با این که تزریق بوتاکس فواید زیادی دارد اما بروز عوارض بوتاکس هم بعید نیست. درد یا ناراحتی در محل تزریق، کبودی، سردرد، خشکی یا اشک ریزش زیاد چشم و بروز مشکلات بلع، از جمله عوارضی هستند که در اثر تزریق بوتاکس رخ می‌دهند. علت اصلی بروز عوارض موقتی بوتاکس یا عوارض دائمی آن، استفاده از سم بوتولینوم تصفیه شده برای تزریق است. در حالت عادی، سم بوتولینوم باعث بروز مسمومیت غذایی می‌شود. عوارض تزریق بوتاکس در برخی از افراد خفیف است و بعد از مدتی از بین می‌رود؛ اما برای گروه خاصی از متقاضیان، خطرات بوتاکس بیشتر است. به همین دلیل، کسانی که قصد دارند بوتاکس را برای جوان‌سازی پوست، درمان میگرن، رفع تعریق زیر بغل و… تزریق کنند، لازم است با عوارض آن آشنایی داشته باشند.
در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، با ما همراه باشید زیرا قرار است که در ادامه، تمامی عوارض بوتاکس را مورد بررسی قرار دهیم.
اگر هم سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب بپرسید تا پزشک پاسخ دهد.
عوارض بوتاکس چیست؟
تزریق بوتاکس مانند هر عمل زیبایی دیگری ممکن است عوارض خاصی داشته باشد. سم بوتولونیم، باعث انسداد مسیر سیگنال‌های عصبی به ماهیچه‌ها شده و موجب انقباضشان می‌شود. اگر این کار توسط پزشکان متخصص و مطابق با استانداردهای FDA انجام شود، شدت عوارض برای متقاضیان خفیف‌تر خواهد بود. از جمله عوارض شایع این عمل زیبایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| عوارض بوتاکس | شرح عوارض |
| افتادگی پلک | این عارضه معمولاً برای افراد کمی رخ می‌دهد و حدود سه هفته بعد از تزریق از بین می‌رود. |
| کبودی و تورم | این عارضه در محل تزریق دیده می‌شود و موقتی است. |
| خشکی چشم یا ریزش اشک شدید | در افراد خاصی ممکن است به دلیل حساسیت به ماده بوتاکس یا اشتباهات پزشکی مشکلات بینایی رخ دهد. |
| عفونت | استریل نبودن تجهیزات و عدم رعایت نکات بهداشتی حین و بعد از تزریق عامل عفونت است. |
| واکنش آلرژیک | افرادی که سابقه حساسیت دارند و گروه خاصی از متقاضیان به ماده بوتاکس واکنش نشان می‌دهند. این علائم می‌تواند شبیه آنفولانزا بروز کند. |
| مشکلات تنفسی | نفس‌تنگی و بروز واکنش‌های تنفسی در برخی از متقاضیان بعد از تزریق دیده می‌شود. |
| ضعف عضلانی | برخی از متقاضیان دچار ضعف در عضلات مجاور محل تزریق می‌شوند. |
| سردرد | این عارضه در تزریق بوتاکس پیشانی و صورت دیده می‌شود. |
| ناراحتی و درد معده | حالت تهوع و معده درد، بین کسانی که بوتاکس معده انجام می‌دهند رایج است. |
در صورت وجود سابقه بیماری‌های خاص یا قرار داشتن در دوران بارداری و شیردهی، حتماً باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. در چنین شرایطی ممکن است تزریق بوتولونیوم براتان ضرر داشته باشد و از این رو، دکتر بوتاکس باید آگاهی داشته باشد.
عوارض موقتی بوتاکس
بعد از تزریق بوتاکس، در ناحیه تزریق پوست قرمز می‌شود. همچنین پوست متورم شده و علائمی شبیه نیش پشه قابل مشاهده است. این علائم، معمولاً بعد از 30 دقیقه از بین می‌روند؛ اما کبودی محل تزریق و اطراف آن، ممکن است تا چند روز وجود داشته باشد. برای پیشگیری از عوارض بوتاکس، پزشکان توصیه می‌کنند محل تزریق را ماساژ ندهید. همچنین، حضور در برابر نور آفتاب پس از تزریق کردن بوتاکس ممنوع است. در هفته اول پس از تزریق نباید ورزش کنید. موقع خواب نیز نباید صورتتان را روی بالش فشار دهید. با رعایت مراقبت های بعد از بوتاکس، احتمال بروز عوارض آن برایتان کاهش پیدا می‌کند.
