سندرم قرمزی چشم چیست؟ مهمترین علت قرمزی چشم و درمان آن

سندرم قرمزی چشم چیست
اشتراک گذاری 12 نظر

لتهاب یا واکنش انجمادی عروق خونی سطح چشم، می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که قرمزی چشم را به وجود می آورد.  این حالت معمولاً به دلیل افزایش جریان خون به ناحیه چشم و گسترش عروق خونی کوچک سطحی آن ایجاد می‌شود. علل قرمزی چشم می‌تواند شامل عوامل محیطی نظیر آلرژی، عفونت‌ها، خستگی چشم، خشکی چشم و تماس با مواد تحریک‌کننده باشند.

همچنین برخی شرایط پزشکی مانند گلوکوم، التهاب لکه زرد و مشکلات شبکیه نیز می‌توانند به قرمزی چشم منجر شوند. شناخت دقیق علت و درمان مناسب این وضعیت برای حفظ سلامت چشم و بهبود کیفیت زندگی فرد بسیار مهم است. در ادامه به شرح علل و چگونگی نشخیص و درمان قرمزی چشم پرداخته‌ایم.

اگر در رابطه با قرمزی چشم سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.

سندرم قرمزی چشم چیست؟

سندرم قرمزی چشم، به وضعیتی گفته می‌شود که در آن چشم‌ها به طور غیر طبیعی قرمز به نظر می‌رسند. این وضعیت معمولاً به دلیل التهاب و افزایش خون‌رسانی به ملتحمه (بافت شفاف روی سفیدی چشم) و یا سایر قسمت‌های چشم ایجاد می‌شود. علل شایع این سندرم شامل:

  • عفونت‌ها: مانند کینکت ویروسی یا باکتریایی.
  • آلرژی: تماس با مواد حساسیت‌زا مانند گرده، گرد و غبار یا موی حیوانات.
  • خشکی چشم: ناشی از کمبود رطوبت یا تحریک محیطی.
  • خستگی چشم: ناشی از استفاده طولانی‌مدت از وسایل الکترونیکی.
  • ضربه یا آسیب: به چشم ناشی از صدای تند یا ضربه فیزیکی.

بسته به علت ریشه‌ای درمان می‌تواند شامل استفاده از قطره‌ چشمی، داروهای ضد التهاب یا در موارد عفونت، آنتی‌بیوتیک‌ها باشد. توجه به وضعیت چشم‌ها و مراجعه به دکتر چشم‌ در صورت بروز علائم جدی ضروری است.

سندروم قرمزی چشم در کودکان

قرمزی چشم در کودکان یک مشکل شایع است که نشان‌دهنده التهاب یا تحریک در چشم‌ها می‌باشد. این وضعیت عمدتاً به علت عفونت، آلرژی یا عوامل محیطی ایجاد می‌شود. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، به ویژه کنژ کت، بیشترین علت قرمزی چشم در کودکان هستند. این عفونت‌ها معمولاً با علائمی همچون ترشح آبکی یا چرکی، خارش و احساس سوزش همراهند.

آلرژی نیز یکی دیگر از دلایل رایج قرمزی چشم در کودکان است که معمولاً با فصلی بودن یا تماس با مواد حساسیت‌زا مانند گرده، مایت‌ها یا موی حیوانات مرتبط است. در این موارد، کودک ممکن است علاوه بر قرمزی، دچار خارش و آبریزش از چشم‌ها گردد.

قرمزی چشم کودکان
قرمزی چشم کودکان بدلیل عفونت و آلرژی

عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، دود سیگار و استفاده طولانی‌مدت از وسایل الکترونیکی نیز می‌توانند باعث خستگی و خشکی چشم‌ و در نتیجه قرمزی آن‌ها شوند. درمان سندرم قرمزی چشم در کودکان بسته به علت آن متفاوت است. استفاده از قطره‌های چشمی، داروهای ضد التهاب یا آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است تجویز شود. مشاوره با پزشک متخصص چشم برای تشخیص صحیح و درمان مناسب بسیار مهم است.

