یکی از مشکلات جدی زنان باردار، خونریزی در بارداری است. این خونریزی می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی یا بخشی از روند طبیعی بارداری باشد. انواع خونریزی از واژن در بارداری شامل لکه‌بینی لانه‌گزینی در اوایل بارداری، خونریزی ناشی از جفت سرراهی، جدا شدن زودرس جفت و سقط جنین است. لکه‌بینی خفیف در اوایل بارداری معمولاً طبیعی است، اما خونریزی در حاملگی شدید یا همراه با درد نیاز به بررسی فوری پزشک دارد. دقت داشته باشید که، هر نوع خونریزی در بارداری را باید جدی بگیرید و به پزشک خود گزارش دهید.
برای درمان خونریزی در بارداری به متخصص زنان و زایمان مراجعه می‌کنید. او با بررسی شرایط شما، معاینه فیزیکی و در صورت نیاز تجویز آزمایش‌ها و روش‌های تشخیصی لازم، علت خونریزی واژن در بارداری را مشخص می‌کند.
اگر به دنبال شناخت انواع خونریزی در بارداری، عوارض و روش‌های درمان و پیشگیری از آن هستید، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید. مطالعه این مقاله حدود 8 دقیقه زمان نیاز خواهد داشت.
در انتهای همین مطلب و در بخش کامنت‌ها سوال خود را بپرسید، تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
خونریزی در بارداری چرا اتفاق می‌افتد؟
خونریزی در بارداری یک نگرانی شایع برای زنان باردار است. خونریزی از واژن در بارداری می‌تواند از لکه‌بینی خفیف تا خونریزی شدید متغیر باشد. خونریزی در حاملگی می‌تواند به دلایل مختلفی شامل لانه‌گزینی جنین، تغییرات هورمونی، عفونت‌ها، رابطه جنسی، تغییرات دهانه رحم و پولیپ‌های سرویکس اتفاق بیفتد.
در سه ماهه اول بارداری، خونریزی خفیف نسبتاً شایع است و همیشه نشانه مشکل جدی نیست. با این حال، خونریزی در سه ماهه دوم و سوم می‌تواند جدی‌تر باشد و نیاز فوری به مراجعه به دکتر زنان دارد. علائم هشداردهنده خونریزی در بارداری شامل خونریزی همراه با درد شدید شکمی، سرگیجه یا ضعف، تب و خونریزی شدید یا مداوم است. در برخی از موارد، خونریزی از واژن در بارداری می‌تواند نشانه عوارض جدی‌تر مانند سقط جنین یا بارداری خارج رحمی باشد. خونریزی در بارداری پوچ معمولا نشانه‌ای از سقط جنین است. بارداری پوچ یا کیسه حاملگی خالی زمانی رخ می‌دهد که کیسه جنینی شکل می‌گیرد اما جنین رشد نمی‌کند.
به نقل از مقاله منتشر شده در tandfonline،
زنان باردار که در سه ماهه اول بارداری خونریزی واژینال دارند، بیشتر در معرض مشکلات بارداری هستند. خونریزی در اوایل بارداری خطر بروز مشکلات مختلفی از جمله زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد، پارگی زودرس کیسه آب، سقط جنین، مرگ جنین، جدا شدن جفت و جفت سرراهی را افزایش می‌دهد.
توصیه می‌شود در صورت مشاهده هرگونه خونریزی در بارداری، حتی اگر خفیف باشد، به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
چند نوع خونریزی در بارداری وجود دارد؟
انواع خونریزی واژن در بارداری را می‌توان به سه دسته کلی خونریزی‌های 3 ماه اول بارداری، 3 ماه دوم و سوم و دیگر خونریزی‌ها دسته‌بندی کرد. انواع خونریزی در 3 ماه اول بارداری شامل خونریزی لانه‌گزینی، سقط جنین، بارداری خارج از رحم و پولیپ‌های سرویکس می‌شود. خونریزی بارداری در 3 ماه دوم و سوم را می‌توان به خونریزی جفت سرراهی، جدا شدن جفت و زایمان زودرس دسته‌بندی کرد. علاوه‌براین موارد، خونریزی ساب کوریونیک (پشت جفتی) و خونریزی ناشی از تغییرات دهانه رحم نیز می‌تواند در بارداری رخ دهد. در ادامه به بررسی هر یک از این انواع خونریزی از واژن در بارداری می‌پردازیم:
خونریزی از واژن در بارداری به دلیل لانه‌گزینی
این نوع خونریزی در حاملگی زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند. معمولاً خفیف و به صورت لکه‌بینی است و چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد.
