اختلالات دریچه قلب ممکن است بر روی هر یک از دریچه های قلب شما تأثیر بگذارد. زمانی که‌ یک یا تعداد بیشتری از دریچه ‌های قلب شما به خوبی کار نکند، بیماری های دریچه های قلب اتفاق می افتد. دریچه‌ها با هر بار ضربان قلب، باز و بسته می‌شوند. درمان بیماری دریچه های قلب بستگی به نوع دریچه و نوع و شدت بیماری دریچه دارد. گاهی اوقات بیماری های دریچه های قلب نیاز به جراحی برای بهبود یا تعویض دریچه دارد.

عملکرد قلب و دریچه های قلب

یک قلب طبیعی چهار حفره و چهار دریچه دارد. دو حفره بالایی دهلیز و دو حفره پایینی که بزرگ ترند بطن نامیده می شوند. هر کدام از این حفره ها توسط یک دریچه از یکدیگر جدا می شوند. دریچه تری کوسپید یا سه لتی، میترال، آئورت و دریچه ریوی چهار دیچه قلب هستند. دریچه‌ها با هر بار ضربان قلب، باز و بسته می‌شوند. دریچه‌های قلب باعث می‌شوند خون در مسیر درستی در دهلیز و بطن قلب و در سایر نقاط بدن جریان پیدا کند.

انواع دریچه های قلب

دریچه دو لتی یا میترال در طرف چپ بین دهلیز و بطن چپ و دریچه سه لتی در طرف راست بین دهلیز و بطن راست قرار دارد. دریچه آئورت در ابتدای آئورت و دریچه ریوی در ابتدای ورید ریوی قرار دارد. دریچه ها به خون اجازه می دهند تا جریان خون یک طرفه باشد و از بازگشت خون به عقب جلوگیری می کنند. خون از طریق دریچه‌ های تری کوسپید یا سه لتی و میترال از دهلیز‌ های چپ و راست به بطن‌ ها می‌ رود. وقتی بطن‌ ها پر از خون شدند، دریچه‌ ها بسته می‌ شوند. بسته شدن دریچه باعث می‌ شود با انقباض بطن‌ ها، خون از بطن‌ ها  به سمت دهلیز برگشت پیدا نکند. وقتی بطن‌ ها منقبض می‌ شوند، دریچه‌ های ریوی و آئورت باز می‌ شوند و خون از بطن‌ ها به سمت بیرون پمپاژ می‌ شود.

در مرحله انقباض قلب، خون از دهلیز چپ و از طریق دریچه میترال یا دو لختی وارد بطن چپ می شود و به تمام بدن پمپاژ می گردد. خون پمپ شده حاوی اکسیژن است. در اندام ها تبادلات گازی بین خون و بافت ها انجام می گیرد و خون اکسیژن خود را از دست می دهد و دی اکسید کربن را جذب می کند. در زمان استراحت قلب، خونی که اکسیژن خود را در اندام های بدن از دست داده از تمام بدن به دهلیز راست باز می گردد و از طریق دریچه سه لختی به ریه ها پمپ می شود تا اکسیژن دریافت کند.

بیماری های دریچه های قلبی

بیماری ‌هایی که با درگیر کردن بافت دریچه‌ ها بر عملکرد آن ها تاثیر می‌ گذارند جز بیماری ‌های دریچه های قلب هستند. دریچه‌ ها در عملکرد تلمبه‌ ای و پمپاژ قلب نقش اساسی ایفا می کنند و از برگشت خون جلوگیری به عمل می‌ آورند. هر گونه اختلال عملکردی این دریچه‌ ها می ‌تواند موجب اختلال در عملکرد قلب می شود. این اختلالات دریچه ای به مرور زمان باعث  از کار افتادگی قلب و نارسایی قلب می شود.  در ابتدای ایجاد اختلال در عملکرد دریچه های قلب، هیچ گونه علامت مشخصی در بیمار ایجاد نمی شود ولی با پیشرفت بیماری، فرد بیمار در انجام فعالیت های فیزیکی دچار مشکل می شود و به مرور پیشرفت بیماری و شدید شدن آن حتی در حالت استراحت دچار تنگی نفس و احساس خفگی در خواب می شود.

انواع بیماری های دریچه های قلب

اختلالات رایج و بیماری های دریچه‌های قلب به طور کلی در سه مورد تقسیم بندی می شوند:

 گشاد شدن دریچه ‌قلب یا رگورژیتاسیون : که باعث برگشت خون به عقب و به درون قلب می‌شود. گشاد شدن دریچه قلب زمانی اتفاق می افتد که دریچه کامل بسته نمی‌شود. بسته نشدن کامل دریچه باعث می‌شود خون به جای حرکت رو به جلو، به سمت عقب برگشت پیدا کند. برگشت خون اکثرا بر اثر پرولاپس یا افتادگی دریچه ایجاد می‌شود. پرولاپس یا افتادگی دریچه، زمانی ایجاد می‌شود که لت‌های دریچه در هنگام بسته شدن برآمدگی پیدا کنند. معمولا پرولاپس جزء نارسایی دریچه میترال می باشد.

تنگی دریچه های قلب: زمانی که بافت لت های دریچه های قلب ضخیم می شوند یا دپار گرفتگی یاچسبندگی مش وند تنگی دریچه ای اتفاق می افتد. تنگی دریچه های قلب باعث می‌شود دریچه ها‌ی قلب به طور کامل باز نشود و در نتیجه خون به اندازه کافی از طریق دریچه جریان پیدا نکند. گاهی ممکن است دریچه‌ های قلب همزمان مشکل تنگی و مشکل بازگشت خون را داشته باشند. تنگی دریچه آئورت غالباً از طریق اکوکاردیوگرام یا نوار قلب تشخیص داده می‌شود.

