یکی از روش‌های طولانی‌مدت و موثر جلوگیری از بارداری، استفاده از آمپول ضدبارداری است. تزریق آمپول ضدبارداری در درجه اول باعث آزاد شدن هورمون پروژسترون و توقف تخمک‌گذاری می‌شود. عوارض رایج آمپول جلوگیری از بارداری شامل تغییر در چرخه قاعدگی، افزایش وزن، سردرد، کاهش میل جنسی، آکنه و در برخی موارد کاهش تراکم استخوان است.
برای تزریق آمپول ضد بارداری به دکتر زنان مراجعه می‌کنید. پزشک متخصص نیز با بررسی‌های لازم، امکان تزریق این دارو برای شما را ارزیابی می‌کند.
برای آشنایی با آمپول ضدبارداری، مزایا و معایب و مقایسه آن با دیگر روش‌های جلوگیری از بارداری، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید.
هم‌چنین، می‌توانید سوال خود درباره عوارض آمپول جلوگیری از بارداری را در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس پزشکی دکتردکتر پاسخ دهد.
آمپول ضدبارداری چیست و چه کاربردی دارد؟
آمپول ضدبارداری یکی از روش های جلوگیری از بارداری است. تزریق آمپول ضدبارداری توسط متخصص زنان انجام می‌شود. این آمپول حاوی هورمونی به نام پروژستین است که عملکردی مشابه هورمون طبیعی پروژسترون در بدن دارد. تاثیر هورمون‌ها بر بدن باعث توقف تخمک‌گذاری، ایجاد تغییراتی در رحم و جلوگیری از لانه‌گزینی می‌شود. این روش به دلیل راحتی استفاده و اثربخشی بالا، مورد توجه بسیاری از زنان قرار گرفته است. بااینحال، از عوارض آمپول جلوگیری از بارداری نمی‌توان غافل شد و استفاده از آن نیاز به مشاوره با پزشک متخصص دارد.
عملکرد و میزان موفقیت آمپول ضدبارداری چقدر است؟
آمپول ضدبارداری از روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری است. این آمپول با ایجاد تغییرات هورمونی از لقاح اسپرم و تخمک جلوگیری می‌کند. نحوه عملکرد آن برای این پیشگیری شامل موارد زیر می‌شود:
- با آزاد کردن مداوم هورمون پروژسترون، روی غده هیپوفیز اثر می‌گذارد و باعث توقف خروج تخمک از تخمدان می‌شود.
- علاوه‌براین، برای محافظت بالاتر در برابر بارداری، مخاط دهانه رحم را نیز غلیظ می‌کند. بااین‌کار، امکان حرکت اسپرم در دهانه رحم و رسیدن آن به تخمک تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.
- هم‌چنین، با نازک کردن دیواره داخلی رحم، حتی در صورت رسیدن اسپرم به تخمک، امکان لانه‌گزینی تخمک بارورشده کاهش پیدا می‌کند.
میزان موفقیت آمپول ضد بارداری 99.8% است، به این شرط که تزریق به موقع و به درستی انجام شود. در صورت رعایت نکردن زمان تجدید تزریق، احتمال بارداری ناخواسته وجود دارد. آمپول ضد باروری مردان نیز با استفاده از هورمون تستوسترون به طور موقت جلوی تولید اسپرم را می‌گیرد. این روش نیز می‌تواند در جلوگیری از بارداری خانم‌ها موثر باشد. البته میزان تاثیر این روش و هم‌چنین انجام دادن یا ندادن آن باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.
چقدر طول می‌کشد تا اثربخشی آمپول ضدبارداری مشخص شود؟
قبل از تزریق آمپول ضدبارداری باید تست بارداری دهید و پزشک زنان فشار خون و معاینه کلی را برای شما انجام دهد. آمپول ضدبارداری روی بازو یا باسن تزریق می شود. بعد از تزریق از ماساژ محل تزریق خودداری کنید. پزشک بعد از تزریق آمپول، ممکن است به شما پیشنهاد دهد تا 7 روز از دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری مثل کاندوم استفاده کنید. در دوره های تزریق بعدی دیگر نیازی به استفاده از روش پیشگیری ثانویه نخواهید داشت. زمان اثربخشی آمپول ضدبارداری به نوع آمپول و زمان تزریق بستگی دارد:
- اگر آمپول در 5 روز اول چرخه قاعدگی تزریق شود، اثربخشی آن فوری است و از همان زمان تزریق محافظت ایجاد می‌کند.
