در برابر اثرات جانبی اجتماع، بسیاری با این سوال مواجه می‌شوند که تخصص پزشکی اجتماعی چیست و دکتر پزشکی اجتماعی کیست. پیشگیری و درمان بیماری‌های اجتماعی، با درک کافی از تاثیر عوامل اجتماعی اقتصادی بر سلامت افراد، از مهم‌ترین وظایف متخصص پزشکی اجتماعی هستند. این متخصص، برای ارتقای سلامت اجتماعی، بهبود رفاه اجتماعی و برقراری عدالت اجتماعی تلاش می‌کند.
در تخصص پزشکی اجتماعی، به شناخت و درمان آسیب‌های اجتماعی و تامین سلامت مهاجران، سلامت اقلیت‌ها، سلامت در جنگ‌ها و بلایای طبیعی می‌پردازند.
این متخصص همچنین با ارائه مراقبت‌های بهداشتی لازم برای سلامت سالمندان، سلامت کودکان و سلامت مردان و زنان، مسئولیت اجتماعی خود را به‌جای می‌آورد.
با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر که به 4 دقیقه زمان نیاز دارد، با تخصص پزشکی اجتماعی آشنا می‌شوید.
اگر سوالی درباره اینکه بهترین متخصص پزشکی اجتماعی کیست دارید، آن را در بخش نظرات بنویسید. پزشک به آن‌ها پاسخ خواهد داد.
تخصص پزشکی اجتماعی چیست؟
تخصص پزشکی اجتماعی،درباره عوامل اجتماعی و اقتصادی تاثیرگذار بر سلامت افراد جامعه، مطالعه می‌کند. این تخصص، به دنبال شناخت تاثیر شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیطی بر سلامت، بیماری و ارائه مراقبت‌های پزشکی است. این شرایط، شامل آموزش، فقر، محیط زندگی، اشتغال، شبکه‌های حمایت اجتماعی و دسترسی برابر به مراقبت‌های بهداشتی می‌شود.
دکتر پزشکی اجتماعی کیست؟
دکتر پزشکی اجتماعی، صرفا به علل بیولوژیکی بیماری تمرکز نمی‌کند. این متخصص، به بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی تاثیرگذار بر بیماری، مانند فرصت برابر تحصیل، اشتغال و مراقبت‌های بهداشتی می‌پردازد. دکتر پزشکی اجتماعی، به‌جای درمان علائم یا شرایط فردی، سلامت عمومی جامعه و بهبود عدالت اجتماعی را مورد هدف قرار می‌دهد.
تخصص پزشکی اجتماعی چه فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌هایی دارد؟
تخصص پزشکی اجتماعی، با رویکرد گسترده خود می‌تواند طیف وسیعی از نقاط تعامل جامعه و سلامت را پوشش دهد. این تخصص، با زیرشاخه‌های خود بر جنبه‌های خاصی از اثرگذاری اجتماعی بر بیماری تمرکز می‌کند.
در ادامه، به فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌های پزشکی اجتماعی اشاره خواهیم کزد:
سلامت عمومی
فوق‌تخصص سلامت عمومی، به پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت اجتماعی در سطح جامعه می‌پردازد. این فوق‌تخصص، به‌طور مستقیم، عوامل تعیین‌کننده اجتماعی را ارزیابی می‌کند.
فوق‌تخصص سلامت عمومی، نحوه تاثیرگذاری درآمد، تحصیلات، شغل، جنسیت، نژاد، مسکن و حمایت اجتماعی بر سلامت را مورد بررسی قرار می‌دهد.
بهداشت شغلی
فوق‌تخصص بهداشت شغلی، بر سلامت و ایمنی کارکنان تمرکز دارد. این فوق‌تخصص، به جلوگیری از بیماری و آسیب در محیط کار و نحوه تاثیر محیط‌های کاری و خطرات شغلی بر سلامت کارکنان می‌پردازد.
