تخصص دندانپزشکی چیست و دندانپزشک کیست؟

در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، درباره این‌که تخصص دندانپزشکی چیست و دنداپزشک کیست، صحبت خواهیم کرد. دندانپزشک، وظیفه تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان را دارد. آگاهی از مسئولیت‌های دندانپزشک، کمک می‌کند که در صورت بروز عفونت دندان، لثه، ساییدگی دندان، امور زیبایی و رفع بوی بد دهان، به متخصص مربوطه مراجعه کنید. مراجعه به‌موقع به پزشکی با تخصص دندانپزشکی، از بیماری‌های مثل مشکلات قلبی هم جلوگیری می‌کند. در ادامه به شما می‌گوییم که کار دکتر دندانپزشک چیست و چه خدماتی به مراجعان خود ارائه می‌دهد. در ادامه این مطلب به مواردی مانند تشخیص بیماری‌های دهان و دندان و وظایف دندانپزشک و اموری مانند جلوگیری از پوسیدگی دندان می‌پردازیم.

اگر پرسشی درباره این دارید که دکتر دندانپزشک کیست یا سوالی درباره حفظ سلامت دهان و دندان دارید، در انتهای این مطلب بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.

تخصص دندانپزشکی چیست؟

تخصص دندانپزشکی به بررسی شرایط دهان و دندان می‌پردازد. دندانپزشک می‌تواند مشکلات این بخش از بدن را تشخیص بدهد و به درمان آن‌ها بپردازد. متخصص دندانپزشکی با معاینات منظم دندان‌ها به حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌های شما کمک می‌کنند و می‌توانند انواع درمان‌های بهداشت دهان و دندان از جمله پرکردن دندان، تاج و بریج را انجام دهند. دندانپزشک وظایف زیادی بر عهده دارد و یکی از مهم‌ترین آن‌ها آموزش رعایت بهداشت دهان و دندان است. این موضوع به جلوگیری از عوارض در دهان یا سایر قسمت‌های بدن کمک می‌کند.

دندانپزشکان از فناوری و تجهیزات مختلف مانند موارد زیر برای انجام عملیات متنوع استفاده می‌کنند:

• دستگاه‌های اشعه ایکس
• لیزر
• دریل
• برس
• چاقوی جراحی
• سایر ابزارهای پزشکی

آن‌ها از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش، ماسک و عینک ایمنی هم استفاده می‌کنند تا از انتشار میکروب‌ها یا باکتری‌ها جلوگیری کنند.

دکتر دندانپزشک کیست؟

دکتر دندانپزشک به‌طور تخصصی به بررسی و درمان مشکلات و بیماری‌های دهان‌، دندان‌ها، لثه‌ها و فک می‌پردازد. دندانپزشکان خدمات اولیه‌ای مانند پر کردن، کشیدن و پاکسازی را انجام داده و در عین حال درمان‌های پیچیده‌تری مانند روت‌کانال، ایمپلنت دندان، ارتودنسی و جراحی‌های دندان را نیز انجام می‌دهند. 

• پرکردن حفره‌ها
• از بین‌بردن پوسیدگی دندان
• ترمیم یا برداشتن دندان‌های آسیب دیده
• بررسی رشد دندان‌ها و استخوان‌های فک
• آموزش بهداشت دهان و دندان به مراجعان

دندان‌پزشکان نقش مهمی در آموزش بهداشت دهان و دندان به بیماران دارند و با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مدرن می‌توانند سلامت دهان و دندان بیماران را تضمین کنند.

بنا بر تعریف انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)‌،

دندانپزشکی نیاز به رویکرد تیمی دارد و دندانپزشک، رهبر فرایندها است. اعضای این تیم شامل دستیاران دندانپزشک و تکنسین‌ها می‌شوند.

سرپرست تیم، دندانپزشک است؛ پزشکی متخصص در بهداشت دهان و دندان که مدرک دکتری پزشکی دندان یا دکتری جراحی دندان دارد. نظارت دندانپزشکان بر تیم بالینی برای اطمینان از مراقبت ایمن و مؤثر از دهان، بسیار مهم است.

تخصص دندانپزشکی چه فوق تخصص‌ها و فلوشیپ‌هایی دارد؟

دانش دندانپزشکی به زیرشاخه‌های زیادی تقسیم شده است تا دندان‌پزشکان بتوانند به تخصص در هر کدام برسند و نیازهای بیماران را به خوبی برطرف کنند. از تخصص دندان پزشکی و و فلوشیپ‌های آن می‌توان به ارتودنسی، اندودنتیکس، پریودنتیکس، پرستودنتیکس، جراحی فک و صورت و دندانپزشکی کودکان اشاره کرد. این تخصص‌ها امکان درمان پیشرفته‌تر را به دکتر دندانپزشک می‌دهند. در ادامه، به بررسی برخی از این فلوشیپ‌ها خواهیم پرداخت:

دندانپزشکی کودکان

دندان‌پزشکی کودکان یکی از شاخه‌های دندانپزشکی است که به تشخیص، درمان و پیشگیری مشکلات دهان و دندان کودکان از دوران نوزادی تا نوجوانی می‌پردازد. کسانی که این تخصص را هدف قرار می‌دهند، علاوه بر دانش دندان‌پزشکی باید تجربه و دانش ویژه‌ای در برخورد با کودکان داشته باشند و بتوانند رفتارشان را در محیط درمانی به خوبی مدیریت کنند. دندانپزشکان کودکان با ارائه‌ی راهنمایی‌های مناسب به والدین، سلامت دندان‌های شیری و دائمی کودکان را تامین کرده و پایه‌ی مناسبی برای داشتن دندان‌های سالم را در دوران بلوغ برای کودکان فراهم می‌کنند.

