حساسیت غذایی چیست و چه علائمی دارد؟ معرفی مواد غذایی آلرژی زا

در مورد علت و علائم حساسیت غذایی چه می‌دانید؟ برخی از افراد فارغ از نوع آلرژی‌های معمول و شایع، حساسیت‌ها مختلفی مانند آلرژی غذایی به سراغشان می‌آید که با مصرف خوردنی خاصی علائم آن در بدنشان دیده می‌شود. بعضی از این نوع آلرژی‌ها به شکل آلرژی تنفسی و با مشکلاتی در سیستم تنفس انسان ظاهر می‌شود و بیمار را اذیت می‌کنند. در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر در مورد مهم‌ترین آلرژی‌های غذایی با شما صحبت می‌کنیم و بررسی می‌کنیم که آیا آلرژی غذایی می‌تواند کشنده باشد یا خیر. همچنین به معرفی مواد غذایی حساسیت زا خواهیم پرداخت.

آلرژی غذایی چیست؟

یکی از رایج‌ترین آلرژی‌ها، آلرژی غذایی است. اگر بخواهیم حساسیت غذایی را به صورت ساده برایتان توضیح دهیم می‌توانیم بگوییم که آلرژی غذایی به معنای واکنش بیش از حد دستگاه ایمنی بدن انسان نسبت به بعضی از مواد غذایی است. معمولا آلرژی غذایی بی‌خطر اما ناخوشایند است زیرا فردی که دارای حساسیت غذایی است نمی‌تواند بعضی از مواد غذایی را مصرف کند و یا در صورت مصرف با عوارض و واکنش‌های نامطلوب بدن مواجه خواهد شد.

معمولا آلرژی بیشتر در کودکان زیر 3 سال تجربه می‌شود اما امکان تجربه حساسیت غذایی در بزرگسالان نیز وجود دارد. معمولا حساسیت غذایی درمان ندارد اما ممکن است با گذشت زمان خود به خود برطرف شود.

علائم حساسیت غذایی

آلرژی یا حساسیت غذایی با علائم مشخصی همراه است. فردی که نسبت به مواد غذایی خاص آلرژی دارد، بعضی از علائم خاص را ممکن است تجربه کند. البته این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود. هر فرد احتمالا یک یا چند مورد از علائم حساسیت غذایی را تجربه کند. ممکن است علائم حساسیت غذایی در همان لحظه، پس از چند ساعت و حتی یک یا دو روز بعد ظاهر شود. در ادامه علائم حساسیت غذایی را به نقل از mayoclinic معرفی می‌کنیم:

• خارش پوست و کهیر (اگر به کهیر پوستی دچار شدید مقاله برای درمان کهیر چه بخوریم را از دست ندهید. در این مقاله شما را با مواد غذایی مفید و مضر برای کهیر آشنا کردیم.)
• اگزما یا راش‌های پوستی
• احساس درد در ناحیه شکم
• سوزن سوزن شدن یا خارش در دهان
• اسهال، حالت تهوع یا استفراغ
• تورم لب‌ها، صورت، زبان، گلو و یا دیگر قسمت‌های بدن
• خس خس سینه یا مشکل تنفسی
• گرفتگی بینی
• سرگیجه یا غش

در صورت تجربه علائم حساسیت غذایی بهتر است مواد غذایی مصرفی در همان روز و یا دو روز گذشته را مرور کرده و مواد غذایی حساسیت زا برای بدن خود را پیدا کنید. آلرژی غذایی در برخی از افراد ممکن است منجر به علائم شدید یا آنافیلاکسی شود. آنافیلاکسی یک واکنش آلرژی تهدید کننده زندگی است. علائم آنافیلاکسی عبارتنداز:

• سریع شدن نبض
• تنگی نفس
• متورم شدن گلو یا احساس توده‌ای در گلو
• شوک به همراه افت شدید فشار خون
• سرگیجه، از بین رفتن کامل هوشیاری و یا سبکی سر

در صورت ابتلا به علائم آنافیلاکسی باید هر چه سریع‌تر با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

حساسیت غذایی به چه علت ایجاد می شود؟

حساسیت غذایی به این علت است که سیستم ایمنی بدن پروتئین‌های موجود در بعضی مواد غذایی را به عنوان مواد خطرناک و مضر شناسایی کند و نسبت به آن واکنش نشان دهد. واکنش سیستم ایمنی بدن در مقابل مواد غذایی حساسیت زا، تحریک سلول‌های بدن نسبت به آزاد کردن آنتی‌بادی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) برای خنثی کردن آن است.

