قرص دومپریدون چیست؟ آشنایی با کاربردهای داروی دومپریدون

یکی از داروهای درمان حالت تهوع و استفراغ، بهبود حرکات گوارشی و تسکین ناراحتی‌های معده، قرص دومپریدون است. داروی دومپریدون یک آنتاگونیست گیرنده دوپامین است که باعث تسریع حرکات روده می‌شود. در پاسخ به سوال قرص دومپریدون چیست می‌توان گفت این دارو کاربردهای مختلفی دارد که یکی از آنها افزایش تولید شیر مادر در دوران شیردهی است. البته فراموش نکنید که داروی دومپریدون باید تنها تحت نظر پزشک و با دوز مشخص مصرف شود.
قرص دومپریدون برای درمان مشکلات گوارشی مختلف، از جمله حالت تهوع و استفراغ، بهبود حرکات روده و تسکین درد معده استفاده می‌شود. هم‌چنین، این دارو به کاهش علائم رفلاکس معده کمک می‌کند و می‌تواند در شرایطی مانند گاستروپارزی یا فلج معده نیز موثر باشد.
برای آشنایی با قرص دومپریدون، کاربرد، نحوه و دوز مصرف، مزایا و معایب آن، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید.

هم‌چنین، می‌توانید سوال خود را در این مورد در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس پزشکی دکتردکتر پاسخ دهد.

دومپریدون چیست؟

داروی دومپریدون از داروهای ضد تهوع پروکینتیک است که برای درمان اختلالات حرکتی دستگاه گوارش استفاده می‌شود. این دارو با تقویت انقباضات معده و روده، به حرکت بهتر و سریع‌تر غذا کمک می‌کند. درنتیجه، علائمی مانند نفخ، سوزش سر دل و احساس سیری زودرس را کاهش می‌دهد. دومپریدون علاوه بر درمان بیماری‌های گوارشی، در برخی ‌موارد برای افزایش تولید شیر مادر نیز تجویز می‌شود. قرص دومپریدون یک مسدودکننده‌ خاص گیرنده‌های دوپامین است.

نام تجاری داروی دومپریدون چیست و به چه نام‌هایی در بازار موجود است؟

دومپریدون با نام انگلیسی Domperidone و نام‌های تجاری Motilium و Motinorm به بازار عرضه می‌شود. برندها و نام‌های مختلف تولیدکننده داروی دومپریدون شامل موارد زیر می‌شوند:

• قرص موتیدون
• قرص دومپرکس
• قرص و سوسپانسیون دومپریدون وکهارت
• قرص دومپریدون اسوه
• قرص دومپریدون شفا
• سوسپانسیون خوراکی موتیلنا
• سوسپانسیون خوراکی دومتیدون
• قرص دومپریدون اَبو
• قرص دومپریدون فارابی
• قرص دومپریدون جالینوس
• سوسپانسیون خوراکی دمپریگان
• قرص موتیوین
• قرص دومپریدون زهراوی
• قرص دومپریدون هگزال
• قرص دومپریدون حکیم
• قرص دومپریدون رازک
• سوسپانسیون خوراکی موتیلومید
• سوسپانسیون خوراکی موتیلیوم
• سوسپانسیون خوراکی دومپریدون نفس
• سوسپانسیون خوراکی موتیفلاکس
• قرص دومپریدون امین
• سوسپانسیون خوراکی دومپریدون سینا پیشگام
• قرص موتیلوور

این قرص‌ها توسط شرکت‌های داروسازی مختلف با ماده اصلی دومپریدون و مواد غیرفعال دیگر تولید می‌شوند.

دومپریدون چه اَشکال دارویی دارد؟

اَشکال دارویی قرص دومپریدون شامل قرص، سوسپانسیون خوراکی یا شربت و شیاف می‌شود. شربت دومپریدون برای کودکان در برطرف کردن تهوع و استفراغ و مشکلات گوارشی مفید است. قرص دومپریدون در دو نوع 10 و 20 میلی‌گرم تولید می‌شود. این دارو به شکل قرص بیش‌تر برای افراد بزرگسال و در فرم شربت و سوسپانسیون بیش‌تر برای کودکان یا افرادی که مشکل بلع دارند، تجویز می‌شود.

