کولپوسکوپی چیست؟ + بهترین زمان برای کولپوسکوپی رحم

تشخیص سرطان دهانه رحم با کولپوسکوپی رحم انجام می‌گیرد. سرطان دهانه رحم، بیماری شایعی است که برخی از زنان به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری در بعضی از موارد، شرایط ناخوشایندی را برای بیمار ایجاد می‌کند. کولپوسکوپی یک روش درمانی و تشخیصی محسوب می‎شود که علاوه بر تشخیص بیماری‌های مربوط به سرطان دهانه رحم، به تشخیص بیماری‌های مقاربتی مثل عفونت HPV می‌پردازد. برای این که به جواب سوال کولپوسکوپی چیست ، برسید و در مورد نحوه انجام و بهترین زمان برای کولپوسکوپی، توضیحات بیشتری در اختیارتان قرار دهیم تا انتهای این مقاله از دکتر دکتر همراه ما باشید.

در پایان اگر سوالی داشتید می‌توانید در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ بدهد.

کولپوسکوپی چیست و چگونه انجام میشود؟

کولپوسکوپی چیست؟ کولپوسکوپی (Colposcopy) یک آزمایش برای بررسی مشکلات دهانه رحم بانوان و تشخیص انواع بیماری مقاربتی زنان است. این آزمایش تغییراتی سلولی ایجاد شده در دهانه رحم بانوان را بررسی می‌کند و برای تشخیص بیماری‌های رحم قابل استفاده است. اگر این غربالگری نشان دهد که تغییراتی در سلول‌ها رخ داده، می‌توان پیش بینی برای بروز سلو‌ل‌های سرطانی دهانه رحم انجام داد.

سایت nhs در مورد کولپوسکوپی و نحوه انجام آن می‌گوید:

«کولپوسکوپی، آزمایشی برای بررسی دقیق دهانه رحم است. کولپوسکوپی اغلب در مواقعی انجام می‌شود که غربالگری دهانه رحم، تغییراتی را در سلول‌های شما پیدا کند که توسط انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این سلو‌ل‌های تغییر یافته می‌توانند به سلول‌های سرطانی دهانه رحم تبدیل شوند. در طول کولپوسکوپی، یک ابزار صاف و لوله‌ای شکل (یک اسپکولوم) به آرامی در واژن قرار داده می‌شود تا آن را باز کند.»

در کولپوسکوپی رحم از ابزاری به نام اسپکولوم استفاده می‌شود. این ابزار به آرامی ‌ در واژن قرار داده شده و سپس باز می‌شود. به این ترتیب، متخصص زنان و زایمان بررسی‌های پزشکی لازم را نجام می‌دهد. برای بررسی‌های مختلف، از میکروسکوپ استفاده می‌شود تا به راحتی تغییرات ایجاد شده حتی در کوچکترین سلول‌ها را مشاهده کرد.

در برخی از مواقع ممکن است که نیاز به بررسی بیشتری باشد. از این‌رو پزشک نمونه کوچکی از سلول‌های دهانه رحم را برای آزمایش برمی‌دارد تا تشخیص بهتری داشته باشد.

کولپوسکوپی به چه دلایلی انجام می‌شود؟

متاسفانه مراقبت‌های زنان در کشور ما نادیده گرفته می‌شوند و درصد بسیاری از زنان از مراجعه ماهیانه و مکرر به متخصص زنان و زایمان محروم هستند یا خودشان این موضوع را جدی نمی‌گیرند. در صورتی که مراجعه‌های ماهانه یا دوره‌ای به پزشک زنان برای خانم‌ها ضروری است. سوال پیش می‌آید که کولپوسکوپی چه موقع باید انجام شود؟ اگر پزشک زنان در معاینه‌های اولیه دهانه رحم نیاز به بررسی بیشتری داشته باشد، کولپوسکوپی را تجویز می‌کند. به طور کلی کولپوسکوپی به دلایل زیر تجویز می‌شود:

• نتایج تست پاپ اسمیر طبیعی نباشد.
• دهانه رحم در طول معاینه غیر طبیعی باشد.
• آزمایش‌های مختلف نشان دهند که ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV (زگیل تناسلی) در دهانه رحم تشخیص داده شده است.
• دهانه رحم یا سرویسیت دچار التهاب باشند.
• تغییرات پیش‌سرطانی در بافت و ساختار واژن رخ داده باشد.
• تغییرات مشکوک به سرطان فرج دیده شود.