بعد از این که بدن شما اولین بار یک مواد غذایی را به عنوان مواد خطرناک شناسایی کرد و نسبت به آن واکنش نشان داد، برای دفعه‌های بعدی که از آن ماده غذایی حتی به مقدار کم مصرف کنید، آنتی‌بادی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) آزاد می‌شود و سیستم ایمنی بدن یک ماده شیمیایی به نام هیستامین تولید می‌کند. در نتیجه این واکنش بدن، علائم آلرژی پدیدار می‌شود.

تفاوت حساسیت غذایی در کودکان و بزرگسالان

معمولا حساسیت غذایی در بزرگسالان ممکن است بدون سابقه قبلی ایجاد شود. از دیگر زمینه‌سازهای آلرژی غذایی در بزرگسالان بیماری خود ایمنی است.

به نقل از mayoclinic:

آلرژی غذایی حدود 4 درصد از بزرگسالان و 8 درصد کودکان (زیر 5 سال) را درگیر می‌کند. کودکانی که آلرژی را تجربه می‌کنند با گذشت سن حساسیت غذایی آن‌ها بیشتر می‌شود و نسبت به مواد غذایی بیشتری آلرژی پیدا می‌کنند.

بزرگسالانی که نوع دیگر از آلرژی را تجربه کرده‌اند به احتمال بیشتری آلرژی یا حساسیت غذایی را نیز تجربه کنند. همچنین افرادی که سابقه آلرژی در خانواده آن‌ها وجود دارد، در معرض ابتلای بیشتری هستند.

آلرژی در نوزادان چگونه است؟

اگزما در نوزادان ممکن است به دلیل حساسیت غذایی باشد. سیستم ایمنی نوزادان حساس‌تر و ضعیف‌تر است و آن‌ها کمتر در مواجه با باکتری‌ها قرار می‌گیرند و همین امر موجب ایجاد حساسیت در کودکان می‌شود. از دیگر دلایل ابتلای نوزاد به آلرژی، ابتلای اعضای خانواده به آلرژی است؛ یعنی ژن‌های دریافتی نوزاد مستعد آلرژی است.

ممکن است نوزاد به شیر مادر یا شیر خشک نیز حساسیت نشان دهد. در این صورت با مشورت پزشک نوع شیر باید عوض شود.

حساسیت غذایی را چطور تشخیص دهیم؟

تشخیص حساسیت غذایی بر عهده پزشک است. برای تشخیص حساسیت غذایی به پزشک مراجعه می‌کنید و دکتر حساسیت (آلرژی) غذایی با پرسیدن سوال و بررسی سوابق پزشکی و خانوادگی و تجویز آزمایش و انجام تست‌های مختلف به نتیجه قطعی در مورد حساسیت شما می‌رسد. سوال‌های رایجی که توسط پزشک پرسیده می‌شود، عبارتنداز:

• علائم شما هنگام بروز حساسیت چیست؟
• چه مدت پس از صرف غذا علائم حساسیت در شما ایجاد می‌شود؟
• چه مقدار غذا میل کرده‌اید؟
• واکنش‌های آلرژیک شما هر چند وقت یکبار پدیدار می‌شوند؟
• با مصرف هر غذا علائم آلرژیک را تجربه می‌کنید؟
• در سابقه خانوادگی شما آلرژی وجود دارد؟
• تاکنون نوع درمان دریافتی شما پس از بروز حساسیت چه بوده است؟

پزشک برای مطمئن شدن از حساسیت غذایی شما یک تست آلرژی می‌گیرد. تست پوستی ایمونولوژیست این گونه است ک پزشک مقدار کمی از آلرژن‌های غذایی را پوست پشت دست یا روی بازوها می‌ریزد و به واکنش بدن شما دقت می‌کند. ممکن است پزشک شما برای تشخیص آلرژی، تست خونی بخواهد. در تست خونی سطوح آنتی بادی‌های آلرژیک شما سنجیده می‌شود و به این ترتیب تایید و تشخیص آلرژی انجام می‌گیرد. تست‌های خونی آلرژی شامل موارد زیر است:

• تست‌های ایمونولوژی
• تست آزمایش خون جاذب رادیویی

با انجام مراحل بالا آلرژی شما تشخیص داده می‌شود و بعد از آن شما می‌دانید که مواد غذایی حساسیت زا برای بدن شما چیست.

