در دوران یائسگی کمر درد در بین زنان بسیار شایع است. شیوع بالای کمبود ویتامین D در زنان یائسه با کاهش توده استخوانی، سارکوپنی، شکستگی مهره‌ها و التهاب همراه است که می‌تواند در نهایت منجر به کمر درد یائسگی شود. از طرف دیگر استروژن به حفظ بافت‌های حاوی کلاژن که در دیسک‌های بین مهره‌ای یافت می‌شود کمک می‌کند. بنابراین سطوح پایین‌تر استروژن به دنبال یائسگی با انحطاط شدید دیسک کمر و افزایش کمر درد در زنان در مقایسه با مردان هم سن مرتبط است. اگر در دوره پیش از یائسگی و پس از آن زیر نظر یک متخصص زنان باشید ممکن است بتوانید تا حدودی از کمر دردهای این دوران پیشگیری کنید. در این مقاله به بررسی ارتباط بین یائسگی و کمر درد می‌پردازیم و اینکه آیا اصلا به هم مرتبط هستند یا خیر. به عبارت دیگر می‌خواهیم بدانیم چرا در دوران یائسگی کمر درد شایع است؟
کمر درد یائسگی چیست؟
زنان در دوران پیش از یائسگی و یائسگی معمولاً دردهای بیشتری را در ساختار اسکلتی و عضلانی خود تجربه می‌کنند. اصلی‌ترین دلیل علت کمر درد در زنان یائسه، کاهش سطح استروژن و البته ویتامین D است. تغییرات خلقی، گر گرفتگی، ایجاد خلل در مشکلات خواب و پایین آمدن سطح میل جنسی در کنار کمردرد از پرتکرارترین نشانه‌های یائسگی در زنان است. یکی از مطالعات محققین آمریکایی نشان داده که بیشتر شکستگی‌ها در قسمت ستون فقرات زنان در سنین بالا به خاطر یائسگی و اثرات آن است.
همچین علاوه بر کمردرد در دوران یائسگی، درد در پشت، گردن، زانو، دست و سایر مفاصل همگی در زنان با افزایش سن و بروز علائم یائسگی افزایش پیدا می‌کند. در حقیقت برخی از مطالعات گزارش کرده‌اند که بیش از نیمی از زنان در این محدوده سنی کمر درد را بیشتر از دیگران تجربه می‌کنند.
عوامل ایجاد کمر درد در زنان در دوران یائسگی
تا کنون موارد زیادی به عنوان علت کمردرد در دوران یائسگی شناخته شده‌اند. اگر چه تحقیقات ادامه دارد اما به طور کلی 5 عامل ایجاد درد کمر در زنان یائسه عبارتند از:
1_ تراکم استخوان
با نزدیک شدن به یائسگی تراکم استخوان در زنان کاهش می‌یابد. کاهش مقادیر کلسیم در بدن عامل اصلی این تغییر است. متأسفانه، مطالعات ارتباط قوی بین تراکم استخوان و کمر درد را نشان داده‌اند. با کاهش تراکم استخوان زنان، کمر درد افزایش پیدا می‌کند.
2_ شاخص توده بدنی یا BMI
افزایش وزن برای زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند، امری رایج است. متأسفانه شاخص توده بدنی یا BMI نیز بر کمر درد زنان در این محدوده سنی تأثیر می‌گذارد. زنان با شاخص توده بدنی 30 یا بالاتر اغلب با تشدید کمر درد مرتبط است.
3_ التهاب
التهاب می تواند با ایجاد فشار روی اعصاب حساس باعث درد ستون فقرات شود. اگرچه به طور کامل درک نشده است، اما شواهد قوی نشان می دهد که پیش از یائسگی اثرات التهابی بر بدن دارد. این التهاب می تواند کمر درد را برای برخی افراد تشدید کند.
4_ کمبود ویتامین D
چندین مطالعه تایید کرده‌اند که زنان در مراحل پیش از یائسگی و یائسگی از درد مفاصل و ستون فقرات بیشتر از زمان‌های دیگر رنج می‌برند. یک مطالعه فوریه 2020 در مورد یائسگی رابطه بین کمر درد و یائسگی را بررسی کرد. نویسندگان دریافتند که کمبود ویتامین D با افزایش شدت کمر درد و بیماری دژنراتیو دیسک (Degenerative disc disease) در زنان یائسه مرتبط است.
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که عملکردهای متعددی در بدن دارد. ویتامین D پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید توسط بدن تولید می‌شود و یا از برخی غذاها و مکمل‌ها یافت می‌شود. یکی از عملکردهای اصلی ویتامین D حمایت از سلامت استخوان است.
بدن برای جذب کلسیم و فسفر به ویتامین D نیاز دارد که هر دو برای تولید استخوان ضروری هستند. کلسیم در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. هنگامی که بدن دچار کمبود کلسیم است، استخوان را تجزیه می‌کند تا کلسیم را به داخل خون بازگرداند. بدون ویتامین D کافی، بدن قادر به جذب کلسیم کافی برای جلوگیری از تجزیه این استخوان نیست.