ارتودنسی

متخصص ارتودنسی با ناهنجاری‌های دندان و فک سر و کار دارد. در این تخصص با استفاده از ابزار‌های مختلف مانند بریس‌ها، پلاک‌های متحرک و ثابت و سایر دستگاه‌های اصلاحی، به بهبود زیبایی دندان‌ها می‌پردازند. متخصصان حوزه‌ی ارتودنسی نه تنها ظاهر دندان را زیبا کرده بلکه با اصلاح مشکلات فک و دندان به بهبود جویدن، تکلم و سلامت کلی دهان و دندان نیز کمک می‌کنند. درمان‌های ارتودنسی بهتر است از دوران نوجوانی شروع شوند اما بزرگسالان نیز می‌توانند از ارتودنسی استفاده کنند تا به لبخندی زیباتر دست یابند. ارتودنتیست‌ها بریس‌ها، تراز‌کننده‌های شفاف، نگهدارنده‌ها و موارد مربوط به تغییر شکل دندان‌ها و منظم‌کردن آن‌ها را به کار می‌گیرند.

پروتز دندان

پروتز دندان یکی دیگر از شاخه‌های دندان‌پزشکی است که به طراحی، ساخت و قرار دادن جایگزین‌ مصنوعی برای دندان‌های آسیب‌دیده یا ازدست‌رفته می‌پردازد. این پروتزها به اشکال مختلفی مانند دندان‌های مصنوعی کامل یا جزئی، بریج‌ها و تاج‌های دندان، عملکرد طبیعی دندان را برگردانده و ظاهر لبخند را بهبود می‌بخشند. مزایای پروتز دندان تنها به اینجا ختم نشده و با پروتز دندان می‌توان از تحلیل رفتن استخوان فک و به‌هم ریختن ساختار صورت نیز جلوگیری کرد.

متخصص درمان ریشه دندان

متخصصان ریشه‌ی دندان یا اندودنتیست‌ها به تشخیص، پیشگیری و درمان پالپ (عصب) دندان و بافت‌های اطراف آن می‌پردازند. عمدتا متخصصین این رشته با روت کانال (عصب‌کشی)، پالپ آسیب‌دیده یا عفونی را برداشته و داخل دندان را تمیز، ضدعفونی و پر می‌کنند. اندودنتیست‌ها قادر هستند تا دندان‌هایی را نجات دهند که ممکن است در غیر این صورت مجبور به کشیدن‌شان شوید. درمان‌های متخصصان ریشه‌ی دندان می‌توانند در عین حال که به حفظ سلامت دندان‌های طبیعی می‌پردازند، از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنند.

پریودنتیکس

در شاخه‌ی پریودنتیکس به مشکلات لثه‌ها و بافت‌های اطراف دندان‌ها پرداخته می‌شود. پریودنتیست‌ها به درمان التهاب‌ و عفونت لثه‌ها، تحلیل استخوان‌ فک و سایر مشکلات پریودنتال می‌پردازند. متخصصین این حوزه در جراحی‌های لثه و کاشت ایمپلنت‌های دندانی نیز تخصص دارند. هدف اصلی پریودنتیکس، حفظ سلامت لثه‌ها و بافت‌های حمایتی دندان‌هاست. با مدیریت صحیح بیماری‌های لثه، می‌توان از بروز عوارض جدی‌تر مانند از دست ندادن دندان‌ها و تحلیل شدید استخوان فک، جلوگیری کرد.

جراحی دهان و فک و صورت

جراحی دهان، فک و صورت یکی از حیاتی‌ترین تخصص‌های دندان‌پزشکی است. در این جراحی با استفاده از روش‌های تکنیک‌های پیشرفته، به‌طور گسترده به درمان بیماری‌های مختلف مانند ترمیم بخش‌های دهانی و صورت، اصلاح عیوب استخوان‌های فک و صورت، جراحی‌های زیبایی و ارتودنسی پرداخته می‌شود. از آن‌جایی که این نوع از جراحی بسیار حساس بوده اغلب گروهی از جراحان آن را انجام داده تا با حساسیت و دقت بالایی بتوان بهترین نتیجه را گرفت.