آیا امکان دارد که عوارض بوتاکس بعد از چند روز همچنان وجود داشته باشند؟
چند روز پس از تزریق بوتاکس، همچنان ممکن است کبودی و تورم در محل تزریق دیده شود. همچنین، حساسیت پوستی در این دوران بیشتر است. برای محافظت از پوستتان در این دوران در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید، از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید. دردناک و حساس بودن صورت موقع شستشو یا خشک‌کردن نیز در این دوران دیده می‌شود. برخی از افراد در روزهای اول پس از تزریق، سردردهای خفیفی را تجربه می‌کنند. دکتر پوست برای کاهش این سردردها معمولاً داروهای مسکن تجویز می‌کند.
عوارض جدی و دراز مدت بوتاکس
برخی از افراد بعد از تزریق بوتاکس با عوارض شدیدتری مواجه می‌شوند. از جمله عوارض جدی بوتاکس که اثر ماندگاری دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف عضلانی و مشخص شدن سیاهرگ‌ها از زیرپوست
- فلج عضلانی ناخواسته و افتادگی پلک (پتوز)
- عدم تقارن در حالات صورت
- مشکل در بلع یا تنفس
- از دست دادن کنترل مثانه
وجود مشکلات تنفسی یا اختلالات عصبی، از جمله عوامل افزایش‌دهنده خطر عوارض بوتاکس محسوب می‌شوند؛ بنابراین، در صورت مصرف برخی از داروهای خاص یا ابتلا به بیماری‌های عصبی یا عضلانی، حتماً باید این موضوع را با پزشک متخصص در میان بگذارید.
آیا تزریق بوتاکس بعد از چند سال عوارضی خواهد داشت؟
پس از چند سال تزریق بوتاکس، احتمال مقاوم شدن بدن نسبت به آن وجود دارد. در این شرایط دیگر بوتاکس روی بدن تأثیر نمی‌گذارد. در نتیجه، با تزریق بوتاکس نمی‌توانید جوان‌سازی پوست و… را انجام دهید. در برخی از افراد مخصوصاً خانم‌ها، تزریق بوتاکس ضعف عضلانی را نیز به همراه دارد. این موضوع می‌تواند موجب محدودیت‌های حرکتی در پلک یا ناحیه ابرو شود. افتادگی ناحیه لب و ابرو و عمیق شدن خطوط ناحیه بوتاکس نیز، جزء عوارض بوتاکس بعد از چند سال تزریق محسوب می‌شوند.
عوارض نادر بوتاکس
برخی از افراد پس از تزریق بوتاکس، بی حسی را در محل تزریق و اطراف آن تجربه می‌کنند. از دیگر عوارض نادر آن، می‌توان به افتادگی پلک بعد از بوتاکس و به بروز مشکل در بلع اشاره کرد. در شرایط خاصی ممکن است سم بولوتونیم در بدن حرکت کردن و فرد را دچار فلج عضلانی کند. یا اینکه، پس از تزریق بوتاکس فرد با ضعیف شدن تارهای صوتی و مشکلات تکلم مواجه شود. برای عده خاصی عوارض بوتاکس به صورت مشکلات بینایی مانند خشکی دید، تاری دید یا پتوز و افتادگی پلک بروز می‌کند. با انتخاب پزشک متخصص و حاذق در این حوزه، شانس این را خواهید داشت که از بروز عوارض شایع بوتاکس پیشگیری کنید.
بر اساس مقاله‌ای در Dermatologic Surgery،
افتادگی پلک ممکن است به دلیل انتشار غیرعمدی بوتاکس به عضلات نزدیک ایجاد شود.
با این که احتمال بروز این عوارض نارد است اما با این حال، بهتر است با مراجعه به پزشک، تا جایی که می‌شود از بروز این دسته از عوارض جلوگیری کنید.