نحوه عملکرد دومپریدون چگونه است؟

در این بخش قصد داریم به سوال قرص دومپریدون چیست و مکانیسم اثر آن چگونه است، بپردازیم. همان‌طور که در ابتدا گفتیم، دومپریدون دارویی است که برای درمان مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ و سوزش سر دل تجویز می‌شود. این دارو با افزایش حرکت غذا در دستگاه گوارش و کاهش فشار بر روی اسفنکتر تحتانی مری عمل می‌کند.

هم‌چنین، دومپریدون با مسدود کردن گیرنده‌های دوپامین در مغز، احساس تهوع را کاهش می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، دومپریدون باعث می‌شود غذا سریع‌تر از معده به روده کوچک منتقل شود و درعین‌حال، احساس ناراحتی ناشی از تهوع را نیز کاهش می‌دهد.

استفاده از قرص دومپریدون چه مزایایی دارد؟

دومپریدون برای معده و مشکلات گوارشی شامل زخم معده مزایای زیادی دارد. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های داروی دومپریدون را می‌توانید در جدول زیر مطالعه کنید.

علاوه‌براین، با بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش علائم ناراحتی، قرص دومپریدون می‌تواند به افزایش اشتها در افرادی که دچار کاهش اشتها هستند نیز کمک کند.

به گزارش مجله theconversation:

مصرف دومپریدون معمولا با دوز 10 میلی‌گرم (یک قرص) سه بار در روز شروع می‌شود. تامین شیر مادر باید طی هفت روز بهبود پیدا کند و در 2 تا 4 هفته به اوج خود برسد. هنگامی که تامین کافی شیر مادر حاصل شد، باید دوز به تدریج کاهش یابد تا از افت تولید شیر جلوگیری شود.

اکثر مطالعات اثر دومپریدون را در مادران پس از زایمان زودرس (تولد در کمتر از هفته 37 بارداری) که نوزاد آنها در بخش نوزادان بیمارستان بستری می‌شود، بررسی کرده‌اند. در این شرایط، دومپریدون با افزایش کوتاه‌مدت تولید شیر روزانه 90 میلی‌لیتر در روز همراه بوده است.

چه افرادی نباید از داروی دومپریدون استفاده کنند؟

موارد منع مصرف قرص دومپریدون در افرادی با ویژگی‌ها یا شرایط زیر است:

• زنان باردار فقط در صورت نیاز واضح باید از این دارو استفاده کنند.
• مصرف دومپریدون برای مادران شیرده نیز توصیه نمی‌شود، زیرا خطر آن برای نوزاد بررسی نشده است. در این دوران تنها با تجویز پزشک از دومپریدون استفاده کنید.
• سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه
• ابتلا به مشکلات گوارشی شامل انسداد یا خونریزی دستگاه گوارش
• در صورت وجود تومور ترشح‌کننده پرولاکتین

این لیست می‌تواند شامل مواردی دیگری نیز باشد. موارد بالا شایع‌ترین و مهم‌ترین موارد منع مصرف دومپریدون هستند.

قرص دومپریدون چه کاربردی دارد؟

موارد مصرف داروی دومپریدون در درمان سوء‌هاضمه و حالت تهوع است. قرص دومپریدون با آزاد کردن پرولاکتین به افزایش شیر در مادران شیرده نیز کمک می‌کند. دومپریدون برای رفلاکس معده و درمان سوزش سر دل نیز کاربرد دارد. قرص دومپریدون برای نفخ و مدیریت سوء‌هاضمه نیز توسط پزشک تجویز می‌شود.

علاوه‌براین، این دارو در درمان مشکلات گوارشی برای درمان درد ناحیه معده نیز مفید است. داروی دومپریدون با مسدود کردن برخی از گیرنده‌های دوپامین در مغز و دستگاه گوارش، سیگنال‌های تهوع را کاهش می‌دهد.