پزشک زنان و دکتر بیوپسی دهانه رحم با مشاهده عوامل گفته شده برای تشخیص بهتر کولپوسکوپی رحم را تجویز می‌کند تا بعد از آزمایش تشخیص بهتری داشته باشد.

کولپوسکوپی چگونه انجام می شود؟

روند انجام آزمایش کولپوسکوپی رحم خیلی پیچیده و آزار دهنده نیست و دکتر زنان از بیمار می‌خواهد که با او همکاری کند تا به راحت‌ترین شکل این آزمایش انجام شود. برای اینکه با متخصصی که برای درمان باید به آن مراجعه کنید بیشتر آشنا شوید، می‌توانید مطلب تخصص زنان و زایمان چیست را بخوانید. مراحل انجام  آزمایش سرطان رحم  به شرح زیر است:

• روی میز معاینه، دراز بکشید و پاهایتان را روی رکاب قرار دهید.
• پزشک برای باز نگه داشتن واژن از اسپکولوم استفاده می‌کند تا بتواند دهانه رحم را ببیند.
• سپس پزشک یک سواب پنبه‌ای را در محلولی شبیه سرکه آغشته کرده و از آن برای پاک کردن دهانه رحم و واژن استفاده می‌کند. این کار ممکن است با کمی‌ سوزش همراه باشد، اما مشکل خاصی برای بیمار به وجود نمی‌آورد.
• پس از پاک کردن دهانه رحم و واژن از کولپوسکوپ برای بررسی دهانه رحم و واژن استفاده می‌شود. (کولپوسکوپ در تمام مدت خارج از واژن شما خواهد بود.)

در نهایت پزشک با مشاهده و بررسی دهانه رحم می‌تواند تشخیص بهتری برای درمان یا نوع بیماری رحم داشته باشد.

چگونه برای کولپوسکوپی آماده شویم؟

قبل از اینکه برای کولپوسکوپی رحم به پزشک مراجعه کنید نیاز است که از قبل آمادگی داشته باشید. مهم‌ترین اقدامات برای انجام کولپوسکوپی به شرح زیر هستند:

• یک شبانه روز قبل از انجام کولپوسکوپی از کرم‌ها، لوبریکانت‌ها و تامپون در داخل واژن استفاده نکنید. (برای آشنایی با تامپون و روش استفاده از آن مقاله تامپون چیست دکتردکتر را مطالعه کنید.)
• از یک شبانه روز قبل، رابطه جنسی نداشته باشید.
• تاریخ انجام کولپوسکوپی را به گونه‌ای برنامه ریزی کنید که با تاریخ پریودتان تداخلی نداشته باشد.
• در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند: آسپیرین، این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید. زیرا این داروها ممکن است منجر به خونریزی شدید در طول انجام کولپوسکوپی شوند.
• اگر باردار هستید، این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید.

دقت داشته باشید که آزمایش کولپوسکوپی بهتر است در بیمارستان یا کلینیک انجام شود.

بهترین زمان برای کولپوسکوپی

بهترین زمان برای کولپوسکوپی هنگامی ‌است که آزمایش تست پاپ اسمیر بیمار مثبت شده یا ابتلای به ویروس اچ پی وی و یا ایجاد زگیل تناسلی به تایید پزشک برسد. در این شرایط باید آزمایش دهانه رحم انجام شود تا ضایعات ایجاد شده بررسی شوند و میزان پیشرفت بیماری مشخص شود.

بنابراین می‌توان گفت که بهترین زمان برای کولپوسکوپی پس از تایید نتیجه آزمایش زگیل تناسلی و مثبت بودن پاپ اسمیر است. دقت داشته باشید که آزمایش‌های کولپوسکوپی و پاپ اسمیر به طور همزمان انجام نمی‌شود؛ اما اگر پزشک متخصص زنان تبحر کافی داشته باشد و بتواند تشخیص درستی انجام دهد، ممکن است که به طور همزمان این آزمایش‌ها را انجام دهد.

فرق پاپ اسمیر و کولپوسکوپی

آزمایش پاپ اسمیر برای جمع آوری نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم تجویز می‌شود تا نتایج اولیه‌ای برای تشخیص سرطان دهانه رحم انجام داد. در صورتی که تست پاپ اسمیر نشان دهد، تعدادی سلول‌های غیر طبیعی در دهانه رحم وجود دارد و آزمایش زگیل تناسلی هم مثبت باشد، پزشک باید برای تشخیص بهتر از کولپوسکوپی استفاده می‌کند.