متخصص آسیب‌شناسی دهان، فک و صورت

پاتولوژیست‌های دهان، علل و عوارض بیماری‌های دهان را مطالعه می‌کنند و برای موارد پیچیده، امور تشخیصی را پیش می‌برند. متخصصین این رشته به بررسی و مدیریت مشکلات و آسیب‌های ساختار دهان، فک و صورت می‌پردازند. از مسائل مختلفی که در این حوزه به آن‌ها پرداخته می‌شود، می‌توان به مواردی مانند آسیب‌های جراحی، ترمیمی، عیوب خلقی، بیماری‌های عفونی و تومورها اشاره کرد. متخصصین این رشته مانند دکتر رادیولوژی دهان، فک و صورت با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته‌ی تصویربرداری و فناوری‌های جدید به درمان و تشخیص بیماران می‌پردازند.

دندانپزشکی بهداشت عمومی

دندان‌پزشکان بهداشت عمومی یکی دیگر از متخصصین رشته‌ی دندان‌پزشکی هستند که به حفظ سلامت و ارتقای سطح کیفی دندان‌ها می‌پردازند. دندان‌پزشکان این حوزه با آموزش بهداشت دهانی، پیشگیری از بیماری‌های دهانی، ارائه‌ی خدمات توصیه‌ای مثل کنترل برگشت‌پذیری و پیشگیری از آسیب‌های دهانی از طریق اطلاع‌رسانی به افراد جامعه در داشتن دندان‌های سالم کمک می‌کنند. دندان‌پزشکان بهداشت عمومی نقش مهمی در بهبود کیفیت سلامت دهان و دندان بازی می‌کنند و با مشاوره‌های خود می‌توانند تا حد زیادی از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنند.

دندانپزشکی زیبایی

دندانپزشکان زیبایی، روی بهبود ظاهر لبخند تمرکز می‌کنند. درمان‌هایی که پیگیری می‌کنند هم شامل سفید‌کردن دندان، استفاده از روکش‌های چینی و کانتورکردن لثه است. بسیاری از دندانپزشکان زیبایی، درمان‌های پیشگیرانه و ترمیمی نیز ارائه می‌دهند.

دندانپزشکی ایمپلنت

این دندانپزشکان، ایمپلنت‌های دندانی را برای جایگزینی دندان در دهان قرار می‌دهند. ایمپلنت دندان به‌جای پرکردن و کشیدن دندان‌های بسیار خراب، روش محبوبی است که مراجعان پرشماری دارد. در ایمپلنت درمانی، پایه‌ای از جنس تیتانیوم در استخوان فک بالا یا فک پایین فرد به عنوان ریشه دندان، کاشته می‌شود. دکتر ایمپلنت با توجه

دندانپزشکی ترمیمی

برخی از دندانپزشکان، در زمینه بازسازی یا توانبخشی کامل دهان تخصص دارند. این مورد شامل درمان افرادی است که حفره‌های وسیع و عمیق در دندان یا بیماری لثه دارند. در این نوع از دندانپزشکی، پزشک روی جایگزین کردن دندان‌های سالم با دندان‌هابی آسیب‌دیده یا خراب، تمرکز می‌کند. برای همین در وهله اول، پزشک دندان‌های پوسیده را ترمیم کرده و بعد با توجه به وضیت بیمار، شیوه‌های درمانی مناسب را پیش می‌گیرد.

دندانپزشکی قانونی

دندانپزشکان قانونی، دندان‌ها را معاینه می‌کنند و سوابق دندانی را برای اهداف قانونی و پرونده‌های مجرمانه تفسیر می‌کنند. به‌عنوان مثال، هنگامی که مجری قانون جسد انسانی را پیدا می‌کند، دندانپزشک قانونی می‌تواند دندان‌ها و استخوان‌های فک را برای شناسایی قربانی ارزیابی کند. نکته قابل توجهی که در این زمینه وجود دارد این است که دندانپزشکی قانونی و دکتر پزشک قانونی، در بیشتر اوقات با یکدیگر، همکاری می‌کنند.

تفاوت دندانپزشک عمومی و جراح دندانپزشک

دندان‌پزشک‌های عمومی عمدتا به تشخیص، پیشگیری، درمان و مراقبت از مشکلات دندان بیماران می‌پردازند. دندان‌پزشکان عمومی ابتدا با استفاده از متدهای خاص بیماری را تشخیص داده و در مراحل بعد با ارائه‌ی مشاوره‌های بهداشتی، اغذیه‌ای و پیشگیری به بیماران کمک می‌کنند تا از بروز بیماری جدی‌تر جلوگیری کنند. در برخی موارد اعمال درمانی مانند پر کردن دندان و روش‌های ترمیمی مانند جراحی‌های کوچک را نیز انجام می‌دهند. از مواردی که دندان‌پزشکان عمومی بررسی می‌کنند، می‌توان به لیست زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی دندان

