سینوزیت مزمن ؛ از پیشگیری تا درمان سینوزیت مزمن

عفونت و متورم‌شدن بافت‌های بالایی صورت منجر به سینوزیت مزمن می‌شود و درمان آن کمی دشوار است. این وضعیت باعث می‌شود که فضاهای داخل بینی و سر به نام سینوس ملتهب و متورم شوند. مدت سینوزیت مزمن حتی با درمان هم ۱۲ هفته یا بیشتر طول می‌کشد. برای درمان سینوزیت مداوم و مزمن از روش‌هایی مانند شست‌وشوی بینی، استراحت‌کردن، مصرف داروهایی نظیر کورتون و موارد دیگر استفاده می‌شود.

در این مقاله از عوارض، علائم و روش‌های درمان سینوزیت از نوع مزمن هم برایتان خواهیم گفت.

در پایان اگر سوال داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

سینوزیت مزمن چیست؟

پس از عفونی شدن سینوس‌ها در استخوان سر، هنگامی که عفونت موقتی بوده و با سرماخوردگی همراه باشد، به آن سینوزیت مزمن می‌گویند. در صورتی که سینوزیت شما با تب همراه باشد، احتمالا به سینوزیت حاد مبتلا شده‌اید؛ زیرا در سینوزیت مزمن علائمی از تب وجود ندارد.

علائم سینوزیت مزمن تا چند هفته ادامه پیدا می‌کند و بیش از سه بار در سال اتفاق نمی‌افتد‌. متخصصان علت اصلی ابتلا به این نوع سینوزیت را رشد باکتری‌ها در محل سینوس‌ها می‌دانند.

علت سینوزیت مزمن

همانطور که در بالا نیز اشاره شد، حفره‌هایی در استخوان‌‌بندی جمجمه تمام افراد وجود دارند که با هوا پر شده‌اند. به این حفره‌ها سینوس گفته می‌شود. این سینوس‌ها در استخوان گونه، کف جمجمه و پیشانی قرار گرفته‌اند و علاوه بر هوا، ماده‌ای مخاطی در آنها قرار دارد که موکوس نامیده می‌شوند.

هنگامی که موکوس سینوس‌ها از حد مشخص خود بیشتر یا مجرای سینوس بسته شود، شرایط برای ایجاد سینوزیت فراهم می‌شود. در این وضعیت است که ویروس‌‌ها و باکتری‌ها سینوس‌ها را مورد حمله قرار می‌‌دهند و باعث ایجاد عفونت و التهاب در این قسمت‌ها می‌شوند. به عفونت و التهاب ایجاد شده در سینوس‌ها، سینوزیت می‌گویند.

اگر بخواهیم انواع سینوزیت را تقسیم‌بندی کنیم، باید بگوییم که سینوزیت دو نوع مزمن و سینوزیت حاد دارد که هر کدام از آن‌ها عوارض مخصوصی دارند. تفاوت سینوزیت‌ها با میزان شدت و مدت علائم و همچنین تعداد تکرار آن در طول یک سال مشخص می‌شود.

علائم سینوزیت مزمن

می‌دانید که هر بیماری برای ظاهر کردن خود در بدن افراد، علائم و نشانه‌های خاصی دارد. پس هنگامی که به سینوزیت مزمن مبتلا شدید، علائم خاصی را مشاهده خواهید کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• گلودرد (اگر گلودرد دارید در مقاله علت گلودرد در مورد این مشکل و راه های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.)
• گوش‌ درد
• آبریزش بینی
• حالت تهوع که در مقاله رفع حالت تهوع می‌توانید در مورد روش رفع آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.
• بوی بد دهان
• التهاب بینی
• خستگی و کسالت
• درد در فک بالا و دندان‌ها
• کاهش حس بویایی و چشایی
• سرفه‌های شدید در طول شب
• ترشحات غلیظ و تغییر رنگ آب بینی
• تخلیه ترشحات مخاطی به پشت حلق
• انسداد یا گرفتگی بینی و سخت‌شدن تنفس از راه آن
• درد، حساسیت، تورم در اطراف چشم‌ها، گونه‌ها، بینی یا پیشانی

سینوزیت مزمن با گرفتگی صدا هم همراه می‌شود. اگر عفونت هم به‌میان بیاید، علائمی مانند سرگیجه دور از ذهن نخواهد بود.