بهداشت محیط
فوق‌تخصص بهداشت محیط، چگونگی تاثیر عوامل محیطی، بر سلامت افراد را مطالعه می‌کند. آلودگی، تغییرات آب‌وهوا، عدم دسترسی به آب تمیز، عدم مدیریت فاضلاب، باعث قرار گرفتن در معرض سموم می‌شوند. هدف فوق‌تخصص بهداشت محیط، کاهش خطرات و فراهم آوردن محیط‌هایی سالم برای شهروندان است.
سلامت جهانی
فوق‌تخصص سلامت جهانی، به مطالعه مسائل بهداشتی، فراتر از مرزهای جهانی می‌پردازد. این فوق‌تخصص، بر بهبود سلامت اجتماعی و ارائه برابر مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان تمرکز دارد.
فوق‌تخصص سلامت جهانی، اغلب به ریشه‌کنی بیماری‌های عفونی، تدوین سیاست‌های بهداشتی و مقررات بین‌المللی بهداشت مشغول است.
سیاست و مدیریت بهداشت
فوق‌تخصص سیاست و مدیریت بهداشت، چگونگی تاثیر سیستم‌ها، ساختارها و سیاست‌های مختلف مراقبت‌های بهداشتی بر سلامت جامعه را بررسی می‌کند. این فوق‌تخصص، در توسعه، اجرا و تجزیه و تحلیل سیاست‌های بهداشتی و مدیریت خدمات بهداشتی مهارت دارد.
این ارزیابی‌ها شامل تمرکز بر کارآیی، اثربخشی و برابری کمپین‌های بهداشت عمومی، مدل‌های بیمه‌های درمانی و قوانین مرتبط با سلامت می‌شود.
پزشکی اجتماعی سالمندان
فوق‌تخصص پزشکی اجتماعی سالمندان، به عوامل تاثیرگذار بر سلامت سالمندان اجتماع می‌پردازد. این فوق‌تخصص، بر چگونگی تعامل سالمندان با عوامل اجتماعی، تاثیر آن بر سلامتی آن‌ها و مراقبت‌های مورد نیاز بهداشتی و پزشکی آن‌ها تمرکز دارد.
پزشکی پیشگیرانه
فوق‌تخصص پزشکی پیشگیرانه، بر مدیریت خدمات بهداشتی، توسعه و ارزیابی سیاست‌های بهداشتی و اطمینان از عملکرد آن‌ها تمرکز دارد. این فوق‌تخصص، به برنامه‌ریزی، اجرا، بودجه‌بندی، ارزیابی برنامه‌های مدیریت بیماری‌ها می‌پردازد. استفاده از فرایندهای قانونی و نظارتی با هدف ارتقای سلامت اجتماعی، از دیگر کارکردهای این شاخه از پزشکی اجتماعی است.
برابری و نابرابری سلامت
تخصص برابری و نابرابری سلامت، وجود تفاوت در سطوح سلامت را در گروه‌های مختلف،مطالعه می‌کند. عوامل نژادی، اقتصادی، جنسیتی و سایر عوامل اجتماعی-جمعیت‌شناختی، روی نتایج این تحقیق، تاثیر می‌گذارند.
بنا به گزارش صندوق کودکان ملل متحد (unicef)، نابرابری‌های زیادی برای بقای مادران بین مناطق مختلف جهان وجود دارد. در سال 2020، در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، 545 مرگ مادر در هر 100هزار تولد زنده، در مقایسه با 4 مورد در استرالیا و نیوزیلند رخ داد. در واقع، کشورهای جنوب صحرای آفریقا، به‌تنهایی، عامل 70 درصد مرگ‌ومیر مادران در جهان در سال 2020 بوده‌اند.
فوق‌تخصص برابری و نابرابری سلامت، به دنبال ایجاد استراتژی‌هایی کارآمد برای ارتقای فرصت‌های بهداشتی برابر است.
برای پیشگیری از چه بیماری‌ها و مشکلاتی به دکتر پزشکی اجتماعی مراجعه می‌کنیم؟
متخصص پزشکی اجتماعی، با پرداختن به عوامل اجتماعی موثر بر سلامتی، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های اجتماعی و سلامت عمومی بازی می‌کند. به‌ویژه تمرکز آن‌ها روی بیماری‌هایی‌ست که تعامل و وابستگی عمیقی با شرایط اجتماعی، اقتصادی، محیطی و رفتاری دارند.
