لقاح داخل رحمی چیست؟ بررسی احتمال موفقیت بارداری با روش آی یو آی

یکی از روش‌های درمان ناباروری آی یو آی است. در این روش اسپرم‌های شسته شده با ابزاری انعطاف‌پذیر به طور مستقیم به داخل رحم زن تزریق می‌شوند. لقاح داخل رحمی با رساندن تعداد بیش‌تری اسپرم به تخمک، شانس بارداری را افزایش می‌دهد. تلقیح داخل رحمی اسپرم برای زوج‌هایی که مشکلات خفیف تا متوسط ناباروری دارند، موثر است.
برای انجام آی یو آی به پزشک زنان با تجربه در زمینه درمان نازایی مراجعه می‌کنید. او با بررسی وضعیت شما و همسرتان میزان موثر بودن این روش برای بارداری را ارزیابی می‌کند.
برای آشنایی با لقاح داخل رحمی، مزایا، عوارض و تاثیر آن در بارداری، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید.

هم‌چنین، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات بپرسید، تا کارشناس پزشکی دکتردکتر پاسخ دهد.

درمان لقاح داخل رحمی (IUI) یا آی یو آی چیست؟

آی یو آی یکی از روش‌های رایج درمان ناباروری زنان است. هدف لقاح داخل رحمی افزایش شانس بارداری در زوج‌هایی است که مشکل ناباروری دارند. در این روش، از تلقیح داخل رحمی اسپرم مرد پس از آماده‌سازی در آزمایشگاه استفاده می‌شود. درواقع اسپرم‌های شسته شده توسط یک ابزار قابل انعطاف، نرم و نازک به نام کاتتر طور مستقیم به داخل رحم زن تزریق می‌شوند. این کار باعث تکثیر اسپرم و افزایش احتمال لقاح می‌شود. در برخی موارد، برای افزایش شانس موفقیت، زنان قبل از این انجام این روش درمانی، داروهایی برای تحریک تخمک‌گذاری مصرف میکنند. لقاح داخل رحمی می‌تواند با استفاده از انتقال اسپرم همسر یا اسپرم اهدایی انجام شود.

لقاح داخل رحمی (IUI) چه مزایایی دارد؟

آی یو آی برای زوج‌هایی که با روش‌های دارویی درمان ناباروری موفق به بارداری نشده‌اند، معمولا اولین گزینه است. این روش مزایایی دارد که پزشک یا بیمار را به استفاده از آن ترغیب می‌کند. ازجمله مزیت‌ها و دلایل استفاده از iui می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:

• سادگی روش، کم‌تهاجمی و با خطر عفونت کم‌تر؛ تلقیح داخل رحمی اسپرم، یک روش سرپایی است و نیازی به جراحی یا بیهوشی عمومی ندارد. درنتیجه، خطر ابتلا به عفونت در این روش پایین است.
• هزینه کمتر نسبت به لقاح آزمایشگاهی یا IVF؛ هزینه آی یو آی به‌طور قابل‌توجهی کمتر از روش‌های درمان ناباروری پیچیده‌تر مانند IVF است.
• شانس موفقیت قابل‌قبول؛ اگرچه شانس موفقیت لقاح داخل رحمی به عوامل مختلفی مانند سن زنان، کیفیت اسپرم و علت ناباروری بستگی دارد، اما این روش برای بسیاری از زوج‌ها موفقیت‌آمیز است.
• آمادگی کوتاه‌مدت؛ دوره آماده‌سازی برای IUI نسبت به روش‌های دیگر کوتاه‌تر است.
• استفاده از اسپرم اهدایی؛ در مواردی که مرد فاقد اسپرم یا دارای مشکلات اسپرم باشد، می‌توان از اسپرم اهدایی برای لقاح استفاده کرد.
• استفاده از داروهای کمکی؛ می‌توان از داروهای کمکی برای افزایش شانس موفقیت آی یو آی استفاده کرد.

