از شایعترین بیماریهای کودکان میتوانیم به کرم و انگل کودکان اشاره کنیم. هر دوی این بیماریها، از محیط و غذای آلوده به معده و روده کودک وارد میشوند. علائم انگل کودکان شامل درد شکم، اسهال و استفراغ، احساس خارش شدید در ناحیه مقعد، ابتلا به کمخونی و خستگی شدید است. انگلها انواع مختلفی دارند؛ برای مثال، انواع انگل روده کودکان شامل کرمک، کرم گرد، کرم قلابدار و انگلهای تکسلولی است. طول عمر انگلها زیاد است. بهاندازهای که حتی میتوانند تا سالها در بدن میزبان خود زندگی کنند.
برای تشخیص انگل بایستی به دکتر اطفال مراجعه کنید. این پزشک، بعد از بررسی علائم ظاهری و بالینی کودک، روشهای تخصصی را برای تعیین نوع انگل به کار میگیرد. سپس بعد از انجام آزمایشهای تکمیلی، داروی مرتبط با نوع انگل را تجویز خواهد کرد. برای توضیح جامعتر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی انگل کودکان، درمان انگل در کودکان و روشهای پیشگیری از انگل اختصاص میدهیم.
اگر سوالی داشتید، میتوانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
بیماری انگلی کودکان یا انگل کودک چیست؟
بیماری انگلی کودکان یا عفونت انگلی، نوعی بیماری عفونی است که به دلیل ضعف بهداشت کودکان و حضور آنها در محیط آلوده بروز میکند. در حالت کلی، انگل موجودی کوچک است که انواع و اشکال مختلفی دارد. برای مثال، تکیاختهها (مانند ژیاردیا)، کرمهای رودهای (مثل کرمک، کرم آسکاریس یا کرم قلابدار)، و حتی انگلهای خارجی (مانند شپش یا کنه) از این دست هستند. انگل میتواند در بخشهای مختلفی از بدن مانند روده، معده، جریان خون و سایر بافتها مستقر شده و سالها زنده بماند.
با استناد به مقالهای در وبسایت cdc،
انگل کودکان، با ایجاد مشکلات جدی مانند سوء تغذیه، موجب کاهش رشد جسمانی و شناختی کودک میشود.
در واقع، این مشکلات همان عوارض انگل در کودکان هستند که در طولانی مدت مشکلات بسیار جدی ایجاد میکنند.
علائم انگل در کودکان چیست؟
علائم انگل در کودکان، به نوع انگل بستگی داشته و نسبت به نوع آن متفاوت هستند. برای مثال، در صورت ابتلا به کرمک کودکان، علائمی مانند خارش مقعد یا واژن بروز میکند. در حالی که علائم انگلهای رودهای در کودکان، شامل کاهش وزن بدون دلیل و ثابت ماندن وزن است. در حالت کلی، شایعترین علائم انگل کودکان موارد زیر را شامل میشوند:
- درد یا ناراحتی در شکم؛ کودکان، این درد را معمولاً به صورت مداوم یا ناگهانی و تیز احساس میکنند. درد شکم ممکن است با نفخ شکم و ناراحتیهای گوارشی نیز همراه باشد.
- خارش مقعد یا واژن؛ کودکانی که به انگل کرمک مبتلا هستند، اغلب شبها از خارش شدید مقعد شکایت میکنند. این خارش حتی ممکن است خواب کودک را هم مختل کند.
- کاهش وزن بدون دلیل؛ بسیاری از انگلها، مانند کرمهای رودهای، مواد مغذی بدن کودک را جذب میکنند. درنتیجه کودک به اندازه کافی رشد نمیکند.
- بیاشتهایی یا اشتهای زیاد؛ برخی از کودکان، هنگام ابتلا به انگل بیاشتها میشوند. در حالی که برخی دیگر اشتهای زیادی دارند ولی همچنان وزن نمیگیرند.
- خستگی و ضعف؛ کمبود مواد مغذی باعث میشود که کودک احساس خستگی و بیحالی داشته باشد.
- اسهال یا یبوست؛ بعضی از انگلها، با ایجاد اختلال در عملکرد روده اسهال مزمن و یبوست ایجاد میکنند.
- تهوع و استفراغ؛ به دلیل مشکلات گوارشی، کودک مبتلا دچار تهوع و استفراغ میشود.
