بیماری پوستی روزاسه (Rosacea) باعث قرمزی صورت می‌شود. این وضعیت روی بینی، گونه‌ها و پیشانی فرد مبتلا اثر می‌گذارد و جوش‌های قرمز ایجاد می‌کند. امکان ایجاد التهاب و ناراحتی روی پوست نواحی دیگر هم وجود دارد، اما بروز آکنه روزاسه در این نقاط بدن شایع‌تر است. بیماری پوستی روزاسه معمولاً از ۳۰ سالگی به بعد رخ می‌دهد. استرس یا مصرف غذاهای تند و نوشیدنی‌های الکلی از عوامل تشدیدکننده بیماری هستند. برای درمان روزاسه از کرم‌های موضعی، داروهای ضدالتهاب و داروهای تنظیم‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌شود. درمان موضعی هم با مصرف کرم‌ها و لوسیون‌ها پیش می‌رود. در این مقاله، از تأثیرات روزاسه روی پوست می‌گوییم و شما را با علل و درمان‌های آن آشنا می‌کنیم. برای درمان چنین مشکلی باید به دکتر پوست مراجعه کنید.
در انتها، سوالات خود را از کارشناس سلامتی مجله پزشکی و سلامتی دکتردکتر بپرسید تا در رسیدن به پاسخ به شما کمک کند.
روزاسه چیست؟
روزاسه نوعی بیماری التهابی پوستی شایع است و باعث قرمزی صورت یا سایر قسمت‌های بدن از جمله چشم‌ها می‌شود. انواع مختلف این بیماری با ایجاد جوش و تورم روی پوست همراه می‌شود. متأسفانه، شعله‌ورشدن چنین وضعیتی، به طور مادام‌العمر ادامه دارد و با علامت‌های رفت و برگشتی (در مقاطع مختلف زندگی)، بیمار را رها نمی‌کند. این بیماری پوستی، صورت را برافروخته یا قرمز نشان می‌دهد و شاید برجستگی‌های کوچکی با چرک به وجود بیاورد و عوارضی شبیه آکنه روی پوست ایجاد کند.
علائم بر اساس رنگ پوست هرکس متفاوت هستند. برافروختگی و سرخ‌شدن در پوست‌های روشن آشکارتر است، اما در پوست‌هایی با رنگ تیره‌تر به سختی دیده می‌شوند. برای همین، تشخیص مشکل در افرادی با پوست‌های تیره، کمی دشوارتر است. حتی اگر پوست در اثر این بیماری، قرمز و ملتهب هم نشود، امکان بروز برجستگی‌هایی قرمز و حاوی چرک در نقاط مختلف آن، وجود دارد. گاهی هم سوزش و حساسیت پوستی ایجاد می‌شود و فرد را آزار می‌دهد. برای رسیدن به راه چاره‌ای اصولی باید به دکتری مراجعه کنید که می‌داند، تخصص پوست و مو چیست و به شما راه‌کارهای درمانی و مراقبتی صحیح را معرفی می‌کند.
انواع روزاسه
رزاسه انواع مختلفی دارد و هریک علامت‌ها و عوارض مخصوصی را روی پوست بدن فرد مبتلا و صورت او، به وجود می‌آورند. انواع این وضعیت در ۴ دسته کلی قرار می‌گیرند. در جدول زیر به هریک از آن‌ها پرداخته‌ایم. درمان قطعی روزاسه وجود ندارد و پزشکان با تشخیص نوع و علت آن، فقط قادر به کنترل نشانه‌ها و عوارض بیماری هستند.