در برخی موارد، آی یو آی می‌تواند بدون استفاده از داروهای تحریک تخمک‌گذاری انجام شود. این نیز از مزایای لقاح داخل رحمی است.

معایب و عوارض آی یو آی شامل چه مواردی است؟

آی یو آی روشی ساده و پرکاربرد در درمان ناباروری است، اما مانند هر روش دیگر شامل یک سری معایب نیز می‌شود. مهم‌ترین معایب لقاح داخل رحمی را می‌توانید در جدول زیر مطالعه کنید:

بسیاری از خانم‌ها موقع انجام لقاح داخل رحمی، دردی شبیه انجام تست پاپ‌اسمیر را تجربه می‌کنند. به عقیده اغلب متخصصان، علت دردهای شکمی در حین این عمل، فرایند تخمک‌گذاری است. آنها می‌گویند، در اغلب موارد، دهانه رحم موقع تخمک‌گذاری نرم و کمی باز خواهد شد که باعث می‌شود عبور کاتتر توسط بیمار حس نشود. در صورت تداوم دردهای شکمی، بیمار باید از مسکن‌های حاوی استامینوفن استفاده کند. مصرف مسکن‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن ممنوع است.

برای آگاهی از عوارض جانبی لقاح داخل رحمی می‌توانید به متخصص زنان مراجعه کنید. هنگام مراجعه به پزشک، علاوه بر ارزیابی مناسب بودن یا نبودن آی یو آی برای شما، می‌توانید برای یافتن پاسخ سوال تخصص زنان چیست نیز از او مشاوره بگیرید.

روش‌های درمان ناباروری ivf و iui چه تفاوت‌هایی دارند؟

زوج‌هایی که با مشکل ناباروری روبرو می‌شوند، باید با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف بین روش ivf و iui تصمیم‌گیری کنند. ازجمله این پارامترها می‌توان به هزینه، اثربخشی، مزایا و معایب هر روش اشاره کرد. در جدول زیر مقایسه جامعی بر اساس پارامترهای مختلف، برای درک بهتر تفاوت ivf و iui انجام شده است.

مطالعه این جدول به شما کمک می‌کند با آگاهی از تفاوت‌ها، روش مناسب را انتخاب کنید. البته مناسب بودن یا نبودن انجام آی یو آی باید با توسط پزشک متخصص ارزیابی شود.

روش لقاح داخل رحمی یا آی یو آی برای چه افرادی مناسب است؟

برای بررسی تاثیر و مناسب بودن این روش برای خودتان، نیاز به نظر تخصصی دکتر زنان دارید. پزشک متخصص در موارد زیر ممکن است تلقیح داخل رحمی اسپرم را برای درمان ناباروری به زوج‌ها پیشنهاد دهد:

• کم بودن تعداد اسپرم یا کم‌تحرکی آنها
• افزایش تعداد اسپرم‌های غیرطبیعی
• کم بودن حجم مایع منی
• در صورت وجود آنتی‌بادی ضد اسپرم در منی
• وجود ترشحات از بین‌برنده اسپرم در دهانه رحم
• کم بودن مخاط دهانه رحم
• غلیظ بودن موکوس سرویکس و اجازه ندادن به اسپرم برای عبور و رسیدن به تخمک
• ابتلای خانم به آندومتریوز خفیف یا متوسط
• ناتوانی مرد در ایجاد و حفظ حالت نعوظ
• اختلالات ساختاری آلت تناسلی مردان، فلج اندام تحتانی یا انزال پس‌رونده
• ابتلا خانم به اختلال واژینیسموس (انقباض غیرارادی عضلات واژن حین رابطه جنسی به عنوان مانعی برای تماس جنسی)
• عوامل ناشناخته نازایی
• باردار نشدن حتی بعد از تحریک تخمک‌گذاری
• موارد نادر حساسیت خانم به اسپرم (حذف این مواد حساسیت‌زا با شستشوی اسپرم)

علاوه‌بر موارد بالا، لقاح داخل رحمی برای زنانی که از اسپرم اهدایی استفاده می‌کنند یا زوج‌هایی که اسپرم مرد قبل از درمان سرطان منجمد شده است، مناسب است. در صورت داشتن اختلال واژینیسموس، ممکن است دکتر زنان در صورت لزوم بیمار را به مشاوره روانشناسی ارجاع دهد.