• بیماری‌های لثه

• مشکلات دندان‌های حساس

از طرف دیگر اما جراحان دندان‌پزشک عملیات‌های پیشرفته بر روی دهان، فک و صورت را برای بیماری‌های جدی انجام می‌دهند. این عملیات‌ها ممکن است شامل جراحی‌های استخوانی، اصلاح عیوب تنظیم فک و دندان‌ها، برداشتن دندان‌های ناقص یا تخریب‌شده و جراحی‌های زیبایی و پریودنتال برای درمان بیماری‌های لثه و بافت‌های اطراف آن شود. از دیگر وظایف جراحان دندان‌پزشک می‌توان به نظارت بر فرایند درمان و ارئه‌ی توصیه‌های پزشکی اشاره کرد. مواردی که جراحان دندان‌پزشک به آن می‌پردازند به طور خلاصه در لیست زیر آمده است:

• کشیدن دندان عقل

• جراحی ایمپلنت دندان

• جراحی ترمیم مجدد فک

همان‌طور که می‌بینید تفاوت بین جراح و پزشک عمومی در میزان جدی بودن مشکل شماست. می‌توانید با آگاهی نسبت به تفاوت بین این دو رشته به بهترین شکل روند درمان خودتان را شروع کنید و بهترین نتیجه را بگیرید. اگر نیاز به جراحی وجود داشته باشد، به جراح دندان‌پزشک ارجاع داده خواهید شد و روند درمان شما از آن‌جا شروع می‌شود یا شاید در حضور پزشک عمومی بتوانید روند درمان خودتان را تمام کنید.

دکتر دندانپزشک چه بیماری‌ها و مشکلاتی را درمان می‌کند؟

بعد از اینکه دانستید دکتر دندانپزشک کیست، باید به مشکلات و بیماری‌هایی دقت کنید که از سوی او درمان می‌شوند. در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را معرفی کرده‌ایم:

دندان درد

دندان درد، دلایل مختلفی دارد. چرک و عفونت یا پوسیدگی دندان، مهم‌ترین دلایل دندان درد هستند. البته اختلالات دهانی همچون وجود اختلال در فک یا تحلیل رفتن لثه‌ها نیز باعث دندان درد می‌شوند. دندان‌درد با بروز علائمی مانند چرک در اطراف دندان، آبسه و تب همراه است. در صورت مشاهده این علامت‌ها، باید سریع به پزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان با بررسی اوضاع، انجام عملیات لازم و تجویز آنتی‌بیوتیک، اقدام به رفع مشکلات دندان‌درد می‌کنند.

رفع لک دندان

مصرف غذاها، داروها، تنباکو و واردشدن ضربه به دندان، باعث بروز لک دندان می‌شود. استرس، ترس، ژنتیک، مصرف دخانیات، مصرف برخی از داروهای خاص و عوامل محیطی، می‌توانند باعث ایجاد لک روی دندان شوند. برای تغییر این وضعیت، باید به متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید. این پزشک، می‌تواند با انتخاب روش درست رفع لک به بهبود سلامت و ظاهر دندان‌ها کمک کند.

درمان پوسیدگی‌ها

وجود سوراخ‌های کوچک روی دندان‌ها، حاکی از پوسیدگی است. هنگامی که باکتری چسبناکی به نام پلاک روی دندان‌هایتان جمع می‌شود، به آرامی مینای دندان از بین می‌رود. در چنین شرایطی، تولید اسید تولید شده توسط پلاک‌های دندان، کم کم مینای دندان را از بین می‌برد. مهم‌ترین دلایلی که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، مصرف غذاهای اسیدی و شرین و بهداشت نامناسب دهان است. جهت رفع پوسیدگی‌ها هم باید به دندانپزشک مراجعه کنید. پر کردن دندان، عصب‌کشی کانال ریشه، کشیدن دندان و روکش، درمان‌های متداول پوسیدگی دندان هستند.

پریدگی لبه دندان

مصرف برخی مواد غذایی سفت یا واردشدن ضربه به دندان، می‌تواند باعث لب‌پریدگی آن شود. با این که جنس مینای دندان سخت به نظر می‌رسد اما گاهی در شرایطی که فکرش را هم نمی‌کنید، دچار پریدگی می‌شود. در چنین موقعیتی هم دندانپزشکان با روکش‌های مخصوص و متنوع، ظاهر دندان را تغییر می‌دهند. باندینگ دندان (روشی ترمیمی برای اصلاح لب پریدگی های کوچک و متوسط دندان)، پر کردن دندان، ونیر دندان، روکش دندان و عصب‌کشی، متداول‌ترین راه‌های درمان پریدگی لبه دندان هستند.

حساسیت به سرما

برخی از افراد نسبت به مصرف مواد سرد و یخ حساس‌اند و دندان‌هایشان دچار مشکل می‌شوند. مصرف ترشیجات و مواد غذایی،حساسیت دندان بعد از پر کردن، پوسیدگی دندان، ساییدن دندان‌ها بهم و محکم مسواک زدن، از جمله دلایلی هستند که منجر به حساسیت به سرما می‌شوند. برای رفع این مشکل، دندانپزشکان از روش‌های مختلف مانند پرکردن، کانال ریشه یا درمان لثه برای جایگزینی بافت از دست‌رفته در ریشه استفاده می‌کنند. گاهی‌اوقات هم فقط خمیردندانی خاص تجویز می‌شود.