همچنین راشهای پوستی، مشکلات خواب و دندان قروچه نیز سایر علائم انگل را شامل میشوند. در صورت مشاهده این علائم در کودک خود حتماً به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
انواع انگل کودکان
انواع انگل کودکان، گروههای پروتوزوآها و کرمها را شامل میشوند. این دو گروه خود دارای چندین زیر مجموعه هستند و ویژگیهای خاص خود را دارند. پروتوزوآها، عموماً تکسلولی هستند و در صورت ورود به بدن در دستگاه گوارش عفونت ایجاد میکنند. ژیاردیازیس (Giardiasis)، رایجترین انگل این گروه است که از پروتوزوآی ژیاردیا ایجاد شده و علائمی مانند شکم درد و اسهال در کودکان ایجاد میکند. سایر انگلهای مهم را در ادامه مطلب بررسی خواهیم کرد.
انگل روده
کرمهای انگلی، در اصل درشت انگلهایی هستند که با عنوان کرمهای رودهای نیز شناخته میشود. کرمهای انگلی انواع مختلفی دارند. برای مثال رایجترین شکل کرم روده در بدن انسان، کرمهای نواری و کرمهای قلاب دار هستند که با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهدهاند. کرم رودهای در کودکان، معمولاً از طریق مصرف غذا یا آب آلوده به بدن کودکان منتقل شده و عوارض جدی به وجود میآورند. آلودگی با کرم روده، از شایعترین مشکلات انگلی در کودکان است.
جالب است بدانید که عمر متوسط کرمهای انگلی بین ۱ تا ۸ سال است. آنها میتوانند تا سالها در بدن زنده میزبان خود زندگی کرده و با دستکاری پاسخهای دستگاه ایمنی بدن انسان، امنیت و بقای خود را تامین میکنند.
کرمک
کرمک، یکی از شایعترین نوع انگل کودکان است و معمولاً از طریق تماس با خاک آلوده انتقال مییابد. کرمکها، نوعی کرم گرد و کوچک هستند که بیشتر در روده انسان زندگی میکنند. کرمکها معمولاً به دلیل رعایت نکردن بهداشت فردی کودکان به بدن آنها منتقل میشوند. علائم رایج کرمک شامل خارش مقعدی، ایجاد اختلال خواب در کودکان و ناراحتیهای شکمی است. برای اینکه کودکان شما کمتر با این انگل درگیر شوند، بهتر است رعایت بهداشت فردی را به درستی به آنان بیاموزید و همیشه نسبت به این موضوع حساس باشید.
انگل معده
بعضی دیگر از انگلها، بیشتر تمایل به زندگی در معده کودکان یا افراد بزرگسال دارند. برای مثال، انگل لامبا، انگلهای آمیب و کرمهای قلابدار از این دست هستند. موارد جزئی را در ارتباط با هرکدام را بررسی میکنیم:
- انگل لامبا؛ در آبهای آلوده زندگی میکند و در صورت ورود به بدن کودک، موجب بروز عفونتهای رودهای، اسهال، دلدرد و نفخ میشود.
- آمیبها؛ این انگل بعد از ورود به معده در عملکرد دستگاه گوارش اختلال ایجاد میکند. در بعضی موارد نیز ممکن است به درد شدید شکم و اسهال خونی نیز منجر شود.
- کرمهای قلابدار؛ این دسته از کرمها از طریق پوست به بدن انسان وارد شده و هم در معده و هم در روده زندگی میکنند.
برای درمان عفونت انگلی ناشی از انگلهای معده، پزشک متخصص بعد از تشخیص عفونت داروهای لازم را تجویز میکند. البته همراه مصرف داروها، رعایت نکات بهداشتی نیز ضروری است.