به گزارش مجله onlymyhealth،

سن خانم زیر 38 سال، نمونه منی مناسب، باز شدن لوله فالوپ برای تسهیل فرایند و سطوح نرمال تیروئید، پرولاکتین، هموگلوبین و قندها از پیش‌نیازهای انجام عمل IUI است. افرادی که این شرایط را داشته باشند، فرایند بهینه برای بارداری موفق با این روش را تجربه می‌کنند.

برای اطمینان از موفقیت و ایمنی روش آی یو آی باید پیش نیازها رعایت شود.

آیا روش iui برای تعیین جنسیت نیز استفاده می‌شود؟

روش درمان ناباروری آی یو آی، امکان تعیین جنسیت قبل از لانه‌گزینی را فراهم می‌کند. درصد موفقیت این روش در تعیین جنسیت نسبت به سایر روش‌ها مانند پی دی جی (PDG) کمتر است. با روش لقاح داخل رحمی IUI می‌توان در روزهای ابتدایی لقاح، دختر یا پسر بودن جنین را تعیین کرد.

چه افرادی نمی‌توانند از لقاح داخل رحمی استفاده کنند؟

بااین‌که آی یو آی یک روش پرکاربرد است، اما انجام آن برای همه افراد مناسب نیست. منع استفاده از لقاح داخل رحمی شامل موارد زیر می‌شود:

• در صورت انسداد یا آسیب شدید لوله‌های رحمی
• در زنان یائسه یا مبتلا به نواقص تخمدان
• وجود اختلالات شدید در فاکتورهای مردانه
• ابتلای خانم به آندومتریوز شدید
• بعد از گذشت 3 سال از ناباروری
• زخم‌های شدید ناحیه لگن

در افرادی با این شرایط، پزشک معمولا استفاده از روش‌های دیگر را برای باروری پیشنهاد می‌دهد. هم‌چنین، زنانی که اخیرا سقط جنین داشته‌اند، نمی‌توانند بلافاصله آی یو آی انجاد دهند.

میزان موفقیت لقاح داخل رحمی آی یو آی چقدر است؟

درصد موفقیت روش iui به عوامل مختلفی بستگی دارد و باید بعد از بررسی دقیق دکتر لقاح رحمی تعیین شود. به‌عبارت‌دیگر، اندازه‌گیری میزان موفقیت این روش آسان نیست، زیرا به عوامل مختلفی وابسته است. شانس موفقیت آی یو آی به تعداد و کیفیت اسپرم، جنبه‌های فنی IUI، تشخیص زمان تخمک‌گذاری، علت ناباروری و سن خانم بستگی دارد. به‌طور‌کلی، احتمال موفقیت بارداری در این روش برای افراد زیر 35 سال بین 30 تا 32 درصد است. نتایج عملی و آماری از میزان تاثیر این روش شامل موارد زیر می‌شوند:

• بیش از نیمی از زنان که تحت این درمان قرار می‌گیرند، در 6 سیکل اول درمان باردار می‌شوند.
• اگر مشکل ناباروری از سمت مرد باشد، باردار شدن در این روش ساده‌تر از بارداری از طریق رابطه جنسی طبق برنامه زمانی است.
• زوج‌هایی با علت ناباروری نامشخص، از IUI بهتر از مصرف داروهای باروری نتیجه می‌گیرند. احتمال موفقیت IUI در این حالت برای هر دوره طبیعی بین 4 تا 5 درصد است. با مصرف داروهای باروری این احتمال به 15% نیز می‌رسد.