آیا حساسیت غذایی قابل درمان است؟

هیچ راه قطعی و دائمی برای درمان حساسیت غذایی وجود ندارد. افرادی که حساسیت غذایی دارند بهترین کاری که می‌توانند برای خودشان انجام دهند این است که مواد غذایی حساسیت زا برای خودشان را پیدا کرده و آن‌ها را از لیست غذایی خود حذف کنند.

درست است که برای حساسیت غذایی درمان موثر وجود ندارد اما می‌توان علائم آلرژی غذایی را درمان کرد. برخی از پزشکان با تجویز داروهای ضدحساسیت و اورژانسی، علائم آلرژی را برطرف می‌کنند که از تخصص های دکتر آلرژی است. همچنین برخی از روش‌های خانگی و طب سنتی نیز در رفع علائم حساسیت غذایی موثر خواهد بود. در ادامه روش‌های درمان علائم حساسیت غذایی را بررسی می‌کنیم.

درمان حساسیت با داروهای شیمیایی

یکی از روش‌های درمان حساسیت غذایی، درمان با کمک داروهای شیمیایی است. در این روش درمانی، فرد بلافاصله پس از بروز واکنش بدن و مشاهده علائم آلرژیک می‌تواند داروهای تجویز شده توسط پزشک را مصرف کند. درمان دارویی حساسیت شامل اپی‌نفرین و آنتی‌هیستامین‌ها است.

این داروها باعث جلوگیری از علائم آنافیلاکسی و خارش و احتقان می‌شوند. در صورتی که علائم حساسیت غذایی در یک فرد بسیار شدید باشد، برای کاهش تورم کورتیکواستروئیدها توسط پزشک تجویز خواهد شد.

درمان خانگی

یکی از روش‌های درمان خانگی که می‌توانید برای درمان حساسیت غذایی از آن استفاده کنید، رژیم حذفی است؛ غذاهایی که واکنش آلرژیک در بدن شما دارند را حذف کنید.

اسید معده خود را کمی افزایش دهید تا در برابر آلرژن‌ها مقاوم‌تر باشید. در حد امکان غذاهای غنی از ویتامین E و C مصرف کنید. مصرف بعضی از خوراکی‌ها نیز برای درمان حساسیت غذایی مناسب است.

درمان آلرژی غذایی با طب سنتی

طب سنتی هم برای حساسیت غذایی درمان‌هایی دارد. یکی از روش‌های درمانی در طب سنتی برای آلرژی غذایی، استفاده از روغن کرچک است. این روغن پوششی در سطح معده ایجاد کرده و واکنش‌های آلرژیک را کمتر می‌کند.

روغن بذر کتان به همراه اسید پانتوتنیک هم از دیگر روش‌های درمان آلرژی غذایی است. این روغن می‌تواند سیستم ایمنی بدن را در برابر آلرژن‌ها قوی‌تر کند.

مراقبت از کودکان مبتلا به آلرژی غذایی

کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض آلرژی هستند. اگر فرزند شما مستعد حساسیت است و بعد از چند دقیقه یا چند ساعت پس از خوردن غذا، بعضی از علائم آلرژی را تجربه می‌کند، حساسیت بیشتری نسبت به مواد غذایی کودک‌تان نشان دهید.

به عنوان والدین یک کودک باید بدانید که بدن فرزند‌تان در مقابل چه مواد غذایی از خود واکنش نشان می‌دهد. دانستن مواد غذایی حساسیت زا باعث می‌شود که کودک‌تان از مصرف آن‌ها به دور باشد و علائم آلرژی را تجربه نکند.

به نزدیکان، مدیران و معلمان مدرسه و … اطلاع دهید که فرزند شما به چه مواد غذایی آلرژی دارد. همچنین در صورت بروز حساسیت، آن‌ها را از اقدامات فوری که باید انجام دهند، آگاه کنید.

چه غذاهایی به درمان آلرژی کودکان کمک می کند؟

غذاهای کمک کننده به درمان آلرژی در کودکان شامل موارد زیر است:

• میوه‌ها و سبزیجات آنتی آلرژیک
• زغال اخته
• ماهی‌های چرب
• حبوبات کم آلرژن
• خردل
• میوه‌های و سبزی‌های کم آلرژن

با مشورت پزشک، مواد غذایی درمان کننده آلرژی کودکان را به لیست وعده‌های روزانه خود اضافه کنید.

