اندوفتالمیت چشم برای توصیف التهاب شدید بر اثر عفونت در داخل چشم استفاده می شود. عفونت ممکن است با برخی از انواع جراحی چشم یا آسیب به چشم با یک جسم خارجی در چشم اتفاق بیفتد. اندوفتالمیت عارضه ای بسیار نادر است. اما وقتی اتفاق بیفتد به مراقبت فوری و اورژانسی نیاز دارد.
علائم اندوفتالمیت چشم
علائم اندوفتالمیت به سرعت پس از عفونت خود را نشان می دهند. این علائم معمولاً در عرض یک تا دو روز یا گاهی بیشتر از ۶ روز پس از جراحی یا آسیب به چشم بروز می کنند و عبارتند از:
- درد چشم که پس از جراحی یا وارد شدن ضربه به چشم شدیدتر می شود.
- کاهش یا از دست دادن بینایی
- چشم قرمز
- ترشح چرک از چشم
- پلک های متورم
برخی از علائم اندوفتالمیت چشم ممکن است دیرتر، مثلاً ۶ هفته پس از جراحی نیز خود را نشان دهند. این علائم خفیف تر هستند و عبارتند از:
- تاری دید
- درد خفیف چشم
- مشکل در نگاه کردن به نور
اگر متوجه هر کدام از این علائم شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. هر چه زودتر نسبت به درمان اندوفتالمیت اقدام کنیم، کمتر احتمال ایجاد مشکلات مداوم و جدی بینایی وجود خواهد داشت.
علل ابتلا به اندوفتالمیت چشم
اندوفتالمیت چشم دارای دو نوع اصلی است. اولی اندوفتالمیت اگزوژن نام دارد که به معنای ورود عفونت به چشم از منبعی بیرونی است. دومی اندوفتالمیت درون زا است که به معنی گسترش عفونت به چشم از بخش دیگری از بدن است.
اندوفتالمیت اگزوژن شایع تر از نوع دیگر آن است. این عارضه در نتیجه برشی در چشم در طول جراحی یا سوراخ شدن با یک جسم خارجی اتفاق می افتد. این برش ها یا منافذ، احتمال ورود عفونت به داخل کره چشم را افزایش می دهند.
اندوفتالمیت اگزوژن بیشتر در جراحی های خاص چشم دیده شده است. یکی از آنها عمل جراحی آب مروارید است. این عفونت لزوماً به دلیل خود عمل جراحی نیست. جراحی آب مرورارید شایع ترین جراحی چشمی است که انجام می شود. بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که این جراحی به اندوفتالمیت منجر شود.
جراحی هایی که در خود کره چشم انجام می شوند، بیشتر به این نوع عفونت چشم منجر می شوند. به این جراحی ها، داخل چشمی می گویند. عوامل خطر اندوفتالمیت اگزوژن شامل از دست دادن مایع اضافی پشت چشم، بهبود ضعیف زخم و افزایش طول عمل جراحی است. عوامل خطر اندوفتالمیت پس از آسیب به چشم عبارتند از:
- باقی ماندن یک جسم خارجی یا تکه ای از آن در داخل چشم
- صبر کردن بیش از ۲۴ ساعت برای ترمیم بریدگی در چشم
- قرار گرفتن در محیط های روستایی که در آنها امکان وارد شدن خاک به چشم بیشتر وجود دارد.
- وارد شدن آسیب به لنزها
افرادی که نوع خاصی از جراحی را برای گلوکوم انجام داده اند، (مانند فیلترینگ گلوکوم) بیشتر در معرض ابتلا به انواع اندوفتالمیت چشم هستند.
تشخیص اندوفتالمیت چشم
چشم پزشک برای تشخیص این که علائم شما ناشی از اندوفتالمیت است یا خیر، احتمالاً چندین کار را انجام می دهد. در ابتدا به چشم های شما نگاه کرده و بینایی شما را می سنجد. همچنین در صورت مشکوک شدن به وجود جسم خارجی در چشم، ممکن است سونوگرافی تجویز کند.
در صورت مشکوک بودن به عفونت، پزشک آزمایشی به نام ضربه به زجاجیه (vitreous tap) انجام می دهد. در این آزمایش، کمی از مایع درون کره چشم با یک سوزن نازک بیرون کشیده می شود. سپس این مایع مورد آزمایش قرار می گیرد و پزشک می تواند بر اساس آن، بهترین روش درمان عفونت را به شما پیشنهاد کند.
درمان اندوفتالمیت چشم
درمان اندوفتالمیت چشم تا حدی به علت بروز این عارضه بستگی دارد. بسیار مهم است که آنتی بیوتیک را در اسرع وقت وارد چشم کنید. آنتی بیوتیک ها معمولاً با یک سوزن نازک، به صورت مستقیم وارد چشم می شوند. داروی کورتیکواستروئید نیز ممکن است در برخی موارد برای کاهش التهاب اضافه شود. آنتی بیوتیک های عمومی تنها در موارد نادر و جدی تر تجویز می شوند.
اگر جسم خارجی در چشم فرو رفته باشد، بسیار مهم است که در اسرع وقت از چشم خارج شود. هیچ گاه سعی نکنید خودتان جسم را از چشم بیرون بیاورید، در عوض به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید. علائم اندوفتالمیت چشم اغلب ظرف چند روز رو به بهبود می رود. درد چشم و تورم پلک ها قبل از بهتر شدن وضعیت بینایی، بهبود پیدا می کند.
عوارض ناشی از درمان
عوارض ناشی از درمان اندوفتالمیت را می توان با پیروی از توصیه های چشم پزشک کاهش داد. به ویژه، مطمئن شوید که چگونگی مصرف قطره های چشمی یا پمادهای آنتی بیوتیک تجویزی را به خوبی می دانید. اگر پچ چشمی برای شما تجویز شده است، باید بدانید که کجا و چگونه باید آن را قرار دهید. ممکن است برای نگهداری پچ در محل، به نواری نیاز داشته باشید. جلسات بعدی مراجعه به چشم پزشک را به هیچ عنوان از دست ندهید.
پیشگیری از اندوفتالمیت
هنگام انجام کارهایی مانند اره کردن چوب، یا طی ورزش های تماسی که احتمال ورود جسم خارجی یا ضربه به چشم وجود دارد، از پوشش های محافظ چشم استفاده کنید. پوشش های محافظ چشم عبارتند از:
- عینک ایمنی
- شیلد چشمی
- کلاه کاسکت
اگر عمل جراحی چشم داشته اید، از دستورالعمل های تجویزی پزشک پیروی کنید. این کار به کاهش احتمال عفونت کمک می کند.
چشم انداز
اندوفتالمیت عارضه ای پیچیده با پیامدهای جدی احتمالی برای بینایی شما است کاهش بینایی و احتمال از دست دادن یک چشم وجود دارد. با درمان سریع و فوری، احتمال وقوع این حوادث کاهش می یابد. اندوفتالمیت یک وضعیت اورژانسی است که به مراقبت پزشکی فوری و مناسب نیاز دارد. در صورت درمان صحیح و به موقع، چشم انداز این عارضه معمولاً مثبت در نظر گرفته می شود.
منبع : healthline