- اگر در زمان دیگری از چرخه قاعدگی تزریق شود، معمولا 7 روز طول می‌کشد تا اثربخشی کامل اتفاق بیفتد.
- آمپول یک ماهه، حدود 28 تا 30 روز اثربخشی دارد
- اثربخشی آمپول سه ماهه، 12 هفته (3 ماه) است.
برای اطمینان از اثربخشی آمپول، باید تزریق‌ها طبق برنامه زمانی مشخص تکرار شوند.
بازگشت باروری چقدر پس از قطع آمپول ضدبارداری اتفاق می‌افتد؟
آمپول ضد بارداری تا 2 هفته از بارداری جلوگیری می‌کند. اگر قصد بارداری دارید، یک سال قبل از اقدام به بارداری، تزریق را باید قطع کنید. علت این بازه طولانی این است که اگرچه تاثیر آمپول در پیشگیری از بارداری تا 3 ماه است، اما هورمون پروژسترون که به عضله تزریق شده است، مدت زمان بیش‌تری در بدن باقی می‌ماند. مواردی از بارداری بعد از گذشت 3 ماه از آخرین تزریق گزارش شده است، اما این حالت چندان رایج نیست. در اغلب موارد، خارج شدن هورمون آمپول از بدن به مدت زمان بیش‌تری نیاز دارد. به صورت متوسط، شروع تخمک‌گذاری بعد از قطع آمپول ضدبارداری در فاصله 9 تا 10 ماه و حتی یک سال بعد از آخرین تزریق اتفاق می‌افتد.
انواع آمپول‌های ضد بارداری شامل چه مواردی است؟
انواع آمپول‌های ضد بارداری شامل آمپول‌های یک، دو و سه‌ماهه می‌شوند. به این معنی که فرد در این فواصل زمانی مشخص باید برای تزریق مجدد آمپول اقدام کند. انواع آمپول ضدبارداری شامل موارد زیر می‌شوند:
آمپول ضدبارداری یک‌ماهه
آمپول سیکلوفم یک آمپول ضدبارداری ترکیبی حاوی دپومدروکسی پروژسترون استات و استرادیول سیپیونات است. این آمپول باید هر یک ماه یک بار تزریق شود و کارایی آن بین 28 تا 30 روز است. بعد از این دوره باید نسبت به تزریق مجدد آمپول ماهانه ضد بارداری اقدام کنید.
آمپول ضدبارداری سه‌ماهه
آمپول‌های سه‌ماهه یا آمپول دپوپروورا باید هر سه ماه یا 12 هفته یک بار تزریق شوند. برای جلوگیری از بارداری باید قبل از اتمام این دوره برای تزریق مجدد آمپول پروژسترونی اقدام کنید. آمپول سه ماهه ضد بارداری یکی از پرکاربردترین انواع آمپول ضدبارداری است.
آمپول ضدبارداری دو ماهه
آمپول ضدبارداری دو ماهه تا حدود ۸ هفته از بارداری پیشگیری می‌کند. این روش برای شرایط پیشگیری از بارداری کوتاه مدت کاربرد دارد.