لیست مواد غذایی آلرژی زا

بعضی از مواد غذایی آلرژی زا هستند و ممکن است در بدن افراد زیادی واکنش آلرژیک ایجاد کنند. به نظر شما کدام مواد غذایی آلرژی‌زا هستند؟ در ادامه لیستی از مواد غذایی حساسیت زا را معرفی می‌کنیم تا شما بتوانید دلایل احتمالی آلرژی خود را در نظر داشته باشید.

۱- شیر گاو

حساسیت به شیر گاو بیشتر در نوزادان و کودکان خردسال مشاهده می‌شود، به‌ویژه هنگامی که قبل از شش ماهگی مصرف پروتئین شیر گاو از سمت خانواده برای آنان صورت‌گرفته شده باشد. این نوع از حساسیت غذایی یکی از رایج‌ترین حساسیت‌های دوران کودکی است که ۲ تا ۳ درصد نوزادان و کودکان نوپا را در بر می‌گیرد.

بااین‌حال، حدود ۹۰ درصد از کودکان تنها تا سه سالگی با این بیماری پیش می‌روند که بعد از مدتی از بین می‌رود، در واقع این امر در بزرگسالان بسیار کمتر اتفاق می‌افتد. حساسیت به شیر گاو می‌تواند به دو شکل IgE و غیر IgE رخ دهد، اما حساسیت به شیر گاو در نوع IgE شایع‌ترین و به طور بالقوه جدی‌ترین نوع آن است.

کودکان یا بزرگسالان مبتلا به حساسیت IgE معمولا در عرض ۵ تا ۳۰ دقیقه پس از خوردن شیر گاو واکنش‌های آلرژیک و مشابه آلرژی تنفسی نشان می‌دهند. آن‌ها به‌واسطه این موضوع علائمی مانند تورم، کهیر، استفراغ و در موارد نادر آنافیلاکسی را تجربه می‌کنند.

حساسیت غیر IgE معمولا علائم مبتنی بر روده را داراست، مانند استفراغ، یبوست یا اسهال و همچنین التهاب دیواره روده. نکته مهم این که تشخیص حساسیت به شیر غیر IgE می‌تواند بسیار دشوار باشد. اگر تشخیص حساسیت به شیر گاو نسبت داده شود، تنها راه درمان اجتناب از مصرف شیر گاو و غذاهای حاوی آن است. این موضوع شامل هر نوع غذا یا نوشیدنی است که مواد زیر را داشته باشد:

• شیر
• پودر شیر
• پنیر
• کره
• مارگارین
• ماست
• بستنی

مادران شیرده نوزادان مبتلا به آلرژی نیز ممکن است مجبور شوند شیر گاو و غذاهای حاوی آن را از رژیم غذایی خود حذف کنند. در مورد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند، جایگزین مناسبی برای شیر خشک گاو توسط متخصص باید توصیه شود.

۲- تخم‌مرغ

حساسیت به تخم‌مرغ دومین علت شایع آلرژی غذایی در کودکان و بزرگسالان است بااین‌حال نکته مهم این است، ۶۸ درصد از کودکانی که به تخم‌مرغ حساسیت دارند، در سن ۱۶ سالگی میزان حساسیت غذایی آن ها نسبت به این موضوع بیشتر می‌شود.

علائم این نوع آلرژی عبارت‌اند از:

• ناراحتی گوارشی، مانند معده درد
• واکنش‌های پوستی مانند کهیر یا بثورات پوستی
• مشکلات تنفسی
• آنافیلاکسی (جزو علائم نادر است)

جالب اینجا است که ممکن است فرد به سفیده تخم‌مرغ حساسیت داشته باشد، اما به قسمت زرده آن نه و یا بالعکس. این موضوع به این دلیل است که پروتئین‌های موجود در سفیده تخم‌مرغ و زرده تخم‌مرغ کمی با یکدیگر متفاوت هستند.

بااین‌حال بیشتر پروتئین‌هایی که باعث ایجاد حساسیت می‌شوند در سفیده تخم‌مرغ یافت می‌شوند، در نتیجه حساسیت به سفیده تخم‌مرغ شایع‌تر است. مانند سایر آلرژی‌ها، درمان حساسیت به تخم‌مرغ رژیم غذایی بدون تخم‌مرغ است.

