درباره خودارضایی یا استمنا چیست؟

خودارضایی یک عمل طبیعی است که در کنار عوارض، فوایدی نیز برای جسم انسان دارد. هنگامی که این عمل بیش از حد انجام شود و در فعالیت‌ها و روابط عادی زندگی اخلال ایجاد کند، باید برای متوقف کردن آن اقدام کرد.

اگر آقا هستید در رابطه با سوالات استمنا باید به دکتر اورولوژ و اگر خانم هستید، باید به دکتر زنان مراجعه کنید. اما اگر در این رابطه دچار مشکلات روحی و روانی شده‌اید، باید به دکتر روانشناس در تهران یا دیگر شهرهای ایران مراجعه کنید.

در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید زیرا قصد داریم تا در ادامه درباره استمنا و باورهای غلطی که درباره آن وجود دارد، برایتان بگوییم.

خودارضایی چیست؟

خودارضایی به تحریک اندام تناسلی برای دستیابی به لذت جنسی توسط خود فرد گفته می‌شود. این عمل در بین مردان و زنان در هر سنی رایج است و در رشد جنسی آن‌ها تأثیر زیادی دارد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در میان نوجوانان 14 تا 17 ساله در ایالات‌متحده، حدود 74 درصد از مردان و 48 درصد از زنان، اقدام به این عمل می‌کنند.

این آمار در میان افراد مسن 63 درصد به مردان و 32 درصد به زنان (در بازه سنی 57 تا 64 سال) اختصاص دارد.

عوارض خودارضایی در مردان و زنان

استمنا عملی بدون ضرر است؛ اما زمانی که با خشونت انجام شود، ممکن است به چروک یا حساس شدن پوست منجر شود. اگر مردان به طور مکرر در مدت‌زمان کوتاهی اقدام به این کار کنند، ممکن است تورم جزئی آلت تناسلی را تجربه کنند.

این تورم معمولاً ظرف چند روز از بین می‌رود. سایر عوارض جانبی بالقوه این عمل جنسی عبارت‌اند از:

احساس گناه

برخی از افرادی که نگران هستند این کار با باورهای مذهبی، معنوی یا فرهنگی آن‌ها در تضاد باشد، ممکن است احساس گناه داشته باشند. با این‌ حال، استمنا غیراخلاقی و نادرست محسوب نمی‌شود و لذت بردن از خود، شرم‌آور نیست.

کاهش حساسیت جنسی

خودارضایی بیش از حد یا تهاجمی می‌تواند باعث کاهش حساسیت جنسی شود. اگر مردان به روش تهاجمی دست به این عمل بزنند؛ یعنی آلت خود را به سفتی بگیرند، ممکن است حساسیت جنسی آن‌ها کاهش یابد. تحریک تقویت شده، مانند استفاده از ویبراتور، می‌تواند برانگیختگی و عملکرد کلی جنسی را در مردان و زنان افزایش دهد.

زنانی که از ویبراتور استفاده می‌کنند، عملکرد جنسی بهتری را گزارش کرده‌اند؛ درحالی‌که مردان با استفاده از ویبراتور بهبود عملکرد نعوظ را تجربه کرده‌اند. گاهی استفاده از این ابزار راهی برای زنانی است که به علل مختلف ارضا نمی‌شوند. دلایل و عوارض ارضانشدن زنان متنوع است و گاهی ویبراتورها این مشکلات را جبران می‌کنند.

سرطان پروستات

هنوز دانشمندان و پژوهشگران درباره این که این عمل، خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش یا کاهش می‌دهد، به نتیجه دقیقی نرسیده‌اند. به نظر می‌رسد نیاز به مطالعات بیش‌تری در این زمینه وجود دارد.

یک مطالعه در سال 2003 نشان داد مردانی که در طول دهه 20 زندگی خود بیش از 5 بار در هفته انزال می‌کردند، نسبت به افرادی که کم‌تر انزال می‌کردند، یک‌سوم کم‌تر در معرض ابتلا به سرطان تهاجمی پروستات قرار می‌گرفتند و باید به دکتر اورولوژ مراجعه می‌کردند.

محققان حدس می‌زنند کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات به این دلیل است که انزال مکرر ممکن است از تجمع عوامل ایجاد کننده سرطان در غده پروستات جلوگیری کند.

در پژوهشی در سال 2016 ارتباط مشابهی بین انزال مکرر و کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کشف شد. پژوهشگران دریافتند مردانی که 21 بار در ماه یا بیشتر انزال می‌کنند، خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها کاهش می‌یابد.