در آزمایش کولپوسکوپی، سلول‌های رحم با دقت بیشتری بررسی می‌شوند تا احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان‌ها مانند: سرطان دهانه رحم، واژن و فرج تشخیص داده شوند.

دکتر برای شما آزمایش پاپ اسمیر تجویز کرده است؟ در مقاله تست پاپ اسمیر چیست مجله دکتردکتر می‌توانید اطلاعات خوبی راجع به آن کسب کنید.

تشخیص بیماری ها با کولپوسکوپی

تشخیص بیماری ها با کولپوسکوپی انجام می‌گیرد. در صورتی که پزشک در نتیجه کولپوسکوپی ، مورد مشکوکی ببیند، نمونه‌ای از سلول‌های رحم را برمی‌دارد که به آن بیوپسی می‌گویند. نمونه‌هایی که با بیوپسی برداشته می‌شوند در یک آزمایشگاه پاتوبیولوژیک با دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند و اگر سرطان دهانه رحم تشخیص داده شود، یکی از راه‌های زیر برای بیمار تجویز می‌شود:

بهتر است که با تفسیر جواب کولپوسکوپی و بیوپسی بیشتر آشنا شوید. در ادامه به تشریح این موضوع می‌پردازیم.

تفسیر جواب کولپوسکوپی

بعد از اتمام بررسی بیوپسی، ممکن است بیمار هیچ سلول غیر طبیعی نداشته باشد که در این شرایط، تفسیر جواب کولپوسکوپی نرمال است. با توجه به سن افراد، بعد از نتیجه نرمال بیوپسی، پزشک سه تا پنج سال بعد را برای معاینه مجدد در نظر می‌گیرد تا غربالگری از دهانه رحم مجدد انجام شود.

اگر در نتایج بیوپسی، سلول‌های غیر طبیعی یافت شود، به معنی غیر طبیعی بودن تفسیر جواب کولپوسکوپی است و باید بررسی‌های بیشتری انجام شود. البته این موضوع به این معنا نیست که سرطان دهانه رحم رخ داده، بلکه ممکن است در صورت عدم درمان، به سرطان مبتلا شد.

پزشکان زنان و زایمان برای میزان خطرناک بودن سلول‌های غیر طبیعی اصطلاحاتی دارند که این موارد عبارتند از:

• CIN1، ریسک پایین
• CIN2، ریسک متوسط
• CIN3، ریسک بالا
• CGIN، ریسک بالا

هریک از این اصطلاحات، میزان ریسک متفاوتی دارند که توسط پزشک بررسی می‎شوند.

آیا تشخیص انجام بیوپسی توسط پزشک نشانه خطرناکی است؟

تشخیص بیوپسی نمی‌تواند به عنوان نشانه‌های خطرناک عنوان شود. زیرا با توجه به آزمایش انجام شده ممکن است که میزان ریسک بیماری و ایجاد سلول‌های غیر طبیعی کم باشد و خطری بیمار را تهدید نکند. اما در شرایطی که میزان ریسک بیماری سرطانی افزایش پیدا کند باید به موقع برای درمان اقدام کرد.

اقدامات و روش‌های درمان بعد از مشاهده بافت غیر طبیعی در بیوپسی

با توجه به اینکه نتایج آزمایش بیوپسی با میزان ریسک متفاوتی همراه است، از این‌رو روش‌های درمانی مختلفی هم برای بیمار در نظر گرفته می‌شود که در جدول زیر میزان ریسک بیماری و درمان توصیه شده را عنوان کرده‌ایم:

پزشک با توجه به نتیجه کولپوسکوپی و میزان ریسک، آزمایش‌های بیشتری را انجام می‌دهد.

مراقبت های لازم در دوران نقاهت بعد از کولپوسکوپی

بعد از کولپوسکوپی رحم و بیوپسی می‌توان به زندگی طبیعی بازگشت و سراغ کارهای روزمره رفت. اما دقت داشته باشید که هیچ چیزی داخل واژن قرار ندهید و از استفاده تامپون و کرم خودداری کنید. همچنین حداقل 48 ساعت پس از کولپوسکوپی رابطه جنسی نداشته باشید.

خطرات و عوارض کولپوسکوپی

کولپوسکوپی و بیوپسی، روش‌های بی خطری هستند و هیچگونه عوارضی از خود بر جای نمی‌گذارند. اندکی خونریزی یا لکه بینی پس از انجام این آزمایش‌ها بسیار طبیعی است.