خونریزی در بارداری به دلیل سقط جنین
در ۱۲ هفته اول بارداری احتمال سقط جنین بیشتر است. علائم آن شامل گرفتگی شدید شکمی، کمردرد و دفع بافت‌های جنینی از طریق واژن است.
خونریزی ناشی از بارداری خارج از رحم
این نوع از خونریزی بارداری رخ می‌دهد که تخمک بارور شده خارج از رحم، معمولاً در لوله‌های فالوپ، لانه‌گزینی کند. علائم آن شامل درد شدید شکمی یا لگنی، ضعف، سرگیجه و فشار مقعدی است.
خونریزی بارداری به دلیل پولیپ‌های سرویکس
برخی زنان قبل از بارداری مبتلا به پولیپ دهانه رحم هستند و ممکن است در بارداری با رابطه جنسی دچار خونریزی شوند. این نوع خونریزی معمولاً خطرناک نیست.
خونریزی در بارداری به دلیل وجود جفت سرراهی
جفت سرراهی زمانی رخ می‌دهد که جفت به قسمت پایینی دهانه رحم متصل شده باشد. این عارضه باعث خونریزی شدید می‌شود و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
خونریزی از واژن در بارداری به دلیل جدا شدن جفت
در این حالت، جفت زودتر از زمان زایمان از دیواره رحم جدا می‌شود که می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. این عارضه بیشتر در سه ماهه سوم بارداری می تواند اتفاق بیفتد.
خونریزی از واژن در بارداری نشانه زایمان زودرس
خونریزی در سه ماهه سوم می‌تواند نشانه زایمان زودرس باشد. علائم این نوع خونریزی رحم در بارداری شامل انقباضات منظم و درد شدید شکمی است.
خونریزی در حاملگی از نوع ساب کوریونیک
این نوع خونریزی زمانی رخ می‌دهد که خون در لایه‌های کوریون (غشای خارجی جنین) و کنار جفت جمع می‌شود. ممکن است بدون عوارض باشد، اما در برخی موارد می‌تواند باعث بروز مشکلات شود.
خونریزی ناشی از تغییرات دهانه رحم
تغییرات هورمونی و فیزیکی در دهانه رحم می‌تواند باعث خونریزی خفیف شود. این نوع خونریزی در بارداری معمولاً خودبه‌خود متوقف می‌شود و خطرناک نیست. باز هم تاکید می‌کنیم که، مشاهده هر نوع خونریزی در بارداری، هر چند خفیف، می‌تواند از علائم خطر در بارداری باشد. علت خونریزی باید سریع تشخیص داده و درمان شود تا از خطرات احتمالی بعدی برای مادر و جنین جلوگیری کنید.
چه زمانی خونریزی در بارداری خطرناک است و باید به اورژانس مراجعه کرد؟
خونریزی از واژن در بارداری در برخی موارد می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد و نیاز به مراجعه فوری به اورژانس دارد. زنان باردار با علائم زیر نیاز به مراجعه فوری به اوژانس دارند:
- خونریزی شدید یا مداوم، به خصوص اگر با دفع لخته همراه باشد.
- خونریزی همراه با درد شدید شکمی یا کمردرد.
- سرگیجه، ضعف یا غش کردن همراه با خونریزی.
- تب بالا همراه با خونریزی.
- خونریزی در سه ماهه دوم یا سوم بارداری.
- خونریزی همراه با ترشحات واژینال بدبو.
- خونریزی همراه با انقباضات منظم رحمی.