دیگز انواع انگلهای کودک
خانواده انگلها، گروها و زیرمجموعههای وسیع و متفاوتی دارند. برای مثال، آسکاریس، آنیزاکیس، تریکوریس تریکیورا (کرم شلاقی) و دیفیلوبوتریوم لاتوم (کرم نواری ماهی) انواع دیگر انگلها را شامل میشوند. جزئیات و موارد مهم مربوطه را در جدول زیر آوردهایم:
نام انگل | نوع انگل | راه انتقال | علائم | داروی مناسب |
آسکاریس | کرم گرد | خاک و غذای آلوده | درد شکم، انسداد روده و کاهش وزن | داروهای ضد انگلی |
آنیزاکس | کرم گرد | غذاهای دریایی | درد شکم، اسهال، تهوع | ً |
کرم شلاقی | کرم گرد | آب و غذاهای آلوده | کاهش وزن، درد شکم، بیحالی و ضغف | ً |
کرم نواری ماهی | کرم نواری | ماهیهای خام و نیمپز | کاهش وزن، کمخونی، یبوست | داروهای ضد انگل و مکملهای ویتامین B12 |
جدول فوق، تنها چند مورد از انگلها بوده و تمام مجموعههای انگلی را شامل نمیشود.
به چه دلایلی کودکان به انگل مبتلا میشوند؟
کودکان و حتی بزرگسالان، بنا به دلایل مختلفی به انگل مبتلا میشوند. برای مثال محیط زندگی، عادات نادرست رفتاری و غذایی از این دست هستند. در حالت کلی، میتوانیم بگوییم که اصلیترین دلیل ابتلای کودکان به انگلهای مختلف، ضعیف بودن بهداشت کودکان و موارد مربوط به آن است. زیرا، کودکان در سنین زیر ۱۰ سال به تنهایی نمیتوانند از خود مراقبت کنند. سایر دلایل را بررسی میکنیم:
- عوامل محیطی؛ کودکانی که در معرض آلودگیهای محیطی قرار دارند، بیشتر از سایر کودکان به کرمهای انگلی مبتلا میشوند. آلودگیهای محیطی شامل تماس پوستی با خاک آلوده، مواد غذایی آلوده و مصرف آب آلوده است.
- عادات نادرست در رفتار؛ رعایت نکردن بهداشت شخصی مانند نشستن دستها بعد از خروج از دستشویی و نشستن دستها قبل از غذا یکی از مهمترین دلایل ابتلای کودکان به عفونت انگلی است.
- مصرف غذاهای آلوده؛ خوردن میوههای نشسته، خوردن گوشت خام، خوردن سبزیجات خام که ممکن است حاوی کرمهای مختلف باشند.
- نقص سیستم ایمنی؛ نوزادان و کودکان زیر ۵ سال، به دلیل کامل نبودن سیستم ایمنی بیشتر در معرض ابتلا به انگلها قرار دارند. زیرا سیستم ایمنی ناقص توانایی کافی برای مقابله با عفونتهای انگلی را ندارد.
- بازی با حیوانات آلوده؛ گاهگاه، کودکان در خارج از خانه با حیوانات بازی میکنند و والدین نیز نظارت کاملی بر این رفتار ندارند. بیشتر حیوانات خیابانی از جمله سگها و گربهها ممکن است ناقل انگلهای مختلف باشند.
به منظور جلوگیری و پیشگیری از ابتلای کودکان به انگل، بایستی دلایل را به صورت کامل و دقیق شناسایی کرده و راهحلهای کاربردی ارائه دهیم. برای مثال، آموزش بهداشت به کودکان توسط والدین و مدرسه، نظارت بر نوع بازی کودک و بهداشت محیطی و شخصی و دقت به نوع تغذیه کودک از این دست هستند.
دلایل و علائم ابتلای نوزادان به انگل
نوزادان معمولاً بنا به چندین دلیل به انگل مبتلا میشوند. برای مثال، سیستم ایمنی تکامل نیافته و ضعیف، انتقال انگل از مادر به نوزاد در دوران بارداری یا حین زایمان و مصرف غذاهای آلوده از این دست هستند. موارد جزئیتر را بررسی میکنیم:
- انتقال از مادر به نوزاد؛ عفونتهای انگلی موجود در بدن مادر، هنگام بارداری یا حین زایمان به بدن جنین و بعدها نوزاد منتقل میشود. برای مثال، عفونت توکسوپلاسموز نمونه عفونت انگلی قابل انتقال از بدن مادر به نوزاد است.
- تماس پوستی نوزاد با محیط آلوده؛ بعضی از نوزادان در محیطهای غیربهداشتی و آلوده رشد میکنند. یا اینکه مادر آلوده بهداشت خود را رعایت نکرده و با نوزاد خود تماس پوستی دارد. در این حالت نوزاد در معرض ابتلا به بیماریهای انگلی قرار دارد.
