باد فتق در زنان چگونه است و علائم آن چیست؟

شاید با دیدن عنوان مقاله بپرسید مگر زنان هم دچار باد فتق می‌شوند؟ بله. باد فتق اغلب به عنوان یک بیماری رایج در مردان شناخته می‌شود؛ اما زنان نیز به این عارضه دچار می‌شوند. درصد پایین زنان مبتلا به باد فتق باعث شده کم‌تر به این موضوع پرداخته شود. در این مطلب باد فتق در زنان، علائم این بیماری و درمان آن را بررسی خواهیم کرد.

باد فتق چیست؟

در حالت عادی، لایه‌های ماهیچه و بافت قوی دیواره شکمی از اعضای داخلی آن حفاظت کرده و آن‌ها را در جای خود نگه می‌دارند . هرگاه یکی از اعضای داخلی بدن، از دیواره‌های ضعیف ماهیچه‌ای یا حفره‌های موجود در شکم، ران و … بیرون بزند، باد فتق ایجاد می‌شود. باد فتق انواع مختلفی دارد؛ اما وجود آن در شکم یا کشاله ران متداول‌تر است.

بیشتر بخوانید : باد فتق چیست؟ معرفی کامل بیماری فتق

دلایل ایجاد باد فتق در زنان

باد فتق ممکن است در هر فردی ایجاد شود. فتق در کشاله ران به علت ضعف ماهیچه‌های به‌وجود می‌آیند. ضعف این ماهیچه‌ها ممکن است مادرزادی باشد یا در اثر افزایش سن یا کشیدگی‌های مکرر ناحیه ایجاد شده باشد. کشیدگی ماهیچه نیز ممکن است نتیجه چاقی، بارداری، فعالیت سنگین، سرفه مکرر و زور زدن زیاد هنگام دستشویی (در اثر یبوست) باشد.

بارداری و زایمان از دلایل مهم ایجاد باد فتق در زنان محسوب می‌شوند. در دوران بارداری فشار داخل حفره‌ی شکمی به‌صورت مداوم زیاد می‌شود. این فشار ممکن است سبب ایجاد فتق بشود. علائم فتق، اغلب در سه ماهه دوم بارداری نمایان می‌شوند.

علاوه بر این، انجام سزارین یا هر جراحی دیگری در حفره‌ی شکمی خطر ابتلا به باد فتق را بالا می‌برد. برشی که برای جراحی ایجاد می‌شود، یک‌پارچگی دیواره شکمی را به‌هم می‌زند. جای ترمیم شده این برش، استحکام بافت اولیه را ندارد و آن را به نقطه‌ای محتمل برای باد فتق تبدیل می‌کند. فتق ناشی از عمل جراحی معمولاً 3 تا 6 ماه پس از عمل اتفاق می‌افتد.

علائم باد فتق در زنان

پیش از هرچیز به‌خاطر داشته باشید که زنان هم ممکن است باد فتق داشته باشند. بسیاری از افراد بنا به تصورات نادرست، علائم باد فتق را به بیماری‌های دیگر نسبت داده و درمان خود را به تعویق می‌اندازند.

برخی از علائم فتق در زنان متفاوت از مردان است. باد فتق زنان عموماً در حفره‌ی شکمی، در فاصله میان سینه تا لگن یا در کشاله ران دیده می‌شود. باد فتق علائم مشخصی دارد؛ اما در برخی از موارد شخص مبتلا به باد فتق ممکن است هیچ یک از این علائم را نداشته باشد یا تعداد کمی از آن‌ها را بروز بدهد.

نخستین علامت فتق برآمدگی است. باد فتق باعث ایجاد یک برآمدگی قابل لمس و مشاهده در شکم یا کشاله ران می‌شود. ممکن است زمانی که شخص به پشت دراز کشیده است، برآمدگی عقب رفته یا حتی ناپدید شود.

خندیدن، گریه کردن، سرفه کردن، فشار حین اجابت مزاج یا فعالیت‌های فیزیکی باعث می‌شوند برآمدگی قابل مشاهده شود. لازم به‌ ذکر است که گاهی اوقات برآمدگی ناشی از باد فتق در زنان قابل دیدن نیست و باید به علائم دیگر توجه شود. مشخص نبودن برآمدگی، بیشتر در باد فتق کشاله ران اتفاق می‌افتد.