در ادامه به مهم‌ترین بیماری‌های اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی تحت درمان دکتر پزشکی اجتماعی پرداخته‌ایم:
بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مزمن، شامل بیماری‌های قلبی، دیابت و فشار خون بالا هستند. عوامل محیطی، اجتماعی و اقتصادی، تاثیر قابل‌توجهی در بروز این بیماری‌ها دارند.
بیماری‌های مزمن تحت تاثیر عواملی همچون عدم دسترسی به غذای سالم، فقر، مسکن نامطلوب و عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی هستند.
بیماری‌های عفونی
گسترش بیماری‌های عفونی مانند سل، ایدز و آنفولانزا در شرایطی مانند بهداشت نامناسب، ازدحام بیش از حد جمعیت و عدم دسترسی به آب تمیز رخ می‌دهد.
متخصص پزشکی اجتماعی، برای بهبود شرایط زندگی و دسترسی کافی به نیازهای اولیه برای جلوگیری از شیوع بیماری تلاش می‌کند.
بیماری‌های سلامت روان
سلامت روان افراد جامعه، به میزان قابل‌توجهی تحت تاثیر عوامل اجتماعی مانند استرس، انزوای اجتماعی، نبود عدالت اجتماعی و عدم دسترسی به خدمات بهداشت روان است.
متخصص پزشکی اجتماعی، برای پیشگیری از اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی، روی بهبود شرایط تمرکز می‌کند. این متخصص، به دنبال راه‌هایی برای تقویت سیستم‌های حمایت اجتماعی و بهبود دسترسی به مراقبت‌های سلامت روان است.
سوءمصرف مواد مخدر
اعتیاد به مواد مخدر، به شدت تحت تاثیر عواملی مانند استرس اجتماعی، نابرابری‌های اقتصادی و هنجارهای جامعه است.
دکتر پزشکی اجتماعی، برای اجرای مداخلات و سیاست‌های جامعه‌محور، با هدف جلوگیری از سوءمصرف مواد تلاش می‌کند.
مسائل بهداشت باروری
مسائل بهداشت باروری، شامل بارداری نوجوانان و ابتلا به عفونت‌های مقاربتی است. دکتر پزشکی اجتماعی با ترویج آموزش جنسی، دسترسی راحت‌تر به خدمات بهداشت باروری و پشتیبانی از سیاست‌های حامی حقوق باروری، باعث بهبود این شرایط می‌شود.
مشکلات بهداشت شغلی
مشکلات بهداشت شغلی، شامل صدمات و بیماری‌های ناشی از خطرات شغلی است. محیط‌های بهداشتی ناایمن و عدم وجود آموزش درباره اقدامات احتیاطی، منجر به این آسیب‌ها می‌شود.
متخصص پزشکی اجتماعی، با بهبود ایمنی محل کار و حمایت از سیاست‌های شغلی بهتر، برای بهبود شرایط تلاش می‌کند.
مسائل بهداشت محیط
مشکلاتی مانند آسم و سایر شرایط پزشکی تنفسی، با شرایط محیطی نامناسب مانند آلودگی و عدم دسترسی به مسکن مناسب، تشدید می‌شوند.
همچنین مشکلات بهداشت محیطی دیگر مانند تغییرات آب‌وهوا، دسترسی به آب تمیز و فاضلاب نامناسب، بر سلامتی افراد جامعه تاثیر قابل‌توجهی می‌گذارد. دکتر پزشکی اجتماعی، روی استراتژی‌هایی برای کاهش این تاثیرات و بهبود عوامل محیطی کار می‌کند.
متخصص پزشکی اجتماعی چه خدماتی ارائه می‌کند؟
متخصص پزشکی اجتماعی، با هدف پرداختن به عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت، بهبود برابری بهداشتی و ارتقای رفاه اجتماعی، خدمات متنوعی ارائه می‌دهد.
