ادرار اغلب بوی آمونیاک مختصری دارد که علاوه بر اینکه برای هر فرد منحصربفرد است، منشا کاملا طبیعی دارد. اما گاهی بوی ادرار نسبت به همیشه بوی قوی‌تری پیدا می‌کند که البته دلایل مختلفی دارد. مثلا وقتی که بدن فرد در هنگام صبح دچار کم آبی می‌شود، این اتفاق برای او می‌افتد. بوی بد ادرار همیشه دلیلی برای نگرانی نیست، اما گاهی اوقات نشانه یک بیماری مزمن یا عفونت است. بسته به شرایط و علائم دیگر لازم است فرد حتما به متخصص زنان یا دکتر اورولوژ مراجعه کند. در این مقاله از مجله اینترنتی دکتردکتر دلایل بوی بد ادرار راه به همراه راه‌های درمان آن مورد بررسی قرار داده‌ایم.
مشکلات رایجی که باعث بوی بد ادرار می‌شوند را بشناسید
بوی بد ادرار همیشه بخاطر وجود بیماری نیست. کم آبی بدن، میل کردن برخی از ویتامین‌ها و استفاده از بعضی از داروها، می‌توانند بوی نامطبوعی به ادرار بدهند. اما همانطور که بالاتر اشاره کردیم، بوی بد ادرار گاهی ممکن است که نشانه‌ای از یک بیماری یا عفونت باشد. علل شایع ادرار بدبو عبارتند از:
ادرار غلیظ
هنگامی که ادرار بسیار غلیظ است، در واقع نشان می‌دهد که بدن دارای آمونیاک بیشتر و آب کمتری است. این حالت می‌تواند باعث ایجاد بوی قوی در ادرار شود. اغلب در اول صبح یا زمانی که فرد در طول روز آب کافی نمی‌نوشد، دچار کم آبی شده و ادرار او غلیظ‌‌تر می‌شود. شایع‌ترین علائم کم آبی شدید بدن مواردی مثل دهان خشک، بی‌حالی، ضعف عضلانی، سردرد و سرگیجه هستند. اگر هر یک از این علائم کم آبی بدن پس از نوشیدن آب زیاد برطرف نشدند، باید به پزشک مراجعه کنید این مشکل گاهی نشانه عفونت کلیه است.
خوراکی‌ها
متابولیت‌ها، آنزیم‌هایی هستند که در طول هضم در بدن تشکیل می‌شوند. از آنجایی که بدن آنها را از طریق ادرار دفع می‌کند، برخی از آنها می‌توانند باعث بوی بد ادرار شوند. به عنوان مثال، هنگامی که مارچوبه در طول هضم تجزیه می‌شود، متابولیت‌های آن بوی بدی به ادرار فرد می‌دهند.
دارو و مکمل‌ها
مصرف برخی از داروها و مکمل‌ها، باعث ایجاد بوی بدی در ادرار می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از:
- دوزهای بالای ویتامین B تیامین و کولین
- برخی از آنتی بیوتیک‌ها، به ویژه گروهی به نام سولفونامیدها
- برخی از داروهای دیابت
- شیمی درمانی
بیماری‌های خاص پزشکی
ابتلا به بعضی از بیماری‌ها، باعث بوی بد ادرار می‌شوند. این بیماری‌ها اغلب نیاز به دوره‌های درمانی کوتاه مدت دارند اما بعضی از آنها که اتفاقا که نیاز به درمان طولانی مدت و توجه بیشتری دارند عبارتند از:
عفونت مجاری ادراری
عفونت دستگاه ادراری (UTI) زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های مضر در مجرای ادرار، مثانه یا کلیه‌ها تکثیر می‌شوند. بیشتر افراد علائمی فراتر از بوی بد ادرار مثل درد هنگام ادرار کردن، نیاز مکرر و شدید به ادرار کردن، مشکل در تخلیه کامل مثانه، ادرار کدر یا تیره، خون در ادرار، تب (اگر عفونت گسترش یافته باشد) و کمردرد در صورت سرایت عفونت به کلیه‌ها است. عفونت با باکتری مثل Aerococcus urinae ممکن است باعث ادرار بدبو شود. عفونت ادراری معمولا با آنتی بیوتیک برطرف می‌شود اما اگر بیمار تحت درمان قرار نگیرد، عفونت گسترش می‌یابد. بنابراین در صورت داشتن علائم عفونت ادراری حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
واژینوز باکتریال
عفونت واژن واژینوز باکتریایی باعث ایجاد بوی مشخص ماهی می‌شود که ممکن است بعد از رابطه جنسی بدتر شود. اگر علائمی مثل درد، خارش، درد سوزش هنگام ادرار کردن و ترشحات رقیق، سفید یا خاکستری دارید، احتمالا به واژینوز باکتریال مبتلا شده‌اید.