در مقابل، مطالعه‌ای در سال 2008 نشان داد فعالیت جنسی مکرر در طول دهه 20 و 30 سالگی مردان، خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها را افزایش می‌دهد؛ به خصوص اگر آن‌ها به طور منظم اقدام به خودارضایی کنند.

مختل‌کردن زندگی روزمره

در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است بیش ‌از اندازه استمنا کنند. این کار آن‌ها ممکن است:

• باعث از دست دادن کار، تحصیل یا رویدادهای مهم اجتماعی شود.
• عملکرد روزانه آن‌ها را مختل کند.
• بر مسئولیت‌ها و روابط آن‌ها تأثیر بگذارد.
• به عنوان یک راه‌حل برای فرار از مسائل مربوط به رابطه یا جایگزینی برای تجربیات واقعی زندگی از آن استفاده کند.

کسی که فکر می‌کند ممکن است تحت تأثیر عملکرد خودارضایی قرار بگیرد، باید با یک متخصص مراقبت‌های درمانی صحبت کند. یک پزشک یا مشاور می‌تواند برای مدیریت رفتار جنسی فرد، گفتگو درمانی را پیشنهاد کند.

فواید خودارضایی

استمنا می‌تواند فواید زیادی برای سلامت جسم و روان افراد به همراه داشته باشد؛ در ادامه به برخی از این فواید اشاره می‌کنیم.

کاهش استرس و اضطراب

به نظر می‌رسد آزاد شدن اکسی توسین بر اثر فعالیت‌های جنسی، باعث کاهش هورمون‌های استرس مانند کورتیزول می‌شود و در عین حال حس آرامش در افراد را افزایش می‌دهد.

پرولاکتینی که بر اثر این فعالیت‌ها آزاد می‌شود نیز می‌تواند به تنظیم پاسخ‌های استرس کمک کند و فرد دیگر درگیر پوزیشن‌های جنسی مختلف نباشد.

بهبود خواب

خودارضایی با آزاد کردن هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی علاوه بر کاهش استرس، بهبود فشارخون و تقویت آرامش می‌تواند به خواب افراد کمک کند.

یک مطالعه در سال 2019 که 778 بزرگ‌سال را بررسی کرد، نشان داد نتیجه واضحی از پیامدهای خواب مطلوب مرتبط با ارگاسم وجود دارد. بسیاری از شرکت‌کنندگان احساس کردند استمنا به کاهش زمان به خواب رفتن و بهبود کیفیت خواب آن‌ها کمک می‌کند.

کاهش درد

اندورفین‌ها مسکن‌های طبیعی بدن هستند. اندوکانابینوئیدها نیز برای کمک به تنظیم فرآیندهای درد و التهاب شناخته شده‌اند. این مسکن‌های طبیعی می‌توانند به کاهش درد قاعدگی در افراد کمک کنند. مطالعه‌ای در سال 2013 نشان داد که فعالیت جنسی منجر به تسکین نسبی یا کامل میگرن و برخی سردردهای خوشه‌ای می‌شود.

بهبود عملکرد سیستم ایمنی

خودارضایی با افزایش سطح پرولاکتین و اندوکانابینوئیدها به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. علاوه بر این، هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی را که در کاهش استرس نقش دارند، افزایش می‌دهد.

بهبود خلق‌وخو

استمنا ممکن است سطح هورمون‌های مرتبط با خلق‌وخوی مثبت مانند دوپامین، اکسی توسین و اندورفین را افزایش دهد.

بهبود تمرکز

خودارضایی ممکن است با افزایش سطح هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی درگیر در یادگیری، حافظه و انگیزه، باعث بهبود تمرکز در افراد شود. پژوهشی در سال 2020 نشان داد داروهایی که برای بهبود تمرکز استفاده می‌شوند، مانند ریتالین، ممکن است با افزایش سطح دوپامین و همچنین افزایش انگیزه برای انجام کارهای دشوار به تمرکز کمک کنند.

افزایش عزت‌نفس

استمنا می‌تواند سطح آدرنالین را افزایش دهد. محققان میزان بالاتر آدرنالین بزاق و ادرار را با میزان بالاتر رشد شخصی یا احساس هدف در زندگی، مرتبط می‌دانند.

بهبود عملکرد جنسی

خودارضایی می‌تواند با آزاد کردن هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی درگیر در چرخه پاسخ جنسی انسان، به بهبود عملکرد جنسی در افراد کمک کند. در این رابطه بانوان می‌توانند به متخصص زنان مراجعه کنند.

