هنگامی که سردرد خفیف یا درد عضلانی دارید، معمولاً مصرف مسکنی بدون نسخه برای رهایی از درد کافی است. اما اگر درد شدیدتر باشد، نیاز به تجویز مسکن مخدردار هم پیش می‌آید. یادتان باشد که این مسکن‌ها دارای عوارض مختلفی هستند و هرگز نباید سرخودانه دست به مصرفشان بزنید. بسیاری از افرادی که دچار اعتیاد به این مسکن‌ها هستند، فکر هم نمی‌کردند که اسیر مصرف چنین داروهایی شوند. پس دقت کنید و با ما تا پایان این مطلب همراه باشید. هرچقدر اطلاعات بیشتری درباره مسکن‌های مخدردار کسب کنید، بااحتیاط بیشتری به سمت مصرفشان خواهید رفت.
داروهای مخدردار چیست؟
با ورود مسکن مخدردار به خون، این مواد به گیرنده‌های مربوط به خود در مغز وصل می‌شوند. سلول‌ها هم علامت‌هایی را در بدن منتشر می‌کنند که درک بدن از درد را از بین می برد و با خلق احساس لذت همراه است.
چرا از مخدر در این داروها استفاده می‌شود؟
مسکن مخدردار به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز، نخاع و سایر نواحی بدن متصل می‌شود و به مغز این پیام را منتقل می‌کند که دردی وجود ندارد. از این مسکن‌ها برای رفع دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود.
قبل از شروع مصرف مسکن‌های این‌چنینی به نسخه پزشک نیاز دارید. این پزشک است که دوز مصرف و نوع مسکن را مشخص می‌کند. امکان دارد که گاهی نیاز به مصرف چندباره یک دارو در طول شبانه‌روز هم باشد.
این موضوع معمولاً برای موقعیت‌هایی است که فرد دچار درد شدید و غیرقابل‌تحمل می‌شود. برای مصرف مسکن مخدردار باید حتما زیر نظر پزشک باشید. مصرف برخی از داروهای مسکن مخداردار نه‌تنها به بهبود اوضاعتان کمک نمی‌کند بلکه می‌تواند با داروهای مصرفی دیگر هم تداخل داشته باشد و عوارضی جدی پدید بیاورد.
حتی توقف مصرف داروهای این دسته هم نیازمند نظارت پزشک است. گاهی قطع یک‌باره داروها باعث می‌شود که عوارض خطرناکی برای بدن فرد به‌وجود بیاید.
داروهای مسکن مخدر دار اعتیاد می‌آورند؟
پس از مدتی، بعد از مصرف مسکن مخدردار متوجه می‌شوید که برای دستیابی به همان اثر در کاهش درد، به مقدار بیشتری از دارو نیاز دارید. هنگامی که از داروهای مخدر برای مدت طولانی استفاده کنید، احتمال بروز وابستگی قوت می‌گیرد.
اگر بدن به دارو عادت کند، قطع آن با بروز علائمی نظیر زیر همراه می‌شود:
- اسهال، حالت تهوع و استفراغ
- درد عضلانی
- اضطراب
- تحریک‌پذیری
امکان معتادشدن به مسکن مخدردار وجود دارد. برای همین باید حتما در مصرف چنین داروهایی دقت کافی به خرج بدهید. اگر هم دچار وابستگی به قرص‌ها و داروهایی از این جنس شدید، حتما با پزشک درباره ترک مصرف صحبت کنید.
شیوه ترک مسکن مخدردار
در مصرف انواع داروی مسکن باید دقت کافی به خرج بدهید. اگر نکات مصرف را رعایت نکنید، امکان وابستگی و اعتیاد به وجود می‌آید. برای ترک مصرف مسکن‌های مخدردار هم نباید خودسرانه عمل کنید.