مصرف غذای آلوده، نوعی دلیل غیر مستقیم برای انتقال انگل به نوزادان است. زیرا نوزادان مستقیماً غذا نمیخورند. مگر اینکه از شیر مادر یا بدن مادر به انگل مبتلا شوند. در صورت مشاهده علائم انگل در نوزاد خود، بلافاصله به دکتر اطفال و کودکان مراجعه کنید. همچنین توجه داشته باشید که در صورت رعایت بهداشت فردی و محیطی، معمولاً چنین مواردی به وجود نمیآید.
نحوه تشخیص و آزمایش انگل کودکان
برای تشخیص در کودکان، بایستی به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا تشخیص وجود انگل در بدن کودکان و انجام آزمایش انگل کودکان، فقط با بررسیهای پزشکی و تخصصی امکان پذیر است. این فرایند، شامل مراحل زیر است:
- بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی؛ پزشک ابتدا با بررسی تاریخچه پزشکی کودک و والدین، علائم و نشانههای ابتلا به انگل را بررسی میکند. (پرسش سوال در مورد سؤالاتی درباره احتمال حضور در محیطهای آلوده، علائم گوارشی، میزان خوابآلودگی و رفتارهای غیرعادی کودک)
- معاینه فیزیکی؛ پزشک به منظور بررسی علائم ظاهری مانند درد شکم و وجود علائم عفونت، کودک را معاینه میکند.
- تجویز آزمایش مدفوع؛ بعد از تشحیص اولیه، پزشک متخصص انجام آزمایشهای تخصصی از جمله آزمایش مدفوع را تجویز میکند. در این روش، نمونه مدفوع کودک به آزمایشگاه ارسال میشود تا وجود تخم، لارو یا انگلهای بالغ در آن بررسی شود.
- چسباندن چسب به مقعد؛ یکی از روشهای تشخیص انگل کودکان، چسباندن چسبهای مخصوص به مقعد کودک برای جمعآوری نمونه انگلی و بررسی آن در آزمایشگاه است.
- تجویز آزمایش خون؛ بعضی از انواع انگل کودکان، برخی تغییرات در ترکیب خون انسان ایجاد میکنند. انجام آزمایش خون، وجود انگل در خون و وجود عفونتهای ناشی از انگلها را اثبات میکند. برای مثال، افزایش تعداد گلبولهای سفید خون میتواند نشانهای از عفونت باشد.
- انجام تصویربرداری؛ در بعضی موارد، ممکن است پزشک متخصص به منظور بررسی دقیقتر وضعیت اندامهای داخلی کودکان، انجام تصویربرداریهایی مانند سونوگرافی یا سیتیاسکن را تجویز کند. همچنین، در صورت وجود انگل مشکوک و غیرنرمال، آندوسکوپی یا کولونوسکوپی نیز انجام میشود تا بافت رودهها مورد بررسی قرار گیرند.
نکته مهم! تشخیص زودهنگام انگلها در کودکان بسیار حیاتی است. به منظور جلوگیری از علائم جدیتر، والدین بایستی در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی در کودکان خود به پزشک مراجعه کنند.
روشهای درمان انگل در کودکان و نوزادان
درمان انگل در کودکان و نوزادان، بیشتر به نوع انگل و شدت عفونت حاصل از آن بستگی دارد. همچنین، سن کودک یا نوزاد نیز احتمالاً در روند درمان تاثیر داشته باشد. برای مثال، روش درمان کرمک در کودکان بالای ۲ سال، با درمان کرمک در کودکان زیر ۲ سال تا حدودی متفاوت است. زیرا به دلیل آسیبپذیری بیشتر در کودکان زیر ۲ سال، درمان خاصتر و مراقبتهای ویژهتری مد نظر پزشکان است. در حالت کلی، روشهای درمان انگل کودکان به دو روش دارویی و خانگی انجام میگیرد.
داروهای درمان انگل و کرمک کودکان
درمانهایی دارویی برای انگل کودکان و نوزادان، اصلیترین و موثرترین روش درمانی است. پزشکان متخصص، داروهای ضد انگلی را به منظور از بین بردن کامل انگلهای بالغ و لاروهای آنها تجویز میکنند. لازم به ذکر است که تمام این داروها، بسته به نوع انگل و شدت عفونت تولید شدهاند. انواع قرص انگل کودکان و روش مصرف آنها را باهم بررسی میکنیم.