کمبود ویتامین D در سنین پایین منجر به کاهش تراکم استخوان و بیماری‌هایی مانند راشیتیسم، استئوپنی و پوکی استخوان می‌شود. پوکی استخوان وضعیتی است که در آن استخوان به تدریج ضعیف شده و راحت‌تر می‌شکند. همچنین پوکی استخوان می‌تواند باعث شکستگی‌های فشاری دردناک مهره‌ها شود؛ به طوری که مهره‌ها ترک می‌خورند زیرا بافت استخوانی دیگر آنقدر قوی نیست که بتواند وزن بدن را تحمل و با جاذبه مبارزه کند.
دو مورد از علل اصلی پوکی استخوان عبارتند از کمبود مواد مغذی و عدم تعادل هورمونی، مانند کاهش تولید استروژن پس از یائسگی. مصرف کافی ویتامین D، همراه با کلسیم، برای پیشگیری و کاهش از دست دادن استخوان که می‌تواند منجر به پوکی استخوان و افزایش کمر درد شود، ضروری است.
5_ استروژن
استروژن در سلامت استخوان هم مردان و هم زنان نقش دارد. استروژن فعالیت استئوبلاست‌ها را که سلول‌هایی در بدن هستند که استخوان تولید می‌کنند، افزایش می‌دهد. از سوی دیگر استروژن به کاهش سرعت تجزیه استخوان‌ها کمک کرده و رشد استخوان ها را افزایش می‌دهد.
به همین دلیل، کاهش سطح استروژن در طول زمان سلامت استخوان‌ها را به خطر می‌اندازد. افراد مبتلا به عدم تعادل هورمونی مزمن و زنان یائسه اغلب تحت تأثیر بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان و استئوپنی (پیش ساز پوکی استخوان) هستند. مطالعات نشان می‌دهد که خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنان یائسه بیشتر است. سطوح پایین استروژن منجر به از دست دادن تراکم استخوان در طول زمان خواهد شد.
استروژن همچنین به حفظ بافت‌های حاوی کلاژن که در دیسک‌های بین مهره‌ای یافت می‌شود کمک می‌کند. تحقیقات سطوح پایین‌تر استروژن به دنبال یائسگی را با انحطاط شدید دیسک کمر و افزایش کمر درد در زنان در مقایسه با مردان هم سن مرتبط دانسته‌اند. ارتباط‌های یافت شده در این مطالعات اهمیت نظارت بر تغییرات بدنی از جمله کمر درد را برای زنان در دوره پیش از یائسگی و بعد از آن نشان می‌دهد.
درمان کمر درد در زنان یائسه
همان طور که دیدیم بین افزایش کمر درد در زنان یائسه و کمبود شدید ویتامین D رابطه تنگاتنگی وجود دارد. بنابراین استفاده از مکمل‌ها برای اصلاح کمبود ویتامین D ممکن است به کاهش کمر درد دوران یائسگی و ارتقای سلامت استخوان‌ها کمک کند. ویتامین D و مکمل کلسیم را می‌توان به صورت ترکیبی برای درمان پوکی استخوان و کمر درد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک استفاده کرد. ویتامین D تجزیه استخوان را متوقف کرده و باعث تقویت بافت استخوانی می‌شود تا کمر درد را در طول زمان کاهش دهد.
درمان‌های معمولی برای کمر درد (LBP) در زنان یائسه مشابه درمان‌های معمول کمر درد است که شامل ورزش یا فیزیوتراپی، دستکاری فیزیکی و استفاده از داروهای ضد التهابی هستند. هنگام استفاده از ورزش برای درمان کمر درد، زنانی که در دوران یائسگی یا پیش از یائسگی قرار دارند بهتر است تمرینات تحمل وزن را انجام دهند. این فعالیت‌های مقاومتی به افزایش استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند. این امر با توجه به کاهش تراکم استخوان در زنان با افزایش سن و از دست دادن کلسیم بسیار مهم است. همچنین می‌توانید با تاکتیک‌هایی از قبیل تغییر رژیم غذایی تا استفاده از داروهای تجویزی، از دست دادن استخوان را کاهش دهید.
کمر درد یائسگی در کمین شماست!
کمر درد به دلیل شیوع بالا، محدودیت فعالیت ناشی از آن و نیاز به جراحی در بسیاری از موارد، یک مشکل عمده بهداشت عمومی محسوب می‌شود. اگرچه کمر درد به عنوان علامت یائسگی تلقی نمی‌شود، اما عوامل متعددی با وجود کمر درد در این دوره مرتبط است. کاهش استروژن باعث کاهش توده استخوانی می‌شود. به منظور جلوگیری از درد زنان از حرکات و انجام ورزش اجتناب می‌کنند که به نوبه خود منجر به خستگی عضلانی خواهد شد که یک چرخه نامطلوب را تحریک می‌کند. بنابراین لازم است حتما در دوره پیش از یائسگی تحت نظر یک متخصص زنان وضعیت خود را بررسی کنید تا هر چه زودتر اقدامات پیشگیرانه موثر را انجام دهید. می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین برای دریافت نوبت ویزیت دکتر زنان استفاده کنید.
در پایان از شما درخواست می‌کنیم تا سوالات و تجربیات خود را در مورد کمر درد و یائسگی با ما و سایر خوانندگان مجله سلامت دکتردکتر در میان بگذارید.
منابع:
بسیار عالی بود …این توصیه ها و راهنمایی . سپاس