- هر نوع خونریزی که با علائم سقط جنین مانند دفع بافت از واژن.
- خونریزی همراه با درد یک طرفه شکم یا شانه.
به طور کلی، هر نوع خونریزی در بارداری باید جدی گرفته شود و با مراجعه فوری به اورژانس از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل کنید.
علائم همراه با خونریزی در بارداری
خونریزی در بارداری می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد و برخی از آن‌ها نشان‌دهنده مشکلات جدی هستند. برخی از این علائم هشداردهنده همراه با خونریزی بارداری شامل موارد زیر می‌شود:
- سرگیجه، ضعف یا غش کردن؛ این علائم می‌توانند نشان‌دهنده فشار خون بسیار پایین باشند و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند.
- خونریزی شدید یا دفع لخته‌های بزرگ؛ دفع مقدار زیادی خون یا خون همراه با بافت یا لخته‌های بزرگ همیشه نگران‌کننده است و نیاز به مراجعه فوری به دکتر بارداری دارد.
- درد شدید شکمی؛ درد شدید شکمی که با حرکت یا تغییر وضعیت بدتر می‌شود، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی مانند بارداری خارج رحمی یا جدا شدن جفت باشد.
- تب و لرز همراه با ترشحات واژینال چرکی؛ این علائم ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشند.
- درد یک طرفه شکم یا شانه؛ این علائم می‌توانند نشانه بارداری خارج رحمی باشند که بسیار خطرناک است.
- درد و ناراحتی هنگام ادرار یا دفع مدفوع؛ این علائم نیز می‌توانند نشانه بارداری خارج رحمی باشند و نیاز به مشاوره فوری با پزشک زنان دارند.
- کمر درد یا گرفتگی‌های شکمی؛ در برخی موارد می‌توانند نشانه سقط جنین باشند.
- ترشحات واژینال بدبو یا ترشحاتی که تغییر رنگ دارند؛ این علائم ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشند.
- خونریزی همراه با انقباضات منظم رحمی؛ که می‌تواند نشانه زایمان زودرس باشد.
در صورتی که هر یک از این علائم همراه خونریزی در بارداری اتفاق بیفتند، باید فوری به پزشک خود مراجعه کنید. او می‌تواند با تشخیص علل خونریزی و بررسی علائم آن، از مشکلات اساسی برای سلامت مادر و جنین جلوگیری کند.
خونریزی در بارداری چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان خونریزی در بارداری می‌تواند بسته به علل مختلف، متفاوت باشد.
- خونریزی ناشی از لانه‌گزینی معمولاً خفیف است و چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد.
- لکه‌بینی خفیف ممکن است از یک روز تا چند هفته ادامه داشته باشد.
- خونریزی ناشی از مشکلات جدی‌تر مانند سقط جنین یا بارداری خارج رحمی می‌تواند شدیدتر و طولانی‌تر باشد.
در بسیاری از موارد، خونریزی خفیف خودبه‌خود متوقف می‌شود و بارداری به طور طبیعی ادامه پیدا می‌کند. اما دقت داشته باشید که اگر خونریزی بیش از 24 ساعت طول بکشد، باید به صورت فوری به پزشک مراجعه کنید. خونریزی شدید یا مداوم که شبیه قاعدگی باشد معمولاً طبیعی نیست و نیاز به بررسی پزشکی دارد. بنابراین، باید گفت: مدت زمان دقیق خونریزی از واژن در بارداری به علت آن بستگی دارد و تنها پزشک می‌تواند با معاینه و بررسی‌های لازم، علت این خونریزی را تشخیص دهد.