نحوه و زمان تزریق آمپول جلوگیری از بارداری چگونه است؟
زمان مناسب برای تزریق آمپول ضدبارداری و اثربخشی آن به شرایط فرد بستگی دارد. اگر باردار نیستید، می‌توانید در هر زمانی از چرخه قاعدگی آمپول را تزریق کنید. اما تزریق آن در 5 روز اول چرخه قاعدگی، به سرعت از بارداری جلوگیری می‌کند. اگر آمپول در روزهای دیگر تزریق شود، تا یک هفته بعد از تزریق باید از روش‌های دیگر پیشگیری مثل کاندوم استفاده کنید. خانم‌هایی که زایمان کرده‌اند و شیرده نیستند، هر زمان می‌توانند برای تزریق آمپول اقدام کنند. تزریق آمپول ضدبارداری در این شرایط و 21 روز بعد از زایمان باعث جلوگیری فوری از بارداری می‌شود. در صورتی که بعد از 21 روز تزریق انجام شود، تا مدت 7 روز باید از روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری استفاده شود. تزریق آمپول برای زنانی که بعد از زایمان، شیردهی دارند، باید بعد از 6 هفته از زایمان انجام شود.
تزریق آمپول ضدبارداری برای زنان بلافاصله بعد از سقط جنین، به صورت فوری از بارداری جلوگیری می‌کند. درصورتی‌که تزریق آمپول بعد از 5 روز از سقط باشد، تا 7 روز باید از روش‌های دیگر ضد بارداری استفاده شود. استفاده از آمپول ضدبارداری بعد از رابطه به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری اضطراری موثر نیست.
چه افرادی نباید از آمپول ضدبارداری استفاده کنند؟
استفاده از آمپول‌های ضد بارداری در بعضی شرایط و برای برخی از افراد مجاز نیست. ازجمله این شرایط و افراد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افراد باردار؛ استفاده از این آمپول در افراد باردار ممنوع است.
- کسانی که تصمیم به بارداری در آینده نزدیک دارند؛ استفاده از آمپول ضدبارداری برای افرادی که قصد دارند در مدت 1 تا 2 سال آینده بادارند شوند، شاید مناسب نباشد.
- افرادی با سابقه ابتلا به بیماری‌های خاص؛ استفاده از این آمپول برای افرادی با بیماری‌های خاص مثل سرطان سینه، سکته مغزی، لخته خون، بیماری‌های کبدی و افسردگی مناسب نیست.
- حساسیت به آمپول ضد بارداری؛ برخی افراد ممکن است به این آمپول‌ها حساسیت داشته باشند.
در صورت ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و خونریزی واژینال غیرطبیعی، این مورد را به پزشک خود اطلاع دهید. او می‌تواند با توجه به شرایط شما بهترین روش پیشگیری از بارداری را پیشنهاد دهد.
گفتنی است آمپول ضد بارداری به طور موقت و با تزریق هورمون‌ها از بارداری جلوگیری می‌کند، در حالی که بستن لوله‌های رحم یک روش دائمی و غیرقابل بازگشت برای جلوگیری از بارداری است.
موارد احتیاط تزریق آمپول ضدبارداری شامل چه مواردی می‌شود؟
- افرادی با عوامل خطر مربوط به پوکی استخوان؛ این افراد شاید بتوانند آمپول ضدبارداری را با نظارت دقیق پزشک انجام دهند.
- کسانی که دیابت دارند؛ تزریق آمپول در این افراد باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
- افرادی با سابقه افسردگی؛ این افراد نیز نیاز به نظارت دقیق پزشک متخصص برای تزریق آمپول ضدبارداری نیاز دارند.
- ایجاد تغییر در نتیجه آزمایش‌ها؛ آمپول ضدبارداری می‌تواند در نتایج بعضی از تست‌های آزمایشگاهی مثل تعیین سطح هورمون و آزمایش تیروئید تغییر ایجاد کند. بنابراین، در صورت تزریق آن، پزشک معالج را قبل از تجویز آزمایش در جریان قرار دهید.
- اگر قرار است جراحی داشته باشید؛ در این شرایط نیز باید پزشک را از مصرف این دارو مطلع کنید.
اقدامات احتیاطی در تزریق آمپول ضدبارداری، می‌توانند از بروز مشکلات جدی و خطرناک بعدی جلوگیری کنند.
