جلوگیری از سنگ کلیه با 10 روش موثر و شدنی!

سنگ‌های کلیه در واقع رسوبات مواد معدنی و نمک‌هایی هستند که در کلیه‌ها متبلور شده و در غالب یک اختلال خود را نشان می‌دهد. آن‌ها جامد می‌شوند و دفعشان از طریق ادرار می‌تواند بسیار دردناک باشد. معمولاً مایع موجود در ادرار از تماس مواد زائد با یکدیگر و تشکیل سنگ جلوگیری می‌کند. با این حال، زمانی که آب کافی در ادرار وجود نداشته باشد، سنگ کلیه شروع به شکل گیری می‌کند. افرادی که مشکوک به سنگ کلیه هستند یا در معرض خطر بالای ابتلا به آن هستند، باید با متخصص اورولوژی مشورت کنند تا بفهمند چه نوع سنگ کلیه دارند و تعیین کنند که از کدام غذاها یا فعالیت های خاص اجتناب کنند. در ادامه با ما همراه باشید زیرا قصد داریم تا در این مقاله از مجله دکتردکتر 10 راه برای جلوگیری از سنگ کلیه را به شما معرفی کنیم.

چطور از سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟

محققان هنوز دقیقاً مطمئن نیستند که علل ایجاد سنگ کلیه چیست اما کم آبی بدن، اولین عامل خطر برای سنگ کلیه است. با اینحال، برخی غذاها و عادات مختلف سبک زندگی نیز خطر ایجاد سنگ را افزایش می‌دهند. مطالعات اخیر نشان داده که میزان سنگ کلیه در سراسر کشور رو به افزایش است. اقدامات زیادی وجود دارد که فرد می‌تواند برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه انجام دهد، از جمل:

1_ هیدراته ماندن

زمانی که ادرار حاوی مایعات بیشتری باشد، احتمال اینکه مواد معدنی و نمک در کنار هم جمع شوند و سنگ تشکیل دهند، کمتر است. ادرار تیره‌تر نشانه کم آبی بدن است. در حالت ایده‌آل، ادرار باید زرد کم رنگ باشد. پزشکان معمولا توصیه می‌کنند که هر فرد باید بین شش تا هشت لیوان آب در روز بنوشد.

در این میان فعالیت‌هایی هستند که گرچه بسیار سودمندند اما باعث دِهیدراته شدن کلیه‌ها می‌شوند. سونا، یوگای گرم و ورزش‌های سنگین باعث از دست دادن آب از طریق تعریق شده و در نتیجه، منجر به کاهش تولید ادرار می‌شوند. در اینجا سازوکاری طبیعی وجود دارد که هر چه بیشتر عرق کنید، کمتر ادرار می‌کنید و این به مواد معدنی ایجاد کننده سنگ اجازه می‌دهد تا در کلیه‌ها و مجاری ادراری رسوب کرده و باند شوند. به همین دلیل یکی از بهترین اقداماتی که می‌توانید برای جلوگیری از سنگ کلیه انجام دهید، نوشیدن آب فراوان است که منجر به دفع زیاد ادرار می‌شود. هیدراته ماندن یکی از روش‌های درمان سنگ کلیه نیز می‌باشد.

2_ کاهش مصرف نمک

سدیم یا نمک باعث احتباس آب شده و منجر به کم آبی بدن می‌شود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) پیشنهاد می‌کند که بزرگسالان باید مصرف نمک خود را کمتر از 2300 میلی‌گرم در روز نگه دارند. این مقدار معادل حدود یک قاشق چایخوری نمک خوراکی است. چند نمونه از غذاهای پرنمک عبارتند از:

• فست فودها یا گوشت‌های دودی
• اکثر وعده‎های غذایی بسته بندی شده یا آماده
• چیپس سیب زمینی
• اکثر سوپ‌های کنسرو شده
• نودل
• غذاهایی که حاوی انواع دیگر سدیم هستند، از جمله بی‌کربنات سدیم، دی سدیم فسفات، مونوسدیم گلوتامات، بکینگ پودر، نیتریت‌ها و نیترات سدیم

3_ کنترل وزن

اضافه وزن یا چاقی غالبا بر کلیه‌ها فشار وارد می‌کند. اما نکته مهم، کاهش وزن تدریجی و ایمن است. رژیم‌های غیرمجاز و پیروی از رژیم غذای سرشار از پروتئین حیوانی هر دو می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

4_ محدود کردن غذاهای حاوی اگزالات کلسیم

سنگ کلیه می‌تواند از ترکیبات مختلفی از جمله اسید اوریک، استروویت و سیستئین تشکیل شده باشد. شایع‌ترین نوع سنگ کلیه شامل اگزالات کلسیم است. یک مطالعه در سال 2014 نزدیک به 44000 سنگ کلیه را مورد بررسی قرار داد و دریافت که 67٪ از آنها عمدتاً از اگزالات کلسیم تشکیل شده است. پزشکان معمولاً محدود کردن مصرف اگزالات را به افرادی که در معرض خطر بالای سنگ کلیه هستند یا کسانی که سطح اگزالات بالایی دارند توصیه می‌کنند. مصرف کلسیم در کنار غذاهای غنی از اگزالات ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را با اتصال مواد شیمیایی به یکدیگر قبل از رسیدن به کلیه‌ها کاهش دهد. غذاهایی که حاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند عبارتند از:

• آب گریپ فروت و زغال اخته
• سیب زمینی
• سویا
• اسفناج
• برخی از مغزها، از جمله بادام هندی و بادام زمینی
• شکلات
• ریواس
• چغندر
• مارچوبه
• انواع توت‌ها
• کرفس و جعفری
• غلات کامل
• چای

5_ اجتناب از مصرف زیاد کافئین

کافئین متابولیسم را تسریع کرده و باعث کم آبی بدن می‌شود. حد بالای توصیه شده برای بزرگسالان 400 میلی گرم کافئین در روز و معادل حدود چهار فنجان قهوه است. مهم است که به یاد داشته باشید که برخی از نوشابه‌ها، شکلات، چای و نوشیدنی‌های انرژی زا نیز حاوی کافئین هستند.

6_ اجتناب از نوشیدنی های شیرین

برخی از مطالعات، نوشیدنی‌های شیرین شده به ویژه آنهایی که حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا هستند را با ایجاد سنگ کلیه مرتبط می‌دانند. حداقل نیمی از مایعات مصرفی یک فرد باید آب خالص باشد. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌توانند خطر ایجاد سنگ‌ را افزایش دهند، همانطور که نوشیدنی‌های شیرین و نوشابه‌های گازدار نیز می‌توانند خطر ابتلا به سنگ‌ها را افزایش دهند.

7_ دریافت مقدار کافی کلسیم در رژیم غذایی

اگرچه اگزالات کلسیم رایج‌ترین ترکیب در سنگ کلیه است، اما مصرف مقداری کلسیم در رژیم غذایی به کاهش خطر ابتلا به سنگ کمک می‌کند. بیشتر محصولات لبنی منبع خوبی از کلسیم هستند. تولید کنندگان، بسیاری از مواد غذایی دیگر را با کلسیم غنی می‌کنند، از جمله: آب پرتقال، کنسرو ماهی با استخوان، مانند ساردین، توفو و برخی از غلات.

8_ افزایش مصرف اسید سیتریک

حدود 60 درصد افراد مبتلا به سنگ کلیه سطح اسید سیتریک پایینی دارند. برخی از منابع خوب اسید سیتریک عبارتند از:

• یک لیوان آب لیمو یا لیمو شیرین نشده رقیق نشده
• یک لیوان آب پرتقال
• یک لیوان آب خربزه یا انبه

9_ نظارت بر مصرف غذاهای اسیدی بالا

ادرار بسیار اسیدی می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه با منشأ اسید اوریک را افزایش داده و دفع آن‌ها را دردناک‌تر کند. مقادیر زیاد اسید در ادرار نیز کلیه‌ها را تشویق می‌کند تا سیترات را به جای دفع دوباره جذب کنند. سیترات ترکیبی است که به دفع سنگ های کلسیمی کمک کرده و همچنین رشد آنها را مختل می‌کند. غذاهای بسیار اسیدی عبارتند از:

• گوشت قرمز و گوشت خوک
• طیور
• اغلب ماهی‌ها
• اکثر پنیرها
• تخم مرغ

نیازی به اجتناب کامل از غذاهای اسیدی نیست، چرا که اینها منبع خوبی از پروتئین هستند. با این حال، اگر فرد دچار سنگ کلیه مکرر می‌شود، باید مصرف این غذاها را کنترل کرده و مصرف خود را محدود کند.

10_ مصرف مکمل ها و ویتامین ها

طیف گسترده‌ای از مکمل‌ها و ویتامین‌های طبیعی موجود است که به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه در برخی افراد کمک کند، از جمله:

• سیترات پتاسیم ویتامین B-6 که در غذاهایی مانند موز، انبه، سویا و آووکادو وجود دارد.
• سایر ویتامین‌های گروه B از جمله ریبوفلاوین، تیامین و B-12 که هیچ کدام برای افراد مبتلا به سنگ کلیه مضر نیستند.
• ویتامین دی
• کلسیم
• روغن ماهی

اما به طور کلی بهتر است قبل از استفاده از هر مکملی با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. برخی از مکمل ها امکان خطر را در فرد افزایش می‌دهند.

با رعایت این نکات مانع از وقوع سنگ کلیه شوید

بر اساس گزارش بنیاد ملی کلیه، تقریباً از هر 10 نفر در ایالات متحده یک نفر در طول زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود. این خطر برای مردان حدود 19 درصد و برای زنان 9 درصد است. اکثر مردان اولین سنگ کلیه خود را بعد از 30 سالگی تجربه می‌کنند. اگر فردی مشکوک به سنگ کلیه باشد، مهم است که به پزشک مراجعه کند. اگرچه اکثر مردم هیچ عوارض طولانی مدتی را از سنگ کلیه تجربه نمی‌کنند، اما معمولا حرکت سنگ در مجاری و در نهایت دفع سنگ بسیار دردناک بوده و نیاز به نظارت پزشکی دارد. شما می‌توانید با استفاده از سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر در کمترین زمان ممکن از بهترین پزشکان متخصص اورولوژی نوبت ویزیت بگیرید.

منابع:

medicalnewstoday.com

kidney.org