عمل‌های زیبایی

دندانپزشک زیبایی، می‌تواند مشکلاتی مانند فاصله بین دندان‌ها یا تغییر رنگ آن‌ها را با روش‌ها و مواد مختلف و متنوع، درمان کند. عمل‌های زیبایی متنوعی در حوزه بهبود ظاهر و سلامت دندان و فک انجام می‌شوند. لمینت دندان، کامپوزیت دندان، بلچینگ دندان، ایمپلنت دندان، جرم گیری دندان و مینا کاری دندان، از جمله عمل‌های زیبایی دندان هستند.

مشکلات لثه

بیماری لثه ناشی از پلاک و باکتری، سیاه شدن لثه، بیماری لوکوپلاکیا، ژنژیویت و پریودنتیت، بیماری‌های متداولی هستند که در لثه رخ می‌دهند. برای رفع مشکلات لثه مانند درمان خونریزی لثه یا تجمع پلاک در حوالی آن، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان با روش‌های گوناگون، بیماری‌های مختلف لثه را درمان می‌کنند و نمی‌گذارند که مشکلاتی مانند تحلیل‌رفتن لثه یا جراحت‌های آن عمیق و جدی شوند.

کشیدن دندان عقل

دندان عقل برای بسیاری از افراد چیزی جز بروز مشکلات متنوع و درد، به همراه ندارد. متخصصان جراحی یا دندانپزشکان عمومی با کشیدن و درمان مشکلات این دندان، مانع از بروز عوارضی مانند عفونت و دردهای شدید می‌شوند. برای کشیدن دندان عقل، پزشک دندان عقل نهفته و ترمیم دیگر دندان‌های آسیب دیده اطراف آن را بر‌می‌دارد.

خدماتی که دندانپزشک ارائه می‌دهد، چیست؟

خدماتی که دندان‌پزشک به شما ارائه می‌دهد بر اساس نیاز شما دسته‌بندی می‌شود. از این خدمات می‌توان به ارائه‌ی مراقبت‌های پیشگیری مانند تمیزی دندان و دهان، پر کردن دندان خراب، ترمیم‌های زیبایی مثل ایمپلنت‌ها و ترمیم‌های لایت، درمان‌های ارتودنسی و همچنین درمان‌های پروتزی دندان‌ها اشاره کرد. برخی از اعمال در دندان‌پزشکی مانند ریشه‌کشی و جراحی‌های دهان و فک در دسته‌ی مراقبت‌های اورژانسی دندان‌پزشکی دسته‌بندی می‌شوند. تمام این خدمات با هدف حفظ سلامت دهان و دندان‌ها، بهبود عملکرد گفتاری و ظاهری و افزایش کیفیت زندگی بیماران ارائه می‌شوند. خدمات دسته‌بندی دندان‌پزشک را در زیر می‌توانید ببینید:

• دندانپزشکی پیشگیری

• دندانپزشکی ترمیمی

• مراقبت‌های اورژانسی دندانپزشکی

بسته به مشکلی که با آن دسته و پنجه نرم می‌کنید باید به سراغ دندان‌پزشکی بروید که خدمات مربوط به شما را با کیفیت  دقت بالا ارائه می‌دهد.

دندانپزشکی پیشگیری

دندانپزشکی پیشگیری نقش بزرگی در داشتن دندان‌های سالم ایفا می‌کند. در این حوزه از دندانپزشکی با مراقبت‌های منظم دندانپزشکی مانند بررسی‌های دوره‌ای، تمیزی دندان و دهان، اصلاح تغذیه‌ و عادات بهداشتی و آموزش‌های بهداشت دهانی تلاش می‌کنند تا از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری کنند. اقدامات پیشگیری مانند درمان با فلوراید و استفاده از دستگاه‌های دندانی مناسب، از موارد دیگری هستند که در این شاخه از دندانپزشکی به شما کمک می‌کنند. در ادامه بخشی از اقدامات انجام شده در دندانپزشکی پیشگیری را آورده‌ایم:

• معاینات دندانپزشکی

• عکس‌برداری با اشعه ایکس دندان

• درمان با فلوراید

تمام این اقدامات باعث می‌شود که بیماری‌های دندانی مانند تسویه‌ی چربی، تسویه‌ی دندان و عفونت‌های دها‌نی کاهش یابد و سطح کیفیت و سلامت شما بالا رود.

مراقبت‌های اورژانسی دندانپزشکی

مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اقدامات در حوزه‌ی دندانپزشکی که همان مراقبت‌های اورژانسی دندانپزشکی هستند. متخصصین این حوزه، برای اتفاقات ناگهانی که به دندان و دهان شما آسیب می‌رساند، آموزش دیده‌اند. از این رخدادها می‌توان به شکستگی دندان، درد شدید دندان، عفونت‌های دندانی، خونریزی لثه و آسیب‌های دهانی ناشی از تصادفات اشاره کرد. در این موارد دندانپزشک باید درمان‌های فوری را انجام دهد. از درمان‌های فوری می‌توان به ترمیم دندان، ریشه‌کشی، جراحی دهانی و تجویز داروهای ضدالتهابی و ضد درد اشاره کرد. لیست زیر تنها بخشی از کارهای یک دندانپزشک اورژانس است.