ارتباط دومپریدون و لاغری به این صورت است که این دارو باعث لاغری نمی‌شود. برعکس، دومپریدون با بهبود عملکرد دستگاه گوارش و افزایش اشتها در برخی افراد، ممکن است به طور غیرمستقیم به افزایش وزن کمک کند. قرص دومپریدون در درمان ریفلاکس اسید معده و سندرم روده‌تحریک‌پذیر به طور مستقیم کاربرد ندارد، اما می‌تواند به تسکین علائم آنها کمک کند.

دوز و نحوه مصرف دومپریدون چیست؟

قبل از مصرف داروی دومپریدون، موارد منع مصرف و عوارض جانبی دارو را با مطالعه بروشور آن بررسی کنید. نحوه استفاده از قرص دومپریدون و دوز مصرف آن به صورت زیر است:

• قرص دومپریدون را باید 30 دقیقه قبل از غذا و موقع خواب مصرف کنید.
• بزرگسالان و افراد بالای 16 سال، حداکثر تا 3 تا 4 قرص در روز می‌توانند مصرف کنند.
• شربت یا سوسپانسیون خوراکی دومپریدون 20 میلی‌لیتر را تا 3 بار در روز می‌توانید مصرف کنید.
• شیاف 30 میلی‌گرم این دارو را تنها 2 بار در روز استفاده کنید.
• درمان با این دارو معمولا کوتاه مدت است و نباید بیش‌تر از یک هفته از آن استفاده شود.
• به هیچ وجه دوز دارو را افزایش ندهید.
• افزایش دوز مصرفی باعث بهبود سریع‌تر نمی‌شود، بلکه خطر عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.

مصرف قرص دومپریدون قبل از غذا، اثر سریع‌تری دارد. اما استفاده از آن بعد از غذا نیز مانعی ندارد. درهرصورت، تاثیر دارو بعد از غذا دیرتر ظاهر می‌شود.

اگر یک دوز مصرف دومپریدون را فراموش کردیم چه کنیم؟

اگر یک دوز مصرف قرص دومپریدون را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی هستید، دوز فراموش شده را رها و در زمان معمول، دوز بعدی را مصرف کنید. به‌طورکلی، نباید دوزهای فراموش شده را با هم مصرف کرد یا دوز بعدی را افزایش داد. مصرف بیش‌ازحد دارو باعث بروز عوارضی جانبی می‌شود.

نحوه نگهداری از دومپریدون چگونه است؟

نگهداری از داروی دومپریدون باید در شرایط استاندارد و با رعایت موارد زیر انجام شود:

• دارو را باید دور از دسترس کودکان قرار دهید.
• دارو را در جای خشک و خنک، درو از گرما و تابش نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
• قرص دومپریدون را همیشه در بسته‌بندی اصلی خودش نگهداری کنید.

همیشه به تاریخ انقضای درج شده روی بسته‌بندی دارو توجه کنید و از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید.

مصرف دومپریدون چه عوارضی دارد؟

مصرف داروی دومپریدون می‌تواند در برخی از افراد باعث بروز عوارض مختلف شود. عوارض شایع معمولا بعد از مدت کوتاهی برطرف می‌شوند. شایع‌ترین عوارض جانبی قرص دومپریدون شامل موارد زیر است:

• تهوع و استفراغ
• نفخ
• سوء‌هاضمه
• سردرد
• سرگیجه
• خستگی زیاد
• خشکی دهان
• عصبی بودن
• یبوست
• گرگرفتگی
• گرگرفتگی معده
• تحریک‌پذیری
• مشکلات خواب
• گرفتگی پا

هم‌چنین، با مشاهده علائم حساسیت دارویی شامل قرمزی و خارش پوست، تنگی نفس، ورم صورت و لب‌ها، مصرف دارو را قطع و به اورژانس مراجعه کنید. در صورت ادامه‌دار بودن یا تشدید عوارض بالا، حتما این مورد را به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک متخصص می‌تواند با تغییر دوز دارو یا جایگزین کردن آن با داروی مشابه مشکل را رفع کند. علاوه‌براین، هنگام مراجعه به پزشک می‌توانید برای یافتن پاسخ سوال تخصص گوارش و کبد چیست نیز از او مشاوره بگیرید.