اگر بعد از انجام کولپوسکوپی رحم، شرایط غیر طبیعی داشته باشید باید به پزشک مراجعه کنید. در حقیقت در صورت بروز موارد زیر نیاز است که به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• ترشحات شدید، زرد و بوی بد واژن
• درد شدید در ناحیه پایین شکم

همچنین اگر خونریزی واژینال دارید که بیش از ۷ روز طول کشیده هم باید بلافاصله به پزشک زنان مراجعه کنید.

هزینه کولپوسکوپی در سال 1403 چقدر است؟

هزینه کولپوسکوپی با توجه به عوامل و فاکتورهای مختلفی بررسی و مشخص می‌شود. عوامل مختلفی در میزان هزینه کولپوسکوپی رحم دخالت دارند که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

• مرکز دولتی یا خصوصی درمانی که انتخاب می‌کنید. هزینه در بیمارستان‌های دولتی و کلینیک‌های خصوصی تفاوت دارد.
• استفاده از بیمه درمانی تامین اجتماعی یا بیمه‌های تکمیلی از دیگر مواردی است که روی هزینه کولپوسکوپی تاثیر خواهد گذاشت. اگر تحت پوشش بیمه درمانی باشید، هزینه کمتری برای این آزمایش پرداخت خواهید کرد.
• تشخیص پزشک برای همزمان انجام دادن آزمایش بیوپسی و کولپوسکوپی باعث افزایش هزینه می‌شود.

هریک از این عوامل می‌توانند هزینه کولپوسکوپی را افزایش یا کاهش دهند. توصیه می‌کنیم که اگر در شهر کوچکی هستید، برای انجام این آزمایش به شهرهای بزرگتر مراجعه نکنید تا هزینه‌های شما افزایش پیدا نکند. شهرهای کوچک هم شرایط معاینات و انجام این آزمایش را دارند.

برای کولپوسکوپی به چه متخصصی مراجعه کنیم؟

معاینه دقیق واژن و رحم، یکی از حساس‌ترین بخش‌های بدن زنان است که باید توسط متخصص انجام شود. از این‌رو برای انجام کولپوسکوپی باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد تا معاینات به بهترین شکل انجام شوند. بعضی از مراکز، انجام این آزمایش را به اپراتورها یا پرستارها محول می‌کنند، اما بهتر است این کار توسط پزشک زنان انجام گیرد تا تشخیص دقیق‌تری به دست آید.

آیا کولپوسکوپی درد دارد؟

کولپوسکوپی رحم به طور تقریبی دردی ندارد، اما هنگامی ‌که پزشک اسپکولوم را وارد واژن می‌کند، ممکن است کمی ‌احساس درد و فشار داشته باشید. در بعضی مواقع ممکن است سوزش کمی احساس کنید که این مورد، اکثرا هنگام بیوپسی اتفاق می‌افتد. درد برداشتن نمونه از رحم به اندازه یک نیشگون گرفتن در سایر نقاط بدن است و با مصرف مسکن قبل از نمونه برداری، همین درد هم احساس نمی‌شود. در حالت کلی، نگرانی از بابت درد کولپوسکوپی وجود ندارد.

تشخیص بیماری ها با کولپوسکوپی را عقب نیندازید

اگر در آزمایش‌های سرطان دهانه رحم، پزشک با مورد مشکوکی روبه‌رو شود، کولپوسکوپی رحم را تجویز می‌کند تا به سرعت، تشخیص انواع سرطان رحم انجام گیرد و در صورت ابتلا، روش‌های درمان شروع شود. برای این که بهترین تشخیص از آزمایش‌های سرطان دهانه رحم و عفونت HPV را داشته باشید، باید از پزشک‌های متخصص زنان و زایمان نوبت بگیرید. سامانه نوبت دهی دکتردکتر برای این که بتوانید در زمان کوتاهی از بهترین دکتر زنان وقت معاینه دریافت کنید، در کنارتان است. کافی است که به صفحه خدمات و نوبت دهی پزشک سامانه دکتردکتر مراجعه کرده تا از بهترین پزشک‌ها، نوبت دریافت کنید. نظر شما در مورد کولپوسکوپی چیست ؟ در صورتی که سوالی درباره بهترین زمان مراجعه برای انجام آزمایش کولپوسکوپی دارید که در این متن به آن اشاره نشده است، می‌توانید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.

منابع:

www.nhs.uk

www.mayoclinic.org

my.clevelandclinic.org

سوالات متداول کولپوسکوپی