| نوع روزاسه | علائم اصلی | مناطق درگیر | ویژگی‌های دیگر |
|---|---|---|---|
| روزاسه پاپولوستولار | جوش‌های چرکی سفید و قرمز، قرمزی و تورم، گُرگرفتگی | گونه‌ها، چانه، پیشانی، پوست سر، گردن، قفسه سینه | شباهت به آکنه، تعداد زیاد جوش‌ها |
| روزاسه فیماتوز | ضخیم‌شدن و ایجاد زخم پوستی، برجستگی و تورم، تغییر رنگ پوست | بینی | رایج در مردان، تغییر ظاهر پوست بینی |
| روزاسه اریتماتوتل آنژیکتاتیک | قرمزی دائمی یا موقتی پوست، رگ‌های خونی کوچک و قابل مشاهده (تلانژکتازی)، گُرگرفتگی و احساس سوزش | عمدتاً صورت، به ویژه گونه‌ها، بینی، پیشانی و چانه | ایجاد التهاب عروقی |
علائم روزاسه چیست؟
قرمزی روی گونه‌ها، بینی، چانه و پیشانی شایع‌ترین علامت‌های ابتلا به روزاسه در افرادی با پوست روشن هستند. گاهی هم جوش‌ها و قرمزی بیماری روی نواحی گردن، سر، سینه و گوش‌ها ظاهر می‌شوند. پس از مدتی، رگ‌های خونی پاره‌‌شده در مبتلایان به حالتی ضخیم و متورم درمی‌آیند. برای همین، نیمی از مبتلایان دچار مشکلات چشمی مانند قرمزی و تورم هستند. یادتان باشد که روزاسه می‌تواند علائمی شبیه به برخی دیگر از بیماری‌ها ایجاد کند. بنابراین، تشخیص آن از اهمیت زیادی برخوردار است. از علائم دیگر این وضعیت باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- وجود برجستگی‌های قرمز یا پر از چرک
- لکه‌های پوست خشن و خشک
- تورم بینی و ایجاد منافذ پوستی
- پارگی رگ‌های خونی در چشم
- برجسته‌شدن پلک‌ها
- بروزمشکلات بینایی
- سوزش پوست
در پایگاه سازمان بهداشت و سلامت ملی انگلستان (NHS)، درباره این بیماری نوشته شده:
روزاسه در زنان و افرادی با پوست روشن‌تر شایع‌تر است، اما علائم در مردان بدتر و شدیدتر ظاهر می‌شوند.
پیگیری این علائم و مراجعه به دکتر، برای درمان و کنترل عوارض بسیار مهم است. پزشکان برای درمان روزاسه گونه و نواحی دیگر به جوش‌ها و علائم به‌دقت، توجه می‌کنند.
بیماری پوستی روزاسه چه بخش هایی از بدن را درگیر می‌کند؟
نشانه‌های ابتلا به روزاسه در بخش‌های مختلف و متنوعی از بدن نمود پیدا می‌کنند. التهابات و قرمزی ناشی از بروز این وضعیت، بیشتر در صورت قابل مشاهده‌اند. عوامل محرک مانند نور خورشید، گرما، ورزش، استرس و برخی غذاها روی ظاهرشدن علائم اثر می‌گذارند. صورت تعداد زیادی رگ عنکبوتی و خونی کوچک دارد که نسبت به تغییرات احساسات و دما بسیار حساس‌اند. برای همین هم هست که التهابات ناشی از روزاسه، اغلب در همین بخش از بدن دیده می‌شود. امکان درگیری نواحی دیگر بدن، مانند موارد زیر هم در صورت ابتلا به روزاسه وجود دارد:
- بینی، چانه
- پیشانی، گردن
- گونه‌ها، چشم‌ها
- قفسه سینه، پوست سر
اگر فکر می‌کنید به روزاسه مبتلا هستید، حتماً به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی شما کمک شایانی کند. بعد از تشخیص روزاسه بینی، پوست صورت و…، با انتخاب درمان مناسب، این وضعیت قابل مدیریت است.