دیابت
داروهای دیابت ممکن است بوی ادرار را تغییر دهند. اگر بیماری دیابت نیز به سطح قند خون کنترل نشده برسد، می‌تواند علت بوی بد ادرار باشد. برخی از افراد متوجه بوی بسیار شیرین می‌شوند، این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که قند زیادی در ادرار وجود داشته باشد.
نارسایی ارگان های بدن
هنگامی که اندام‌های درگیر در هضم یا ادرار به درستی کار نکنند، ممکن است روی بوی ادرار تأثیر بگذارند. بر اساس یک مطالعه در سال 2012، برخی از افراد مبتلا به نارسایی کلیه متوجه بوی بد بدن یا ادرار بدبو شده بوده‌اند. مطالعه دیگری در سال 2012 نشان داد که بیماری کبد نیز می‌تواند بوی ادرار را تغییر دهد. علائم نارسایی اندام بسته به ناحیه درگیر و علت آن متفاوت است. مثلا نارسایی کبد باعث زردی پوست یا چشم می‌شود، در حالی که نارسایی کلیه ممکن است باعث درد در هنگام دفع ادرار شود.
بارداری بانوان
بعضی از بانوان در دوران بارداری متوجه تغییر بوی ادرار خود می‌شوند. تغییرات هورمونی مختلف ممکن است بوی ادرار یا حساسیت فرد به بوها را تغییر دهد. بسیاری از افراد حس بویایی قوی‌تری را در دوران بارداری گزارش می‌‌کنند، اگرچه تحقیقات بسیار کمی در مورد این پدیده بررسی شده است. شایان ذکر است که افراد باردار مبتلا به UTI ممکن است علائم قابل توجه‌تری نداشته و تغییر در بوی ادرار آنها تنها یک هشدار باشد. درمان سریع عفونت‌های ادراری خطر عوارض جدی را هم برای فرد و هم برای جنین کاهش می‌دهد.
تشخیص علت بوی بد ادرار
اگر بوی ادرار شما بدبوتر و قوی‌تر از قبل شده است، دیگر باید به دکتر اورولوژ مراجعه کنید. پزشک در مورد برخی از عوامل سبک زندگی، تغییرات اخیر سلامتی و زمانی که بوی بد شروع شده، سوالاتی از شما خواهد کرد. معمولا در چنین شرایطی و بر اساس تشخیص پزشک، آزمایش کشت ادرار باید انجام شود تاباکتری‌ها و سایر علائم عفونتی در شما بررسی شود. البته گاهی رژیم غذایی ناسالم مسئول بوی بد ادرار است که پزشک می‌تواند مشکل را تنها بر اساس علائم آن تشخیص داده و درمان کند. در برخی از دیگر موارد، پزشک ممکن است سونوگرافی از دستگاه ادراری یا کلیه‌ها را تجویز کند. همچنین ممکن است فرد برای بررسی سایر شرایط سلامتی نیاز به آزمایش خون داشته باشد.
راهکارهایی برای کاهش بوی بد ادرار
نکات زیر ممکن است در کاهش بوی بد ادارار برای شما مفید باشند:
- از خوردن غذاهایی که باعث بوی بد ادرار می‌شوند بخصوص مارچوبه خودداری کنید.