یک مطالعه نشان داد که حدود ۷۰ درصد از کودکان مبتلا به حساسیت به تخم‌مرغ می‌توانند بیسکویت یا کیک حاوی تخم‌مرغ پخته را بخورند و مشکلی برایشان پیش نیاید. بااین‌وجود، این موضوع برای همه صادق نیست و عواقب خوردن تخم‌مرغ هنگام حساسیت برای آن‌ها می‌تواند شدید باشد. به همین دلیل، قبل از مصرف مجدد غذاهای حاوی تخم‌مرغ، باید با پزشک خود مشورت کنید.

۳- مغز های درختی

حساسیت به مغزهای درختی نوعی حساسیت غذایی به برخی آجیل‌ها و دانه‌هایی است که از درختان به دست می‌آید. این حساسیت غذایی بسیار رایج است به طوری که تصور می‌شود حدود ۱ درصد از جمعیت ایالات متحده را شامل می‌شود.

برخی از نمونه‌های آجیل درختی عبارت‌اند از:

• آجیل برزیلی
• بادام‌ها
• کاشوبادام هندی
• آجیل ماکادمیا
• پسته
• آجیل کاج
• گردو

افرادی که به آجیل درختی حساسیت دارند، علاوه بر خود آجیل به محصولات غذایی که با این آجیل‌ها تهیه می‌شوند مانند کره و روغن آجیل نیز حساسیت نشان می‌دهند. به آن‌ها توصیه می‌شود از خوردن همه نوع آجیل درختی اجتناب کنند، حتی اگر فقط به یک یا دو نوع حساسیت داشته باشند.

این مسئله به این دلیل است که حساسیت به یک نوع آجیل درختی خطر ابتلا به آلرژی به انواع دیگر آجیل درختان را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، اجتناب از خوردن همه آجیل‌ها بسیار آسان‌تر از خوردن و یا نخوردن یک یا دو نوع از آن است و برخلاف برخی آلرژی‌های دیگر، حساسیت به آجیل معمولا مادام‌العمر است.

۴- حساسیت به بادام زمینی

حساسیت به بادام‌زمینی از دیگر حساسیت‌های بسیار شایع است که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شدید و بالقوه کشنده شود. حساسیت به مغزهای درختی و بادام زمینی از یکدیگر متمایز در نظر گرفته می‌شوند، زیرا بادام‌زمینی یک نوعی از حبوبات به شمار می‌رود.

نکته جالب اینجاست افرادی که به بادام‌زمینی حساسیت دارند اغلب به آجیل درختان نیز حساسیت دارند. در حالی که دلیل ایجاد حساسیت در افراد دارای حساسیت بادام‌زمینی مشخص نیست، تصور می‌شود که افرادی که سابقه خانوادگی حساسیت به بادام‌زمینی دارند بیشتر در معرض خطر این آلرژی هستند.

حساسیت به بادام‌زمینی به طور تقریبی حدود ۴ تا ۸ درصد از کودکان و ۱ تا ۲ درصد از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بااین‌حال، حدود ۱۵ تا ۲۲ درصد از کودکانی که به بادام‌زمینی حساسیت دارند، با گذر از دوران نوجوانی خود متوجه می‌شوند که این عارضه در آن ها برطرف شده است.

مانند سایر آلرژی‌ها، حساسیت به بادام‌زمینی با استفاده از ترکیبی از سابقه بیمار، آزمایش خارش پوست، آزمایش خون و چالش‌های غذایی تشخیص داده می‌شود.

در حال حاضر، تنها درمان مؤثر اجتناب کامل از مصرف بادام‌زمینی و محصولات حاوی بادام‌زمینی است. بااین‌حال، درمان‌های جدیدی برای کودکان مبتلا به حساسیت به بادام‌زمینی درحال‌توسعه است.

۵- خانواده صدف ها

حساسیت به صدف ناشی از حمله بدن شما به پروتئین‌های خانواده سخت‌پوستان و نرم‌تنان و ماهیان است که به‌عنوان صدف شناخته می‌شوند.