بر اساس سایت alder hey درباره قرمزی چشم کودکان می‌گوید:

ورم ملتحمه یک بیماری شایع چشمی است که کودکان به ویژه زیر 5 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد که می‌تواند از آسیب یا آلرژی باشد. ورم ملتحمه عفونی مسری است و ممکن است به سایر اعضای خانواده سرایت کند.

علت قرمزی چشم چیست؟

قرمزی چشم، وضعیتی است که در آن سفیدی چشم (قزحه) به دلیل افزایش خون‌رسانی یا التهاب به رنگ قرمز درمی‌آید. این حالت معمولاً به علت‌های مختلفی به وجود می‌آید که به شرح زیر هستند:

  • عفونت‌ها: کنژکت، یکی از شایع‌ترین علل قرمزی چشم، التهاب ملتحمه (پوشش بیرونی چشم) است که می‌تواند ناشی از عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا حتی قارچی باشد. در این نوع التهاب، معمولاً علائمی چون ترشح، خارش و سوزش نیز وجود دارد.
  • آلرژی: چشم‌ها ممکن است به عوامل محیطی مانند گرد و غبار، مایت‌ها یا موی حیوانات حساسیت نشان دهند. در این حالت علاوه بر قرمزی، خارش و آبریزش چشم نیز مشاهده می‌شود.
  • خشکی چشم: عدم تولید کافی اشک می‌تواند منجر به خشکی چشم و در نتیجه قرمزی آن‌ها شود. این عارضه در افرادی که مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می‌کنند یا در محیط‌های خشک قرار دارند،شایع‌تر است.
  • خستگی چشم: استفاده مکرر از وسایل الکترونیکی، مطالعه طولانی‌مدت یا عدم استراحت کافی برای چشم‌ها می‌تواند به خستگی آن‌ها و به تبع آن قرمزی منجر شود.
  • ضربه یا آسیب: آسیب ناشی از ضربه، جسم خارجی یا مواد شیمیایی نیز می‌تواند منجر به التهاب و قرمزی چشم شود
  • مراحل خاصی از بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها مانند گل مژه، دمل، آب مروارید یا حتی فشار خون بالا می‌توانند با قرمزی چشم همراه باشند.
  • شرایط محیطی: آب کلرین شده در استخرها می‌تواند به تحریک و قرمزی چشم‌ها منجر شود.
  • مشکلات پلک : دلایل مختلفی دارد و ممکن است باعث تورم، افتادگی، یا ایجاد توده و برآمدگی روی پلک شود که قرمزی چشم را به‌همراه دارد.
  • ترکیدن رگ خونی: پارگی مویرگ یا خونریزی داخلی زمانی رخ می‌دهد که دیواره یک رگ خونی به هر دلیلی دچار پارگی یا آسیب شود.
  • بلفاریت: التهاب لبه پلک‌ها که معمولاً باعث تحریک، قرمزی چشم، تورم و خارش در پلک‌ها می‌شود.

تشخیص صحیح علت قرمز شدن ناگهانی چشم بسیار مهم است زیرا درمان‌ها بسته به دلایل مختلف می‌توانند متفاوت باشند. در موارد شدید یا مزمن، مشاوره با یک پزشک متخصص چشم توصیه می‌شود تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. گاهی بروز قرمزی چشم به دلیل عفونت ناشی از جوش داخل چشم می‌باشد که لازم است با نظر پزشک درمان شود.

آیا قرمزی چشم خطرناک است؟

قرمزی چشم می‌تواند در برخی مواقع خطرناک باشد و برای بررسی فوری نیاز به مشاوره پزشکی دارد. اگر قرمزی به همراه علائمی نظیر درد شدید، دید تار، حساسیت به نور، ترشحات چرکی یا خونریزی چشم باشد باید به پزشک مراجعه کرد. همچنین اگر قرمزی چشم ناگهان و به طور شدید ایجاد شود یا پس از آسیب به چشم باشد باید در اسرع وقت به متخصص چشم مراجعه کرد. وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا آرتریت نیز می‌تواند وخامت وضعیت را افزایش دهد و نیاز به بررسی جدی‌تر دارد.