با توجه به علت ناباروری، دکتر لقاح داخل رحمی ممکن است 3 یا 4 دوره لقاح داخل رحمی را انجام دهد. بعد از آن در صورت موفق نشدن به بارداری، او می‌تواند از دیگر روش‌های کمک‌باروری مثل IVF استفاده کند. طبق آمار تحقیقات انجام شده، 88% از آی یوی آی‌های موفق در 3 دوره و 95% از آنها بعد از 4 دوره IUI به بارداری منجر شده‌اند. بررسی میزان اثربخشی آی یو آی بر اساس تعداد اسپرم، را می‌توانید در جدول زیر مطالعه کنید.

دقت داشته باشید که تعداد اسپرم به تنهایی، یک شاخص کامل برای ارزیابی این روش کمک‌باروری نیست. علت این است که گاهی علت ناباروری وجود نواقص بیوشیمیایی در ساختار اسپرم‌ها است.

فرایند لقاح داخل رحمی (IUI) شامل چه مراحلی می‌شود؟

فرایند آی یو آی در مراحل مختلف انجام می‌شود. این مراحل شامل موارد زیر است:

تخمک‌گذاری: مرحله اول لقاح داخل رحمی

موفقیت روش آی یو آی به شدت به زمان‌بندی دقیق تزریق اسپرم بستگی دارد. برای اطمینان از این‌که اسپرم‌ها در بهترین زمان ممکن با تخمک برخورد کنند، پزشکان از روش‌های مختلفی مانند سونوگرافی واژینال، آزمایش خون و یا کیت‌های خانگی برای تشخیص دقیق زمان تخمک‌گذاری استفاده می‌کنند. این کار به پزشک اجازه می‌دهد تا زمان تزریق اسپرم را به گونه‌ای تنظیم کند که احتمال لقاح به حداکثر برسد. معمولا اسپرم حدود 24 تا 36 ساعت پس از تشخیص دقیق زمان تخمک‌گذاری به داخل رحم تزریق می‌شود تا شانس بارداری افزایش پیدا کند.

آماده‌‌سازی اسپرم: مرحله دوم آی یو آی

اسپرم مورد نیاز می‌تواند در همان روز عمل یا قبل از آن جمع‌آوری و منجمد شود. در هر دو حالت، قبل از تزریق به رحم، اسپرم‌ها پردازش می‌شوند تا بهترین آنها برای لقاح انتخاب شوند. به این فرایند شستشوی اسپرم می‌گویند.

تلقیح: مرحله سوم لقاح داخل رحمی

در این مرحله، با استفاده از یک لوله نازک (کاتتر) اسپرم‌ها از طریق دهانه رحم وارد آن می‌شود. این روش ساده و بدون درد است و نیازی به بیهوشی ندارد. بیمار در طول این فرآیند به پشت دراز می‌کشد، درست مانند زمانی که تحت معاینه زنان قرار می‌گیرد. پس از تزریق اسپرم نیز باید به مدت حدود 30 دقیقه در همان وضعیت دراز بکشد تا اسپرم فرصت کافی برای رسیدن به تخمک را داشته باشد. کل این فرآیند معمولا چند دقیقه طول می‌کشد.

مشاهده نتایج: مرحله چهارم تلقیح داخل رحمی اسپرم

به‌طورمعمول، دو هفته بعد از انجام آی یو آی، بهترین زمان برای انجام تست بارداری است. در این زمان، بدن فرصت کافی برای تولید هورمون بارداری (HCG) را پیدا کرده است و تست بارداری می‌تواند آن را تشخیص دهد. تست‌های خانگی بارداری ممکن است نتایج دقیقی نداشته باشند.