بهبود شناخت

یکی از اثرات پرولاکتین، محافظت از سیستم عصبی و کاهش آسیب‌های عصبی در مواجهه با استرس است. به نظر می‌رسد دوپامین نیز به شناخت سالم کمک می‌کند. یک پژوهش در سال 2016 نشان داد که فعالیت جنسی باعث افزایش یادآوری و توالی اعداد در مردان مسن و یادآوری در زنان مسن در بازه سنی 50 تا 89 سالگی می‌شود.

کاهش فشارخون

یکی دیگر از اثرات اکسی توسین و اندوکانابینوئیدها، کمک به کاهش فشارخون در افراد است.

سلامت جنسی

خودارضایی می‌تواند به عنوان یک استراتژی برای بهبود سلامت جنسی از طریق ارتقای صمیمیت، کشف لذت از خود، کاهش حاملگی‌های ناخواسته و جلوگیری از عفونت‌های مقاربتی (STIs) و انتقال HIV شناخته شود.

به‌علاوه این عمل فوایدی برای سلامت جنسی به ویژه برای زنان مسن نیز دارد، با این کار می‌توان از خشکی واژن و درد هنگام رابطه جنسی کاست.

اعتیاد به خودارضایی

اکثر متخصصان، استمنا بیش ‌از اندازه را به عنوان یک رفتار جنسی اجباری (CSB) یا رفتار جنسی خارج از کنترل طبقه‌بندی می‌کنند. انجمن مربیان، مشاوران و درمانگران آمریكا درباره مسائل جنسی اظهار دارد كه شواهد كافی برای حمایت از طبقه‌بندی اعتیاد به رابطه جنسی یا پورن به عنوان یك بیماری روانی وجود ندارد. در این زمینه اختلالاتی مانند بیش فعالی جنسی تعریف می‌شود.

درمان و پیشگیری از اعتیاد به خودارضایی

برخی از افراد ممکن است به دلیل ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند موارد زیر اقدام به خودارضایی بیش از حد کنند:

• بیماری آلزایمر
• اختلال دو قطبی
• بیماری پیک
• سندرم کلاین-لوین
• اختلال وسواس فکری عملی

در افراد مبتلا به این موارد، درمان مشکل زمینه‌ای پزشکی اغلب به کاهش رفتارهای جنسی کمک می‌کند.

برخی از داروهای غیرقانونی و داروهای تجویزی، به ویژه آن‌هایی که سطح دوپامین را افزایش می‌دهند نیز ممکن است میل جنسی را در افراد زیاد کنند. مواردی شامل:

• مت آمفتامین
• داروهای پارکینسون
• کوکائین

در این موارد، قطع یا تغییر مصرف دارو یا مواد مخدر اغلب می‌تواند اجبارهای جنسی مانند خودارضایی بیش ‌از اندازه را کاهش دهد.

برخی از اشکال روان درمانی ممکن است به کاهش CSB و مدیریت عواقب منفی آن‌ها کمک کنند، از جمله:

• درمان شناختی رفتاری
• روان درمانی
• گروه‌درمانی
• زوج‌درمانی

تحقیقات محدودی نشان می‌دهند که برخی از داروها نیز ممکن است به کاهش CSB کمک کنند، مانند:

• سیتالوپرام
• نالترکسون
• مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین

برخی نکات و تکنیک‌ها نیز می‌توانند به کاهش یا جلوگیری از خودارضایی بیش از حد کمک کنند. مانند:

• اجتناب از پورنوگرافی
• کمک گرفتن از یک متخصص سلامت روان یا پزشک متخصص در سلامت جنسی
• ورزش کافی
• بهبود ارتباطات و روابط اجتماعی
• ایجاد مشغولیت برای خود
• درک محرک‌های یک فرد، به عنوان مثال بی‌حوصلگی، ترس از صمیمیت یا شرم

ترک خودارضایی

در برخی موارد، استمنا می‌تواند به احساسات منفی منجر شود یا در جنبه‌های خاصی از زندگی فرد تداخل ایجاد کند. به عنوان مثال، اگر شخصی تعامل خود را با دیگران محدود کند یا به دلیل اعتیاد به این عمل شغل خود را از دست دهد، باید برای متوقف کردن این عمل اقدام کند.

اگرچه غیرمعمول است، اما استمنا مکرر می‌تواند باعث تحریک پوست و تورم آلت تناسلی شود. در این صورت، ممکن است برای کاهش علائم، لازم باشد این عمل را متوقف کنید.

در این بخش، به ترکیبی از تکنیک‌هایی که می‌توانند برای ترک خودارضایی مفید باشند، می‌پردازیم.