همان‌طور که اشاره شد، باد فتق در زنان بیش از یک علامت دارد. سایر علائم باد فتق به شرح زیر اند:

• درد شدید و ناگهانی
• احساس سوزش
• افزایش درد هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی یا بلند کردن اجسام
• افزایش سایز برآمدگی در طول زمان
• انسداد روده یا یبوست
• تهوع

بیماری که این علائم را تجربه می‌کند مشکوک به باد فتق است؛ اما تشخیص دقیق و نهایی این موضوع بر عهده پزشک است. معمولاً باد فتق به کمک جراحی درمان می‌شود؛ اما در برخی موارد نیز شخص به رسیدگی پزشکی یا درمان فوری نیاز پیدا نمی‌کند.

تشخیص و درمان باد فتق در زنان

در اغلب موارد پزشک می‌تواند برآمدگی فتق را ببیند یا لمس کند؛ بنابراین تشخیص آن ساده است. در صورتی که تشخیص از این طریق ممکن نباشد، تصویربرداری سی تی اسکن با دقت بالایی مشکل را مشخص می‌کند. باد فتق خود به خود یا به کمک دارو درمان نمی‌شود. تنها راه قطعی درمان باد فتق جراحی است که توسط جراح عمومی انجام می‌گیرد.

اگر بیمار بنا به تشخیص پزشک متخصص جراح عمومی به جراحی احتیاج داشته باشد، باید در اسرع وقت برای انجام عمل اقدام کند. به تعویق انداختن درمان می‌تواند موجب بزرگ شدن فتق، افزایش درد و اختلال در خون‌رسانی به اندام درگیر فتق شود.

تنها در یک صورت به تعویق انداختن جراحی توصیه می‌شود. اگر بیمار مبتلا به فتق شکمی از چاقی یا دیابت کنترل نشده رنج ببرد، توصیه می‌شود جراحی تا زمان کنترل این شرایط به تعویق بیفتد.

شیوه جراحی نیز بسته به نوع و شدت فتق، علائم و جنسیت بیمار متفاوت است. نیاز به رسیدگی فوری یا بروز عوارض در زنان مبتلا به فتق کشاله ران بیشتر از مردان دیده می‌شود. به همین دلیل، زنان بر خلاف مردان، شانس به تعویق انداختن عمل را ندارند و بهتر است در سریع‌ترین زمان ممکن پس از تشخیص جراحی شوند.

بیشتر بخوانید: فتق شکم؛ علل، علائم اصلی و بهترین روش‌های درمان

جراحی لاپاراسکوپیک

درمان فاق ران با جراحی باز یا لاپاراسکوپی انجام می‌گیرد. در لاپاروسکوپی چند برش کوچک در محل مورد نظر ایجاد شده و پزشک به کمک ابزارهای مخصوص جراحی را به انجام می‌رساند. این روش نسبت به جراحی باز هزینه بیشتری دارد؛ اما ریسک ابتلا به عفونت و طول دوران نقاهت در آن کم‌تر است. معمولاً زمان نقاهت برای عمل لاپاراسکوپیک 2 هفته و برای عمل باز 4 تا 6 هفته است.

جراحی باز

جراحی باز برای درمان انواع فتق انجام می‌گیرد. در این شیوه برشی در محل باد فتق ایجاد می‌شود. سپس عضو بیرون زده به جای خود بازگردانده شده و ماهیچه‌های ضعیف بخیه می‌شوند.

جمع بندی

باد فتق مشکل نسبتاً رایجی است که هم زنان و هم مردان را درگیر می‌کند. درصد ابتلا به باد فتق در زنان کم‌تر از مردان است؛ اما در هر صورت باید علائم آن جدی گرفته شود.

باد فتق می‌تواند نگران‌کننده و دردناک باشد؛ اما مراجعه به پزشک و درمان به موقع، جایی برای نگرانی باقی نمی‌گذارد. حفظ تناسب اندام و وزن مناسب، زندگی سالم و افزایش دقت هنگام بلند کردن اجسام سنگین از ایجاد باد فتق جلوگیری می‌کند.

منابع :nhs، hopkinsmedicine، my.clevelandclinic