سینوزیت مزمن و‌ سردرد

سردرد مزمن یکی از نشانه‌های عفونت سینوسی است. این سردرد می‌تواند جزو بدترین نوع سردرد‌ها باشد. زیرا درد در ناحیه‌های پیشانی، چشم و بینی رخ می‌دهد و هرچه می‌گذرد؛ درد بیشتر می‌شود. فردی که این نوع سردرد را تجربه می‌کند، در ناحیه سینوزیت خود عفونت دارد. به طور معمول افراد در این شرایط در پیشانی، چشم و گونه‌های خود احساس فشار زیادی دارند.

علل شایع بروز سردرد ناشی از سینوزیت مزمن عبارتند از:

• پولیپ بینی
• انحراف سپتوم بینی
• عفونت باکتریایی، ویروسی و قارچی
• سیستم ایمنی ضعیف بدن و بیماری‌های زمینه‌ای
• عفونت مجاری تنفسی
• آلرژی و حساسیت
• آسم

اگر هریک از این علائم و بیماری‌ها دارید باید به پزشک مراجعه کنید تا سردرد را درمان کنید.

سینوزیت مزمن کودکان

سینوزیت در کودکان هم رخ می‌دهد؛ آن هم از هر دو نوع مزمن و حاد. عفونت‌های حاد بیش از ده روز طول نمی‌کشند. علائم سینوزیت مزمن بیش از ۱۲ هفته طول می‌کشد و به طور کامل با دارو برطرف نمی‌شود. باکتری‌های رایجی که باعث سینوزیت در کودکان می شوند عبارتند از:

• استرپتوکوک پنومونی
• هموفیلوس آنفولانزا

درمان سینوزیت در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• آنتی‌بیوتیک‌ها که از سوی پزشک کودک تعیین می‌شوند.
• استامینوفن (برای درد یا ناراحتی)
• نوعی ضداحتقان (به عنوان مثال، سودوافدرین و/یا رقیق‌کننده مخاط

با توجه به حساس بودن بدن کودکان حتما در صورت بروز علائم مشابه به دکتر کودکان مراجعه نمایید و اقدام به درمان‌ خانگی نکنید.

عوارض سینوزیت مزمن

عوارض درمان‌نکردن سینوزیت چیست؟ اگر سینوزیت مزمن برای مدت طولانی درمان نشود، ممکن است عفونت مزمن سینوس به بخش‌های حیاتی بدن از جمله استخوان‌ها، مایع نخاعی و مغز سرایت کند. این عوارض، مننژیت و آبسه‌های مغزی به همراه می‌آورند و نیاز به جراحی فوری اورژانسی دارند.

تشخیص سینوزیت مزمن

تا این بخش از مقاله به طور کامل با سینوزیت و انواع آن آشنا شدید و علل ابتلا به سینوزیت مزمن را نیز به شما معرفی کردیم. اما حالا این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توانید سینوزیت مزمن را تشخیص دهید؟ همانطور که می‌دانید برای تشخیص درست هر بیماری، قدم نخست مراجعه به پزشک متخصص است.

برای تشخیص سینوزیت مزمن، باید به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. سپس وضعیت خود را به طور کامل برای پزشک توضیح بذهید و علائمی را برای او بازگو کنید.

در ادامه پزشک معاینه را آغاز می‌کند و سینوس‌های قسمت پیشانی و بینی را با دست فشار می‌دهد. در صورتی که درد زیادی در این بخش‌ها احساس کردید، امکان ابتلای شما به سینوزیت مزمن وجود دارد. اما پزشک برای مطمئن شدن از تشخیص خود، از روش‌های دیگری نیز استفاده می‌کند.

