثه و سایر دندان‌ها آسیب وارد کند باید دندان عقل را کشید. همچنین در صورتی که دندان عقل موجب کج شدن دندان‌های دیگر شود و برای فک مشکلاتی را ایجاد کند، نیاز است که به صورت کامل دندان عقل خارج شود.

جراحی دندان عقل

در بعضی از شرایط ممکن است که کشیدن دندان عقل با جراحی امکان پذیر باشد. جراحی دندان عقل هنگامی‌اتفاق می‌افتد که دندان نهفته است. جراحی دندان عقل با توجه به شرایط و نوع دندان افراد ممکن است که در زمان طولانی یا کوتاهی انجام شود.

پزشک برای جراحی دندان عقل از بی حس کننده‌ها قوی استفاده می‌کند تا به راحتی به لثه و فکر دسترسی داشته باشد. دندان عقل که در زیر لثه قرار دارد به داخل فک فرو می‌رود. از این رو جراحی دندان عقل با برش لثه شروع می‌شود. به طور کلی، جراحی دندان عقل بیشتر برای مواردی استفاده می‌شود که دندان نهفته بوده یا باعث آسیب به سایر دندان‌ها می‌شود.

حتما باید دندان عقل را کشید؟

اگر دندان عقل به طور طبیعی دربیاید و مشکلی ایجاد نکند، ممکن است نیازی به کشیدن نباشد. اما اگر دندان عقل شروع به ایجاد درد یا حساسیت کند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه‌های لازم می‌تواند شرایط را برای کشیدن دندان فراهم کند.

دندان عقل عصب‌کشی می‌شود؟

امکان عصب‌ کشی دندان عقل وجود دارد اما این عمل دشوار است. چون دسترسی به این دندان‌ها کار ساده‌ای نیست و نزدیک‌بودن آنها به اعصاب صورت هم باعث ایجاد درد و بی‌حسی زیاد می‌شود.

کشیدن دندان عقل چگونه است؟

کشیدن دندان عقل بهترین راه برای رهاشدن از عوارض ناخوشایند آن است. بهبودی پس از کشیدن دندان عقل معمولا در حدود یک هفته طول می‌کشد. جراح فهرستی از دستورالعمل‌های بعد از عمل را هم به شما می‌دهد تا در طول نقاهت راحت باشید.

برخلاف سایر دندان‌ها، دندان عقل عملکرد زیادی ندارد. بنابراین، پس از حذفش، مشکلات زیادی رخ نمی‌دهد. دندان عقل سالم نیازی به جراحی و کشیدن ندارد. اگر این دندان مشکلی ایجاد نمی‌کند و سالم است، نباید به آن دست بزنید.

گاهی برای ارتودنسی‌ هم نیاز به کشیدن دندان‌های عقل پیش می‌آید. با این کار، فضای کافی برای مرتب‌کردن دندان‌ها ایجاد می‌شود. این موضوع در گروی تشخیص دندانپزشک است و شاید نیازی به کشیدن دندان عقل نباشد.

بهترین زمان کشیدن دندان عقل

شرایط کشیدن دندان عقل در هر سنی امکان پذیر است؛ اما برای جلوگیری از عوارض بعدی سلامت دهان، بسیاری از افراد در اواخر نوجوانی یا اوایل ۲۰سالگی دندان عقل خود را خارج می‌کنند. خارج‌کردن دندان عقل پوسیده از دهان یکی از بهترین روش‌های رسیدگی به وضعیت آن است.

اقدامات قبل از کشیدن دندان عقل

پیش از جراحی دندان عقل باید به نکاتی که دندانپزشک مطرح می‌کند، دقت کافی داشته باشید. به طور کلی افراد باید:

• دستورات دکتر درباره خوردن و آشامیدن را رعایت کنید.
• قبل از قرار ملاقات دندان‌های خود را مسواک بزنید.
• لباس‌های راحت و گشاد بپوشید.
• دست‌کم ۸ ساعت قبل از عمل از مصرف الکل یا تنباکو خودداری کنید.

رعایت نکات مذکور باعث می‌شود که جراحی دندان عقل خود را با ناراحتی کمتری تجربه کنید.

مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان عقل

افرادی که دندان عقل خود را می‌کشند باید برای بهبود سریع آن اقداماتی را انجام دهند. از این رو به مدت ۲۴ساعت باید از انجام موارد زیر پرهیز کنید:

• شست‌وشو
• تف‌ کردن
• مصرف نوشیدنی‌های گرم

اما سوالی که ایجاد می‌شود این است آیا می‌توان بعد از کشیدن دندان عقل، مواد خوراکی و غذا مصرف کرد؟ برای مصرف خوراکی ممانعتی وجود ندارد اما بهتر است که از غذای مایع و نرم برای 24 ساعت ابتدایی بعد از کشیدن دندان استفاده کرد.

عوارض کشیدن دندان عقل

برخی از افراد به دلیل داشتن دندان عقل نهفته یا خرابی دندان مجبور به کشیدن دندان‌های خود هستند از این رو دچار عوارضی خواهند شد. از مهم‌ترین عوارض کشیدن دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد دندان عقل
• عفونت
• حفره‌ها
• بیماری لثه
• آسیب به دندان‌های مجاور
• کیست‌ها
• تومورها

توجه کنید که این عوارض برای همه افراد رخ نمی‌دهد. این عوارض بیشتر در مواقعی ایجاد می‌شوند که دندان به خوبی جراحی نشده باشد یا مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان رعایت نشوند.

هزینه کشیدن دندان عقل چقدر است؟

هزینه کشیدن دندان با توجه به شرایط مختلف تفاوت‌هایی دارد. در حقیقت عوامل مختلفی روی هزینه کشیدن دندان و جراحی دندان عقل تاثیر می‌گذارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• منطقه جغرافیایی محل سکونت
• تجربه و تخصص دندانپزشک
• میزان نهفتگی یا شرایط خاص دندان
• پوشش بیمه ای

هریک از این عوامل می‌توانند در هزینه کشیدن دندان عقل تاثیرگذار باشند.

نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

دندان عقل جزو دندان‌های آسیاب محسوب می‌شود که در اواخر نوجوانی و قبل از شروع 20 سالگی رشد می‌کند. رشد دندان عقل یک روند طبیعی است که برای بیشتر افراد اتفاق می‌افتد. به طور معمول چهار طرف دندان در فک بالا و پایین دندان عقل رشد خواهد کرد. دندان عقل نهفته برای هر فردی ممکن است که رخ دهد.

توصیه می‌کنیم که برای جراحی دندان عقل خود از خدمات بهترین متخصص‌های سامانه دکتردکتر بهره مند شوید. سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر برای دریافت نوبت از بهترین متخصص‌های دندانپزشکی در کنار شما است تا بتوانید به راحتی با بهترین دندانپزشک در ارتباط باشید.

ما در این متن سعی کرده این که به سوال دندان عقل چیست پاسخ دهیم. اما اگر سوال یا ابهامی‌دارید که به آن اشاره ای نشده است می‌توانید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.

منبع:

my.clevelandclinic.org

سوالات متداول دندان عقل