مشاوره تلفنی و متنی با چشم پزشک

علائم همراه با قرمزی چشم چیست؟

قرمزی چشم می‌تواند با علائم متنوعی همراه باشد که بسته به علت اصلی آن متفاوت است. برخی از رایج‌ترین علائم شامل:

  • خارش و سوزش: افراد ممکن است احساس خارش یا سوزش در چشم‌ها داشته باشند که معمولاً به دلیل آلرژی یا التهاب است.
  • آبریزش: ترشح مایع شفاف یا چرکی از چشم معمولاً نشانه‌ای از عفونت یا آلرژی است.
  • حساسیت به نور: در برخی موارد افراد ممکن است نسبت به نور حساس شوند و حتی دچار درد در هنگام مواجهه با نور مستقیم شوند.
  • دید تار: اگر قرمزی چشم ناشی از عفونت یا التهاب شدید باشد ممکن است فرد دچار مشکل در بینایی شود.
  • احساس وجود جسم خارجی: برخی افراد احساس می‌کنند چیزی در چشمشان وجود دارد که معمولاً به دلیل خشکی یا تحریک است.
  • ترشح چرکی: ترشحات زرد یا سبز از چشم‌ها که نشان‌دهنده عفونت باکتریایی است
  • درد: درد خفیف یا شدید در ناحیه چشم خصوصاً اگر با قرمزی همراه باشد می‌تواند نشانه‌ای از مشکل جدی‌تر باشد.

وجود هر یک از این علائم نیاز به بررسی پزشکی دارد تا علت اصلی تشخیص داده شده و درمان مناسب انجام گیرد.

مشکلات و بیماری های جدی ناشی از قرمزی چشم کدامند؟

قرمزی چشم می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات و بیماری‌های جدی‌تری باشد. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

  • کنژنکتیویت (التهاب ملتحمه): عفونت یا التهاب ملتحمه می‌تواند باعث قرمزی چشم، خارش و ترشح شود. نوع عفونی آن می‌تواند ویروسی یا باکتریایی باشد.
  • گلوکوم (زاویه باز یا بسته): افزایش فشار در چشم که می‌تواند به آسیب به عصب بینایی و از دست دادن بینایی منجر شود. گلوکوم حاد معمولاً با درد شدید و قرمزی همراه است
  • آسیب قرنیه: آسیب به قرنیه که می‌تواند ناشی از خراشیدگی، عفونت یا ورود جسم خارجی باشد که می‌تواند باعث قرمزی و درد شدید شود.
  • زخم قرنیه: زخم یا عفونت در قرنیه که می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشد.
  • سندرم خشکی چشم: عدم تولید کافی اشک می‌تواند منجر به التهاب و عفونت و در نهایت به قرمزی چشم منتهی شود
  • بیماری‌های خودایمنی: برخی از بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید می‌توانند التهاب چشم و قرمزی را به همراه داشته باشند.
  • عفونت‌های سیستمیک: برخی عفونت‌ها مانند عفونت‌های ویروسی (مثلاً تب خال) یا عفونت‌های باکتریایی می‌توانند به چشم آسیب برسانند.

تشخیص صحیح و درمان به موقع این بیماری‌ها اهمیت زیادی دارد و باید در صورت مشاهده قرمزی چشم با علائم زودگذر یا دائمی به پزشک مراجعه کرد.