در اینجا به اثربخش‌ترین خدمات دکتر پزشکی اجتماعی پرداخته‌ایم:
ارزیابی سلامت جامعه
متخصص پزشکی اجتماعی، با هدف شناسایی نیازها و منابع بهداشتی جوامع، سلامت جامعه را ارزیابی می‌کند.
این متخصص، برای این ارزیابی‌ها، به جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات در مورد سلامت، خطرات و عوامل اجتماعی تعیین‌کننده می‌پردازد. در مرحله بعد، با ارائه راهبردها و مداخلات موثر، به بهبود شرایط کمک می‌کند.
آموزش و ارتقای سلامت اجتماعی
متخصص پزشکی اجتماعی، برای افزایش آگاهی درمورد نحوه تاثیرگذاری انتخاب سبک زندگی و عوامل اجتماعی تعیین‌کننده، تلاش می‌کند.
این متخصص، درباره موضوعات مختلف بهداشتی مانند مراقبت‌های پیشگیرانه، تغذیه، فعالیت بدنی و مدیریت بیماری‌های مزمن و عفونی آموزش‌هایی ارائه می‌دهد.
برنامه‌های پیشگیرانه
دکتر پزشکی اجتماعی، با هدف پیشگیری از بیماری‌های خاص و پرداختن به عوامل پرخطر مرتبط به شرایط اجتماعی یا محیطی، برنامه‌های پیشگیرانه را ارائه می‌دهد.
این برنامه‌ها برای پیشگیری از چاقی یا سوءتغذیه، ترک سیگار یا اعتیاد، مدیریت دیابت یا شرایط دیگر، طراحی شده‌اند.
همکاری در تیم‌های مراقبتی
متخصص پزشکی اجتماعی، با هدف ارائه خدمات بهداشتی یکپارچه‌تر، اثربخش‌تر و در دسترس، با سایر متخصصان مانند مددکاران اجتماعی، مسئولان بهداشت عمومی و اجتماعی همکاری می‌کند.
مداخلات سلامت اجتماعی و رفتاری
دکتر پزشکی اجتماعی، برای اصلاح رفتارهای موثر بر سلامتی و مدیریت مسائل اجتماعی ناشی از نابرابری‌های بهداشتی، مداخلاتی طراحی می‌کند.
این مداخلات، شامل برنامه‌هایی برای سلامت روان، مبارزه با انزوای اجتماعی یا کاهش اعتیاد به مصرف الکل و مواد است.
توسعه و حمایت از سیاست
متخصص پزشکی اجتماعی، با ارائه تحقیقات و مشاوره به سیاست‌گذاران در تعیین استراتژی‌های سلامت عمومی نقش دارد.
هدف این متخصص، تدوین قوانین و بودجه‌ای‌ست که باعث بهبود برابری خدمات بهداشتی و ارتقای رفاه اجتماعی شود.
توانمندسازی و مشارکت جامعه
دکتر پزشکی اجتماعی، با برگزاری جلسات، کارگاه‌ها و انجمن‌های اجتماعی، فضایی برای مشارکت اعضای جامعه فراهم می‌کند. این متخصص، به‌طور فعال با جوامع درگیر می‌شود تا افراد را برای کنترل سلامت خود توانمند کند.
چه زمانی باید به دکتر پزشکی اجتماعی مراجعه کنیم؟
برای تعیین زمان مراجعه به متخصص پزشکی اجتماعی، باید جنبه‌های مختلف سلامتی را در نظر بگیرید. این جنبه‌ها، تحت تاثیر محیط، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و عوامل جامعه هستند.
