عفونت مفصل چیست و چگونه درمان می‌شود؟

علت به وجود آمدن بیماری عفونت مفصل چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟ چگونه می‌توان آن را تشخیص داد و یا از آن پیشگیری کرد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

علت عفونت چرکی مفاصل یا آرتریت سپتیک چیست و چگونه می‌توان پی برد که به این بیماری دچار شده‌ایم، در ادامه مطلب درباره‌ی این موضوعات صحبت خواهیم کرد.

عفونت مفصل یا آرتریت سپتیک چیست؟

عفونت مفصل یا آرتریت سپتیک (Septic arthritis) عفونت دردناک مفاصل است. عفونت می‌تواند ناشی از میکروب‌هایی باشد که از بخش دیگری از بدن از طریق جریان خون به مفصل رسیده باشند. از طرفی دیگر گاهی یک جراحت عمیق باعث می‌شود که میکروب‌ها مستقیم به درون مفصل نفوذ کنند. 

عفونت مفصل در چه مفاصلی بیشتر دیده می‌شود؟

احتمال بروز عفونت مفصل در نوزادان و افراد مسن بیش‌تر از سایر افراد است. عفونت در مفصل زانو رایج‌تر است، اما امکان درگیر شدن مفصل لگن، شانه و دیگر مفاصل هم وجود دارد. عفونت می‌تواند به سرعت و به شدت به غضروف و استخوان مفصل آسیب وارد کند. به همین دلیل اجرای سریع فرایند درمان ضروری است. 

به منظور درمان، مفصل عفونی توسط سوزن و یا جراحی خالی می‌شود. از طرفی دیگر برای کامل کردن فرایند درمان آنتی بیوتیک هم تجویز می‌شود. 

علائم آرتریت سپتیک یا عفونت مفصل

عفونت مفصل باعث سخت شدن استفاده از مفصل و ایجاد احساس ناخوشایندی در این عضو بدن می‌شود. مفصل گاهی متورم، قرمز و گرم‌تر از سایر نقاط بدن شده و فرد ممکن است تب هم داشته باشد. 

چه زمانی برای عفونت مفصل باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت شروع ناگهانی دردی شدید در مفصل به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع می‌تواند مانع از آسیب زیاد به مفصل شود. 

علت عفونت مفصل 

آرتریت سپتیک به علت عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی ایجاد می‌شود. عفونت باکتریایی با باکتری استافیلوکوک اورئوس (Staphylococcus aureus) رایج‌ترین دلیل عفونت مفصل است. این باکتری حتی به صورت طبیعی روی پوست سالم هم وجود دارد. 

زمانی که یک عفونت، مانند عفونت پوست و یا عفونت مجاری ادراری از طریق جریان خون به مفاصل برسد، عفونت مفصل رخ می‌دهد. لایه‌ی پوشاننده‌ی مفصل یا غشا زلاله‌ای (synovium) توان کمی برای محافظت از خود در برابر عفونت دارد. واکنش بدن به عفونت – شامل التهابی که باعث افزایش فشار و کاهش جریان خون به سمت مفصل می‌شود – هم خود باعث ایجاد آسیب بیش‌تری می‌شود. 

عوامل خطر عفونت مفصل 

عوامل خطر عفونت مفصل عبارتند از: 