لکه‌بینی در حاملگی تا چند روز طبیعی است؟
پاسخ قطعی و یکسانی برای این سوال وجود ندارد، زیرا مدت زمان طبیعی لکه‌بینی در بارداری برای هر فرد متفاوت است. لکه‌بینی در حاملگی، به خصوص در سه ماهه اول، معمولاً نگران‌کننده نیست و می‌تواند به دلایل مختلف رخ دهد. یکی از شایع‌ترین دلایل لکه‌بینی در اوایل بارداری، خونریزی لانه‌گزینی است که زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند. این نوع خونریزی معمولاً خفیف است و ممکن است تا 48 ساعت طول بکشد. به طور کلی، لکه‌بینی خفیف در بارداری می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد و معمولاً خودبه‌خود متوقف می‌شود. با این حال، اگر لکه‌بینی بیش از چند روز ادامه پیدا کند یا همراه با علائم دیگری مانند درد شدید شکمی، سرگیجه یا ضعف باشد، باید فوری به پزشک مراجعه کنید.
دلایل خونریزی در بارداری شامل چه مواردی است؟
دلایل اصلی خونریزی از واژن در بارداری شامل موارد زیر است:
لانه‌گزینی جنین
خونریزی لانه‌گزینی یکی از نشانه‌های اولیه بارداری است که به دنبال لانه‌گزینی تخمک بارور شده در دیواره رحم رخ می‌دهد. زمانی که تخمک بارور شده به دیواره داخلی رحم (آندومتر) می‌چسبد، ممکن است برخی از رگ‌های خونی در این ناحیه آسیب ببینند و خونریزی خفیفی رخ دهد. این خونریزی معمولاً به دلیل پارگی رگ‌های خونی کوچک در آندومتر است که به دلیل لانه‌گزینی جنین ایجاد می‌شود. خونریزی لانه‌گزینی معمولاً حدود 7 تا 10 روز پس از لقاح و تقریباً همزمان با زمان مورد انتظار قاعدگی رخ می‌دهد. به همین دلیل، بسیاری از زنان ممکن است این خونریزی را با قاعدگی اشتباه بگیرند. لکه‌بینی و گرفتگی خفیف، تغییرات خلق و خو، حساسیت پستان، حالت تهوع و خستگی از علائم همراه با خونریزی لانه‌گزینی است. خونریزی لانه‌گزینی معمولاً بسیار خفیف و کوتاه‌مدت است و ممکن است تنها برای چند ساعت تا حداکثر 2 روز ادامه یابد.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی یکی دیگر از دلایل مهم خونریزی در بارداری است که می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. هورمون استروژن در دوران بارداری به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و نقش مهمی در رشد و توسعه جنین و هم‌چنین در حفظ بارداری دارد. تغییر در سطح استروژن می‌تواند باعث تحریک رگ‌های خونی در دیواره رحم شود و در برخی موارد منجر به خونریزی خفیف خواهد شد. پروژسترون نیز یکی از هورمون‌های کلیدی در دوران بارداری است که به حفظ بارداری کمک می‌کند. این هورمون باعث می‌شود که دیواره رحم نرم و آماده پذیرش جنین باشد. کاهش سطح پروژسترون به خصوص در اوایل بارداری می‌تواند به خونریزی منجر شود. خونریزی ناشی از تغییرات هورمونی معمولاً خفیف و کوتاه‌مدت است.
عفونت‌ها
عفونت‌ها یکی از دلایل شایع خونریزی در دوران بارداری هستند. زمانی که سیستم ایمنی بدن مادر برای مقابله با عفونت فعال می‌شود، می‌تواند منجر به التهاب و خونریزی در رحم شود. عفونت‌های دستگاه تناسلی شامل عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های ناشی از باکتری‌های کلامیدیا و گنوره است که می‌توانند به رحم و جفت آسیب برسانند. عفونت‌های قارچی واژن نیز می‌توانند باعث التهاب و خونریزی شوند. عفونت‌های ویروسی مانند ویروس هرپس سیمپلکس هم می‌تواند باعث زخم و خونریزی از دهانه رحم شود. عفونت‌های دستگاه ادراری شامل مثانه و کلیه نیز باعث التهاب در دستگاه ادراری و در نتیجه خونریزی می‌شوند. بعضی عفونت‌های سیستمیک مانند آنفولانزا یا عفونت‌های باکتریایی خون نیز از دیگر عوامل ایجاد خونریزی واژن در بارداری هستند.