دریافت نتایج عمل لقاح داخل رحمی آی یو آی چقدر طول می‌کشد؟

برای ارزیابی نتیجه لقاح داخل رحمی آی یو آی و انجام تست خانگی بارداری باید دو هفته صبر کنید. این درحالی است که تست‌های خانگی بارداری حدود 19 روز بعد از برقراری رابطه جنسی نتایج قطعی را ارائه می‌دهند. پزشک معمولا برای تشخیص دقیق‌تر و زودتر هورمون‌های بارداری بعد از لقاح، آزمایش خون را برای بیمار تجویز می‌کند. توجه داشته باشید که انجام تست بارداری زودتر از موعد می‌تواند به نتایج زیر منجر شود:

• منفی کاذب؛ ممکن است شما باردار باشید ولی هورمون‌های بارداری هنوز به مقدار قابل اندازه‌گیری در خون موجود نباشند. این حالت به نتیجه منفی بارداری حتی در صورت بارداری واقعی منجر می‌شود.
• مثبت کاذب؛ اگر در درمان IUI از داروهای تخمک‌گذاری استفاده شده باشد، ممکن است نتیجه آزمایش زودتر از موعد، مثبت باشد که با بارداری واقعی مطابقت ندارد.
• اگر تست بارداری را در زمان مقرر تعیین شده انجام دادید و مثبت بود، بعد از 48 ساعت باید دوباره تست بارداری را تکرار کنید. تست دوم برای بررسی روند افزایش هورمون بارداری (βHCG) انجام خواهد شد.

در صورتی که نتیجه لقاح منفی بود، می‌توان لقاح داخل رحمی را با مشورت پزشک دوباره انجام داد.

مراقبت‌های قبل از انجام آی یو آی (IUI) شامل چه مواردی می‌شود؟

قبل از عمل آی یو آی باید مراقبت‌های لازم را انجام دهید. راهکارهای آمادگی برای IUI شامل موارد زیر می‌شوند:

• تا 72 ساعت قبل از تلقیح داخل رحمی اسپرم نباید سکس داشته باشید.
• برای زوج‌هایی که به دلیل کم بودن تعداد اسپرم این روش را انجام می‌دهند، باید بین آخرین انزال و گرفتن نمونه اسپرم، فاصله 48 ساعتی رعایت شود.
• اگر ناباروری به دلیل اختلال اسپرم نیست، داشتن رابطه جنسی 24 ساعت قبل از آی یو آی مشکلی ندارد.
• خانم‌ها باید شب قبل از عمل حمام کنند و رابطه جنسی نداشته باشند.
• خانم‌ها باید بدون آرایش صورت و ناخن برای انجام عمل مراجعه کنند.
• مصرف غذاهای سنگین ممنوع است. یک سوپ سبک قبل از 12 شب می‌تواند یک تغذیه مناسب باشد.
• مردان نیز بهتر است 2 تا 7 روز قبل از گرفتن نمونه اسپرم، رابطه جنسی نداشته باشند.
• مردان شب قبل از جمع‌آوری اسپرم باید حمام کنند.

رعایت مراقبت‌های قبل از عمل آی یو آی برای گرفتن نتایج مطلوب ضروری است.

مراقبت‌های بعد از انجام آی یو آی (IUI) چگونه باید انجام شوند؟

علاوه بر مراقبت‌های قبل از عمل، باید بعد از انجام آی یو آی (IUI) نیز مراقبت‌های لازم را رعایت کرد. مهم‌ترین روش‌های مراقبتی بعد از لقاح داخل رحمی شامل موارد زیر می‌شوند:

• بعد از عمل آی یو آی نیاز به چند ساعت استراحت در بیمارستان دارید.
• بعد از ترخیص از بیمارستان و رفتن به منزل، استحمام کنید. خوردن یک غذای معمولی و سبک نیز توصیه می‌شود.
• اگر در ناحیه لگن یا شکم درد دارید، می‌توانید از مسکن‌هایی مثل هیوسین یا استامینوفن استفاده کنید.
• مصرف اسید فولیک را ادامه دهید.
• برای کاهش تحریک تخمدان، مایعات زیاد مصرف کنید.
• طبق تجویز پزشک، می‌توانید از مکمل پروژسترون خوراکی، تزریقی یا شیاف استفاده کنید.