• کشیدن دندان

• رفع مشکلات کانال‌های ریشه دندان

• درمان دندان‌های شکسته و از بین‌رفته

شما با آگاهی نسبت به تخصص و کاری که دندانپزشک انجام می‌دهد می‌توانید در مواقع نیاز بهترین تصمیم را گرفته و بهترین نتیجه را در مسیر درمان خود داشته باشید.

دندانپزشکی ترمیمی

اگر در مرحله‌ی پیشگیری، شکست خورده باشیم به دندانپزشکی ترمیمی می‌رسیم. در این شاخه به ترمیم دندان‌های پوسیده و شکسته پرداخته می‌شود. خدمات این حوزه از دندانپزشکی شامل ترمیم دندان‌های خراب‌شده به دلیل تسویه‌ی چربی، شکستگی و خراشیدگی، استفاده پرپزی، ریشه‌کشی، ترمیم‌های زیبایی مانند ایمپلنت، کاشت لایه‌ی پوششی و ریلینگ و نیز درمان پروتزی می‌شود. از اقدامات دندانپزشکی ترمیم می‌توان به لیست زیر اشاره کرد.

• پرکردن

• اصلاح مشکل تاج دندان

• رفع فاصله‌ میان دندان‌ها

• انجام ایمپلنت‌های دندانی

از آن‌جایی که کار ترمیم در دندانپزشکی بسیار حساس و حیاتی است باید توسط دندانپزشکان خبره انجام شود. ممکن است با انجام کار ترمیمی بد با مشکل بدتر‌ی مواجه شوید، به همین دلیل بهترین کس را برای انجام این اقدامات ترمیمی برگزینید.

روش‌های تشخیص در تخصص دندانپزشکی چیست؟

در تخصص دندانپزشکی برای پیدا کردن علت مشکل دندانتان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. این روش‌ها شامل بررسی‌های عینی و فیزیکی، استفاده از دستگاه‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سی تی اسکن و مراجعه به متخصصانی مثل ارتودنتیست‌ها و جراحان دهان و فک است.

• روش‌های معاینه عینی و فیزیکی

• استفاده از ابزارها و عکس‌برداری

البته که به جز دو روشی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، موارد دیگری نیز برای تشخیص وجود دارد که می‌توان به اقداماتی نظیر آزمایش‌های خون و باکتریایی برای تشخیص عفونت‌ها و بیماری‌های دندانی اشاره کرد؛ اما دو روش عمده‌ی تشخیص به موارد بالا خلاصه می‌شود.

روش‌های معاینه عینی و فیزیکی

همان‌طور که گفتیم یکی از روش‌های تشخیص، روش‌های تشخیص عینی و فیزیکی است. در این روش‌ها دندانپزشک به بررسی دقیق و جسمی دندان و دهان می‌پردازد. از معاینه‌هایی که در این حوزه انجام می‌شود، می‌توان به بررسی وضعیت دهان و لثه، بررسی سلامت دندان‌ها و تشخیص مشکلاتی مانند تسویه‌ی چربی، شکستگی و یا ترک دندانی اشاره کرد. معاینه‌های فیزیکی همچنین بررسی ترمیم‌ها، بررسی آبسه‌ها، خونریزی‌ها و سایر علائم حیاتی مانند دمای بدن را شامل می‌شود.

• بررسی فشار خون

• اندازه‌گیری درجه حرارت بدن

• ارزیابی سرعت تنفس و وزن بدن

تست‌های متنوعی از جمله آزمایش میزان لق‌بودن دندان، تراش حفره تشخیصی، بی‌حسی موضعی تشخیصی و موارد مشابه هم انجام می‌شوند. شما می‌توانید با بالا بردن سطح آگاهی خودتان نسبت به گرایشات دندانپزشکی و روش‌های تشخیص، دندانپزشک مناسب خودتان را بهتر پیدا کنید.

استفاده از ابزارها و عکس‌برداری برای تخصص دندانپزشکی

دندانپزشکان با استفاده از ابزارهای مختلف و عکسبرداری از دندان و فک، می‌توانند مشکل یا بیماری دندادن و دهان را تشخیص دهند و با آگاهی از مشکل و درصد حاد بودن آن، روند درمانی را به شکل مناسبی طی کرده و سریع‌تر به نتیجه بر‌سانند. دستگاه‌هایی مانند رادیوگرافی و سی تی اسکن در عکسبرداری و تشخیص بهتر می‌توانند دندانپزشک‌ها را در این مسیر یاری کنند.

• رادیوگرافی دندان با تکنیک‌های مختلف

• تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته

• استفاده از ام‌آرآی (MRI)

• سونوگرافی

از تست‌های تشخیصی مکمل مانند بیوپسی یا همان نمونه‌برداری، ایمونولوژی، تست اعصاب مغزی و آزمایش خون هم در روند بررسی مشکلات دهان و دندان استفاده می‌شود که به تشخیص بهتر دندانپزشک کمک شایانی می‌کنند.