پیشگیری از قرمزی چشم چگونه است؟

با رعایت نکات زیر، تا حدی می‌توانید از بروز قرمزشدن چشم‌هایتان جلوگیری کنید:

  •  از گرد و غبار یا حیوانات و عوامل تحریک‌کننده چشم‌ها دور بمانید.
  • آرایش چشم خود را به درستی پاک کنید و چشمان خود را تمیز نگه دارید.
  • چشم‌ها را مالش ندهید و میکروب‌های روی دست‌ها و انگشتان را به آنها وارد نکنید.
  • لنزهای تماسی خود را تمیز نگه دارید و آنها را بیش از حد توصیه شده استفاده نکنید.
  • به چشم‌ها استراحت بدهید و به‌طور طولانی به موبایل یا صفحه نمایش رایانه خیره نشوید.
  • قرمزی چشم از بی‌خوابی و خستگی هم به‌وجود می‌آید و با استراحت کافی می‌توانید مانع از بروزش شوید.

پیشگیری از قرمزی چشم با رعایت بهداشت، استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده، اجتناب از عوامل تحریک‌کننده و مراقبت از لنزهای تماسی امکان‌پذیر است. در صورت بروز مداوم قرمزی، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان لازم است. فقط بهتر است برای پیدا کردن دکتر مناسب اطلاعاتی درباره اینکه تخصص چشم پزشکی چیست کسب کنید.

تشخیص علت قرمز شدن چشم

تشخیص علت قرمزی چشم نیاز به بررسی دقیق توسط متخصص چشم دارد. برای تشخیص علت و تعیین بهترین درمان روش‌های زیر معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند:

  • معاینه بالینی: پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و علائم بالینی معاینه اولیه را انجام می‌دهد. این می‌تواند شامل پرسش درباره مدت زمان قرمزی، وجود علائم دیگر و سابقه عفونت در خانواده باشد.
  • معاینه با استفاده از لامپ شکاف : این ابزار به پزشک امکان مشاهده جزئیات دقیق ساختارهای داخلی چشم را می‌دهد و می‌تواند عفونت، التهاب یا آسیب عمیق‌تری را شناسایی کند.
  • آزمایش و تست‌های بصری: پزشک ممکن است برای ارزیابی بینایی و وضعیت کلی بینایی بیمار تست‌های مختلف بینایی انجام دهد.
  • آزمایش اشک: آزمایش‌های خاصی برای اندازه‌گیری تولید اشک و کیفیت آن انجام می‌شود که می‌تواند در تشخیص سندرم خشکی چشم کمک کند.
  • نمونه گیری ترشحات: در صورت وجود ترشحات چرکی نمونه‌گیری از آن برای آزمایش می‌تواند نوع عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی را شناسایی کند.
  • آزمایش‌های تصویر‌برداری: در موارد خاص پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر وضعیت ساختاری چشم از تصویر‌برداری مانند سونوگرافی یا CT scan استفاده کند.
  • تست‌های آلرژی: در صورت مشکوک بودن به علت آلرژیک آزمایش‌های آلرژی ممکن است توصیه شود.

تشخیص دقیق علت قرمزی چشم شرط اول برای انجام درمان موثر است. بنابراین در صورت بروز علائم جدی مشاوره با پزشک ضروری است.

تشخیص قرمزی چشم
مغاینه چشم و تشخیص قرمزی چشم

درمان قرمزی چشم چیست؟

درمان قرمزی چشم بستگی به علت آن دارد. در مواردی که قرمزی ناشی از عفونت چشم مانند کونژکتیویت باکتریایی است، پزشک ممکن است داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز کند. اگر علت عفونت ویروسی باشد معمولاً به خودی خود برطرف می‌شود و ممکن است از قطره‌های اشک مصنوعی برای کاهش ناراحتی استفاده شود.

در صورت وجود آلرژی داروهای ضد هیستامین یا قطره‌های چشم آلرژی‌زا می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. همچنین در صورت وجود خشکی چشم، استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی و تغییر در محیط زندگی (مانند کاهش استفاده از هوای خشک و یا قرار دادن رطوبت‌ساز در خانه) می‌تواند مفید باشد.

برای مواردی مانند آب سیاه چشم، داروهای خاصی برای کاهش فشار داخل چشم تجویز می‌شود. در نهایت در صورت آسیب یا خراشیدگی قرنیه درمان می‌تواند شامل استفاده از پانسمان و داروهای ضد درد باشد. مهم است که پیش از شروع هرگونه درمان با پزشک مشورت شود تا علت دقیق قرمزی چشم مشخص و درمان مناسب انجام شود. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از عوارض جدی‌تری جلوگیری کند.