نمونه‌هایی از خانواده صدف‌ها عبارت‌اند از:

• میگو
• خرچنگ
• ماهی مرکب
• گوش‌ماهی

شایع‌ترین عامل ایجاد حساسیت به غذاهای دریایی، پروتئینی به نام تروپومیوزین است. پروتئین‌های دیگری که ممکن است در ایجاد پاسخ ایمنی نقش داشته باشند، آرژنین کیناز و زنجیره سبک میوزین نام دارند.

علائم حساسیت به صدف معمولا سریع ظاهر می‌شود و شبیه سایر حساسیت‌های غذایی IgE است. بااین‌حال، گاهی اوقات تشخیص یک حساسیت واقعی به غذاهای دریایی از واکنش نامطلوب به آلودگی غذاهای دریایی، مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌ها دشوار است.

این موضوع به این دلیل است که علائم در آن‌ها می‌توانند مشابه باشند، زیرا هر دو می‌توانند باعث مشکلات گوارشی مانند استفراغ، اسهال و درد معده شوند.

حساسیت به صدف به‌مرورزمان برطرف نمی‌شود، بنابراین اکثر افراد مبتلا به این بیماری باید همه صدف‌ها و آبزیان خوراکی را از رژیم غذایی خود حذف کنند تا از واکنش‌های آلرژیک آن جلوگیری شود.

جالب اینجاست که حتی بخارهای حاصل از پخت صدف می‌تواند در افرادی که حساسیت دارند باعث ایجاد حساسیت به صدف شود. این مسئله نیز بدان معناست که به بسیاری از افراد نیز توصیه می‌شود هنگام پخت غذاهای دریایی از قرارگرفتن در اطراف آن‌ها خودداری کنند.

۶- سویا

از دیگر مواد غذایی حساسیت زا می‌توان به سویا اشاره کرد. برخی از افراد پس از مصرف سویا با واکنش‌های آلرژیک بدن مواجه می‌شوند. حساسیت به سویا ممکن است از همان سنین کودکی خودش را نشان دهد. برای پیشگیری از علائم آلرژی سویا بهتر است از محصولات حاوی سویا استفاده نکنید. این محصولات عبارتنداز:

• آرد سویا
• روغن نباتی
• توفر
• شیر سویا
• پنیر سویا
• نشاسته گیاهی
• و …

همچنین از مصرف محصولاتی که در برچسب غذایی آن‌ها «حاوی سویا» نوشته شده است، دوری کنید.

۷- گندم

گندم از دیگر مواد غذایی حساسیت زا است. وقتی پروتئین‌های گندم وارد بدن می‌شوند، سیستم ایمنی بدن در برابر آن‌ها واکنش آلرژیک نشان می‌دهد. در این حالت افزایش آنتی‌بادی‌های ایمنی IgE در بدن پیش می‌آید.

۸- کنجد

کنجد هم در لیست مواد غذایی حساسیت زا قرار دارد. دانه‌ها و روغن کنجد می‌تواند در بدن برخی از انسان‌ها واکنش آلرژیک ایجاد کند. از علائم حساسیت بدن نسبت به کنجد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرفه
• خارش گلو (اگر این مشکل را دارید مقاله خارش گلو در مجله دکتردکتر به شما کمک می‌کند آن را کنترل کنید.)
• استفراغ
• اسهال
• تنگی نفس
• خس خس سینه
• آفت دهانی
• افت فشار

در همه سنین ممکن است حساسیت غذایی به کنجد تجربه شود.

۹- حساسیت به ماهی

از دیگر مواد غذایی آلرژی زا می‌توان به ماهی اشاره کرد. حساسیت به ماهی به این معنی نیست که یک فرد به همه ماهی‌ها آلرژی داشته باشد. ممکن است بدن فقط به یک یا چند نوع از آن‌ها واکنش نشان دهد. در اکثر موارد آلرژی هنگام خوردن ماهی ظاهر می‌شود اما در موارد نادر احتمال آلرژی به بو یا لمس ماهی نیز وجود دارد.

آلرژی به ماهی یک تفاوت اساسی با دیگر مواد غذایی حساسیت زا مثل تخم مرغ، سویا، بادام زمینی و … دارد. امکان حساسیت به ماهی در همه سنین وجود دارد. ممکن است فرد چندین سال ماهی خورده باشد و هیچ علائمی از آلرژی پدیدار نشده باشد اما بعد از چندمین مصرف، بدن واکنش دهد.