تفاوت آکنه ولگاریس و روزاسه در چیست؟
آکنه ولگاریس و روزاسه هر دو از انواع بیماری‌های پوستی هستند و باعث ایجاد جوش چرکی و قرمزی روی پوست می‌شوند. با این حال، تفاوت‌های زیادی میان آن‌ها وجود دارد. در جدول زیر به تفاوت‌های میان این دو پرداخته‌ایم.
| ویژگی | آکنه ولگاریس | روزاسه |
|---|---|---|
| علت | مسدودشدن منافذ پوست | علت دقیق مشخص نیست |
| علائم اصلی | جوش‌های سرسیاه، سرسفید، چرکی | قرمزی، رگ‌های خونی، جوش‌های کوچک |
| مناطق درگیر | صورت، گردن، پشت، سینه | عمدتاً صورت |
| گروه سنی | نوجوانان و جوانان | بزرگسالان |
| عوامل موثر | هورمون‌ها، ژنتیک، رژیم غذایی | گرما، سرما، الکل، غذاهای تند |
در آکنه ولگاریس جوش‌های متنوع‌تری دیده می‌شود، در حالی که در روزاسه بیشتر با جوش‌های کوچک و چرکی همراه است. در هر حال، پس از مشاهده علائم غیرعادی روی پوست باید به دکتر مراجعه کنید. شاید مشکل فقط آکنه ساده باشد و شاید هم نیاز به درمان‌های جدی‌تر به وجود بیاید.
علت ایجاد روزاسه چیست؟
علت روزاسه ناشناخته است. مطالعات نشان می‌دهند که روزاسه می‌تواند نتیجه یکی از موارد زیر باشد و در اثر تحریک عاملی در بدن به وجود بیاید. از جمله علل محرک شکل‌گیری آن، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- کنه‌های پوستی میکروسکوپی (Demodex): بدن نوعی کنه طبیعی و میکروسکوپی دارد که روی بینی و گونه‌های شما زندگی می‌کند. وجود بیش از حد این کنه‌ها باعث علائم روزاسه می‌شود.
- اختلال در عملکرد پروتئین: پروتئین کاتلسیدین (Cathelicidin) از پوست در برابر عفونت محافظت می‌کند. اگر پروتئین آن‌طور که باید عمل نکند، علائم روزاسه را تجربه خواهید کرد.
- عفونت: باکتری هلیکوباکتر پیلوری باعث عفونت در بدن می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند، افراد مبتلا به این عفونت، احتمالاً دچار روزاسه هم می‌شوند.
شرایطی که بر عروق خونی، سیستم ایمنی یا عصبی تأثیر می‌گذارند هم می‌توانند موجبات ابتلا به روزاسه پوست سر یا سایر نواحی را فراهم کنند.
عوامل تشدیدکننده روزاسه کدامند؟
برخی از عوامل باعث می‌شوند که بیماری روزاسه بیشتر از پیش، شعله‌ور شود. از جمله موارد تحریک‌کننده‌ای که علامت‌های این مشکل را چند برابر می‌کنند و باعث ایجاد و شدت‌گرفتن آن می‌شوند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- برخی از محصولات آرایشی، پوست/ مو
- مصرف الکل و غذاهای بسیار تند
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- هوای خیلی گرم یا خیلی سرد
- ورزش شدید و استرس
علاوه بر این، یائسگی و برخی داروها هم می‌توانند باعث گرگرفتگی شوند. برای کمک به شناسایی محرک‌های خود، زمان ظاهرشدن علائم، شرایط محیطی و تمام نشانه‌های مربوط به عامل محرک احتمالی را زیر نظر بگیرید. سپس این موضوع را برای تشخیص بهتر با پزشک درمیان بگذارید.
بیماری روزاسه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص روزاسه، پزشک معاینه کاملی از علائم و نشانه‌های بیمار انجام و سابقه پزشکی او را مورد بررسی قرار می‌دهد. وجود هرگونه مشکل پوستی از جمله قرمزی، جوش، آکنه، برآمدگی یا علائمی مانند سوزش و خارش را با دکتر، درمیان بگذارید. دقت کنید که آزمایش خاصی برای تشخیص روزاسه وجود ندارد. بنابراین، پزشکان از روی علائم و تجربه، وضعیت را ارزیابی می‌کنند و به تشخیص می‌رسند.