دوری از پورنوگرافی

قرار گرفتن در معرض پورنوگرافی ممکن است میل به این عمل جنسی را تحریک کند. افرادی که می‌خواهند آن را متوقف کنند، باید از فیلم‌ها، تصاویر و وب‌سایت‌های پورنوگرافیک خودداری کنند. اگر فردی بتواند بین خود و پورنوگرافی مانعی ایجاد کند، می‌تواند به ترک استمنا کمک کند.

اکنون دسترسی به پورنوگرافی تنها در چند ثانیه امکان‌پذیر شده است. افراد می‌توانند با استفاده از فیلترهایی روی دستگاه‌های الکترونیکی، سعی کنند دسترسی خود به پورنوگرافی را محدود کنند.

اگرچه یک فرد می‌تواند چنین وب‌سایت‌هایی را رفع انسداد کند، اما وقت گذاشتن برای انجام این کار می‌تواند به آن‌ها زمان بدهد تا کنترل تکانه‌های خود را دوباره به دست بگیرند و اجازه دهند این میل از بین برود.

انجام فعالیت بیشتر

خود را درگیر کارها و مشغله‌هایی کنید که ذهنتان را از این عمل دور نگه می‌دارند. یافتن دیگر راه‌های تخلیه انرژی می‌تواند جایگزین زمان صرف شده برای خودارضایی شود. افراد می‌توانند سرگرمی جدید یا یادگیری یک مهارت جدید مانند یادگیری یک ساز موسیقی یا امتحان کردن یک ورزش جدید را در نظر بگیرند.

توسعه اهداف جدید می‌تواند به فرد کمک کند تا انرژی خود را دوباره متمرکز سازد و هیجان و رضایت را در مسائل دیگر پیدا کند. تکنیک دیگری که می‌توان به کار گرفت، این است که افراد برای زمان‌هایی که تمایل به استمنا در آن‌ها به وجود می‌آید، جهت انجام فعالیت‌های دیگر برنامه‌ریزی کنند.

کمک‌گرفتن از متخصص

هنگامی که تکرار این عمل جنسی بر زندگی یک فرد تأثیر منفی می‌گذارد، ممکن است کمک گرفتن از یک متخصص سلامت روان مفید باشد.

این امکان وجود دارد که مسائل اضافی، مانند اختلال وسواس فکری، مشکل اساسی باشد. صحبت با یک درمانگر یا روانشناس برای مقابله با احساسات منفی و یادگیری راهبردهای اصلاح رفتار، برای توقف این چرخه مفید است.

صرف زمان بیشتر با دیگران

برخی از افراد ممکن است به دلیل تنهایی دست به این کار بزنند. به این ترتیب، گذراندن وقت با دیگران نه‌تنها فرد را مشغول نگه می‌دارد، بلکه ممکن است تمرکز او بر خودارضایی را از بین ببرد.

راه‌های مختلفی برای کاهش تنهایی وجود دارد. افراد می‌توانند وقت خود را با دوستان و خانواده بگذرانند، در کلاس یا باشگاه ثبت‌نام کنند یا ارتباطات اجتماعی برقرار کنند.

ورزش کردن

ورزش روشی مؤثر برای کاهش تنش و تخلیه انرژی است. فعالیت‌هایی مانند دویدن، شنا و وزنه‌برداری می‌توانند با تقویت بدن و آزاد کردن اندروفین باعث شکل‌گیری احساس خوب در افراد شوند. احساس شادی و آرامش بیش‌تر ممکن است میل به استمنا مکرر را کاهش دهد.

صحبت با یک گروه پشتیبان

خودارضایی بیش از حد ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:

• مشکلات مربوط به سلامت روان
• مشکلات مربوط به رابطه
• دیدگاه‌های محدود کننده در مورد تمایلات جنسی
• ضعف در ارتباط جنسی و مهارت‌های حل تعارض
• تفاوت‌های فرهنگی در بیان جنسی
• تعارضات فرهنگی و مذهبی

یافتن یک گروه حمایتی می‌تواند با ایجاد فضای مورد نیاز برای ابراز نگرانی‌ها و مشکلات جهت توقف این عمل  در افراد مفید باشد.

وقتی فردی آشکارا در مورد چالش‌هایی که با آن مواجه است صحبت می‌کند، دیگران می‌توانند به او کمک کنند. این کار می‌تواند هرگونه احساس گناه یا شرم مرتبط با خودارضایی اجباری را کاهش دهد.