عوارض بوتاکس فاسد
در صورت تزریق بوتاکس فاسد، درد شدیدی در محل تزریق احساس می‌شود. این درد ماندگار است و مسکن‌های رایج روی آن تأثیر زیادی ندارند. حالت تهوع و اسهال در کسانی که بوتاکس غیراستاندارد را تزریق کرده‌اند شدید است. این عوارض حتی ممکن است تا چند روز وجود داشته باشد. هماتوم و خونریزی و احتمال عفونت در محل تزریق نیز برای این افراد وجود دارد. حتی برخی از افراد، دچار تب خفیف یا شدید پس از تزریق می‌شوند. در صورت وجود حساسیت به این ماده، عوارضی مانند خشکی دهان یا خشکی چشم‌ها نیز دیده می‌شود. بوتاکس‌های تقلبی در طولانی‌مدت مشکلات قلبی و مغزی برای فرد ایجاد می‌کنند. از جمله این عوارض خطرناک بوتاکس می‌توان به بروز مشکل در بلع و تکلم اشاره کرد.
عوارض بوتاکس در بخش‌های مختلف بدن
پس از تزریق بوتاکس در هر ناحیه بدن عوارض متفاوتی رخ می‌دهد. این عوارض ممکن است به تنهایی بروز کنند. یا با عوارض عمومی بوتاکس همراه باشد. با پیروی از دستورالعمل‌های بعد از تزریق می‌توانید شدت این عوارض را کاهش دهید. در ادامه، عوارض بوتاکس در نواحی مختلف بدن را به تفکیک مورد بررسی قرار خواهیم داد:
عوارض بوتاکس پیشانی و دور چشم
افراد زیادی بوتاکس را برای رفع چین‌های روی پیشانی و اطراف چشمشان استفاده می‌کنند. عده‌ای از این متقاضیان با عوارض خفیف یا شدید بوتاکس مواجه می‌شوند. خطرات بوتاکس پیشانی، معمولاً اطراف چشم‌ها و پلک‌ها را نیز درگیر می‌کند از جمله عوارض رایج تزریق بوتاکس به ناحیه پیشانی و اطراف چشم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- خشکی چشم یا اشک‌ریزی شدید چشم
- گودی زیر چشم
- پف پلک، پتوز پلک یا افتادگی پلک
- پتوز ابرو یا تغییر فرم طبیعی ابروها
برای پیشگیری از این عوارض لازم است که مراقبت‌های بعد از بوتاکس را جدی بگیرید. پس از تزریق بوتاکس در اطراف پلک‌ها، از مالش چشم‌ها اجتناب کنید. همچنین، مدام ابروهایتان را بالا نبرید. تا پوست به دلیل عکس‌العمل‌هایی که دارید تحت تأثیر قرار نگیرد و همچنان حالت طبیعی داشته باشد.
عوارض بوتاکس لیفت ابرو
از جمله این عوارض می‌توان به از بین رفتن تقارن ابروها و افتادگی ابرو اشاره کرد. همچنین، تزریق بوتاکس در ناحیه ابرو، ممکن است خطوط و چین‌خوردگی‌های این ناحیه را عمیق‌تر کند. ضعیف شدن عضلات ناحیه ابرو، افتادگی پلک و بروز مشکلات در بینایی نیز در بین متقاضیان این درمان رایج است.
عوارض بوتاکس خط خنده
تزریق بوتاکس در این حالت، با هدف از بین بردن خط خنده انجام می‌شود. با بوتاکس کردن خط خنده ممکن است این خطوط عمیق‌تر شوند. همچنین، برخی از افراد، با مواردی مانند مشکل در بلع، درد در محل تزریق و تغییر رنگ پوست این ناحیه مواجه می‌شوند. خشکی پوست اطراف لب‌ها، واکنش در محل تزریق و بروز واکنش‌های آلرژیک نیز در این شرایط دیده می‌شود.
عوارض بوتاکس خط اخم
بوتاکس خط اخم، برای کسانی تجویز می‌شود که بین ابروهایشان خطوط برجسته اخم ایجاد شده است. عوارضی مانند قرمزی، کبودی و تورم در این حالت رایج است. همچنین، احتمال دارد خطوط اخم عمق بیشتری بعد تزریق پیدا کنند. افتادگی ابروها و ضعف عضلانی ناحیه پیشانی نیز از جمله عوارض شایع این حالت است. در برخی از گزارش‌های مراجعین، بروز واکنش‌های آلرژیک به بوتاکس خط اخم نیز دیده می‌شود.