انسداد دریچه قلب: در این حالت دریچه ها‌ی قلب کاملا بسته می‌ شود و راهی برای عبور خون از دریچه نیست.

علائم بیماری دریچه های  قلب

برخی از افراد مبتلا به بیماری های دریچه های قلب ممکن است علائم را برای سال ها تجربه نکنند. نشانه ها و علائم بیماری های دریچه های قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:

•  علائم ناشی از نارسایی احتقان قلب مانند تورم مچ پا و پاها
• ضربان قلب نامنظم
• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• خستگی و ضعف
• تنگی نفس
• شنیدن صداهای غیر طبیعی در قلب در معاینات پزشکی
• بالا یا پایین بودن فشار خون

علل ایجاد بیماری دریچه های قلب

بیماری های دریچه های قلب ممکن است به علل زیر اتفاق بیافتد:

• نقایص مادر زادی قلب
• تب روماتیسمی
• تصلب شرابین
• فشار خون بالا
• التهاب لایه داخلی قلب (آندو کاردیت)
• التهاب آندو کاردیت ناشی از بیماری سفلیس
• حمله قلبی
• بیماری عروق کرونر
• آنوريسم آئورت، تورم غير طبيعي يا انحنای آئورت
• آترواسکلروز، سخت شدن شریان ها
• تغییرات مرتبط با افزایش سن

 تشخیص بیماری های دریچه های قلب

پزشک ممکن است نشانه ها و علائم شما را ارزیابی کند و یک معاینه فیزیکی انجام دهد. در یک معاینه فیزیکی، دکتر برای تعیین وضعیت دریچه های قلب به صدای قلب شما گوش می دهد و هر گونه تغییر آنرا احساس می کند. پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق تر چندین آزمایش را انجام دهد. تست های ممکن شامل موارد زیر است:

اکوکاردیوگرافی اکوکاردیوگرافی که تحت عنوان تست اکوی قلبی هم نامیده می شود، تستی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تشکیل می شود. این آزمون، ساختار قلب، دریچه های قلب و جریان خون قلب شما را ارزیابی می کند. یک اکوکاردیوگرام کمک می کند تا پزشک شما نگاهی دقیق به دریچه های قلب و چگونگی کار آنها داشته باشد. پزشکان همچنین ممکن است از یک اکوکاردیوگرام 3 بعدی استفاده کنند.

کاتتریزاسیون قلب یکی دیگر از آزمایش هایی است که برای تشخیص اختلالات دریچه های قلب ​​استفاده می شود. این آزمایش از یک لوله نازک یا کاتتر با دوربین برای گرفتن عکس از قلب و عروق خونی استفاده می کند. این می تواند به پزشک شما کمک کند تا نوع و شدت اختلال دریچه های قلب را تعیین کند.

 نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG). در این آزمون، سیمها (الکترود) متصل به پدهای روی پوست، ضربانهای الکتریکی را از قلب شما اندازه گیری می کنند. یک ECG می تواند بیماری های قلبی و ریتم های غیر طبیعی قلب را تشخیص دهد.

اشعه ایکس از قفسه سینه می تواند بزرگ شدن قلب را نشان دهد.

MRI قلبی یک MRI قلب از زمینه های مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب استفاده می کند. این آزمون می تواند برای تعیین شدت وضعیت شما و اندازه گیری و عملکرد قلب پایین مورد استفاده قرار گیرد.

آزمایش های ورزشی یا آزمایش های استرس. تست های مختلف ورزشی کمک می کند تا تحمل فعالیت خود را اندازه گیری و پاسخ قلب را به اعمال جسمی را ارزیابی کرد. اگر شما قادر به ورزش نیستید، ممکن است از داروهایی استفاده کنید که اثر تمرین را روی قلب شما تقلید کنند.

 در مان بیماری های دریچه های قلب

درمان بیماری های دریچه های قلب بستگی به وضعیت و شرایط و شدت بیماری دارد. بسیاری از افرادی که به بیماری‌های دریچه‌ای قلب مبتلا هستند، برای مدت زمان طولانی به زندگی خود ادامه می‌دهند و هرگز نیازمند انجام عمل جراحی نمی‌شوند؛ اما در صورتی که بیماری دریچه ای قلب، در قابلیت پمپاژکردن خون تاثیر منفی بگذارد به احتمال زیاد نیازمند ترمیم یا تعویض با عمل جراحی است.

عوامل خطر

عوامل متعددی می تواند خطر ابتلا به بیماری های دریچه های قلب را افزایش دهد، از جمله:

• افزایش سن
• تاریخچه عفونت های خاصی که می توانند بر قلب تاثیر بگذارند
• تاریخچه انواع خاصی از بیماری قلبی یا حمله قلبی
• فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و سایر عوامل خطر بیماری های قلبی
• بیماری قلبی مادرزادی

عوارض جانبی

بیماری های دریچه های قلب می تواند عوارض زیادی را شامل شود از جمله:

• نارسایی قلبی
• سکته مغزی
• لخته شدن خون
• اختلالات ریتم قلب
• عفونت دریچه ها
• مرگ

جلوگیری از ابتلا به بیماری های دریچه های قلب

در صورت وجود بیماری های مانند گلو درد استرپتوکوکی یا تب روماتیسمی که منجر روماتیسم قلبی می شود، فشار خون بالا، التهاب لایه داخلی قلب و سفلیس که باعث آسیب به دریچه های قلب می شود، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کرد و روند درمانی را تحت نظر پزشک شروع کرد.