خودارضایی در بارداری

استمنا در دوران بارداری بی‌خطر است، مگر اینکه پزشک یا ماما به شما توصیه کند که به دلیل یک عارضه در انواع بارداری از آن اجتناب کنید. هنگام انجام این عمل، رابطه جنسی یا ارگاسم، نگران آسیب رساندن به کودک خود نباشید. کودک شما به خوبی در رحم محافظت می‌شود. جنین که در مایع آمنیوتیک قرار دارد، توسط لایه‌هایی از ماهیچه محافظت می‌شود. علاوه بر این، پلاگین مخاطی در دهانه رحم از رسیدن مواد خارجی به جنین محافظت می‌کند.

در برخی از زنان باردار، تهوع صبحگاهی و خستگی هرگونه علاقه به فعالیت جنسی، از جمله خودارضایی را از بین می‌برد. برخی دیگر به دلیل بالا رفتن سطح پروژسترون و استروژن، دچار افزایش میل جنسی می‌شوند.

در اکثر بارداری‌های کم‌خطر، این عمل یک راه کاملاً ایمن برای کاهش استرس و مدیریت افزایش میل جنسی است. استفاده از اسباب‌بازی‌های جنسی مانند ویبراتور یا دیلدو تا زمانی که تمیز باشند، بی‌خطر است.

استمنا به نوزاد آسیبی نمی‌رساند و نوزاد نمی‌فهمد چه اتفاقی در حال رخ دادن است. در واقع، برخی از پزشکان بر این باور هستند که نوزادان ممکن است با انقباضات ریتمیک رحمی که در طول ارگاسم اتفاق می‌افتد، احساس آرامش کنند.

باورهای غلط درباره خودارضایی

افسانه‌های بسیاری در مورد خطرات خودارضایی وجود دارد، اما هیچ یک از آن‌ها ثابت نشده است. بیشتر ادعاها در مورد این عمل، پشتوانه علمی ندارند. استمنا باعث موارد زیر نمی‌شود:

• کوری
• رشد مو در کف دست
• ناتوانی در مراحل بعدی زندگی
• اختلال در نعوظ
• کوچک شدن آلت تناسلی
• انحنای آلت تناسلی
• کم شدن تعداد اسپرم
• ناباروری
• بیماری روانی
• ضعف جسمانی

برخی از زوج‌ها نگران هستند که اگر یکی از آن‌ها این عمل را انجام دهد، به این معنی است که رابطه آن‌ها رضایت‌بخش نیست. این نیز یک افسانه است. بیشتر مردان و زنان در زمانی که در یک رابطه یا متاهل هستند، چه تنهایی چه باهم این کار را انجام می‌دهند. یک پژوهش نشان داده است زنانی که خودارضایی می‌کنند، نسبت به زنانی که این کار را انجام نمی‌دهند، ازدواج‌های شادتری دارند.

نظر اسلام درباره خودارضایی

در اسلام، استمنا امری ناپسند و حرام در نظر گرفته می‌شود. در تعبیرات اسلامی از این کار به عنوان ازدواج با خود نام برده شده و در قرآن آمده است: «هر کس با غیر همسرش شهوتش را دفع کند، از تجاوزکاران است.»

حکم استمنا در اسلام برای زن و مرد تفاوتی ندارد و برای هر دو حرام و گناه است. این عمل در اسلام جز گناهان کبیره نیست، اما گفته می‌شود تکرار آن گناه کبیره به حساب می‌آید.

خودارضایی همچون شمشیر دوتیغه است؛ هم فایده دارد و هم ضرر!

خودارضایی عملی طبیعی و سالم است که می‌تواند فواید زیادی برای بدن داشته باشد. فوایدی مانند تمرکز بیش‌تر، خواب بهتر، احساس آرامش، کاهش فشارخون و کمک به سیستم ایمنی دارد و منجر به نابینایی یا ایجاد مشکلات جسمی و روانی در افراد نمی‌شود.

این عمل زمانی تبدیل به مشکل می‌شود که در زندگی روزمره و روابط با دوستان، خانواده و همکاران تداخل ایجاد کند. در این شرایط، صحبت با یک متخصص می‌تواند برای حل مشکل مفید باشد. به هر حال اگر در این زمینه نیاز به کمک و مشاوره پزشک دارید، می‌توانید برای ملاقات با دکتر از سیستم نوبت دهی اینترنتی پلتفرم دکتردکتر استفاده کنید.

در انتها از شما می‌خواهیم که اگر در این رابطه سوالی دارید، از مشاور سلامتی ما بپرسید.

منابع:

medicalnewstoday.com

medicalnewstoday.com

babycenter.com