- اگر سطوح بالای تیامین یا کولین عمل احتمالی بوی بد ادرار هستند، مکمل‌ها را جایگزین کنید.
- برای حمایت از هیدراتاسیون و سلامت کلیه‌ها و مجاری ادراری مقدار زیادی آب بنوشید.
- به محض اینکه احساس ادرار داشتید به دستشویی مراجعه کنید.
- هر گونه بیماری مزمن پزشکی مانند دیابت را تا حد امکان با دقت و با راهنمایی پزشک کنترل کنید.
- همچنین، داشتن یک سبک زندگی سالم و کاهش یا حذف مصرف الکل می‌تواند از کبد محافظت کرده و به خلاص شدن از شر بوی بد ادرار کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
بوی بد ادرار اغلب خود به خود از بین می‌رود، به خصوص زمانی که کم آبی بدن یا ماده خاصی در رژیم غذایی باعث آن شده باشد. اگر فرد بتواند علت بدبویی ادرار خود را شناسایی کند، دیگر نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. اما علل دیگر نیاز به درمان پزشکی دارند. در حالی که عفونت ادراری نسبتاً بی خطر است، می‌تواند پیشرفت کند و باعث مشکلات جدی سلامتی از جمله عفونت کلیه شود. با درمان زودهنگام، فرد باید ظرف چند روز احساس بهتری داشته باشد. از آنجایی که برخی از افراد مبتلا به عفونت ادراری علائمی ندارند، اگر بوی بد بیش از چند روز طول کشید، حتما به پزشک مراجعه کنید. این موضوع به خصوص برای بانوانی که باردار هستند بسیار مهم است زیرا چرا که ممکن است که سلامت مادر یا جنین به خطر بیافتد. بنابراین، با مراجعه به‌موقع به یکی از متخصصان اورولوژی شهرتان، از عوارض احتمالی و خطرناک آن جلوگیری کنید. نگران یافتن یک متخصص کلیه خوب و باتجربه هم نباشید. در تمامی شهرهای ایران، بهترین متخصصان اورولوژی شناسایی شده و در حال فعالیت هستند. برای مثال، اگر ساکن تهران هستید، با یافتن بهترین دکتر اورولوژی تهران می‌توانید از مراقبت‌های تخصصی برای درمان بوی بد ادرار برخوردار شوید.
مسائل دیگری وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد این بو شوند که البته نیاز به درمان مداوم دارند. برای مثال، یک فرد مبتلا به دیابت ممکن است نیاز به تغییر داروها یا ایجاد تغییرات خاصی در سبک زندگی داشته باشد.
بوی بد ادرار به راحتی رفع می‌شود!
بوی بد ادرار می‌تواند نگران کننده باشد، اما احتمالا وقوع آن کوتاه مدت است و با نوشیدن آب بیشتر برطرف می‌شود. با این حال اگر بدون علت مشخص بو برطرف نشد یا با علائم دیگری همراه بود بهتر است حتما با یک پزشک مجرب مشکلتان را در میان بگذارید. شما می‌توانید به راحتی با استفاده از سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر از پزشک مورد نظر خود وقت بگیرید.
منبع:
سلام خسته نباشید من الان ی مدت تقریبا دو هفته ای میشه که دچار بوی بد(تعفن مانند) و خارش زیاد شدم این بوی بد خیلی منو اذیت میکنه علت چی میتونه باشه
مرسی بابت مطالب مفیدتون
از مطالب مفیدتون استفاده کردیم ممنون از اطلاعات خوبی که در اختیار مردم قرار میدهید
متشکرم
سپاس از لطف و همراهی شما
من‌ای‌یوای‌کردم۱۵روزه‌بوی‌ادرارشدید‌دارم‌علتش‌چیست؟
سلام عزیز
ازمایش و کشت ادرار بدین جهت بررسی عفونت ادراری