درمان خانگی قرمزی چشم

برای درمان خانگی قرمزی چشم می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

درمان خانگی قرمزی چشمتوضیحات
کمپرس سرداستفاده از کمپرس سرد روی چشم‌های بسته به مدت 10-15 دقیقه می‌تواند به کاهش التهاب و قرمزی کمک کند.
قطره‌های اشک مصنوعیاین قطره‌ها می‌توانند خشکی و ناراحتی چشم را کاهش دهند.
استراحت کافیدوری از صفحه‌نمایش‌ها و استراحت چشم‌ها برای کاهش فشار وارد شده به آن‌ها مهم است.
محیط مرطوباستفاده از رطوبت‌ساز در محیط کمک به کاهش خشکی چشم می‌کند.
مراقبت از آلرژی‌هاشستشوی مرتب دست‌ها و دوری از عوامل آلرژیک می‌تواند کمک‌کننده باشد.

در صورت ادامه قرمزی، مشاوره با پزشک الزامی است.

درمان فوری قرمزی چشم

برای درمان فوری قرمزی چشم نخستین اقدام شستشوی ملایم چشم با آب یا محلول نمکی است تا هرگونه آلودگی یا ماده تحریک‌کننده خارج شود. استفاده از قطره‌های ضد التهابی چشم می‌تواند به کاهش قرمزی کمک کند. در صورت بروز حساسیت دوری از عوامل محرک و مصرف داروهای ضد آلرژی موثر است. استراحت در یک محیط تاریک و دور از نور قوی نیز می‌تواند به تسکین سریع علائم کمک کند. اگر احساس درد، بینایی کدر یا ترشحات غیرطبیعی داشتید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا درمان‌های تخصصی‌تر انجام شود.

چه زمان به دکتر مراجعه کنیم؟

علت قرمزی چشم ممکن است شامل عفونت‌ها، آلرژی‌ها، خستگی چشم، خشکی و یا آسیب باشد. تشخیص دقیق دلیل قرمزی چشم برای درمان موثر آن بسیار حائز اهمیت است. در بسیاری از موارد قرمزی چشم می‌تواند به سادگی با اقدامات خانگی یا داروهای بدون نسخه مدیریت شود اما در صورت بروز علائم جدی‌تر یا عدم بهبود مشاوره با دکتر چشم‌ ضروری است.

به طور کلی آگاهی از دلیل قرمزی چشم و مدیریت مناسب آن می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند و به حفظ سلامت بینایی کمک کند. برای پیدا کردن بهترین متخصص ها و پزشک ها در این حوزه به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.

منابع:

icrcat.com
nhs.uk
my.clevelandclinic.org
acko.com

 

سوالات متداول قرمزی چشم

این مشکل نشانه موارد گوناگونی از جمله التهاب، بروز مشکل چشم صورتی، حساسیت، آسیب‌دیدگی با ضربه و برخی از عفونت‌های چشمی است. قرمزی چشم و آبله مرغان یا عفونت‌های دیگر هم باعث ایجاد التهاب و ناراحتی در ناحیه چشم می‌شوند.

در صورت انبساط و التهاب رگ‌‌های سطحی چشم، بخش صلبیه یا همان قسمت سفید چشم قرمز به نظر می‌رسد. این وضعیت می‌تواند ناشی از محرک‌های محیطی (مانند هوای بسیار خشک، قرارگرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید)، واکنش‌های آلرژیک، عفونت و سایر شرایط پزشکی باشد.

مدت‌زمان قرمز ماندن چشم وابسته به علت بروز این مشکل است.

علت قرمزی چشم راست و چپ می‌تواند حساسیت، مشکلاتی مانند التهاب و بلفاریت، ورم ملتحمه یا خشکی بیش از حد چشم باشد.