عوارض بوتاکس لب
درد خفیف، تورم یا کبودی در محل تزریق، از جمله عوارض رایج تزریق بوتاکس به ناحیه لب و اطراف آن است. همچنین، ممکن است به دلیل تزریق بیش از حد بوتاکس، لب‌ها متورم شوند. یا اینکه عضلات لب‌ها فلج شده و دهان موقع لبخند زدن کج شود. خشک شدن دهان یا مشکل در قورت دادن آب دهان، از دیگر عوارض رایج بوتاکس لب محسوب می‌شود.
عوارض بوتاکس لبخند لثه‌ای
کسانی که به دلیل کوتاهی لب یا بزرگی لثه با مشکل لبخند لثه ای مواجه هستند، با تزریق بوتاکس می‌توانند این مشکل را برطرف کنند. پس از تزریق بوتاکس برای اصلاح فرم دهان، متقاضی ممکن است با عوارض خاصی مواجه شوند. بروز ضعف عضلانی و آویزان شدن لب‌ها یکی از این عوارض است. ضعیف شدن ماهیچه‌های لب بالایی نیز موجب تغییر خط خنده و بازتر شدن شکاف دهانی می‌شود.
عوارض بوتاکس دور چشم
اگر برای رفع چین‌های اطراف چشم بوتاکس تزریق کرده‌اید، احتمال دارد با این خطرات بوتاکس دور چشم مواجه شوید.
- سردرد، سرگیجه یا علائمی شبیه آنفولانزا
- اشک ریختن شدید
- تورم پلک
- تاری دید یا دوبینی
- درد چشم یا حساسیت چشم به نور
- التهاب قرنیه (کراتیت)
در صورتی که این عوارض بیش از چند روز ماندگار بودند، لازم است که حتماً به دکتر متخصص مراجعه کنید. سپس پزشک درباره اینکه بوتاکس چیست و دلیل رخ دادن این عارضه، نکات لازم را در اختیارتان قرار می‌دهد.
عوارض بوتاکس زیر بغل
خطرات بوتاکس زیر بغل می‌تواند شامل سرفه، سرگیجه یا سردرد باشد. بعضی از افراد ممکن است بعد از تزریق مشکلاتی مانند درد گردن یا شانه را نیز تجربه کنند. در بعضی دیگر از متقاضیان، این عوارض حتی به ناحیه دهان و گلو نیز می‌رسد؛ یعنی با بروز مشکل در تنفس، خشکی دهان یا گلو مواجه می‌شوند. در صورت حساسیت به ماده بوتاکس یا تزریق زیاد آن، احتمال بروز حالت تهوع نیز وجود دارد.
عوارض بوتاکس دست
اگر کف دست‌هایتان زیاد عرق می‌کند، با تزریق بوتاکس می‌توانید این مشکل را درمان کنید. این کار به تنظیم آب و الکترولیت و دفع مواد زائد از بدن کمک می‌کند. با تزریق بوتاکس به کف دست ممکن است در این ناحیه احساس خارش یا سوزش داشته باشید. احتمال بروز عفونت موضعی و آبسه، خشکی پوست و بروز حساسیت‌های پوستی نیز در بین متقاضیان این موضوع رایج است.
عوارض بوتاکس معده
تزریق سم بوتولینوم به دیواره معده، ماهیچه‌های معده را به صورت موقتی شل می‌کند. در نتیجه تخلیه معده به کندی انجام می‌شود و فرد دیرتر احساس گرسنگی خواهد کرد. کسانی که قصد کاهش وزن دارند کاندیدای این موضوع هستند. این افراد برای کاهش میلی که به غذا دارند از این روش استفاده می‌کنند. از جمله خطرات بوتاکس معده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ضعف عضلانی
- مشکلات تنفسی
- نکروز معده یا سیاه شدن جای تزریق
- بی‌اختیاری یا عدم کنترل مثانه
- درد و تورم در محل تزریق
- بروز دوبینی پس از تزریق
- افزایش یا کاهش ضربان قلب و بروز مشکلات قلبی
- خونریزی در محل تزریق
- بروز مشکلات گوارشی مانند اسهال و حالت تهوع
- واکنش آلرژیک به بوتاکس
با پیروی از دستورالعمل‌های بعد از تزریق و رعایت مراقبت‌های بعد از بوتاکس، می‌توانید این عوارض را به حداقل برسانید.