روزاسه چطور درمان می‌شود؟
هیچ درمانی برای روزاسه وجود ندارد، اما برخی از روش‌ها می‌توانند در مدیریت قرمزی، برآمدگی‌ها و سایر علائم به بیماران کمک کنند. پزشکان بنا به علت ایجاد چنین وضعیتی، به سراغ درمان‌های مختلفی از جمله موارد زیر می‌روند. برای درمان روزاسه دست، پوست سر و نواحی مختلف از موارد زیر استفاده می‌شود.
دارودرمانی با محصولات موضعی
برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای موضعی و لوسیون‌ها می‌توانند وضعیت التهاب و قرمزی ناشی از روزاسه را به خوبی درمان کنند. داروهایی که در این زمینه تجویز می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:
- آزلائیک اسید ژل یا کفی است که برجستگی‌ها، تورم و قرمزی را از بین می‌برد و ضمناً رشد باکتری روی پوست را متوقف می‌کند.
- بریمونیدین ژلی که رگ‌های خونی پوست را سفت می‌کند تا از قرمزی دور شوند.
- مهارکننده‌های کلسینورین مانند پیمکرولیموس و تاکرولیموس در درمان کاربرد دارند.
- کلیندامایسین آنتی‌بیوتیکی است که باکتری‌های روی پوست را از بین می‌برد.
- اریترومایسین هم داروی آنتی‌بیوتیک برای درمان روزاسه است.
- اکسی متازولین (روفاد) نوعی کرم رفع التهاب است.
- ایورمکتین (سولانترا) التهاب را کاهش می‌دهد.
امکان استفاده از انواع دیگری از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند داکسی سایکلین برای روزاسه هم وجود دارد.
داروهای خوراکی
ایزوترتینوئین نوعی داروی آکنه است که گاهی برای روزاسه هم تجویز می‌شود. اگر باردار هستید از آن استفاده نکنید، چون می‌تواند باعث نقص مادرزادی جدی شود. برای مشاهده نتایج و اثرگذاری این داروها باید چند هفته یا حتی چند ماه صبر کنید. اثربخشی داروهای مختلف در از بین‌بردن روزاسه و علائم آن به کمی زمان نیاز دارد. یادتان باشد که به دنبال درمان گیاهی روزاسه یا روش‌های بدون پشتوانه علمی نباشید. این روش‌ها می‌توانند با بروز عوارضی جدی‌تر همراه شوند.
درمان با لیزر روزاسه
در درمان جدید روزاسه از لیزر هم استفاده می‌شود. لیزرها با تابش شدید نور می‌توانند رگ‌های خونی بزرگ در پوست را از بین ببرند. با وجود چنین درمانی، از قرمزی کاسته می‌شود و ضخامت پوست هم از بین می‌رود. این روش هم درمان موثری است و بدون عوارض ناخوشایند و پرشمار به بهبود وضعیت بیماران کمک می‌کند. از روش‌های دیگری مانند درم ابریژن برای ساییدن لایه بالایی پوست و الکتروکوتر هم استفاده می‌شود. مورد دوم از نوعی جریان الکتریکی استفاده می‌کند و رگ‌های خونی آسیب‌دیده را از بین می‌برد.
مراقبت از پوست مبتلا به رزاسه
برای مراقبت از پوست در مقابل علائم روزاسه باید حواستان به زمان‌ها و عوامل محرک قرمزی و بروز نشانه‌ها باشد. به نکات زیر هم دقت کنید و نگذارید که التهابات پوستی گسترده و شدید شوند:
- از لوازم آرایش باکیفیتی استفاده کنید که فاقد چربی و روغن زیاد هستند.