تغییرات دهانه رحم
دهانه رحم در طول بارداری تغییرات قابل توجهی را تجربه می‌کند تا خود را برای زایمان آماده کند. این تغییرات شامل نرم‌تر شدن، باز شدن تدریجی و افزایش خون‌رسانی است. گاهی اوقات، این تغییرات می‌توانند باعث خونریزی خفیف شوند.
حاملگی خارج از رحم
حاملگی خارج از رحم یکی از پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض بارداری است که می‌تواند باعث خونریزی شود. در این حالت، تخمک بارور شده به جای لانه‌گزینی در رحم، در جای دیگری مانند لوله‌های فالوپ، تخمدان یا حفره شکمی لانه‌گزینی می‌کند. در این وضعیت، رشد جنین در محیط نامناسب و پارگی لوله فالوپ می‌تواند به خونریزی در بارداری منجر شود.
جفت سرراهی
جفت سرراهی یکی از دلایل شایع خونریزی واژن در بارداری است. در حالت طبیعی، جفت در قسمت بالای رحم قرار می‌گیرد و به جنین اکسیژن و مواد مغذی می‌رساند. اما در جفت سرراهی، جفت به جای قسمت بالای رحم، در قسمت پایین رحم و گاهی اوقات روی دهانه رحم قرار می‌گیرد. در این شرایط، به دلیل وجود فشار روی جفت و دهانه رحم، پارگی رگ‌های خونی جفت و خونریزی ایجاد می‌شود.
پولیپ دهانه رحم
پولیپ دهانه رحم یکی از دلایلی است که می‌تواند باعث خونریزی در دوران بارداری شود. پولیپ‌ها کوچک و خوش‌خیم هستند و از بافت‌های پوشاننده دهانه رحم ایجاد می‌شوند. پولیپ‌ها به دلیل تحریک‌پذیری بیشتر دهانه رحم در دوران بارداری و تغییر در جریان خون، باعث خونریزی در بارداری می‌شوند.
علت خونریزی در سه ماه اول بارداری چیست؟
شایع‌ترین علل خونریزی در سه ماه اول بارداری در جدول زیر آمده است:
| دلیل خونریزی در 3 ماه اول بارداری | توضیح |
| لانه‌گزینی جنین | تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد که می‌تواند باعث لکه‌بینی خفیف شود. |
| سقط جنین | بدن بارداری را رد می‌کند که می‌تواند باعث خونریزی شدیدتر و درد شود. |
| بارداری خارج از رحم | تخمک بارور شده در خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند که می‌تواند باعث خونریزی داخلی شدید شود. |
| پولیپ دهانه رحم | توده‌های کوچک و خوش‌خیم در دهانه رحم که می‌توانند باعث خونریزی شوند. |
| عفونت‌های لگنی | عفونت‌ها می‌توانند باعث التهاب و خونریزی شوند. |
| تغییرات هورمونی | تغییرات هورمونی می‌توانند باعث حساسیت دهانه رحم و خونریزی شوند |
| ضربه به شکم | ضربه به شکم یا فعالیت جنسی شدید می‌تواند باعث خونریزی شود. |
3 ماه اول بارداری یکی از دوره‌های حساس برای زنانی است که به خونریزی در بارداری دچار می‌شوند.
علت خونریزی در سه ماه دوم بارداری شامل چه مواردی است؟
خونریزی در سه ماهه دوم بارداری معمولاً نگران‌کننده‌تر از سه ماهه اول است، زیرا در این دوره جنین معمولاً پایدارتر است. در این دوارن نیز خونریزی بارداری می‌تواند به علل زیر رخ دهد:
- جفت سرراهی و پاره شدن رگ‌های خونی آن
- پولیپ دهانه رحم
- عفونت‌های لگنی
- زایمان زودرس
- ضربه به شکم یا فعالیت جنسی شدید
- پارگی رگ‌های خونی کوچک در دهانه رحم یا واژن
- جدا شدن جفت زودتر از زمان زایمان
- سقط جنین
علت خونریزی در سه ماهه دوم بارداری بسیار مهم است که توسط پزشک تشخیص داده شود. هر یک از این دلایل خونریزی واژن در بارداری درمان‌های متفاوتی دارند و برخی از آن‌ها می‌توانند برای مادر و جنین خطرناک باشند.