• مشکلات مفصلی موجود: بیماری‌های مزمن و شرایطی که مفاصل را درگیر می‌کند، مانند آرتروز ، روماتیسم مفصلی، نقرس، لوپوس خطر ابتلا به عفونت مفصل را افزایش می‌دهند. از طرفی دیگر یک مفصل مصنوعی، جراحی پیشین مفصل و آسیب به مفصل هم شخص را بیش‌تر در معرض این عارضه قرار می‌دهد. 
• مصرف دارو برای درمان روماتیسم مفصلی: در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی به دلیل مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند، احتمال بروز عفونت بیش‌تر از سایر افراد است. تشخیص آرتریت سپتیک در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی سخت است، چرا که بسیاری از علائم و نشانه‌ها در این افراد مشابه است. 
• شکنندگی پوست: پوستی که به آسانی شکننده می‌شود و به آسانی بهبود پیدا نمی‌کندبه باکتری‌ها این فرصت را می‌دهد که به آسانی به بافت زیر پوست دست پیدا کنند. بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس و اگزما و زخم‌های پوستی عفونی، خطر بروز عفونت مفصل را بیش‌تر می‌کند. در افرادی که مرتب مواد و دارو تزریق تزریق می‌کنند هم خطر بروز عفونت در محل تزریق بیش‌تر است. 
• ضعف سیستم ایمنی: افرادی با سیستم ایمنی ضعیف‌تر بیش‌تر از سایرین در معرض خطر بروز عفونت مفصل قرار دارند. افراد مبتلا به دیابت، مشکلات کبد و کلیه و افرادی که داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی مصرف می‌کنند، جز این دسته هستند. 
• تروما مفصلی: جای گاز و یا پنجه حیوانات، زخم‌های عمیق روی پوست و بریدگی روی مفصل فرد را در معرض خطر ابتلا به عفونت مفصل قرار می‌دهد. 

اگر فرد چندین عامل را داشته باشد، بیش‌تر مستعد ابتلا به آرتریت سپتیک خواهد بود.

عوارض عفونت مفصلی یا آرتریت چرکی 

اگر درمان به تعویق انداخته شود، عفونت مفصل منجر به انحطاط مفصل و آسیب دائمی مفصل می‌شود. 

تشخیص عفونت مفصلی

آزمایش‌های زیر معمولاً به تشخیص عفونت مفصل کمک می‌کند: 

• آنالیز مایع مفصلی: عفونت‌ها باعث تغییر رنگ، حجم، غلظت و ظاهر مایع مفصلی می‌شود. با کمک یک سوزن نمونه‌ای از مایع مفصلی برداشت می‌شود. نمونه گرفته شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و در آن‌جا آزمایش‌های لازم انجام می‌شود تا مشخص شود که عامل عفونت کدام ارگانیسم بوده است. تشخیص عامل عفونت به پزشک کمک می‌کند تا نوع داروی مناسب را تجویز کند. 
• آزمایش خون: اگر نشانه‌ای از عفونت در خون وجود داشته باشد با آزمایش خون قابل تشخیص خواهد بود نمونه خون با کمک یک سوزن از یکی از وریدها برداشته می‌شود. 
• آزمایش‌های تصویربرداری: رادیولوژی اشعه ایکس و دیگر آزمایش‌های تصویربرداری هم به تشخیص آسیب مفصلی منجر می‌شود. 

درمان عفونت مفصل 

پزشک برای درمان عفونت مفصل به دو روش تخلیه مفصل و تجویز آنتی بیوتیک تکیه می‌کند.

تخلیه مایع مفصل 

خارج کردن مایع مفصلی برای درمان عفونت مفصل بسیار مهم و ضروری است. 

• سوزن: در برخی از موارد، پزشک مایع مفصلی عفونی را با کمک سوزنی که درون فضای مفصلی تزریق می‌شود به آرامی خارج می‌کند. 
• آرتروسکوپی: در آرتروسکوپی (arthroscopy) یک لوله انعطاف پذیر به همراه دوربینی که به نوک آن متصل شده است از طریق برش کوچکی وارد مفصل می‌شود. لوله ساکشن و تخلیه هم از طریق شکاف‌های کوچک ایجاد شده اطراف مفصل هم وارد می‌شود. 
• جراحی باز: تخلیه مایع مفصلی برخی از مفاصل مانند مفصل لگن با کمک سوزن یا آرتروسکوپی بسیار سخت است، بنابراین لازم است که جراحی باز انجام شود. 

آنتی بیوتیک‌ها 

برای انتخاب بهترین و موثرترین آنتی بیوتیک، پزشک باید میکروب عامل عفونت را شناسایی کند. آنتی بیوتیک‌ها معمولاً به صورت درون وریدی از طریق بازو تجویز می‌شوند و بعد از آن ممکن است آنتی بیوتیک‌های خوراکی تجویز شود. 