عوارض بوتاکس مو
کسانی که موهایشان نازک و کم‌حجم است، با تزریق بوتاکس می‌توانند آن‌ها را احیا کنند. این روش کوتیکول‌های موهای آسیب دیده را پوشانده و آن‌ها را پرپشت و ضخیم می‌کند. بوتاکس مو برای تمام موها مناسب است؛ بنابراین کسانی که موهای نازک، ضخیم، فر و… دارند می‌توانند از این روش استفاده کنند. از جمله عوارض بوتاکس مو می‌توان به ایجاد حساسیت و خارش در پوست سر، مسمومیت عضلانی و ایجاد واکنش‌های آلرژیک اشاره کرد.
عوارض بوتاکس میگرن
بوتاکس یکی از روش‌های درمان دردهای میگرنی است. در این حالت، پزشک متخصص میزان مشخصی از سم بولوتونیم را در جلسات درمانی مختلف به نواحی مختلف اطراف صورت، سر و گردن تزریق می‌کند. از جمله عوارض پس از تزریق بوتاکس میگرن می‌توان به سردرد، دردهای عضلانی، مشکلات تنفسی و ضعف گردن و شانه اشاره کرد.
عوارض بوتاکس روی مغز
تزریق بوتاکس در طولانی‌مدت ممکن است عوارض مغزی و قلبی نیز به همراه داشته باشد. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- مشکلات تنفسی یا تنگی نفس
- بی‌اختیاری یا از دست دادن کنترل مثانه
- مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن
- گرفتگی صدا یا تغییر در صدا
- ضربان قلب نامنظم
- مشکل در بلع غذا
برای پیشگیری از بروز این عوارض، لازم است که حتماً درباره تخصص پوست و مو و زیبایی چیست، اطلاعات کسب کنید. سپس به پزشکان متخصص این حوزه برای تزریق بوتاکس مراجعه کنید. البته در صورت نیاز، ممکن است پزشک عمومی یا پزشکان مغز و اعصاب نیز بوتاکس را برای رفع مشکلاتی مانند میگرن یا بوی تعریق تجویز کنند؛ اما در اغلب مواقع، بوتاکس برای جوان‌سازی استفاده می‌شود.
عوارض بوتاکس در بارداری
بوتاکس یک درمان موضعی است. با این وجود باید به خطرات بوتاکس در بارداری توجه داشته باشید؛ زیرا ممکن است در این دوران با عوارضی مواجه شوید که برای جنین و مادر خطرناک هستند. سم بولوتونیم روی عضلات بدن تأثیر گذار است. در نتیجه تزریق بوتاکس ممکن است تاثیراتی مانند رشد عضلانی ضعیف و مشکلات تنفسی را برای نوزاد در پی داشته باشد. به همین منظور، توصیه می‌شود که در دوران بارداری، تزریق بوتاکس را انجام ندهید.
عوارض بوتاکس در دوران شیردهی
به طور معمول، ترکیبات بوتاکس به صورت سطحی در محل مورد نظر جذب شده و وارد شیر مادر نمی‌شوند. با این وجود، برای پیشگیری از تأثیر بوتاکس در دوران شیردهی، بهتر است تا 48 ساعت به نوزاد شیر ندهید. سپس شیر را دو بار دوشیده و دور بریزید، تا اثرات بوتاکس در آن از بین برود. با تزریق بوتاکس در این دوران ممکن است با عوارضی مانند حالت تهوع، درد معده و اسهال، مشکل در بلع، تنفس یا صحبت کردن و درد و التهاب مواجه شوید. حتی مشکلاتی مانند ضعف عضلانی یا تاری دید نیز در بین مراجعینی که این کار را انجام داده‌اند، مشاهده شده است.