جدول روش‌های تشخیص سینوزیت مزمن

در جدول زیر، انواع روش‌های تشخیص سینوزیت مزمن را مورد بررسی قرار داده‌ایم:

درمان سینوزیت مزمن

پس از تشخیص سینوزیت مزمن توسط پزشک متخصص، لازم است پروسه درمان سینوزیت آغاز شود. برای درمان سینوزیت مزمن می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد.

درمان خانگی سینوزیت مزمن

پس از تشخیص سینوزیت، با تغییر شیوه زندگی و درمان‌های خانگی به بهبود بیماری خود کمک کنید. از جمله روش‌های خانگی درمان این وضعیت به موارد زیر دقت کنید:

مرطوب نگه داشتن سینوس‌‌ها

یکی از روش‌هایی که به درمان سینوس‌ها کمک زیادی می‌کند، مرطوب نگهداشتن آنها است. برای انجام این کار ظرفی را پر از آب کرده و روی اجاق گاز کمی داغ کنید.

سپس سر خود را بالای ظرف نگه داشته و با یک پارچه یا حوله، آن را خوب بپوشانید. بخار آبی را که از سطح آب بالا می‌آید به طور کامل استنشاق کنید. سعی کنید تمام بخار را به سمت بینی خود هدایت کنید تا سینوس‌ها به‌خوبی مرطوب شوند.

علاوه بر این، دوش آب گرم هم برای مرطوب‌کردن سینوس‌ها بسیار مناسب است. اگر در هوای گرم و مرطوب به طور عمیق تنفس کنید، این کار باعث تخلیه بیشتر ترشحات سینوس‌ها از راه بینی می‌شود و به کاهش درد ناشی از آن کمک خواهد کرد.

 استراحت کافی

یکی از بهترین راهکارها برای درمان سینوزیت مزمن، استراحت مناسب و کافی در منزل است. هنگامی که شما به استراحت می‌پردازید، این امکان را برای بدن فراهم می‌کنید تا انرژی خود را صرف مبارزه با التهابات ناشی از سینوزیت کند. استراحت کافی به بهبود سریع‌تر شما کمک می‌کند.

شست‌و‌شوی مجاری بینی

یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی سینوزیت مزمن، شست‌وشوی مداوم مجاری بینی از ترشحات است. شست‌وشوی بینی با محلول‌های سدیم‌دار یا نمکی، مخاط بینی را از مواد آلوده و تحریک‌‌کننده پاک می‌کند.

درمان سینوزیت مزمن با طب سوزنی

طب سوزنی یکی از روش‌های درمان سینوزیت مزمن است. از طریق این روش درمانی می‌توان التهاب و احساس فشار در ناحیه بینی و پیشانی را کاهش داد. اما توجه کنید که طب سوزنی باید با نظر متخصص و از طریق پزشک انجام شود.

سینوزیت مزمن با داروی گیاهی

به پیشنهادات زیر از درمان گیاهی سینوزیت دقت کنید؛ یادتان باشد که این‌ها پشتوانه علمی خیلی دقیق ندارند و شاید عوارضی به‌همراه بیاورند:

•  گفته می‌شود که مخلوط زردچوبه و ریشه زنجبیل در چای داغ با شل شدن مخاط و کاهش فشار، سینوزیت را تسکین می‌دهد.
• سعی کنید سیر، پیاز و فلفل را هم در وعده‌های غذایی یا سوپ خود اضافه کنید.
• محلولی از آب، استویا (شیرین‌کننده طبیعی برای جایگزین‌کردن قندوشکر) و ۲ قاشق چای‌خوری سرکه سیب برای رفع سینوزیت بنوشید.

توجه کنید این روش‌ها درمان قطعی این بیماری نیستند.