در جدول زیر، به مهم‌ترین این شرایط اشاره کرده‌ایم:
| علت مراجعه به دکتر پزشکی اجتماعی | نحوه اثرگذاری دکتر پزشکی اجتماعی |
| مدیریت بیماری‌های مزمن | ارائه رویکردهای کل‌نگر برای مدیریت دیابت، فشار خون بالا و چاقی |
| نابرابری‌های بهداشتی | ارائه مراقبت‌ها و حمایت‌های مناسب برای رفع نابرابری‌ها |
| نیاز به مراقبت‌های پیشگیرانه | ارائه راهنمایی و مداخلات لازم متناسب با مشکل اجتماعی شما |
| نیاز به سلامت روانی و رفاه اجتماعی | ارائه حمایت و هدایت شما به منابع مناسب برای رفع انزوا، بیکاری و استرس |
| برطرف کردن موانع دسترسی به مراقبت‌ها | رفع موانعی مانند موانع فرهنگی، زبانی، مشکلات مالی یا نداشتن بیمه |
| مسائل بهداشت حرفه‌ای و خطرات شغلی | ارائه راهنمایی در زمینه پیشگیری و مدیریت این مسائل |
متخصص پزشکی اجتماعی، با ادغام مراقبت‌های پزشکی با مسائل اجتماعی وسیع‌تر، چشم‌انداز منحصربه‌فردی ارائه می‌دهد. این متخصص، با پرداختن به منابع و مداخلات مبتنی بر جامعه، جامعه‌ای سالم‌تر و عادلانه‌تر را رقم می‌زند.
در مراجعه به دکتر پزشکی اجتماعی، انتظار چه کارهایی را باید داشته باشیم؟
مراجعه به دکتر پزشکی اجتماعی، شامل رویکردی جامع از مراقبت‌های بهداشتی است. در ادامه، به اقدامات این متخصص در هنگام مراجعه شما، پرداخته‌ایم:
- ارزیابی اولیه کامل؛ پرسیدن سوالاتی درباره شرایط زندگی، وضعیت شغلی، تحصیلات و سایر جنبه‌های زندگی
- بررسی عوامل تعیین‌کننده اجتماعی؛ بررسی هرگونه مانع برای دسترسی به مراقبت‌های اجتماعی مانند وضعیت مسکن، دسترسی به مواد غذایی سالم و سیستم‌های حمایت اجتماعی
- ارزیابی کل‌نگر سلامت؛ شناخت علل ریشه‌ای مشکلات سلامتی با ارزیابی سلامت در زمینه محیط و شرایط زندگی
- برنامه‌ریزی مراقبتی مشارکتی؛ تاکید بر مشارکت بیمار، در تدوین برنامه‌ریزی با درنظر گرفتن اهداف سلامتی و حمایت‌های مفیدتر از نظر شما
- مطلع کردن بیمار از منابع مراقبتی؛ شامل ارجاع به برنامه‌های تغذیه، امکانات ورزشی، خدمات سلامت روان یا گروه‌های حمایت اجتماعی
- ارائه راهبردهای پیشگیرانه؛ شامل تغییرات سبک زندگی، برنامه‌های آموزشی یا مداخلات مبتنی بر جامعه
- پیگیری و نظارت؛ تعیین ملاقات‌های بعدی با هدف ارزیابی اثربخشی مداخلات و ایجاد تغییرات به‌موقع در برنامه مراقبتی
مراجعه به پزشک اجتماعی، کمی متفاوت‌تر از یک قرار ملاقات با متخصصان دیگر رخ می‌دهد. رویکرد این متخصص، کاوش در چگونگی تاثیر محیط، سبک زندگی و شرایط اجتماعی بر سلامت اجتماعی شما است.
هدف این رویکرد جامع و فراگیر، شامل بهبود رفاه اجتماعی بلندمدت شما از طریق تغییرات محیطی و اجتماعی می‌شود.
در انتخاب بهترین متخصص پزشکی اجتماعی، چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟
در نظر گرفتن چند فاکتور، برای انتخاب بهترین متخصص پزشکی اجتماعی بسیار اهمیت دارد. این فاکتورها، به شما اطمینان می‌دهد، متخصص مورد نظر از درک درستی از تعامل و تلاقی سلامت با عوامل اجتماعی اقتصادی برخوردار است.