در واقع، شما نمی‌دانید که چطور و با چه روندی در مسیر ترک قرار بگیرید. این چیزی است که از عهده یک متخصص برمی‌آید. پس حتما برای ترک مصرف مسکن‌های این‌چنینی به پزشک مراجعه کنید. پزشکان معمولا با برنامه‌ای معین و کم‌کردن تدریجی دفعات و دوز مصرفی داروها به ترک آنها کمک می‌کنند در این دوران تاثیر ورزش برای ترک اعتیاد به اندازه‌ای است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
نام داروهای مخدردار را می‌شناسید؟
انواع مسکن مخدردار شامل موارد زیر می‌شود:
- کدئین
- فنتانیل
- هیدروکودون
- هیدرومورفون
- مپریدین
- مورفین
- اولیسریدین
- اکسی کدون
- نالوکسان
کدئین (Codeine)
کدئین نوعی داروی مخدر است که برای درمان دردهای خفیف تا متوسط و همچنین برای کاهش سرفه استفاده می‌شود. این دارو معمولاً با داروهای دیگر مانند استامینوفن در داروهای مسکن تجویزی ترکیب می‌شود.
فنتانیل (Fentanyl)
فنتانیل یک داروی مخدر مصنوعی قوی است که برای استفاده به عنوان مسکن (تسکین درد) و بی حس‌کننده هم تایید شده است. این ماده تقریباً ۱۰۰ برابر قویتر از مورفین و ۵۰ برابر قوی تر از هروئین است.
از مسکن‌های حاوی فنتانیل باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- فنتورا (Fentora)
- دوراژسیک (Duragesic)
- آبسترال (Abstral)
هیدروکودون (Hydrocodone)
هیدروکودون دارویی ضدسرفه و مسکن مخدردار برای درمان دردهای متوسط تا تقریباً شدید است. مطالعات نشان می‌دهند که این دارو به اندازه کدئین برای سرکوب سرفه مؤثر است و اثرگذاری‌اش در تسکین درد مشابه مورفین است.
هیدرومورفون (Hydromorphone)
هیدرومورفون که با نام تجاری دیلاودید (Dilaudid) به فروش می‌رسد، ماده‌ای افیونی است که برای درمان دردهای متوسط تا شدید به‌کار می‌رود. این دارو به شکل تزریقی یا خوراکی مصرف می‌شود.
مپریدین (mepridine)
مپریدین برای درمان دردهای متوسط تا شدید استفاده می‌شود. مصرف آن هم به شکل تزریق عضلانی، زیرجلدی، داخل وریدی، شربت و قرص است. از این دارو در دوران‌هایی از پزشکی برای درمان دردهای مزمن زیاد استفاده می‌شد.
مورفین (Morphine)
مورفین برای تسکین درد متوسط تا شدید کاربرد دارد.زمانی که راه‌کارهای دیگر برای کنترل درد بی‌نتیجه می‌مانند از این دارو برای بیماران دچار دردهای مختلف استفاده می‌شود.
اولیسریدین (Oliceridine)
تزریق اولیسریدین به عنوان درمان کوتاه‌مدت برای تسکین درد حاد صورت می‌گیرد. منظور دردی است که به طور ناگهانی شروع می‌شود، علت خاصی دارد و انتظار می‌رود با بهبودی علت از بین برود.
اکسی‌کدون (Oxycodone)
اکسی کدون داروی ضد دردی نیمه‌مصنوعی است و مصرف آن می‌تواند مشابه مصرف مواد مخدری باشد که معتادان را به خود وابسته می‌کند. این دارو مستقیما روی گیرنده‌های اپیوئیدی در سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد و با قطع مسیر سیگنال‌دهی درد بین مغز و بدن، احساس درد را کاهش می‌دهد.
نالوکسان (Naloxone)
نالوکسان که با نام تجاری نارکان (Narcan ) به فروش می‌رسد، برای معکوس‌کردن یا کاهش اثرات مواد افیونی استفاده می‌شود. نالوکسان در کنترل مشکلات تنفس ناشی از مصرف مواد مخدر کاربرد دارد. در صورت تزریق داخل وریدی، اثرات آن در عرض ۲ دقیقه و در صورت تزریق به عضله در عرض ۵ دقیقه ظاهر می‌شوند.