تزریق آمپول ضدبارداری چه مزایایی دارد؟
آمپول‌های ضد بارداری یکی از روش‌های موثر در جلوگیری از بارداری است که برای بسیاری از افراد دارای مزیت‌های زیادی است. ازجمله این مزیت‌ها را می‌توانید در جدول زیر مطالعه کنید.
| مزایای آمپول ضدبارداری | توضیح |
| بازه زمانی اثربخشی طولانی | آمپول ضدبارداری روشی طولانی‌مدت برای پیشگیری از بارداری است و با یک تزریق، تا مدت‌ها از بارداری جلوگیری می‌کند. |
| بدون نیاز به به وقفه در رابطه جنسی | به شما اجازه می‌دهد بدون نگرانی از بارداری، رابطه جنسی داشته باشید. |
| مناسب برای کسانی که نمی‌توانند از روش‌های پیشگیری استروژنی استفاده کنند. | آمپول ضدبارداری جایگزین مناسبی برای روش‌های پیشگیری هورمونی و خوراکی است. |
| بدون نیاز به یادآوری و مصرف روزانه | آمپول ضدبارداری برخلاف قرص، نیاز به یادآوری و مصرف روزانه ندارد. |
| نداشتن تداخل با شیردهی | شیردهی مانعی برای استفاده از آمپول ضدبارداری نیست. |
| کمک به کاهش خونریزی و دردهای پریود و علائم سندرم پیش‌ازقاعدگی | آمپول ضد بارداری می‌تواند به کاهش خونریزی و دردهای پریود، و هم‌چنین علائم سندرم پیش‌ازقاعدگی کمک کند. |
علاوه بر این، تزریق آمپول ضد بارداری روش موثری است که می‌تواند با تاثیر بر اندومتر خطر سرطان را نیز کاهش دهد. عوارض قرص های ضد بارداری و آمپول ضد بارداری شاید تفاوت زیادی نداشته باشند، اما آمپول اثربخشی بالاتری دارد و نیاز به یادآوری روزانه نیز ندارد. هم‌چنین، قرص‌های ضد بارداری با آزادسازی هورمون‌های استروئیدی از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کنند. آمپول ضدبارداری این کار را تنها با استفاده از پروژسترون انجام می‌دهد.
تزریق آمپول‌های ضد بارداری چه عوارضی دارد؟
آمپول‌های ضد بارداری در کنار مزایا، معایبی نیز دارند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر می‌شوند:
- جلوگیری نکردن در برابر انتقال بیماری‌های مقاربتی؛ آمپول‌های ضد بارداری تنها برای این منظور کاربرد دارند و در برابر انتقال بیماری‌های مقاربتی ایمنی ایجاد نمی‌کنند.
- نیاز به یادآوری و تزریق مجدد؛ برای اثربخشی آمپول، تزریق آن باید در بازه‌های زمانی مشخص انجام شود.
- نیاز به گذشت زمان برای بازگشت به وضعیت باروری؛ بعد از تزریق آمپول ضدبارداری، ممکن است تا یک سال زمان نیاز باشد تا به وضعیت باروری برگردید.
- تاثیر منفی روی تراکم مواد معدنی استخوان؛ به توصیه سازمان غذا و دارو نباید بیش از دو سال این آمپول‌ها استفاده کنید. استفاده طولانی مدت از آنها خطر پوکی و شکستگی استخوان را افزایش می‌دهد.
به گزارش اسکای نیوز:
استفاده طولانی مدت از داروهای ضد بارداری حاوی هورمون پروژسترون می‌تواند خطر ابتلا به مننژیوم، توموری که معمولا غیرسرطانی است، را تا پنج برابر افزایش دهد.
بااینحال، متخصصان به زنان هشدار می‌دهند که بدون مشورت با پزشک، استفاده از داروهای ضد بارداری خود را متوقف نکنند.
از شایع‌ترین عوارض آمپول ضدبارداری که معمولا بعد از چند ماه برطرف می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد و نفخ شکم
- کاهش میل جنسی
- افسردگی
- سردرد و سرگیجه
- پریودهای نامنظم و خونریزی ناگهانی
- عصبی شدن
- ضعف و خستگی
- افزایش وزن
- آکنه
- تغییر اشتها
- رویش موهای زائد در صورت و بدن
- ریزش مو
از عوارض نادر تزریق آمپول ضد بارداری می‌توان به احتمال بروز مشکلات هورمونی اشاره کرد. آمپول ضدبارداری باعث تغییر در چرخه بارداری می‌شود که با توقف تزریق آمپول به مرور به حالت قبل باز خواهد گشت. عوارض آمپول جلوگیری سه ماهه نسبت به نوع یک ماهه آن، ممکن است به دلیل طولانی‌تر بودن دوره پایدارتر باشد.
