سینوزیت مزمن از عفونت و متورم‌شدن بافت‌های بالایی صورت ناشی می‌شود و درمان آن کمی دشوار است. این وضعیت باعث می‌شود که فضاهای داخل بینی و سر به نام سینوس ملتهب و متورم شوند. مدت سینوزیت مزمن حتی با درمان هم ۱۲ هفته یا بیشتر طول می‌کشد. برای درمان سینوزیت مداوم و مزمن از روش‌هایی مانند شستوشوی بینی، استراحت‌کردن، مصرف داروهایی نظیر کورتون و موارد دیگر استفاده می‌شود.
در این مقاله از عوارض، علائم و روشهای درمان سینوزیت از نوع مزمن هم برایتان خواهیم گفت. برای مطالعه این مقاله به ۶ دقیقه زمان نیاز دارید.
سینوزیت مزمن چیست؟
پس از عفونی شدن سینوسها در استخوان سر، هنگامی که عفونت موقتی بوده و با سرماخوردگی همراه باشد، به آن سینوزیت مزمن می‌گویند. در صورتی که سینوزیت شما با تب همراه باشد، احتمالا به سینوزیت حاد مبتلا شده‌اید؛ زیرا در سینوزیت مزمن علائمی از تب وجود ندارد.
علائم سینوزیت مزمن تا چند هفته ادامه پیدا می‌کند و بیش از سه بار در سال اتفاق نمی‌افتد. متخصصان علت اصلی ابتلا به این نوع سینوزیت را رشد باکتری‌ها در محل سینوسها می‌دانند.
علت سینوزیت مزمن
همانطور که در بالا نیز اشاره شد، حفره‌هایی در استخوان‌‌بندی جمجمه تمام افراد وجود دارند که با هوا پر شده‌اند. به این حفره‌ها سینوس گفته می‌شود. این سینوسها در استخوان گونه، کف جمجمه و پیشانی قرار گرفته‌اند و علاوه بر هوا، ماده‌ای مخاطی در آنها قرار دارد که موکوس نامیده می‌شوند.
هنگامی که موکوس سینوسها از حد مشخص خود بیشتر یا مجرای سینوس بسته شود، شرایط برای ایجاد سینوزیت فراهم می‌شود. در این وضعیت است که ویروس‌‌ها و باکتری‌ها سینوسها را مورد حمله قرار می‌‌دهند و باعث ایجاد عفونت و التهاب در این قسمت‌ها می‌شوند. به عفونت و التهاب ایجاد شده در سینوسها، سینوزیت می‌گویند.
اگر بخواهیم انواع سینوزیت را تقسیم‌بندی کنیم، باید بگوییم که سینوزیت دو نوع مزمن و حاد دارد که هر کدام از آنها عوارض مخصوصی دارند. تفاوت سینوزیت‌ها با میزان شدت و مدت علائم و همچنین تعداد تکرار آن در طول یک سال مشخص می‌شود.
علائم سینوزیت مزمن
می‌دانید که هر بیماری برای ظاهر کردن خود در بدن افراد، علائم و نشانه‌های خاصی دارد. پس هنگامی که به سینوزیت مزمن مبتلا شدید، علائم خاصی را مشاهده خواهید کرد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- گلودرد
- گوش درد
- آبریزش بینی
- حالت تهوع
- بوی بد دهان
- التهاب بینی
- خستگی و کسالت
- سینوزیت مزمن و سردرد
- درد در فک بالا و دندان‌ها
- کاهش حس بویایی و چشایی
- سرفه‌های شدید در طول شب
- ترشحات غلیظ و تغییر رنگ آب بینی
- تخلیه ترشحات مخاطی به پشت حلق
- انسداد یا گرفتگی (احتقان) بینی و سخت‌شدن تنفس از راه آن
- درد، حساسیت، تورم در اطراف چشم‌ها، گونه‌ها، بینی یا پیشانی
سینوزیت مزمن با گرفتگی صدا هم همراه می‌شود. اگر عفونت هم به‌میان بیاید، بروز سینوزیت مزمن و سرگیجه، دور از ذهن نخواهد بود.