خونریزی در سه ماه سوم بارداری به چه دلیل اتفاق می‌افتد؟
از مهم‌ترین علل خونریزی در 3 ماه سوم بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| علت خونریزی در 3 ماه سوم بارداری | توضیح |
| زایمان زودرس | خونریزی می‌تواند یکی از علائم اولیه زایمان زودرس باشد. |
| جدا شدن زودرس جفت | جفت قبل از زایمان از دیواره رحم جدا می‌شود که می‌تواند منجر به خونریزی شدید و خطرناک شود. |
| پولیپ یا فیبروم دهانه رحم | توده‌های خوش‌خیم در دهانه رحم که می‌توانند باعث خونریزی شوند. |
| عفونت‌های لگنی | عفونت‌های لگنی می‌توانند باعث التهاب و خونریزی شوند. |
| ضربه به شکم | ضربه به شکم یا فعالیت جنسی شدید می‌تواند باعث خونریزی شود. |
| واریکوسل‌های واژینال | رگ‌های واریسی در واژن می‌توانند باعث خونریزی شوند. |
در صورت خونریزی همراه با درد شکمی شدید، انقباضات رحمی منظم و دردناک و ترشحات آبکی یا خونی از واژن در بارداری باید در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک با ارائه راهنمای بارداری و بررسی علائم مادر باردار می‌تواند علت خونریزی را تشخیص و درمان مناسب را پیشنهاد دهد.
علت خونریزی در حاملگی خارج از رحم چیست؟
همان طور که گفته شد، حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده به جای لانه‌گزینی در دیواره رحم، در جای دیگری مانند لوله‌های فالوپ، تخمدان یا حفره شکمی لانه‌گزینی می‌کند. رشد جنین در این مکان‌ها امکان‌پذیر نیست و در نهایت باعث پارگی بافت اطراف می‌شود، که این پارگی منجر به خونریزی داخلی خواهد شد. مهم‌ترین دلایل خونریزی در حاملگی خارج از رحم شامل موارد زیر است:
- رشد جنین در محل نامناسب؛ جنین به جای رحم در لوله فالوپ یا سایر نقاط خارج از رحم رشد می‌کند که باعث پارگی و خونریزی می‌شود.
- پارگی لوله فالوپ؛ با رشد جنین، لوله فالوپ دچار کشیدگی و در نهایت پارگی می‌شود که باعث خونریزی داخلی خواهد شد.
- فرسایش بافت؛ رشد جنین باعث فرسایش و آسیب به بافت‌های اطراف می‌شود و خونریزی ایجاد می‌کند.
- جدا شدن جنین؛ جنین ممکن است از محل اتصال خود جدا و باعث خونریزی شود.
- تحریک عروق خونی؛ افزایش خون‌رسانی به محل بارداری خارج رحمی می‌تواند باعث خونریزی شود.
خونریزی از واژن در بارداری در این شرایط معمولاً خفیف و نامنظم است، اما می‌تواند به سرعت شدید و خطرناک شود. تشخیص و درمان سریع بارداری خارج رحمی برای جلوگیری از عوارض جدی آن ضروری است.
خونریزی در بارداری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص خونریزی در بارداری، پزشک متخصص زنان و زایمان از روش‌های مختلف شامل موارد زیر استفاده می‌کند:
- معاینه فیزیکی؛ پزشک معاینه لگن را انجام می‌دهد تا اندازه رحم، وجود هرگونه توده یا حساسیت را بررسی کند. هم‌چنین، ممکن است با استفاده از ابزارهای مخصوص، دهانه رحم را بررسی کند.
- سونوگرافی؛ با استفاده از سونوگرافی، پزشک می‌تواند اندازه جنین، محل قرارگیری جفت، وجود خونریزی داخلی و سایر مشکلات احتمالی را بررسی کند.