سندرم آلرژی گرده مواد غذایی

سندرم آلرژی گرده مواد غذایی که به آن سندرم آلرژی خوراکی نیز می‌گویند در افرادی به چشم می‌خورد که تب یونجه دارند. در این افراد بدن به بعضی از سبزیجات تازه، آجیل‌ها، میوه‌ها، ترشی‌ها، ادویه‌ها واکنش نشان می‌دهد.

معمولا سندرم آلرژی گرده مواد غذایی با علائمی مثل خارش دهان و سوزن سوزن شدن همراه است. در موارد شدیدتر نیز بدن می‌تواند واکنش شدیدتری مثل آنافیلاکسی یا تورم گلو را نشان دهد.

در ادامه آجیل‌ها، سبزیجات، میوه‌ها و ادویه‌هایی را معرفی می‌کنیم که منجر به ایجاد علائم حساسیت در افرادی می‌شود که نسبت به گرده‌های مختلف غذایی حساسیت دارند. گرده‌های مختلف غذایی شامل گرده غان، علف، برنجاسف و ابروسیا است.

گرده غان

افرادی که به گرده غان حساسیت دارند ممکن است به مواد غذایی زیر نیز حساسیت داشته باشند:

• بادام
• هویج
• کرفس
• زردآلو
• سیب
• گیلاس
• گلابی
• هلو
• فندق
• آلو
• بادام زمینی
• سیب زمینی خام
• بعضی از گیاهان مثل جعفری، گشنیز
• سویا
• بعضی از ادويه‌هاي ترشي‌جات

احتیاط در مصرف این مواد غذایی برای افرادی که به گرده غان آلرژی دارند، ضروری است.

گرده برنجاسف

افرادی که به گرده برنجاسف حساسیت دارند، احتمالا بدن آن‌ها به مواد غذایی زیر نیز واکنش نشان دهد:

• سیب
• فلفل دلمه‌ای
• کلم بروکلی
• کلم
• هویج
• کرفس
• گل كلم
• سیر
• پیاز
• هلو
• برخی گیاهان و ادویه های ترشی‌جات (انیسون، فلفل سیاه، تخم زیره، گشنیز، رازیانه، خردل، جعفری)

راهکارهای لازم بعد از شروع علائم آلرژی به گرده مواد غذایی را از پزشک خود جویا شوید.

گرده علف

گرده علف از دیگر گرده‌های حساسیت زا است. افرادی که به این گرده حساس هستند، احتمالا به خوراکی‌ها و مواد غذایی زیر نیز حساسیت داشته باشند:

• خیار
• کیوی
• خربزه (طالبی و هندوانه)
• پرتقال
• بادام زمینی
• گوجه فرنگی‌ها
• سیب زمینی سفید
• کدو سبز

اگر به گرده علف حساسیت دارید، در مصرف مواد غذایی ذکر شده در بالا نیز دقت کنید.

گرده ابروسیا

گرده ابروسیا از دیگر گرده‌هایی که منجر به بروز علائم حساسیت می‌شود. افرادی که به این گرده حساسیت دارند، احتمال حساسیت به مواد غذایی زیر در آن‌ها بالاست:

• موز
• خیار
• خربزه (طالبی هندوانه)
• کدو سبز

برای راحت شدن خیال خودتان به پزشک مراجعه کرده و آلرژن‌های خود را به صورت کامل پیدا کنید.

تحریک حساسیت غذایی با ورزش!

شاید برایتان عجیب باشد که بدانید ورزش می‌تواند حساسیت غذایی را تحریک کند. برخی افراد در صورتی که بلافاصله پس از خوردن بعضی از مواد غذایی ورزش کنند، علائم حساسیت پدیدار خواهد شد. این افراد معمولا بعد از ورزش علائمی مثل خارش پوست و سبکی سر را تجربه خواهند کرد.

در موارد شدیدتر ممکن است پس از شروع ورزش فرد دچار آنافیلاکسی شود که خطر بیشتری دارد. افرادی که آلرژی غذایی دارند نباید چند ساعت قبل از ورزش غذا بخورند و به صورت کلی اجتناب از مصرف مواد غذایی حساسیت زا ضروری است.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به آلرژی غذایی هستند؟

برخی از افراد در مقایسه با سایرین در معرض ابتلای بیشتری به آلرژی غذایی هستند. در واقع وجود بعضی از فاکتورها، احتمال ابتلا به آلرژی را افزایش می‌دهند. این فاکتورها عبارتنداز:

• سن: آلرژی غذایی بیشتر در کودکان زیر 5 سال دیده می‌شود. همچنین با بالا رفتن سن ممکن است آلرژی کودکان نیز برطرف شود. بدن در دوره نوزادی یا کودکی بسیار حساس است.
• آسم: افرادی که مبتلا به بیماری آسم هستند، احتمال دارد حساسیت غذایی را نیز تجربه کنند، بنابراین این افراد باید نسبت به علائم آلرژی غذایی هوشیاری داشته باشند.
• ابتلا به سایر آلرژی‌ها: افرادی که سایر آلرژی را تجربه می‌کنند، احتمالا آلرژی غذایی را نیز تجربه کنند.
• سابقه خانوادگی آلرژی: اگر در سابقه خانوادگی شما بیماری آسم، اگزما، تب یونجه و کهیر وجود دارد، احتمال ابتلای شما به آلرژی غذایی در مقایسه با سایرین بیشتر است.

افرادی که در سابقه خانوادگی‌شان آلرژی یا آسم وجود دارد، همچنین افرادی که سایر آلرژی‌ها را تجربه می‌کنند، باید نسبت به علائم حساسیت غذایی مراقب باشند، زیرا احتمال ابتلا به این نوع آلرژی بیشتر است. همچنین افرادی که بیماری آسم دارند، باید محتاط‌تر باشند زیرا احتمال آلرژی بالاست.

نحوه کنترل و مدیریت آلرژی غذایی

برای کنترل آلرژی و جلوگیری از واکنش آلرژیک بدن‎‌تان بهتر است مواد غذایی حساسیت زا را پیدا کنید و آن‌ها را از لیست غذایی خود حذف کنید. همچنین مشورت با یک پزشک نیز به کنترل و مدیریت آلرژی غذایی کمک فراوانی می‌کند.

چه زمانی برای آلرژی غذایی به پزشک مراجعه کنیم؟

برای خیلی از افراد سوال پیش می‌آید که در چه شرایطی باید به دکتر مراجعه کنم؟ در جواب این سوال باید بگوییم که با مشاهده هر گونه علائم حساسیت غذایی بهتر سریعا به پزشک مراجعه کنید تا بدانید بدن شما نسبت به کدام مواد غذایی واکنش نشان می‌دهد.

پزشک پس از بررسی علائم شما می‌تواند دارو یا آمپولی در جهت درمان شما، تجویز کند. مراجعه سریع در هنگام تجربه بعضی از علائم ضروری است. آنافیلاکسی یکی از علائم بسیار شدید حساسیت غذایی است که حتی می‌تواند زندگی را تهدید کند. بنابراین در صورت تجربه علائم زیر، باید فوریت‌های پزشکی را خبردار کنید:

• احساس سبکی سر و سرگیجه
• شوک همراه با افت شدید فشار خون
• سریع‌تر شدن نبض
• تنفس سخت و انقباض مجاری تنفسی

افرادی که دچار حساسیت غذایی هستند، باید تحت نظر پزشک باشند و داروهای خود را از قبل بدانند. همچنین تشخیص حساسیت غذایی اهمیت ویژه‌ای دارد تا فرد از مواد حساسیت زا برای خودش دوری کند.

نوع آلرژی غذایی خود را بشناسید و آن را مدیریت کنید

شناسایی نوع آلرژی غذایی و مواد غذایی حساسیت زا اهمیت بالاتری دارد. شما باید در ابتدا با نوع آلرژی خود آگاه شوید تا بتوانید روش‌های درمان علائم حساسیت غذایی را پیش بگیرید. برای شناسایی نوع آلرژی مراجعه به پزشک ضروری است. برای دریافت نوبت فوری از بهترین دکتر آسم و آلرژی کلیک کنید. در این مقاله از حساسیت غذایی اصلی و مهم صحبت کردیم و میزان پرخطر بودن و نبودن آن‌ها را نیز بررسی کردیم، امیدواریم که کمی به اطلاعات شما در راستای این موضوع و به‌طورکلی آلرژی‌ها مانند آلرژی تنفسی افزوده شده باشد. آیا تجربه علائم حساسیت غذایی را داشته‌اید، روش درمان و تشخیص شما چگونه بود؟ خوشحال می‌شویم اگر نظرها و سوال‌های خود را در بخش کامنت با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول حساسیت غذایی

منابع

www.healthline.com/nutrition/common-food-allergies