تداخلات دارویی دومپریدون شامل چه مواردی است؟

درصورتی‌که قرص دومپریدون را با برخی داروها مصرف کنید، می‌تواند باعث ایجاد تداخل و افزایش عوارض جانبی آن شود. بنابراین، قبل از شروع استفاده، پزشک را از داروهای مصرفی خود مطلع کنید. تداخلات دارویی قرص دومپریدون شامل موارد زیر می‌شوند:

• داروهای ضدافسردگی
• داروهای درمان عفونت ایدز
• آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای درمان عفونت‌های قارچی
• داروهای بیماری‌های قلبی و فشار خون
• داروهای درمان سرطان
• داروی هیوسین
• انواع مرفین‌ها
• داروهای آنتی‌اسید

کتوکونازول، وریکونازول، فلوکونازول، ایتراکونازول، تریمی‌پرامین، اریترومایسین، ایزوکاربوکسازید، نفازودون و آتروپین نیز در لیست تداخل دارویی با داروی دومپریدون قرار می‌گیرند.

موارد احتیاط مصرف دومپریدون شامل چه مواردی می‌شود؟

داروی دومپریدون باید حتما با تجویز پزشک مصرف شود. افرادی با شرایط زیر نیز باید قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنند:

• افرادی با مشکلات کبدی
• بیماران با مشکلات کلیوی
• افراد با مشکلات قلبی
• افرادی با مشکلات مربوط به غده هیپوفیز
• در صورت عدم تعادل الکترولیت‌های خون
• افرادی با سابقه سرطان پستان
• ابتلا به آلرژی‌ها

دومپریدون برای کودکان نیز برای درمان مشکلات گوارشی کودکان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوز مصرف این دارو برای کودکان باید توسط پزشک متخصص تعیین شود.

آیا امکان مصرف دومپریدون در بارداری و شیردهی وجود دارد؟

قرص دومپریدون باعث افزایش سطح هورمون پرولاکتین و در نتیجه شیر در مادران شیرده می‌شود. قرص دومپریدون به طور خاص برای افزایش شیر در مادران طراحی نشده است، اما تاثیر مثبتی بر این موضوع دارد. مصرف دومپریدون در بارداری نیز مانند شیردهی تنها با دستور پزشک مجاز است. پزشک باید بی‌خطر بودن دارو برای سلامتی مادر و جنین را تایید کند. درغیراین‌صورت، به هیچ عنوان از این دارو در زمان بارداری استفاده نکنید.

در صورت مصرف سرخود و اوردوز با دومپریدون چه باید کرد؟

درصورتی‌که حتی به مصرف بیش‌ازاندازه دومپریدون شک کردید، فوری به اورژانس مراجعه کنید. علائم زیر می‌توانند نشان‌دهنده اوردوز با دومپریدون باشند:

• خواب‌آلودگی
• گیجی
• کشیدگی و سفتی عضلات
• ضربان نامنظم قلب

این علائم می‌توانند باعث بروز خطر جدی برای سلامتی شوند. بنابراین، در صورت مشاهده آنها حتما مصرف دارو را قطع و در اولین فرصت به اورژانس مراجعه کنید.

در چه صورت بعد از مصرف قرص دومپریدون باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بعد از مصرف قرص دومپریدون شاهد تشدید یا تداوم عوارض جانبی آن بودید، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. هرچند، داروی دومپریدون مانند سایر داروهای گوارشی عوارضی دارد که معمولا بعد از مدت کوتاهی برطرف می‌شوند. متخصص گوارش تجربه و مهارت کافی برای بررسی تاثیر و عوارض داروهای گوارشی مختلف را دارد. بنابراین، برای پاسخ به سوال قرص دومپریدون چیست و چه کاربردها و عوارضی دارد نیز می‌توانید از او مشاوره بگیرید.

درضمن، برای ثبت نوبت بهترین متخصص گوارش در شهر خودتان، می‌توانید به پلتفرم آنلاین و پزشکی دکتردکتر مراجعه کنید.

منابع:

nhs.uk
drugs.com
mayoclinic.org

سوالات متداول داروی دومپریدون