بنا به دلیل این وضعیت، امکان دارد که عوارض ناخوشایندی مانند تاری و حتی از دست‌رفتن بینایی پیش بیاید.

اگر دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد، امکان سرایت و واگیر قرمزشدن چشم وجود دارد.

برچسب‌ها:
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
اشتراک گذاری
نویسنده: نیلوفر شهدوست
نیلوفر شهدوست هستم و نزدیک به یک دهه در دنیای محتوا گشت‌وگذار می‌کنم. حضور در بخش‌های مختلف این دنیا، با یادگیری، شناخت آدم‌ها و خلق ارتباطات برایم شیرین است. تولید محتوا در حوزه پزشکی و سلامت هم یکی از جذاب‌ترین بخش‌های تجربه کاری من هست و شاید برایتان جالب باشد که بدانید، در تولید بیشتر از ۵۰۰ مقاله به‌روز، در زمینه‌های پرجست‌وجوی پزشکی و سلامت مشارکت داشته‌ام. این حضور مداوم و پررنگ در دنیای محتوای پزشکی، با وسواس و دقت زیادی همراه بوده تا مخاطبان نازنین بتوانند به منابع تراز اول پزشکی دنیا دست پیدا کنند و جواب پرسش‌هایشان را سریع‌تر بگیرند و البته کمتر نگران شوند. امیدوارم که توانسته باشم در مسیر پیگیری بیماری‌ یا پیداکردن پاسخی برای سوالات پزشکی و سلامتی شما در کنارتان باشم.
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

*

12 دیدگاه در “سندرم قرمزی چشم چیست؟ مهمترین علت قرمزی چشم و درمان آن
  • درود خیلی عالی خدا بی نهایت خیرتون بده الهی همیشه زنده سلامت شاد خوش خبر باشین الهی خیالم راحت شد چون به گوشی خیلی نگاه میکنم چشمم قرمز میشه هرشب حدودا خیلییی مرسییی

    پاسخ
    • سلام
      تشکر از اشتراک گزاری نظرتون

      پاسخ
  • سلام من بیماری آتریت پسیو ریازی دارم این بیماری روی چشم هم تاثیری داره ؟ خیلی نگران هستم ممنون میشم راهنمایی کنید .

    پاسخ
    • سلام عزیزم
      در موارد ‌کمی بله
      نگران نباشید چون اثرش بر چشم درمان دارد

      پاسخ
  • سلام و تشکر از شما .بعد از کرونا یک موی رگ چشمم پاره شد و لکه کوچیکی ایجاد شده میشه براش کاری کرد؟

    پاسخ
    • سلام عزیز
      اگر لکه بزرگ هست و از نظر زیبایی مشکل ایجاد کرده بله میشه برداشت

      پاسخ
  • سلام و درود قرمزی چشم دارم دکتر گفته از آلودگی هواست و باید شستوشو بدم ولی هیچ تاثیری نداشته شما راه حلی دارید ؟

    پاسخ
    • سلام عزیزم
      اگر با شستشو از بین نرفته باید مجددا از نظر آلرژی و خشکی چشم و…بررسی شوید و درمان دارویی مناسب تجویر شود

      پاسخ
  • با سلام سال هاست یه لکه خون روی چشمم دارم میشه برش داشت کمی نگرانم

    پاسخ
    • سلام عزیز
      لکه خون اگر اخیرا ایجاد شده میتوان زمان داد تا خودبخود جذب شود
      اما اگر طول کشیده جهت معاینه باید به چشم پزشک مراجعه کنید

      پاسخ
  • سلام قرمزی چشم بدون درد امکان داره از فشار چشم باشه ؟

    پاسخ
    • سلام
      شایعترین علامت فشار چشم، بی علامتی هست عزیز
      و قرمزی چشم رو نمیشه صرفا به فشار چشم نسبت داد بلکه سایر علل مثل آلرژی چشمی، خشکی چشم ، عفونت های ویروسی و باکتریایی باید مد نظر باشند

      پاسخ