تداخلات دارویی آمپول جلوگیری از بارداری شامل چه داروهایی است؟
برای پیشگیری از تداخل دارویی موقع تزریق آمپول جلوگیری از بارداری، حتما داروهایی را که مصرف می‌کنید به پزشک اطلاع دهید. هنگام مراجعه به پزشک، می‌توانید ضمن آگاهی از تداخل دارویی آمپول برای یافتن پاسخ تخصص زنان چیست نیز از او مشاوره بگیرید. آمپول ضدبارداری با داروهای زیر تداخل دارویی دارد:
- داروهای تشنج شامل باربیتورات، کاربامازپین، توپیرامات و روفینامید
- کورتیکواستروئیدها شامل هیدروکورتیزون و پردنیزون
- آنتی‌بیوتیک‌های سفالوسپورین مانند سفتازیدیم و سفوروکسیم
- ریفامایسین‌ها شامل ریفامپین
- مهارکننده‌های پروتئاز ایدز شامل آتازاناویر، نلفیناویر و ریتوناویر
- داروهای ایدز شامل افاویرنز، نویراپین
- آسیترتین
- آمینوگلوتتیمید
- ایزوترتینوئین
- وارفارین
- مخمر سنت جان
- آپرپیتانت
- بکساروتن
- بوسنتان
- گریزئوفولوین
تداخل دارویی می‌تواند تاثیر آمپول را تغییر دهد یا باعث بروز عوارض جانبی شود.
مقایسه آمپول ضدبارداری با سایر روش‌های جلوگیری از بارداری
علاوه بر آمپول ضدبارداری، دیگر روش‌های مختلف پیشگیری از بارداری نیز بسته به شرایط فرد برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شوند. آمپول ضدبارداری با تأثیر هورمونی طولانی‌مدت از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کند، در حالی که روش طبیعی جلوگیری از بارداری به کنترل زمان رابطه بر اساس چرخه قاعدگی متکی است و اثربخشی کمتری دارد.
برای بررسی تفاوت‌های این روش‌ها، یک مقایسه جامعی از آنها را در جدول زیر آورده‌ایم.
| روش جلوگیری از بارداری | میزان اثربخشی (با استفاده صحیح) | نحوه عملکرد | مزایا | معایب |
| آمپول ضدبارداری | بسیار بالا (99.8%) | آزادسازی هورمون پروژسترون برای جلوگیری از تخمک‌گذاری | نیاز به یادآوری کمتر، کاهش خونریزی و دردهای قاعدگی، مناسب برای شیردهی | تغییرات و قطع قاعدگی، افزایش وزن، کاهش میل جنسی، نیاز به تزریق منظم، ممکن است باعث لکه‌بینی شود. |
| قرص‌های ضد بارداری | بسیار بالا (99%) | آزادسازی هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون برای جلوگیری از تخمک‌گذاری | قابل دسترسی، قابل برگشت، کاهش خونریزی و درد قاعدگی و در مواردی تنظیم قاعدگی | نیاز به مصرف روزانه، عوارض جانبی مانند حالت تهوع، سردرد، لخته شدن خون |
| IUD (دستگاه داخل رحمی) | بسیار بالا (99%) | ایجاد محیط نامناسب برای اسپرم و تخمک | طولانی‌مدت، کاهش خونریزی | خطر عفونت، درد و لکه‌بینی اولیه |
| ایمپلنت ضد بارداری | بسیار بالا (99%) | آزادسازی هورمون پروژسترون برای جلوگیری از تخمک‌گذاری | اثر طولانی‌مدت، کاهش خونریزی | تغییرات قاعدگی، افزایش وزن، کاهش میل جنسی |
| کاندوم | بالا (85%) | ایجاد یک مانع فیزیکی برای جلوگیری از ورود اسپرم به رحم | محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی، در دسترس بودن، بدون نیاز به تجویز پزشک | ممکن است پاره شود کاهش لذت جنسی |
| دیافراگم | بالا (85%) | ایجاد یک مانع فیزیکی برای جلوگیری از ورود اسپرم به رحم | قابل کنترل توسط خانم، قابل استفاده با اسپرم‌کش | نیاز به استفاده صحیح ممکن باعث عفونت شود. |
انتخاب بهترین روش پیشگیری از بارداری در میان این روش‌ها، به شرایط شما و نظر پزشک متخصص وابسته است. معمولا استفاده از انواع قرص های ضد بارداری یکی از روش‌های رایج پیشگیری از بارداری است.