داروهای ضد انگل عمومی
داروهای ضد انگل عمومی، برای درمان عفونتهای مختلف از انگلهای مختلف کاربرد دارند. مکانیسم داروهای ضد انگلی، به صورتی طراحی شدهاند که به سیستم گوارشی انگلها آسیب زده و مانع تغذیه آنها میشود. چند مورد از مهمترین دارو ضد انگلی، شامل موارد زیر هستند:
- داروی مبندازول؛ این دارو، عمدتاً برای درمان کرمک در کودکان و عفونت انگلهای رودهای تجویز میشود. مبندازول به نوعی قویترین داروی ضد کرمک برای کودکان است که معمولاً در یک دوز ثابت تجویز میشود.
- داروی آلبندازول؛ برای درمان عفونتهای ناشی از کرمهای مختلف از جمله کرمهای قلابدار، آسکاریس و کرم شلاقی تجویز میشود. این داروی ضد انگل را میتوانید همراه غذا نیز مصرف کنید.
- داروی پرازیکوانتل؛ برای درمان عفونتهای ناشی از کرمهای پهن و انگلهای مسطح تجویز میشود.
پزشک متخصص، دوز این داروها را براساس سن و وزن کودک تجویز میکند. در مورد دوز نوزادان طبیعاً حساسیتهای بیشتری وجود دارد تا ایمنی بدن نوزاد به خطر نیفتد.
داروهای ضد پروتوزوآ
این دسته از داروها، عمدتاً برای درمان عفونتهای ناشی از انگل پروتوزوآ تجویز میشوند. برای مثال، نیتازوکسانید یکی از انواع داروهای ضد پروتوزوآ است که برای درمان عفونتهای ناشی از پروتوزوآ، به ویژه ژیاردیا و کریپتوسپوریدیا کاربرد دارد. پزشک متخصص، مصرف این دارو برای ۳ روز مناسب میداند.
داروهای ضدعفونیکننده روده
انواع داروهای ضدعفونیکننده روده، برای درمان عفونتهای رودهای و تسهیل پاکسازی انگلها از روده تجویز میشوند. برای مثال داروی تینیدازول، هم برای درمان عفونتهای پروتوزوآ و هم برای درمان بعضی از عفونتهای باکتریایی نیز کاربرد دارد.
نکته مهم! تمام داروهای مذکور را بایستی تحت نظر پزشک متخصص و بعد از تجویز وی مصرف کنید. زیرا مصرف خودسرانه داروها احتمالاً عوارض جدی برای کودکان به همراه خواهند داشت. همچنین، توجه به دوز مناسب و زمان مصرف دارو نیز برای اثربخشی هرچه بهتر و سریعتر داورها حائز اهمیت است.
درمانهای سنتی و خانگی انگل کودکان
درمان خانگی انگل کودکان و نوزادان، معمولاً به عنوان روش مکمل برای درمانهای دارویی در نظر گرفته میشوند. این روشها، برای بهبود علائم و تسهیل روند درمان بسیار موثر هستند. نکته مهمی که در خصوص درمان خانگی انگل کودکان وجود دارد، این است که والدین هرگز نباید روشهای خانگی را به دارودرمانی ترجیح دهید. چون هیچگونه جایگزینی برای درمانهای دارویی وجود ندارد. چند مورد از روشهای درمانی را باهم بررسی میکنیم:
- استفاده از منابع طبیعی دارویی و خوراکی؛ میتوانید سیر، زردچوبه و زنجبیل را درغذاها و نوشیدنیهای کودک بیفزایید. (در صورت وجود خارش یا حساسیت پوستی بهتر است این گزینه را انجام ندهید.)
- افزایش مصرف میوهها و سبزیجات؛ میوهها و سبزیجات سرشار از ویتامینها و مواد معدنی هستند که سیستم ایمنی کودک را تقویت میکنند.
- مراقبتهای بهداشتی؛ آموزش نکات بهداشتی به کودکان برای شستن دستها بعد از خروج از دستشویی و پیش از خوردن غذا در این خصوص بسیار مهم است.