داروی سینوزیت مزمن

گاهی اوقات روش‌های خانگی برای درمان سینوزیت مزمن موثر نیستند و با توجه به توصیه پزشک، لازم است از داروهای مناسب استفاده کنید. البته در بیشتر اوقات اگر به سینوزیت مزمن مبتلا شده باشید، با درمان خانگی سرماخوردگی مشکل شما هم حل می‌شود. در ادامه به تعدادی از این داروها اشاره می‌کنیم:

کورتون خوراکی یا تزریقی

یکی از روش‌های کاهش التهاب ناشی از سینوزیت مزمن، استفاده از کورتون به صورت تزریقی یا خوراکی است. این ماده به خصوص برای رفع سینوزیت مزمن با پولیپ بینی بسیار مناسب است.

به این نکته توجه کنید که داروهای خوراکی کورتون در بعضی از افراد عوارض جانبی به همراه خواهند داشت. در این مواقع پزشک تنها در وضعیت ضروری است که آن را برای بیمار تجویز می‌کند.

آنتی‌بیوتیک‌ها

بهترین آنتی بیوتیک سینوزیت مزمن چیست؟ گاهی‌اوقات، سینوزیت‌های مزمن با عفونت‌های باکتریایی همراه هستند. ممکن است پزشک برای رفع آن‌ها به بیمار آنتی‌بیوتیک‌ بدهد. برخی از گزینه‌ها شامل این مواردند:

• تتراسایکلین‌ها
• تری متوپریم-سولفامتوکسازول
• آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی مانند وانکومایسین، لینزولید و داپتومایسین

مصرف این داروها باید با نسخه پزشک و دوز مشخص شده توسط متخصص انجام شود.

اسپری کورتون داخل بینی

در بیشتر اوقات اسپری کورتون از بروز التهاب جلوگیری می‌کند و در صورت دچارشدن به التهاب، آن را رفع می‌کند. اما گاهی اوقات، اسپری کورتون به تنهایی سازگار نیست، پس پزشک از بیمار می‌خواهد بینی خود را با محلول نمک، همراه با چند قطره کورتون شست‌وشو بدهد.

همچنین قطره رینوسالتین نیز یک محصول گیاهی است که به کاهش التهاب و احتقان بینی در افرادی که از سینوزیت مزمن رنج می‌برند، کمک می‌کند.

ایمنی درمانی

روش ایمنی درمانی برای کسانی تجویز می‌شود که در سینوزیت آن‌ها آلرژی نقشی ندارد. در این روش برای درمان سینوزیت، واکسنی به نام واکسن آلرژی را به بدن فرد بیمار تزریق می‌کنند. پزشک با تزریق ماده آلرژی‌زا به پوست بیمار، تلاش می‌کند تا حساسیت بدن او را نسبت به آن ماده کم کند.

جراحی سینوزیت مزمن

اگر بیمار پس از استفاده از دارو‌ها همچنان از داشتن سینوزیت مزمن احساس ناراحتی کند، پزشک مجبور است از عمل جراحی استفاده کند. در این روش، برای برداشتن بافت بیمار یا پولیپ بینی و تسهیل تخلیه سینوس‌ها، بیمار را تحت عمل جراحی قرار می‌دهد.

در روش جراحی آندوسکوپی، از لوله‌های باریک و انعطاف‌پذیری استفاده می‌شود که در سر آن‌ها لنز‌هایی تعبیه شده است. پزشک به وسیله این لنز‌ها مجاری سینوس‌ها را به خوبی مشاهده می‌کند و هرگونه بافتی را از بین می‌برد که مانع از تخلیه سینوس‌های درگیر می‌شوند.

میزان موفقیت روش جراحی برای درمان علائم سینوزیت مزمن بسیار بالا است و عملکرد طبیعی سینوس‌ها را بهبود می‌دهد‌.

درمان سینوزیت مزمن با سینوپلاستی با بالون

سینوپلاستی با بالون ( Balloon Sinuplasty ) به عنوان یک روش درمانی سینوزیت شناخته می‌شود. در این روش با استفاده از بالون‌های کوچک، حفره‌های سینوسی را که راه خروج مخاط را بسته‌اند باز می‌کنند. این روش نوعی جراحی محسوب می‌شود که خونریزی و تورم هم دارد.

اگر سیسنوزیت مزمن، شما را خیلی اذیت می‌کند و به گونه‌ای مانع از فعالیت‌های روزانه شما است؛ می‌توانید از این روش درمانی استفاده کنید.