سینوزیت مزمن کودکان
سینوزیت در کودکان هم رخ می‌دهد؛ آن هم از هر دو نوع مزمن و حاد. عفونت‌های حاد بیش از ده روز طول نمی‌کشند. علائم سینوزیت مزمن بیش از ۱۲ هفته طول می‌کشد و به طور کامل با دارو برطرف نمی‌شود. باکتری‌های رایجی که باعث سینوزیت در کودکان می شوند عبارتند از:
- استرپتوکوک پنومونی
- هموفیلوس آنفولانزا
درمان سینوزیت در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها که از سوی پزشک کودک تعیین می‌شوند.
- استامینوفن (برای درد یا ناراحتی)
- نوعی ضداحتقان (به عنوان مثال، سودوافدرین و/یا رقیق‌کننده مخاط
عوارض سینوزیت مزمن
عوارض درمان‌نکردن سینوزیت چیست؟ اگر سینوزیت مزمن برای مدت طولانی درمان نشود، ممکن است عفونت مزمن سینوس به بخش‌های حیاتی بدن از جمله استخوان‌ها، مایع نخاعی و مغز سرایت کند. این عوارض، مننژیت و آبسه‌های مغزی به همراه می‌آورند و نیاز به جراحی فوری اورژانسی دارند.
تشخیص سینوزیت مزمن
تا این بخش از مقاله به طور کامل با سینوزیت و انواع آن آشنا شدید و علل ابتلا به سینوزیت حاد و مزمن را نیز به شما معرفی کردیم. اما حالا این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توانید سینوزیت مزمن را تشخیص دهید؟ همانطور که می‌دانید برای تشخیص درست هر بیماری، قدم نخست مراجعه به پزشک متخصص است.
برای تشخیص سینوزیت مزمن، باید به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. سپس وضعیت خود را به طور کامل برای پزشک توضیح بذهید و علائمی را برای او بازگو کنید.
در ادامه پزشک معاینه را آغاز می‌کند و سینوس‌های قسمت پیشانی و بینی را با دست فشار می‌دهد. در صورتی که درد زیادی در این بخش‌ها احساس کردید، امکان ابتلای شما به سینوزیت مزمن وجود دارد. اما پزشک برای مطمئن شدن از تشخیص خود، از روشهای دیگری نیز استفاده می‌کند.
جدول روشهای تشخیص سینوزیت مزمن
در جدول زیر، انواع روشهای تشخیص سینوزیت مزمن را مورد بررسی قرار داده‌ایم:
| تست پوستی آلرژی | در این آزمایش موادی که ممکن است بیمار به آنها آلرژی داشته باشد را زیر پوست ناحیه ساعد تزریق می‌کنند. در صورتی که پوست فرد در ناحیه تزریق قرمز و متورم شود، به این معنی است که فرد نسبت به آن مواد آلرژی دارد. |
| تصویربرداری پزشکی | ام آر آی-سیتی اسکن؛ برای بررسی جزئیات وضعیت سینوسها و بینی |
| مشاهده داخل بینی به‌طور مستقیم | در این روش پزشک با کمک دستگاه آندوسکوپی و یک لوله بسیار باریک و منعطف، قسمت‌های داخلی بینی را مشاهده می‌کند. |
درمان سینوزیت مزمن و حاد
پس از تشخیص سینوزیت مزمن توسط پزشک متخصص، لازم است پروسه درمان آغاز شود. برای درمان سینوزیت مزمن می‌توان از روشهای زیر استفاده کرد.
درمان خانگی سینوزیت مزمن
پس از تشخیص سینوزیت، با تغییر شیوه زندگی و درمان‌های خانگی به بهبود بیماری خود کمک کنید. از جمله روشهای خانگی درمان این وضعیت به موارد زیر دقت کنید:
مرطوب نگه داشتن سینوسها
یکی از روش‌هایی که به درمان سینوسها کمک زیادی می‌کند، مرطوب نگهداشتن آنها است. برای انجام این کار ظرفی را پر از آب کرده و روی اجاق گاز کمی داغ کنید.
سپس سر خود را بالای ظرف نگه داشته و با یک پارچه یا حوله، آن را خوب بپوشانید. بخار آبی را که از سطح آب بالا می‌آید به طور کامل استنشاق کنید. سعی کنید تمام بخار را به سمت بینی خود هدایت کنید تا سینوسها به‌خوبی مرطوب شوند.