در ادامه، به مهم‌ترین این فاکتورها اشاره کرده‌ایم:
- متناسب بودن تخصص و تجربه متخصص با مشکل سلامتی بیمار
- برخورداری از رویکرد کل‌نگر و توجه به تاثیر شرایط اجتماعی اقتصادی، سبک زندگی و شرایط محیطی بر سلامتی بیمار
- جویا شدن نظرات سایر بیماران درباره توانایی متخصص برای پرداختن به مسائل اجتماعی پیچیده و اثربخشی آن‌ها بر شرایط بیمار
- برخورداری از مهارت‌های ارتباطی برای برقراری ارتباط درست با بیمار
- برخورداری از صلاحیت فرهنگی برای ارائه مراقبت محترمانه و متناسب با ارزش‌های فرهنگی بیمار
- در دسترس بودن متخصص برای پاسخگویی به بیمار در شرایط بحرانی
- ارائه حمایت و توانمندسازی بیمار در کنترل سلامت خود
- مجهز بودن متخصص به دانش روز دنیا با یادگیری مداوم
- ارائه رویکردهای مراقبتی با محوریت بیمار و در نظر گرفتن نیازها و ترجیحات بیمار
با توجه به این فاکتورها، می‌توانید متخصصی انتخاب کنید که به‌طور موثر، به جنبه‌های وسیع سلامت اجتماعی و رفاه شما اهمیت دهد.
آیا انتخاب بهترین متخصص پزشکی اجتماعی، به رفاه اجتماعی جامعه کمک می‌کند؟
با بررسی مهم‌ترین وظایف متخصص پزشکی اجتماعی توانستیم به تخصص پزشکی اجتماعی چیست و دکتر پزشکی اجتماعی کیست، پاسخ دهیم. درمان و پیشگیری از بیماری‌های اجتماعی، از مهم‌ترین مطالعات در تخصص پزشکی اجتماعی است.
این متخصص با درک رابطه بین عوامل اجتماعی و محیطی و سلامت سالمندان، سلامت کودکان و سلامت زنان و مردان، آسیب‌های اجتماعی را درمان می‌کند.
او مسئولیت اجتماعی خود را در قبال تامین سلامت مهاجران، سلامت اقلیت‌ها، سلامت در بلایای طبیعی و جنگ‌ها انجام می‌دهد.
تمام تلاش دکتر پزشکی اجتماعی، ارتقای سلامت اجتماعی، رفاه اجتماعی و برقراری عدالت اجتماعی بین افراد جامعه است.
اگر قصد مراجعه به این متخصص را دارید و می‌خواهید بدانید بهترین متخصص پزشکی اجتماعی کیست، از قابلیت جستجو سایت دکتردکتر استفاده کنید.
پس از ورود به سایت و جستجو دکتر پزشکی اجتماعی، فیلترهای پیش‌فرض را به بیشترین امتیاز و شهر خودتان تغییر دهید. فهرستی از بهترین متخصصان این حوزه، برای شما به نمایش درخواهد آمد.
سوالات متداول تخصص پزشکی اجتماعی
در پزشکی سنتی، دکتر علائم بیماری فرد را بررسی می‌کند. اما در پزشکی اجتماعی، تاثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی بر روی تمام افراد جامعه بررسی می‌شود.
خیر. این متخصص بعد از ارزیابی اولیه مانند شرایط زندگی، شغلی و تحصیلات، به بررسی عوامل تعیین‌کننده اجتماعی می‌پردازد.
بله. پزشکی اجتماعی با بررسی خطرات احتمالی این عمل، راهکارهایی برای بهبود آگاهی مردم آن جامعه ارائه می‌دهد.
منابع:
pih.org
college.mayo.edu
careersinmedicine.aamc.org
سلام ایا یک فرد به دلیل مشکلات یا خاطرات کودکی یا گذشته ناسالم که حالا از دید خود سدی برای بهبود زندگی و تداوم آن می‌داند و حالا متوجه شده که گذشته خود چه تاثیری در آینده او دارد و توان قبول کردن ان را ندارد و به جای فراموش کردن ان خود را درگیر آن ساخته و روزهای حال و آینده خود را نابود می‌سازد و امروز خود را خود از دست می‌دهد به منظور گذشته و چراهای آن. که به روان شخص مربوط می‌شود می‌تواند از این پزشک کمک بخواهد ممنون
سلام عزیزم
با توجه به شرح حالی که فرمودین جهت درمان به متخصص روانپزشک باید مراجعه کنید