- تمیز نگه داشتن محیط زندگی کودک؛ بیماریهای انگلی به دلیل بهداشت ضعیف و حضور کودک در محیطهای آلوده بروز میکنند. در نتیجه تمیز ماندن محیط زندگی برای پیشگیری از این بیماريها موثر است.
بهتر است پیش ار انجام راهکارهای درمانی نیز با پزشک متخصص مشورت کنید. زیرا بعضی از این درمانها برای کودکان زیر ۵ سال و زیر ۲ سال مناسب نیست.
درمان کرمک در کودکان زیر 2 سال
درمان کرمک در کودکان زیر 2 سال، به دلیل حساسیت سنی دقت و مراقبت بیشتری میطلبد. بدیهی است که سیستم ایمنی کودکان در این گروه سنی ضعیف است. درنتیجه، بعضی از داروهای ضد انگل از جمله مبندازول وآلبندازول برای این کودکان توصیه نمیشود. البته، ممکن است پزشک در شرایط بسیار شدید و با توجه به وزن و سلامتی کودک، دوز حفیفی از این داروها را تجویز کند.
یکی از داروهایی که کودکان زیر ۲ سال احتمالاً میتوانند مصرف کنند، دارویی پیرانتل پاموات است. این دارو با اثر گذاری روی توانایی جسمانی کرمک کودکان، آنها را فلج کرده و از بین میبرد. سپس کرمهای مرده از طریق مدفوع کودک دفع میشود و بدن کودک به مرور از آلودگی انگلی پاکسازی خواهد شد. همچنین، یکسری نکات درمانی خانگی نیز در روند بهبودی هرچه سریعتر تاثیر دارند. باهم بررسی میگنیم:
- رعایت بهداشت کودک
- شستوشوی مرتب دستها با آب و صابون
- شستوشوی مرتب لباسها و تمام اشیای در دسترس کودک
- کوتاه کردن ناخنها
- تعویض مکرر پوشک
- شستوشوی ناحیه تناسلی
- شستوشوی ناحیه مقعدی
همچنین، برای جلوگیری از تخمکگذاری کرمها میتوانید ناحیه مقعد کودک را با مقداری روغن نارگیل ماساژ دهید. این کار احتمالاً همراه خاصیت ضد عفونی، از تخمگذاری کرمکها جلوگیری ميکند.
چگونه از ابتلای کودکان به انگل و کرمک پیشگیری کنیم؟
اولین قدم برای پیشگیری از انگل کودکان و کرمک، رعایت بهداشت شخصی و محیطی کودکان است. سپس، دقت به تمیز بودن اقلام غذایی اعم از غذا، میوه، سبزیجات، صیفیجات و سایر خوراکیهای کودکان است. برای دریافت نکات تکمیلی و کسب آگاهی کامل در این خصوص، میتوانید به دکتر اطفال، دکتر گوارش و مراکز بهداشت محل زندگی خود مراجعه کنید.
برای درمان انگل در کودکان باید به چه پزشکی مراجعه کرد؟
برای درمان انگل کودکان، ابتدا بایستی به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. این پزشک، ابتدا شرایط جسمانی و علائم انگل کودکان را بررسی میکند. در صورت وجود علائم اولیه، یکسری آزمایشهای تخصصی را تجویز میکند. برای مثال، آزمایش مدفوع رایج ترین آزمایش برای تشخیص انگل روده کودکان است. اگر عفونت کرمی یا انگلی کودک بسیار شدید باشد، دکتر کودکان، آزمایشهای تخصصیتری را برای تشخیص نوع انگل و درمان دارویی صحیح تجویز میکند. همچنین، احتمال دارد در صورت وجود انگل در معده، دکتر اطفال کودک را به دکتر گوارش نیز ارجاع دهد.
ما در این مطلب سعی داشتیم تمام ابعاد مربوط به انگل کودکان، ارتباط انگل و تغذیه کودک را بررسی کنیم. اگر باز هم در این خصوص سوال دارید، میتوانید با مراجع به سامانه نوبدهی آنلاین مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، از پزشکان اطفال در سراسر ایران زمان مشاوره و ویزیت دریافت کنید.
منابع:
cdc.gov
ncb.nlm.nih.gov
بچه من چند وقته همش دچار انگل میشه؟؟
ممکنه از آب باشه؟؟
سلام عزیزم
یکی از علل بروز بیماری های انگلی ، آب آلوده هست