علاوه بر این، دوش آب گرم هم برای مرطوب‌کردن سینوسها بسیار مناسب است. اگر در هوای گرم و مرطوب به طور عمیق تنفس کنید، این کار باعث تخلیه بیشتر ترشحات سینوسها از راه بینی می‌شود و به کاهش درد ناشی از آن کمک خواهد کرد.
استراحت کافی
یکی از بهترین راهکارها برای درمان سینوزیت مزمن، استراحت مناسب و کافی در منزل است. هنگامی که شما به استراحت می‌پردازید، این امکان را برای بدن فراهم می‌کنید تا انرژی خود را صرف مبارزه با التهابات ناشی از سینوزیت کند. استراحت کافی به بهبود سریع‌تر شما کمک می‌کند.
شستوشوی مجاری بینی
یکی دیگر از روشهای درمان خانگی سینوزیت مزمن، شستوشوی مداوم مجاری بینی از ترشحات است. شستوشوی بینی با محلول‌های سدیم‌دار یا نمکی، مخاط بینی را از مواد آلوده و تحریک‌‌کننده پاک می‌کند.
سینوزیت مزمن با داروی گیاهی
به پیشنهادات زیر از درمان گیاهی سینوزیت دقت کنید؛ یادتان باشد که این‌ها پشتوانه علمی خیلی دقیق ندارند و شاید عوارضی به‌همراه بیاورند:
- گفته می‌شود که مخلوط زردچوبه و ریشه زنجبیل در چای داغ با شل شدن مخاط و کاهش فشار، سینوزیت را تسکین می‌دهد.
- سعی کنید سیر، پیاز و فلفل را هم در وعده‌های غذایی یا سوپ خود اضافه کنید.
- محلولی از آب، استویا (شیرین‌کننده طبیعی برای جایگزین‌کردن قندوشکر) و ۲ قاشق چای‌خوری سرکه سیب برای رفع سینوزیت بنوشید.
داروی سینوزیت مزمن
گاهی اوقات روشهای خانگی برای درمان سینوزیت مزمن موثر نیستند و با توجه به توصیه پزشک، لازم است از داروهای مناسب استفاده کنید. البته در بیشتر اوقات اگر به سینوزیت مزمن مبتلا شده باشید، با درمان سرماخوردگی مشکل شما هم حل می‌شود. در ادامه به تعدادی از این داروها اشاره می‌کنیم:
کورتون خوراکی یا تزریقی
یکی از روشهای کاهش التهاب ناشی از سینوزیت مزمن، استفاده از کورتون به صورت تزریقی یا خوراکی است. این ماده به خصوص برای رفع سینوزیت مزمن با پولیپ بینی بسیار مناسب است.
به این نکته توجه کنید که داروهای خوراکی کورتون در بعضی از افراد عوارض جانبی به همراه خواهند داشت. در این مواقع پزشک تنها در وضعیت ضروری است که آن را برای بیمار تجویز می‌کند.
آنتی‌بیوتیک‌ها
بهترین آنتی بیوتیک سینوزیت مزمن چیست؟ گاهی‌اوقات، سینوزیت‌های مزمن با عفونت‌های باکتریایی همراه هستند. ممکن است پزشک برای رفع آنها به بیمار آنتی‌بیوتیک بدهد. برخی از گزینه‌ها شامل این مواردند:
- تتراسایکلین‌ها
- تری متوپریم-سولفامتوکسازول
- آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی مانند وانکومایسین، لینزولید و داپتومایسین
اسپری کورتون داخل بینی
در بیشتر اوقات اسپری کورتون از بروز التهاب جلوگیری می‌کند و در صورت دچارشدن به التهاب، آن را رفع می‌کند. اما گاهی اوقات، اسپری کورتون به تنهایی سازگار نیست، پس پزشک از بیمار می‌خواهد بینی خود را با محلول نمک، همراه با چند قطره کورتون شست‌وشو بدهد.
ایمنی درمانی
روش ایمنی درمانی برای کسانی تجویز می‌شود که در سینوزیت آنها آلرژی نقشی ندارد. در این روش برای درمان سینوزیت، واکسنی به نام واکسن آلرژی را به بدن فرد بیمار تزریق می‌کنند. پزشک با تزریق ماده آلرژی‌زا به پوست بیمار، تلاش می‌کند تا حساسیت بدن او را نسبت به آن ماده کم کند.