- آزمایش خون؛ آزمایش خون برای بررسی گروه خونی، شمارش گلبول‌های قرمز، وجود عفونت و اندازه‌گیری سطح هورمون بارداری (HCG) استفاده می‌شود.
بسته به شرایط بیمار، ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش ادرار، کشت از ترشحات واژن یا تست‌های خاص برای بررسی لخته شدن خون نیز انجام شود.
عوارض خونریزی در بارداری چه خطراتی برای مادر و جنین دارد؟
خونریزی در دوران بارداری، صرف نظر از مقدار آن، یک علامت هشداردهنده است. خونریزی در حاملگی می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین داشته باشد. شدت این عوارض به علت خونریزی، میزان خونریزی و مدت زمانی که خونریزی ادامه دارد، وابسته است. مهم‌ترین عوارض خونریزی در بارداری شامل موارد زیر است:
- سقط جنین؛ خونریزی شدید می‌تواند منجر به مرگ جنین به خصوص در سه ماهه اول بارداری شود.
- زایمان زودرس؛ خونریزی در سه ماهه دوم و سوم می‌تواند باعث زایمان زودرس شود.
- کم‌خونی مادر؛ از دست دادن خون زیاد می‌تواند منجر به کم‌خونی در مادر شود، که برای سلامت مادر و جنین خطرناک است.
- اختلال رشد جنین؛ خونریزی مداوم می‌تواند باعث کاهش خون‌رسانی به جنین و اختلال در رشد آن شود.
- شوک هموراژیک؛ در موارد خونریزی شدید، مادر ممکن است دچار شوک شود، که یک عامل تهدیدکننده برای زندگی او است.
- عفونت؛ خونریزی می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های رحمی را افزایش دهد.
- عوارض مربوط به جفت؛ خونریزی می‌تواند نشانه مشکلات جفت مانند جفت سرراهی یا جدا شدن زودرس جفت باشد که خطرناک هستند.
به دلیل همین عوارض خطرناک است، که هر نوع خونریزی در بارداری باید جدی گرفته شود و نیاز به بررسی فوری پزشک متخصص دارد. خونریزی در بارداری دوقلویی نسبت به بارداری تک قلو شایع‌تر است و نیاز به مراقبت ویژه دارد.
درمان خونریزی در بارداری با چه روش‌هایی امکان‌پذیر است؟
درمان خونریزی در بارداری با توجه به علت خونریزی، میزان آن، وضعیت سلامت مادر و جنین و هفته بارداری متفاوت است. روش‌های درمان خونریزی از واژن در بارداری شامل موارد زیر می‌شوند:
استراحت مطلق
پزشک ممکن است استراحت مطلق را توصیه کند، تا از هرگونه فشار بر رحم کاسته شود.
خونریزی در بارداری و شیاف پروژسترون
در مواردی که خونریزی ناشی از نقص لوتئال (عدم تولید کافی پروژسترون) یا خطر سقط جنین وجود دارد، پزشک ممکن است استفاده از شیاف پروژسترون را تجویز کند. این شیاف‌ها می‌توانند به پایدارسازی بارداری کمک کنند و خطر سقط جنین را کاهش دهند.
نظارت مداوم
پزشک ممکن است برای بررسی وضعیت مادر و جنین، آزمایش‌های خون، سونوگرافی و نوار قلب جنین را به طور مرتب انجام دهد.
هیدراتاسیون
نوشیدن مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن بسیار مهم است.
مصرف داروهای خوراکی ضد انعقاد
در برخی موارد، برای جلوگیری از لخته شدن خون، داروهای ضد انعقاد تجویز می‌شود.
مصرف داروهای کاهش دهنده انقباضات رحمی
اگر خونریزی به دلیل انقباضات رحمی باشد، ممکن است داروهایی برای کاهش انقباضات توسط پزشک تجویز شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها
در صورت وجود عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
تزریق خون
اگر خونریزی شدید باشد، ممکن است نیاز به تزریق خون ایجاد شود.
بستری شدن در بیمارستان
در موارد شدید، ممکن است بستری شدن در بیمارستان برای نظارت دقیق‌تر و درمان به زنان باردار توصیه شود.