پیشگیری سینوزیت مزمن

گاهی اوقات، برای پیشگیری از سینوزیت مزمن می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

• بافت‌های بینی خود را همیشه مرطوب نگه دارید.
• غذای سالم مصرف کنید و ورزش مرتبی داشته باشید.
• برای درمان آلرژی و آسم هر چه سریعتر اقدام کنید.
• محلول نمکی مخصوص خریداری کنید و مجرای بینی خود را با آن شست‌وشو بدهید.
• اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید و از قرار گرفتن در مقابل دود آن خودداری کنید.
• از مواد آلرژی‌زا و متورم‌کننده سینوس‌ها مانند شوره حیوانات، گرد و غبار، گرده، دود و کپک دوری کنید.

رعایت موارد ذکر شده می‌تواند در پیشگیری از سینوزیت مزمن بسیار کمک کننده باشد.

عوارض درمان نکردن سینوزیت مزمن

اگر به موقع برای درمان سینوزیت مزمن اقدام نکرد، عوارضی رخ می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

• ماندگاری عفونت در قسمت سینوزیت‌ها می‌تواند عفونت در چشم، بینی و رگ‌های خونی مغزی به وجود آورد.
• سرایت عفونت به چشم منجر به کوری، مشکل در دید و تاری می‌شود.
• اگر درمان را جدی نگرفت، سینوزیت زمینه ساز عفونت‌های استخوانی خواهد بود.
• التهابات عفونی باعث تحریک بویایی و آسیب رساندن در حس‌های بویایی می‌شود.

برای اینکه هیچ کدام از این عوارض را تجربه نکنید باید به پزشک مراجعه کنید. هرچه زودتر درمان سینوزیت مزمن را آغاز کنید، احتمال بروز عوارض کمتر خواهد بود.

سینوزیت مزمن چقدر طول می‌کشد؟

سینوزیت مزمن به التهابی طولانی‌مدت در سینوس‌ها و مسیرهای تنفسی اطلاق می‌شود که حداقل 12 هفته یا بیشتر طول می‌کشد. برخلاف سینوزیت حاد که به طور معمول طی چند هفته و با درمان مناسب بهبود می‌یابد، سینوزیت مزمن حتی با درمان‌های دارویی و مراقبت‌های خانگی ممکن است بهبودی سریع نداشته باشد و نیاز به مدیریت مداوم و پیگیری‌های منظم با پزشک داشته باشد.

سینوزیت مزمن در برخی از افراد ممکن است دوره‌های طولانی و پایدار داشته باشد، در حالی که در برخی دیگر می‌تواند به صورت دوره‌ای و با بازگشت علائم همراه باشد. عوامل مختلفی مانند آلرژی‌ها، عفونت‌های مکرر، مشکلات ساختاری در بینی و ضعف سیستم ایمنی می‌توانند این بیماری را پیچیده‌تر کنند و مدت‌زمان آن را طولانی‌تر سازند.

سینوزیت مزمن خطرناک نیست اما باید هر چه سریع‌تر درمان شود!

سینوزیت مزمن یک بیماری خطرناک نیست، اما در صورتی که به موقع درمان نشود، عوارضی همراه دارد. با بروز علائم سینوزیت مزمن می‌توانید هرچه سریع‌تر درمان را شروع کنید. درمان سینوزیت مزمن از طریق روش‌های مختلف انجام می‌شود که پزشک با توجه به شرایط بیمار نسخه خود را تجویز خواهد کرد.

برای درمان این بیماری باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرد. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی در کنار شما است تا از بهترین متخصص‌ها و پزشک گوش و حلق و بینی نوبت مشاوره و ملاقات حضوری بگیرید. ما در این متن سعی کرده‌ایم شما را با علائم سینوزیت آشنا کنیم، اما اگر سوال یا ابهامی ‌دارید که در متن به آن اشاره نشده است، می‌توانید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.

منابع:

my.clevelandclinic.org

mayoclinic.org