معمولاً درمان بین دو تا 6 هفته طول می‌کشد. آنتی بیوتیک‌ها عوارضی همچون تهوع، استفراغ و اسهال هم به دنبال دارند. همچنین در مواردی واکنش آلرژیک هم رخ خواهد داد. از پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی داروی مصرفی سوال بپرسید. 

آماده شدن برای ملاقات با پزشک 

اگر مفصل ملتهب و دردناکی دارید، در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید، پزشک ممکن است شما را به جراح ارتوپد، متخصص بیماری‌های عفونی و یا متخصص مفصل یا روماتولوژیست ارجاع دهد. دانستن اطلاعات زیر به شما کمک می‌کند که برای ملاقات با پزشک آماده باشید

بیمار چه کاری باید انجام دهد

زمانی که برای گرفتن وقت ملاقات با مطب تماس می‌گیرید، حتماً از منشی در مورد کارهایی که لازم است پیش از ویزیت انجام شود، سوال بپرسید. گاهی لازم است تا ناشتا بوده و یا آزمایش‌های خاصی انجام دهید. 

لیستی از موارد زیر تهیه کنید: 

• علائم از جمله مواردی که به نظر ارتباطی با مشکل خاص شما ندارند را به دقت یادداشت کنید.
• اطلاعات شخصی مهم از جمله بیماری‌هایی که به آن‌ها مبتلا هستید و یا عفونت‌های اخیر را یادداشت کنید.
• داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌های مصرفی به همراه مقدار مصرف هر کدام از آن‌ها را یادداشت کنید. 
• سوالاتی که باید از پزشک بپرسید را پیش از ویزیت پزشک یکبار با خود مرور کنید 

در صورت امکان یکی از اعضای خانواده و یا دوستان را با خود به مطب پزشک ببرید، این کار کمک می‌کند تا موارد گفته شده توسط پزشک را بهتر به خاطر سپرده و راحت‌تر به یاد بیاورید. 

برای عفونت مفصل، سوالاتی که باید از پزشک بپرسید، عبارتند از: 

• علت رایج بروز عفونت مفصل چیست؟
• دیگر عوامل موثر در بروز این مشکل کدام است؟
• چه آزمایش‌هایی باید انجام دهم؟
• آیا شرایط من موقتی است یا اینکه به صورت دائمی این مشکل را خواهم داشت؟
• بهترین راه مقابله با این نوع عفونت کدام است؟ 
• درمان جایگزین برای رفع این مشکل کدام است؟
• چه مدت بعد از درمان باید انتظار داشته باشم که علائم بهبود پیدا کند؟
• برای کمک به کاهش درد مفصل در طی فرایند درمان چه باید کرد؟
• آیا من در خطر مواجه طولانی مدت با مشکلات عفونت مفصل هستم؟
• من به بیماری دیگری هم مبتلا هستم، چگونه می‌توان این دو را در کنار هم مدیریت کرد؟ 
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
• آیا کتابچه و یا وب سایتی برای دسترسی به اطلاعات بیش‌تر در مورد این بیماری وجود دارد؟ 

هر سوال دیگری به جز سوالات گفته شده را با پزشک مطرح کنید. 

کارهایی که پزشک انجام می‌دهد:

پزشک سوالات زیر را از بیمار می‌پرسد:

• چه زمانی علائم آغاز می‌شود؟
• آیا علائم و نشانه‌های بیماری ادامه دار هستند و یا اینکه گهگاه پدیدار می‌شوند؟
• شدت علائم چه‌قدر است؟
• آیا عامل یا عواملی باعث تشدید و یا بهبود علائم می‌شود؟
• آیا به تازگی جراحی مفصل و یا جراحی جایگزین کردن مفصل مصنوعی انجام داده‌اید؟
• آیا داروهای مخدر و شادی آور مصرف می‌کنید؟

منبع:

mayoclinic