عوارض جانبی داروهای مسکن مخدردار چیست؟
امکان بروز عوارض جانبی مختلف در مصرف انواع مسکن مخدردار وجود دارد. از جمله این عوارض و مشکلات به موارد زیر نگاهی داشته باشید:
مشکلات گوارشی
هنگام شروع مصرف مسکن‌های مخدردار، ممکن است که دچار حالت تهوع و استفراغ شوید. این عوارض اغلب پس از چند روز از بین می روند. سعی کنید پس از مصرف یک دوز به مدت یک ساعت یا بیشتر دراز بکشید یا از پزشک خود برای درمان تهوع کمک بگیرید.
یبوست هم از مشکلات گوارشی رایج در زمان مصرف مسکن‌های مخدردار است. چرا؟ چون این داروها باعث می شوند که غذا آهسته‌تر در سیستم گوارشی حرکت کند. چنین روندی منجر به سفت‌شدن مدفوع می‌شود.
اگر مسکن مخدردار مصرف می‌‌کنید، آب بیشتری بنوشید. مصرف نوشیدنی‌های گرم در صبح‌گاه و پرهیز از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه و چای هم توصیه می‌شوند. به‌جای نوشیدنی‌های کافئین‌دار به‌سراغ مصرف آب گرم با لیمو یا چای گیاهی بروید.
در صورت تجویز پزشک می‌توانید از داروهایی مانند لوبیپروستون (Amitiza)، متیل نالترکسون (Relistor)، نالدمدین (Symproic) و نالوکسگل (Movantik) برای درمان یبوست ناشی از مسکن‌های مخدردار کمک بگیرید.
مشکلات شناختی
مشکلات شناختی و روحی مختلفی هم در مصرف مسکن‌های مخدردار پیش می‌آید. از جمله این چالش‌ها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- مشکل در حفظ تمرکز
- خواب‌آلودگی
- مه فکری
هنگام مصرف مسکن مخدردار رانندگی نکنید و از انجام کارهای نیازمند به دقت و تمرکز دور بمانید. چنین وضعیتی گاهی یک هفته یا بیشتر طول می‌کشد.
تداخلات دارویی
مصرف مسکن‌های مخدردار با برخی از مواد و داروها تداخل پیدا می‌کند و خطرناک است:
- برخی از داروهای ضد افسردگی و اضطراب (به ویژه بنزودیازپین ها مانند آلپرازولام، کلونازپام و لورازپام)
- آنتی‌بیوتیک
- قرص‌های خواب‌آور
همیشه درباره قرص‌های مصرف دیگر خود با پزشک صحبت کنید تا بداند که مسکن تجویزی‌اش چه عوارضی به همراه می‌آورد.
دستورالعمل‌های مصرف داروهای مسکن مخدردار
چگونه می‌توانید داروهای مسکن مخدردار را بی‌خطر و عوارض ناخوشایند مصرف کنید:
- داروی خود را دقیقا طبق دستور مصرف کنید.
- از مصرف دوز اضافی یا کمتر بپرهیزید.
- بامصرف هر دوز، عوارض را در خود بررسی کنید.
- از شکستن، جویدن، له یا حل‌کردن قرص‌های مسکن مخدردار خودداری کنید.
- یادتان باشد که این قرص‌ها می‌توانند خواب‌آور باشند.
- در صورت هرگونه عارضه جانبی سریع با پزشک تماس بگیرید.
استفاده از انواع مسکن مخدردار مناسب است؟
مسکن‌های مخدردار قدرت زیادی در کاهش دردهای شدید دارند اما همیشه انتخاب خوب و مطلوبی نیستند. همیشه این داروها را زیر نظر پزشک مصرف کنید و درباره قطع و کم‌کردن مقدار مصرف هم خودسرانه عمل نکنید.
برای مشاوره با پزشکان خبره می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین سایت دکتردکتر استفاده کنید. این روش به شما کمک می‌کند که به سادگی با پزشکان متخصص در تهران و شهرستان امکان ملاقات داشته باشید.
درباره داروهای مسکن مخدردار پرسش یا نکته‌ای در ذهنتان باقی مانده است؟ سؤالاتتان را از ما بپرسید.
منابع:
دستمریزاد احسنت 🌱🌱🌱 در پایان متوجه نشدم کدام داروی مخدره طبیعی قویتر است؟؟؟
درود بر شما کاملا مفید
ممنون از مطالب خوب و اموزندهتون خسته نباشید