روش‌های درمان در تخصص دندانپزشکی چیست ؟

برای رسیدگی به مشکلات دندانی، راه‌کارهای مختلفی در تخصص دندانپزشکی وجود دارد. بعضی از آن‌ها، جایگزینی دندان با نسخه مصنوعی آن است و برخی دیگر، روش‌های ترمیم دندان طبیعی هستند. پزشک دقیقا با توجه به وضعیتی که بیمار و دندان‌هایش دارد، یکی از روش‌های درمانی در دندانپزشکی را انتخاب می‌کند. البته لازم به ذکر است که گاهی دندانپزشک، از چند روش استفاده می‌کند. روش‌های درمان تخصصی در تخصص دندانپزشکی عبارتند از:

ایمپلنت

دندانپزشکان از ایمپلنت‌های دندانی برای جایگزینی ریشه دندان استفاده می‌کنند. کاشت ایمپلنت توسط دکتر ایمپلنت انجام می‌شود. دندان کاشت در استخوان فک جایی قرار می‌گیرد که دندان، از بین رفته باشد. ایمپلنت، شکل و عملکرد دندان‌ها را بازیابی می‌کند. این روش انواع مختلفی دارد و راه‌کاری بهینه برای کسانی است که به‌دلیل پوسیدگی، تصادف یا بیماری‌های پریودنتال، دندان خود را از دست داده‌اند.

بریج دندان

بریج دندان، روشی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که پیش از رواج کاشت ایمپلنت، بسیار محبوب بود. دندانپزشکان برای بیمارانی که دندان خود را از دست می‌دهند اما هنوز دو دندان طبیعی مجاور قوی دارند، از پل دندانی استفاده می‌کنند. بریج، از دو تاج متصل به ۲ ستون دندان طبیعی و یک دندان جدید در وسط، برای بازیابی شکل و عملکرد دندان از دست‌رفته تشکیل شده است. این نوع ترمیم، از چسب دندان مصنوعی برای اتصال دندان‌های جدید استفاده می‌کند.

پروتزهای متحرک جزئی

پروتز جزئی متحرک برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست‌رفته در فک ساخته می‌شود. ماده اصلی پروتزهای پارسیل رزین اکریلیک است و با فریم فلزی Cr-Co یا تیتانیوم، ساخته می‌شوند. پروتزها اغلب دارای قلاب‌های فلزی هستند و دندان‌های طبیعی باقی‌مانده را در برمی‌گیرند. همچنین این پروتزها، فک را در هنگام انجام عملکرد، ثابت نگه می‌دارند. برخی از پروتزهای مصنوعی، از مواد پلاستیکی انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند.

پرکردن دندان

پرکردن برای درمان پوسیدگی دندان و رفع حفره‌های دندانی استفاده می‌شود. دندانپزشک، پوسیدگی را از روی دندان و حفره پاک کرده و با مواد پرکننده، مهر و موم می‌کند. از مواد مختلفی برای پرکردن حفره استفاده می‌شود. بر اساس اندازه، شکل و محل پرکردن، در مورد مناسب‌ترین مواد تصمیم‌گیری می‌شود. در این زمینه انتخاب رایج، مواد پرکننده هم‌رنگ دندان (مانند کامپوزیت رزین یا سرامیک) است که می‌تواند ظاهر دندان و شکل و عملکرد آن را بازگرداند.

درمان دندانپزشکی برای ترمیم دندان

درمان دندان‌های آسیب‌دیده به حفظ ظاهر و زیبایی دندان و بهبود عملکرد صحیح آن‌ها کمک می‌کند. دندانپزشک‌ها ممکن است در مسیر ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده از روش‌های مختلفی استفاده کنند. در زیر لیستی از راهکارهای ترمیم دندان را می‌بینید.

• کامپوزیت

• ونیر

موردی که نباید فراموش کرد این است که هر کدام از این روش‌ها هزینه‌های متفاوتی دارد. کامپوزیت و ونیر به نسبت کارایی و موادی که از آن‌ها ساخته شده است، هزینه‌ی متفاوتی را برای شما به‌دنبال خواهد داشت.

درمان کانال ریشه

درمان ریشه، شامل جایگزینی پالپ آسیب‌دیده یا عفونی دندان با پرکردن است. پالپ (که اغلب به آن عصب دندان گفته می‌شود)، در مرکز توخالی دندان قرار دارد و از رگ‌های خونی و رشته های عصبی تشکیل شده است. این بخش، اکسیژن، مواد مغذی و حس دندان را مدیریت می‌کند. صدمات وارده به دندان یا پوسیدگی پیشرفته، می‌تواند به‌طور غیرقابل برگشتی به پالپ دندان آسیب برساند.

در طول درمان ریشه، پالپ آسیب‌دیده برداشته می‌شود. دندانپزشک با دریل و فایل‌های کوچک، کانال‌های ریشه را تمیز می‌کند و شکل می‌دهد. دندانپزشکان از روش‌های مختلف دیگری مانند ارتودنسی برای نظم‌دهی به دندان، کشیدن آن و تجویز گارد، برای کنترل مشکلاتی نظیر دندان قروچه هم در روند درمان‌ها استفاده می‌کنند.