هزینه آمپول ضدبارداری در سال 1403 چقدر است؟
هزینه آمپول ضد بارداری در سال 1403 بر اساس برند، کشور سازنده و نوع آمپول متفاوت است. قیمت آمپول ضدبارداری سه‌ماهه نسبت به نوع یک‌ماهه آن به مراتب بیشتر است. برای اطلاع از قیمت دقیق آمپول ضدبارداری می‌توانید با مطب متخصص زنان تماس بگیرید. توصیه می‌شود برای استعلام قیمت و خرید این آمپول به مراکز معتبر مراجعه کنید تا در مورد کیفیت محصول اطمینان داشته باشید.
آمپول ضدبارداری توسط چه پزشکی تزریق می‌شود؟
برای تزریق آمپول ضدبارداری به دکتر زنان مراجعه می‌کنید. قبل از تزریق آمپول ضدبارداری، پزشک ابتدا معاینه کلی و سنجش فشار خون را انجام می‌دهد. او با این کار می‌تواند از مناسب بودن یا نبودن این روش پیشگیری از بارداری برای شما اطمینان حاصل کند. هم‌چنین، پزشک متخصص می‌تواند در مورد عوارض آمپول جلوگیری از بارداری نیز اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهد. مهم‌تر از همه این‌که متخصص زنان می‌تواند در صورت نامناسب بودن آمپول ضد بارداری برای شما، بهترین روش جایگزین را پیشنهاد دهد.
برای ثبت نوبت بهترین متخصص زنان در شهر خودتان، به پلتفرم آنلاین و پزشکی دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
mayoclinic.org
healthdirect.gov.au
nhs.uk
سوالات متداول آمپول ضدبارداری
آمپول ضدبارداری چقدر موثر است؟
آمپول ضدبارداری در صورت استفاده صحیح، حدود 99% موثر است. اما اگر در زمان مقرر تزریق نشود، اثربخشی آن کاهش پیدا می‌کند.
آیا آمپول ضدبارداری باعث افزایش وزن می‌شود؟
برخی افراد ممکن است افزایش وزن را تجربه کنند، اما این مشکل در همه افراد رخ نمی‌دهد.
چه زمانی باید اولین آمپول ضدبارداری را تزریق کرد؟
بهترین زمان، 5 روز اول چرخه قاعدگی است. در این صورت، اثربخشی فوری خواهد بود. در زمان‌های دیگر، تا 7 روز نیاز به استفاده از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری نیز وجود دارد.
آیا آمپول ضدبارداری در دوران شیردهی قابل استفاده است؟
استفاده از آمپول ضدبارداری در دوران شیردهی مشکلی ندارد و بر کیفیت یا کمیت شیر مادر تاثیر منفی نخواهد داشت.
چه مدت پس از قطع آمپول ضدبارداری، قابلیت باروری بازمی‌گردد؟
بازگشت باروری پس از قطع آمپول معمولا 9 تا 10 ماه طول می‌کشد، اما می‌تواند از 3 ماه تا یک سال نیز متغیر باشد.
عوارض تزریق آمپول ضد بارداری روی بدن چیه؟؟
سلام عزیزم
از عوارض شایع:
قطع پریودها
افزایش وزن
نوسانات خلقی
سردرد
تهوع
هستند