- کرم ضد آفتاب بزنید، یادتان باشد که نور خورشید و تغییرات هورمونی از جمله عوامل تحریک‌کننده روزاسه‌اند.
- فقط از محصولات مراقبت از پوست ملایم استفاده کنید و به سراغ موادی با ترکیبات شیمیایی غلیظ و معطر نروید.
- پوست خود را به آرامی و به صورت دایره‌ای ماساژ دهید. از وسط صورت خود شروع کنید و به سمت گوش‌هایتان پیش بروید.
- از مرطوب‌کننده برای رفع خشکی پوست استفاده کنید و نگذارید که میکروبیوم پوست خدشه‌دار شود و تعادل باکتری‌های مفید آن به هم بخورد.
رژیم غذایی ضدالتهابی مانند رژیم مدیترانه‌ای هم در کنترل وضعیت پوستتان به شما کمک می‌کند. نگذارید که حساسیت پوستی و مشکلات ظاهری آن، روی اعتماد به نفستان اثر منفی بگذارد. با مراقبت از پوست و مراجعه به مشاور، وضعیت را تحت کنترل دربیاورید.
برای درمان روزاسه به چه دکتری باید مراجعه کنید؟
برای بررسی مشکلات انواع پوست و رسیدگی به بیماری‌هایی مانند روزاسه، باید به دکتر پوست مراجعه کنید. چنین متخصصی می‌تواند وضعیت پوست را بررسی و معاینه کند و سپس با دارودرمانی یا موارد دیگر به رفع این مشکل بپردازد. آکنه روزاسه انواع مختلفی دارد و بنا به علت ایجاد آن، پزشکان برای درمان، به نتیجه‌گیری و تصمیم نهایی می‌رسند. گاهی نیاز به استفاده از لیزردرمانی است و در برخی مواقع هم از کرم‌ها و لوسیون‌ها استفاده می‌شود.
متخصصان پوست با تشخیص علت روزاسه و بررسی عوامل محیطی، ژنتیک یا نقص‌های سیستم ایمنی بدن می‌توانند راه بهینه درمان را به بیماران پیشنهاد کنند. برای درمانی بیماری پوستی روزاسه به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید و در آنجا، فهرستی کامل و جامع از پزشکان مختلف را ببینید. نظر مراجعان قبلی هریک از آن‌ها را بخوانید و ببینید که کدام‌یک خبره‌ترند و مراجعان راضی‌تری داشته‌اند. پس از انتخاب پزشک، از او به شکل آنلاین، نوبت بگیرید.
منابع:
webmd.com
hopkinsmedicine.org
niams.nih.gov
my.clevelandclinic.org
سوالات متداول روزاسه
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که غذاهای تند، مانند بال تند و فلفل هالاپینو می‌توانند علائم روزاسه را تحریک کنند. بنابراین در تعیین رژیم غذایی باید به انتخاب مواد مناسب دقت کنید.
گاهی اوقات، این بیماری باعث احساس خارش می‌شود. علائم روزاسه حالت رفت و برگشتی دارند و شاید چند هفته شعله‌ور شوند، بعد از بین بروند و دوباره بازگردند.
احتمال ابتلا به این بیماری، برای همه وجود دارد. با این حال، افراد بزرگسال بعد از ۳۰ سالگی، بیشتر به این وضعیت دچار می‌شوند. ابتلا به آن در زنان هم رایج‌تر است و کسانی که پوست روشن‌تری دارند هم بیشتر از سایرین، مستعد دچارشدن به روزاسه هستند.
بله، مشکلی بابت پوشاندن التهابات این بیماری با لوازم آرایشی وجود ندارد. کانسیلرها و فاندیشن‌ها یا کرم پودرهای مختلف که فاقد چربی‌اند، گزینه‌های مناسبی برای این کار هستند.