چه زمانی باید به متخصص دندانپزشکی مراجعه کنیم؟

به‌طور متداول، باید هر ۶ ماه یک‌بار به دکتر معاینه دندان (عمومی) برای چکاپ مراجعه کنید. با این‌حال اگر دچار یکی از شرایط زیر هستید، دندانپزشک باید دندان‌های شما را معاینه کند تا در صورت مشکل و یا بیماری در دهان و دندان، در سریع‌ترین زمان دران را شروع کند:

• درد دندان: اگر دندان شما به طور ناگهانی دچار درد شد، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
• خونریزی لثه: خونریزی لثه و ادامه‌دار بودن آن نشانه‌ی بدی است و نباید به راحتی از کنارش گذشت.
• شکستگی یا ترک دندان: در صورت شکستگی دندان، فورا به پزشک مراجعه کنید تا با انجام اقدامات ترمیمی، دندان شما را درمان کند.
• عفونت دهانی: علائم عفونت مانند تورم، درد و تب را بشناسید و در صورت مشاهده به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا روند روند سریع‌تر آغاز شود.
• تغییر رنگ دندان یا لکه‌های ناشی از آن‌ها: اگر لکه‌هایی روی دندان خود مشاهده کردید و یا رنگ دندان‌تان تغییر کرد، به دندانپزشک مراجعه کرده و علت این تغییرات را جویا شوید.
• مشکلات در حالت وضعیت دندان‌ها: مشکلاتی مانند فرورفتگی، برخورد دندان‌ها و یا تغییرات غیرطبیعی در وضعیت دندان‌ها نشان‌دهنده‌ی نیاز شما برای مراجعه به دندانپزشک هستند.

به چکاپ‌های منظم هم دقت داشته باشید و نگذارید که مشکلی در دندان پیش بیاید، ماندگار و جدی شود.

در مراجعه به دندانپزشک، انتظار چه کارهایی را داشته باشیم؟

زمانی که شما برای برطرف کردن مشکل یا برای چکاب شش‌ماهه به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، دندانپزشک اقداماتی را برای ویزیت انجام می‌دهد تا معاینه‌ی دندان‌هایتان به بهترین شکل انجام گیرد. این اقدامات غالبا شامل مورد زیر است:

• تمیز‌کردن دندان برای از بین‌بردن تجمع پلاک، یعنی همان لایه چسبنده از باکتری که دندان‌ها را می‌پوشاند.

• عکس‌برداری با اشعه ایکس از دندان‌ها در ویزیت‌های خاص، بسته به سلامت دندان‌ها.

• برای بررسی سلامت لثه‌های و بافت‌های اطراف آن، دندانپزشک ممکن است پریودنتال چک انجام دهد.
• اگر دندان شما سوراخ شده باشد، دندانپزشک آن را با ماده‌ای خاص پر خواهد کرد.
• در صورت نیاز ممکن است ریشه‌کشی صورت گیرد.
• در پایان ویزیت نیز دندانپزشک راهنمایی‌هایی را درباره‌ی بهداشت دهان و دندان به شما می‌دهد تا از سلامت دندان‌های خود به خوبی مراقبت کنید.

بنا به اینکه وضعیت دندان‌ها چگونه است، اقدامات بعدی مانند پرکردن، کشیدن، ایمپلنت و… انجام می‌شوند.

در انتخاب بهترین دکتر دندانپزشکی چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟

برای اینکه بدانید بهترین دندانپزشک کیست، به نکات زیر دقت کنید:

• اعتبار و تخصص دندانپزشک
• خدمات و پوشش‌دهی بیمه از سوی دندانپزشک
• نظرات مراجعان قبلی درباره خدمات و کیفیت عملکرد دندانپزشک

دکتر دندانپزشک خبره و معتبر، به‌راحتی در زمینه تشخیص بیماری‌های دهان و دندان و درمانشان، اقدام می‌کند. همچنین این پزشک، برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، حفظ سلامت دهان و دندان و انجام امور مختلف مانند ارتودنسی یا لمینت، برنامه‌ریزی می‌کند. با مراجعه به‌موقع به دندانپزشک، می‌توانید درمان بیماری‌های دهان و دندان را ساده‌تر، کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر کنید. زمانی که بدانید بهترین دکتر دندانپزشک کیست و جواب این سوال که تخصص دندانپزشکی چیست را بگیرید، روند درمان برایتان آسان‌تر می‌شود.

تخصص دندانپزشکی، طیف وسیعی از خدمات از جمله دندانپزشکی زیبایی، کامپوزیت، رفع مشکلات لثه و… را پوشش می‌دهد. با مراجعه به سامانه دکتردکتر، می‌توانید با بهترین جراح دندانپزشک یا دندانپزشک زیبایی و عمومی شهرتان آشنا شوید و از او نوبت بگیرید.

منابع:

medental

divinedentalhome

my.clevelandclinic

سوالات متداول تخصص دندانپزشکی