عوارض بوتاکس در جوانی
اغلب عوارض بوتاکس که در دوران جوانی رخ می‌دهند موقتی هستند. از جمله این عوارض می‌توان به درد، تورم یا کبودی خفیف در محل تزریق و سردرد و علائم شبیه آنفولانزا اشاره کرد. برای برخی از افراد ممکن است مشکلاتی مانند فلجی صورت و ضعف عضلانی نیز رخ دهد. در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک، عوارضی مانند مشکل در بلع، افزایش ضربان قلب و مشکلات بینایی نیز دیده می‌شود.
آیا عوارض بوتاکس درمان دارد؟
در صورت بروز درد و تورم در محل تزریق، پزشک متخصص مسکن‌ها و داروهای ضدالتهاب را برای متقاضی تجویز می‌کند. اگر بوتاکس موجب خشکی چشم شده باشد، قطره چشمی می‌تواند این مشکل را برطرف کند. در صورتی که عوارض بوتاکس موقتی باشند، تنها راهکاری که وجود دارد صبر است. چون پس از مدتی عوارض موقتی بوتاکس مانند کبودی برطرف می‌شوند. در صورتی که بوتاکس موجب بروز عوارض شدیدتر مانند مشکل در بلع شده باشد، پزشک درمان‌های اختصاصی را برای این موضوع در نظر می‌گیرد.
آیا می‌توان از عوارض بوتاکس پیشگیری کرد؟
برای اینکه با عوارض شدید بوتاکس مواجه نشوید، لازم است از پزشکان متخصص برای این کار کمک بگیرید؛ زیرا اشتباهات پزشکی می‌تواند شدت عوارض بوتاکس را بیشتر کند. با اجتناب از مصرف برخی داروهای خاص و رعایت دستورالعمل‌های دکتر بوتاکس می‌توانید این کار را با کمترین عوارض انجام دهید. از جمله موارد مهم جهت پیشگیری از عوارض بوتاکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای کاهش تورم و درد محل تزریق می‌توانید از کمپرس یخ کمک بگیرید.
- 24 ساعت قبل و بعد از تزریق، از مصرف دخانیات و الکل اجتناب کنید.
- بعد از تزریق بوتاکس در برابر نور آفتاب، محیط‌های گرم و سونا حضور نداشته باشید.
- قبل و بعد از تزریق بوتاکس، از داروهای روان کننده خون استفاده نکنید.
- موقع خواب، سرتان را بالاتر از بدن قرار دهید، تا تورم و التهاب محل تزریق کاهش پیدا کند.
- از انجام فعالیت بدنی شدید پس از تزریق بوتاکس اجتناب کنید.
- به هیچ عنوان ناحیه تزریق را ماساژ ندهید و لمس نکنید.
- در مورد داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید نظر پزشک متخصص را جویا شوید.
- تزریق بوتاکس را نزد پزشکان باتجربه و حاذق این حوزه انجام دهید.
تزریق بوتاکس، ساده اما در عین حال بسیار حساس است. فراموش نکنید که این کار را حتما باید نزد پزشک انجام دهید و به هیچ‌عنوان، زیر دست افراد دیگر، نروید.
برای درمان عوارض بوتاکس باید به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان عوارض بوتاکس یا جلوگیری از آن، لازم است که به دکتر پوست هم برای درمان و هم برای تزریق، مراجعه کنید. کبودی، تورم، سردرد، حالت تهوع، افتادگی پلک و خشکی چشم، هر کدام نشانه‌هایی هستند که با دیدنشان، باید برای دریافت درمان پزشکی اقدام کنید. پزشک متخصص با شناخت علت عوارض تزریق بوتاکس، بهترین راهکار را برای درمان متقاضی انتخاب می‌کند. تا شدت خطرات بوتاکس را به حداقل میزان ممکن برساند. البته در صورتی که جهت درمان میگرن یا رفع بوی تعریق بدن، بوتاکس نزد متخصصین مغز و اعصاب یا پزشکان عمومی انجام داده‌اید، لازم است درمان عوارض بیماری را نیز نزد پزشک مد نظر انجام دهید. تا نتیجه مناسبی از درمان عوارض بوتاکس بگیرید.
اگر نیاز به مشاوره در این زمینه دارید، می‌توانید از طریق دکتردکتر، نوبت حضوری یا غیرحضوری بهترین متخصصان پوست شهرتان را بگیرید.