هم‌چنین، اگر علائم جدی مشاهده کردید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم شامل تورم و درد شدید شکم، خونریزی شدید واژن، ضعف و سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ و دفع ادرار دردناک می‌شوند.

بعد از iui چه غذاهایی بخوریم؟

مصرف مواد غذایی مناسب بعد از IUI به لانه‌گزینی و بارداری موفق کمک می‌کند. ازجمله این مواد غذایی مفید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سبزیجات برگ سبز
• حبوبات و لوبیا
• تخمه آفتابگردان
• میوه‌های تازه یا خشک
• لبنیات پاستوریزه
• گوجه‌فرنگی
• اسیدهای چرب
• تخم مرغ
• دارچین
• مکمل‌هایی با ویتامین‌ها و مواد معدنی شامل ویتامین C، A، E امگا 3، فولات و کلسیم

علاوه‌براین، مصرف برخی مواد غذایی در این دوران مناسب نیست. ازجمله آنها می‌توان به گوشت فرآوری‌شده، کربوهیدرات تصفیه‌شده، شیرین‌کننده‌های مصنوعی، غذاهای ناسالم و فست فودها اشاره کرد. در کنار تغذیه مناسب، ورزش نیز می‌تواند به سلامت بدن و بهبود تاثیر IUI کمک کند.

برای انجام لقاح داخل رحمی به چه دکتری باید مراجعه کرد؟

برای انجام لقاح داخل رحمی باید به دکتر نازایی مراجعه کنید. پزشک متخصص با بررسی وضعیت شما و همسرتان و هم‌چنین سابقه روش‌های درمان ناباروری، ممکن است انجام تلقیح داخل رحمی اسپرم را پیشنهاد دهد. این پزشک، تخصص لازم برای انجام صحیح همه مراحل عمل آی یو آی را دارد و می‌تواند مشاوره‌های لازم را در این مورد در اختیار شما قرار دهد. کاشت اسپرم معمولا اولین انتخاب پزشک برای زوج‌هایی است که با روش دارویی درمان ناباروری موفق به بارداری نشده‌اند.

برای ثبت نوبت بهترین متخصص زنان در شهر خودتان به پلتفرم آنلاین و پزشکی دکتردکتر مراجعه کنید.

منابع:

mayoclinic.org
nhs.uk
reproductivefacts.org
medicalnewstoday.com

سوالات متداول لقاح داخل رحمی

عوارض IUI شامل چه مواردی است؟
عوارض IUI معمولا خفیف است و شامل درد خفیف، لکه‌بینی و دردهای شکمی می‌شود.
چند تلقیح در یک سیکل IUI مناسب است؟
تعداد تلقیح‌ در روش IUI در هر سیکل به عوامل مختلفی بستگی دارد. تصمیم‌گیری در این مورد توسط پزشک متخصص ناباروری انجام می‌شود.
هزینه IUI در سال 1403 چقدر است؟
هزینه IUI بسته به کیفیت و مرکز ارائه خدمات متفاوت است. برای اطلاع از قیمت دقیق آی یو آی در سال 1403 می‌توانید با بیمارستان یا کلینیک مورد نظرتان تماس بگیرید.
آیا IUI دردناک است؟
آی یو آی معمولا دردناک نیست و اغلب احساس ناراحتی خفیفی مشابه معاینه لگن ایجاد می‌کند.
چقدر طول می‌کشد تا نتیجه IUI مشخص شود؟
حدود دو هفته پس از انجام آن، با انجام تست بارداری می‌توان نتیجه عمل را مشخص کرد.