جراحی
در برخی موارد، مانند حاملگی خارج از رحم یا جدا شدن جفت، ممکن است برای درمان نیاز به جراحی باشد. انواع روش‌های جراحی درمان خونریزی در بارداری شامل لاپاراسکوپی برای برداشتن بافت‌های آسیب‌دیده در حاملگی خارج از رحم می‌شود. علاوه‌براین، سزارین نیز برای نجات جنین در مواردی که جفت سرراهی یا جدا شدن جفت وجود دارد، راهکار مناسبی است. در موارد بسیار نادر و در صورتی‌که جان مادر در خطر باشد، ممکن است هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام شود.
چگونه از خونریزی در بارداری پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از خونریزی در بارداری می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- انجام آزمایش‌های لازم، بررسی سلامت عمومی و مراقبت‌های قبل از بارداری
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشار خون
- مراجعه منظم به پزشک و انجام معاینه و آزمایش‌های دوره‌ای
- رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل
- مصرف مکمل‌های ویتامینی توصیه شده توسط پزشک
- پرهیز از فعالیت‌های سنگین و خسته‌کننده
- استراحت کافی به خصوص در سه ماهه اول بارداری
- مصرف نکردن الکل، سیگار و مواد مخدر
- اجتناب از رابطه جنسی خشن
- کنترل استرس و داشتن سبک زندگی سالم
- درمان به موقع عفونت‌های واژینال یا ادراری
- پیشگیری از یبوست با مصرف فیبر و مایعات کافی
با رعایت این نکات می‌توان تا حد زیادی از بروز خونریزی در بارداری پیشگیری کرد. البته برخی از علل خونریزی خارج از کنترل ما هستند. بنابراین، مراجعه دوره‌ای منظم به پزشک تاثیر زیادی در تشخیص به موقع عوامل خونریزی در بارداری دارد.
برای مشکل خونریزی در بارداری به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
خونریزی در دوران بارداری یک موضوع جدی است که نیاز به بررسی فوری پزشک دارد. در صورت مشاهده هرگونه خونریزی در بارداری، حتی به مقدار کم، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. متخصص زنان و زایمان تخصص و مهارت کافی برای درمان انواع خونریزی از واژن در بارداری را دارند. آن‌ها می توانند علت خونریزی را تشخیص دهند و درمان مناسب را با توجه به وضعیت بیمار تجویز کنند. خونریزی در بارداری می تواند باعث بروز مشکلات جدی در سلامت مادر و جنین شوند. همین مسئله، اهمیت مراجعه فوری به پزشک در صورت مشاهده هر نوع خونریزی در حاملگی را نشان می‌دهد. در مراجعه به متخصص زنان و زایمان ضمن بررسی علل خونریزی در بارداری و درمان های لازم، می توانید در رابطه با پاسخ سوال تخصص زنان و زایمان چیست نیز زا پزشک مشاوره بگیرید.
اگر لکه بینی، خونریزی شدید، خونریزی همراه با درد شکمی، ضعف و سرگیجه دارید، حتما از طریق پلتفرم دکتردکتر، از دکتر زنان نوبت ویزیت حضوری و غیرحضوری، بگیرید و درباره وضعیت خود، مشاوره کنید.
منابع:
nhs.uk
my.clevelandclinic.org
visitcompletecare.com
سوالات متداول خونریزی در بارداری
بله، از زمان‌های قدیم از آبلیموی طبیعی برای پایین آوردن فشار خون کمک می‌گیرند.
بعضی از دمنوش‌‌های گیاهی، سالاد، میوه و سبزیجات به صورت روزانه و لبنیات فشار خون بالا را کنترل می‌کنند.
کاهش مصرف الکل، سیگار و نمک به پیشگیری از فشار خون بالا کمک می‌کند. فعالیت بدنی، مدیریت استرس و حفظ وزن سالم از دیگر روش‌های پیشگیری است.
بهترین شام برای فشار خون بالایی شامی است که دارای بیشترین پتاسیم و کمترین میزان سدیم باشد.