جراحی سینوزیت مزمن
اگر بیمار پس از استفاده از داروها همچنان از داشتن سینوزیت مزمن احساس ناراحتی کند، پزشک مجبور است از عمل جراحی استفاده کند. در این روش، برای برداشتن بافت بیمار یا پولیپ و تسهیل تخلیه سینوسها، بیمار را تحت عمل جراحی قرار می‌دهد.
در روش جراحی آندوسکوپی، از لوله‌های باریک و انعطاف‌پذیری استفاده می‌شود که در سر آنها لنز‌هایی تعبیه شده است. پزشک به وسیله این لنز‌ها مجاری سینوسها را به خوبی مشاهده می‌کند و هرگونه بافتی را از بین می‌برد که مانع از تخلیه سینوس‌های درگیر می‌شوند.
میزان موفقیت روش جراحی برای درمان علائم سینوزیت مزمن بسیار بالا است و عملکرد طبیعی سینوسها را بهبود می‌دهد. برای دریافت نوبت ملاقات بهترین پزشکان و جراحان می‌توانید به سایت دکتردکتر مراجعه کنید و از سیستم نوبت دکتر آنلاین آن بهره ببرید.
پیشگیری سینوزیت مزمن
گاهی اوقات، برای پیشگیری از سینوزیت مزمن می‌توان از روشهای زیر استفاده کرد:
- بافت‌های بینی خود را همیشه مرطوب نگه دارید.
- غذای سالم مصرف کنید و ورزش مرتبی داشته باشید.
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند آلرژی و آسم را درمان کنید.
- محلول نمکی مخصوص خریداری کنید و مجرای بینی خود را با آن شست‌وشو بدهید.
- اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید و از قرار گرفتن در مقابل دود آن خودداری کنید.
- از مواد آلرژی‌زا و متورم‌کننده سینوسها مانند شوره حیوانات، گرد و غبار، گرده، دود و کپک دوری کنید.
سینوزیت مزمن خطرناک نیست اما باید هر چه سریع‌تر درمان شود!
همانطور که گفته شد، سینوزیت مزمن و تنگی نفس ناشی از آن رایج است. این وضعیت بیشتر با سردرد و گرفتگی بینی خود را نشان می‌دهد. در این مطلب به طور کامل به بررسی سینوزیت پرداختیم و روشهای درمان سینوزیت مزمن را معرفی کردیم. ممکن است شما برای درمان سینوزیت از روشهای دیگری استفاده کنید. بااین‌حال، پیشنهاد می‌کنیم تا برای درمان سینوزیت مزمن به دکتر متخصص مراجعه کنید.
خوشحال می‌شویم روشهای خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول سینوزیت مزمن
سینوزیت مزمن با سینوزیت عودکننده متفاوت است زیرا علائم سینوزیت مزمن برای مدت طولانی از بین نمی‌رود. در سینوزیت عودکننده، بیمار در یک سال، ۴ بار یا بیشتر درگیر سینوزیت می‌شود، اما در این بین دوره‌های بدون علامت هم دارد.
کورتون خوراکی، تتراسایکلین‌ها، تری متوپریم سولفامتوکسازول، آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی مانند وانکومایسین، لینزولید و داپتومایسین و اسپری بینی همچون کورتون، بهترین قرص‌ها و داروها برای درمان سینوزیت مزمن هستند.
بله. در صورت مراجعه به‌موقع به پزشک متخصص و پیروی از روشهای درمان خانگی و دارویی، سینوزیت مزمن را می‌توان کنترل و درمان کرد.
منابع:
سلام
من با علائم تب بالای 40درجه، فشار 6، بدن درد ، سر درد و گلودرد شدید به پزشک عمومی مراجعه کردم. عفونت سینوس تشخیص دادن. اما داروی خاصی برای عفونت تجویز نکردن به جز تزریق یک عدد Ceftriaxone 1gr. علائمم کم شده فقط گلو درد حین بلعیدن دارم. آیا عفونت از بین رفته یا نیاز به مراجعه به متخصص برای چک شدن هست؟
سلام
اگر خلط پشت حلق، درد پیشانی و صورت و کیپی بینی دارین جهت بررسی به متخصص” عفونی مراجعه کنید
سلام بنده هم این علایمو دارم چه جوری بهبود میدا کردید؟